کُربن زمینه پرداختن به منطق سهروردی را نداشت/ منطق؛ دانش کم‌مخاطب در ایران
خبرگزاری تسنیم: ضیاء موحد با بیان اینکه دو مقاله درباره منطق سهروردی نگاشته‌ام، گفت: از آنجایی که منطق در ایران چندان مخاطب ندارد، این دو را به زبان انگلیسی منتشر کردم.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم همایش منطق سهرودی عصر امروز 17 مهر ماه به همت انجمن منطق ایران و موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران در محل این موسسه برگزار شد.
ضیاء موحد، منطق‌دان و استاد موسسه حکمت و فلسفه ایران سخنران افتتاحیه این همایش بود و در سخنانی کوتاه گفت: بحث آکادمیک درباره منطق شیخ شهاب‌الدین سهروردی در ایران تازگی دارد و تا کنون به طور جدی مورد بررسی و تحلیل قرار نگرفته است.
موحد ادامه داد: تاکنون همه بحث‌هایی که درباره منطق سهروردی انجام شده صرفا در حد کلیات بوده و مثلا گفته شده که سهروردی در منطق نوآوری‌هایی دارد و منطق او در برابر منطق مشایی قرار گرفته و نقدهایی به آن کرده است. اما تاکنون به طور دقیق و محققانه درباره آن سخن گفته نشده، اما این همایش نقطه آغازی برای حرکت در مسیر پژوهش در خصوص منطق شیخ شهاب الدین سهروردی خواهد بود.
وی با بیان اینکه در غرب تا پیش از هانری کربن سهروردی چندان شناخته شده نبوده و لذا منطق او هم ناشناخته مانده بود، افزود: با آمدن کربن به ایران و تمرکز او بر سهروردی این شخصیت تاثیرگذار فلسفی کم‌کم در غرب شناخته شد، اما خود کربن هم توجهی به منطق سهروردی نداشت؛ کربن نه ذوق آن را داشت که به منطق سهروردی بپردازد نه اینکه زمینه کار در این خصوص را داشته است.
موحد درباره اهمیت سهروردی گفت: این شخصیت که در 38 سالگی به شهادت می‌رسد، چنان اهمیتی در تاریخ فلسفه ما دارد که بلافاصله بعد از ابن‌سینا و فلسفه مشاء تنها شخصیت و مکتبی که در تاریخ اندیشه ما مطرح می‌شود، سهروردی و مکتب فکری اوست.
استاد موسسه حکمت و فلسفه ایران در ادامه مختصری از زندگی شیخ شهاب‌الدین سهروردی ارائه داد و گفت: او در کودکی از شاگردان «مجدالدین گیلی» بوده که این شخصیت استاد «فخر رازی» هم بوده، یعنی سهروردی و فخر رازی با یکدیگر هم‌کلاس بوده‌اند. او آدم کنجکاوی بود و پس از کسب تحصیلات اولیه به اصفهان و سپس به آناتولی می‌رود که در اینجا زندگی دیگری پیدا می‌کند.
این منطق‌دان با اشاره به نزدیکی‌اش به ملک‌ظاهر، فرزند صلاح‌الدین ایوبی که در آن زمان به حکم پدر به حکومت حلب رسیده بود، اظهار کرد: ملک ظاهر سهروردی و اندیشه او را دوست داشت اما با بحث‌هایی که او با علما داشته طعمه بدخواهی آن‌ها می‌شود و عاقبت تلخی برایش رقم می‌خورد. صلاح‌الدین ایوبی حکم قتل سهروردی را می‌دهد ولی از آنجا که نمی‌خواسته او را به شکل بدی بکشد، از او می‌خواهند که خودش نحوی اعدامش را تعیین کند و او هم می‌خواهد که محبوسش کنند تا از گرسنگی بمیرد. سهروردی در 38 سالگی به شهادت می‌رسد.
وی در بخش دیگری از سخنانش «شهروزی»، «قطب‌الدین رازی» و «ملاصدرا» را از مهمترین چهره‌هایی خواند که تحت تاثیر سهروردی قرار گرفتند و درباره نوآوری‌های منطقی سهروردی گفت: نوآوری‌های او در منطق بسیار قابل تامل است. من در زمینه این نوآوری‌ها دو مقاله نوشتم که یکی از آن‌ها به بخش وجهی منطق او اختصاص دارد و دیگری به بخش غیر وجهی منطق سهروردی. یکی از این مقالات در «جاودان خرد» منتشر شد و دیگری در نشریه «متافیزیک».
این پژوهشگر در بحث از منطق موجهات سهروردی گفت: سهروردی بیان می‌کند که در بحث از منطق به نحو شهودی به نتایجی رسیده است. یکی از کارهای جالب او این بود که عکس مستوی را که در منطق ابن‌سینا مطرح بوده، قبول نداشت. امروز اجماع همه منطق‌دانان بر این است که این قاعده درست نیست و سهروردی نخستین کسی بوده که به این موضوع پی برده است. او همچنین ایرادات اساسی‌ای به منطق موجهات وارد می‌کند که به لحاظ تاریخی اهمیت دارند.
استاد موسسه حکمت و فلسفه ایران با بیان اینکه در ایران منطق چندان مخاطبی ندارد، گفت: دو مقاله‌ای را که من درباره منطق سهروردی نوشتم به دلیل مخاطب نداشتن‌اش در ایران به زبان انگلیسی منتشر کردم.
به گفته موحد لطف‌الله نبوی، اسدالله فلاحی، مهدی عظیمی، عسکری، سیدجواد سجادی (مترجم حکمةالاشراق)، غلامحسین ابراهیمی دینانی و در خارج از کشور مرحوم حسین ضیایی که حکمةالاشراق را به انگلیسی ترجمه کرد، از معدود کسانی هستند که در زمینه منطق سهروردی کار کردند.
پس از سخنان ضیاء موحد نوبت به ارائه مقالات توسط شرکت‌کنندگان در این همایش رسید و به ترتیب «لطف‌الله نبوی»، دانشیار دانشگاه تربیت مدرس، «داود حسینی»، استادیار تربیت مدرس، «مهدی عظیمی»، استادیار دانشگاه تهران و اسدالله فلاحی استادیار موسسه حکمت و فلسفه به سخنرانی و ارائه پژوهش‌هایشان پرداختند.
انتهای پیام/
