هند و چین در افغانستان از منافع مشترک تا عملکرد محدود

به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، افغانستان کشور خشک در مرکز اوراسیا که پیش از این مورد توجه قدرتها بود و بارها روسیه و انگلیس از این کشور به عنوان صفحه شطرنج استفاده کردند علاوه بر درگیریهای ایدئولوژیک کمونیسم و نظام سرمایه‌داری اکنون نیز به میدان جنگ مسکو و واشنگتن تبدیل شده است.

این در حالی است که هند و چین نیز برای حضور در افغانستان تلاش می‌کنند و احتمال ثبات از این طریق وجود دارد.

«لی یوان چو» معاون نخست‌وزیر چین، ماه نوامبر سال گذشته با بسته‌ پیشنهادی 79 میلیون دلاری برای ساخت‌ مسکن از کابل دیدار کرد.اندکی بعد نیز «نارندرا مودی» نخست هند نیز برای افتتاح ساختمان جدید پارلمان افغانستان وارد کابل شد.

این در حالی است که چین برای گرفتن نقش مهمی در کمک به روند مذاکرات صلح افغانستان بین دولت و مخالفان مسلح این کشور تلاش می‌کند.

از سوی دیگر، کشورهای هند و چین در سطوح متفاوتی پیشنهاد حمایت از نیروهای امنیتی افغانستان را مطرح کرده‌اند. چین تجهیزات نظامی نه چندان سنگین برای نیروهای امنیتی افغانستان فراهم کرده است و هند با ارسال بالگردهای جنگی پیشنهاد احیای کارخانه‌ی اسلحه‌سازی با حمایت روسیه را داده است.

این کشورها از مهم‌ترین حامیان افغانستان هستند و نقش فعالی را نیز در کنفرانس قلب آسیا داشته‌اند، این کشورها همچنین به دنبال قراردادهایی برای استخراج معادن افغانستان هستند.

هند و چین منافع مشابهی در افغانستان دارند و در نتیجه به برقراری صلح و ثبات در این کشور به رهبری افغانها تمایل دارند اگرچه که دولتهای پکن و دهلی‌نو روابط متفاوتی با پاکستان، کشور تاثیرگذار در تحولات افغانستان دارند اما به دیدگاه مشترکی درمورد برخی از مشکلات امنیتی در این کشور نیز دارند.

همکاری هند و چین در سطح استراتژیک، برای مدتی طولانی روند مثبت داشته است که اقدامات مشترک آموزشی ضدتروریسم، نشستهایی در مورد اختلافات مرزی و همکاری در بانک سرمایه‌گذاری زیربنایی آسیا به رهبری چین (AIIB)، نشاندهنده همکاریهای عملی دو کشور هستند.

باوجود تمام این شباهت‌ها، همکاری و مشارکت آن‌ها درمورد افغانستان به‌شکل قابل‌توجه محدود بوده است و همچنین اقدامات اندکی در عمل انجام شده است. دو کشور تلاش‌های موازی انجام داده‌اند درحالی‌که چشم‌اندازهای آن‌ها بر الگوهای بزرگ‌تری از تعاملات منطقه‌ای قرار گرفته است مانند طرح چین و هند برای ایجاد مسیرهای جاده‌ای و اتصال به آسیای مرکزی.

با این حال، هند و چین به‌ طور ویژه به پرسش جایگاه افغانستان در این طرح‌ها پاسخ روشنی ندارند اما این طرح‌ها بر این کشور تاثیر گذار هستند.

برای پکن، طرح «یک کمربند و یک جاده» می‌تواند ازطریق آسیای مرکزی از روسیه یا دریای خزر به اروپا یا به طور مستقیم از «کاشغر» به بندر «گوادر» پیش برود و پاکستان را به گذرگاهی برای کالاهای چینی تبدیل کند در عین حال سرمایه‌گذاری دهلی‌نو در بندر چابهار ایران نیز تلاشی است در ایجاد مسیری برای منافع و سرمایه‌گذاری‌های هند برای گذشتن از آسیای مرکزی که این طرح‌های منطقه‌ای بر افغانستان تاثیر مستقیمی دارند.

با این وجود، دو کشور اذعان دارند که افغانستان بی‌ثبات بر این طرح‌ها اثر خواهد گذاشت و این همان‌ نطقه‌ای است که همکاری پکن و دهلی‌نو اهمیت بیشتری می‌یابند.

تمرکز این کشورها برای ایفای نقش مکمل در حمایت از نیروهای امنیتی افغانستان ازطریق فراهم‌آوردن بودجه و آموزش، به‌جای ادامه‌ حمایت‌هایی که درحال‌حاضر ارائه می‌دهند، شکافی را پر خواهد کرد که غرب از آن خودداری خواهد کرد اما هند و چین مشکلات و زمینه‌های همکاری را تشخیص داده‌اند اما به قدر لازم به آن نپرداخته‌اند در حالی که افغانستان در همسایگی این دو کشور قرار دارد.

عصر بازی‌های رقابتهای ژئوپولیتیکی پایان نیافته است  و در افغانستان نیز زمینه‌های روابط مبتنی بر همکاری هند و چین وجود دارد زیرا دو کشور منافع کلیدی در افغانستان دارند و باوجود روابط متفاوت با دولت کابل، می‌توانند در این کشور مکمل یکدیگر باشند.

هند و چین تلاش می‌کنند تا از طریق گسترش نفوذ بین‌الملی، چهره‌ جهان را تغییر دهند که این تلاش می‌تواند برای کمک به ثبات افغانستان نیز استفاده شود.

انتهای پیام/.