در معماری اسلامی، بحث محرمیت رعایت می‌شد

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، سال هاست که مسئله معماری اسلامی ایرانی به یکی از دغدغه های مسئولان و مدیران در عرصه ساخت و ساز مبدل شده و به ویژه پس از مطرح شدن این موضوع از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی اهمیت آن چندین برابر شده است. اما علی رغم همه این مسائل هنوز معماری ایرانی با رسیدن به نقطه مطلوب معماری ایرانی-اسلامی فاصله بسیار زیادی دارد. آن چنان که همچنان کارشناسان در این زمینه انتقادات و نظرات بسیاری را برای رسیدن به نقطه مطلوب مطرح می‌کنند. در همین راستا و برای بررسی بیشتر این موضوع مصاحبه ای با  دکتر رامین میرعبدالباقی جوانترین مدیر جهادی کشور انجام داده ایم . او یکی از جوان ترین مدیران در این حوزه است که در همایش مدیران جهادی به عنوان یکی از بهترین مدیران جهادی شناخته شده است. 

وی در مورد اینکه چرا علی رغم شعارها و برنامه ریزی و همایش هایی که تا به امروز انجام شده هنوز روح معماری اسلامی را نمی توان در فضای معماری ایران مشاهده کرد گفت: بهتر است قبل از پاسخ ما زمان و چگونگی شکل گیری معماری اسلامی را مورد توجه قرار دهیم. معماری اسلامی از زمان فتح ایران توسط اعراب آغاز گردید و چون ایران در آن زمان دارای معماری کهن و اصیلی بود توانست معماری خود را در اسلام ترکیب کرده و معماری اسلامی را شکل دهد. باید توجه داشت که معماری اسلامی وقتی به اسپانیا و مصر رسید شکل تازه ای به خود گرفت. در دوران معاصر دکترکریم پیرنیا تلاشهای قابل توجهی برای دمیدن روح معماری اسلامی در معماری ایرانی آغاز نمود، اما به هر ترتیب در دوران پهلوی معماران ایرانی تحت تاثیر معماری مدرن و پست مدرن بودند. اما پس از شکل گیری اتقلاب اسلامی و عبور از دوران اولیه انفلاب براساس فرمایشات مقام معظم رهبری به ویژه در سفری که به خراسان داشتند و الزاماتی که ایشان درباب ترویج سبک زندگی اسلامی  حس کردند دوباره این مسئله در محافل علمی معماری مطرح شد.

اما مسئله اصلی اینجا بود که ما محافل علمی و طراحان و معماران ما مانند برخی کارهای دیگر به جای توجه به روح معماری اسلامی دوباره به سمت تغییرات ظاهری رفتند و همین مسئله سبب شد تا این مسئله باز هم مغفول بماند و آن گونه که انتظارش بود به تحقق نرسد.

میرعبدالباقی در مورد آسیب های معماری امروز گفت: آسیب اصلی را باید در عدم توجه معماری ایرانی به علوم انسانی و هنری دید که می توانندپایه گذار فرهنگ اسلامی هم باشند. هرچند که خود این علوم هم نیاز به توجه به پایه های اسلامی دارند.

اما به هر صورت بخشی از علوم انسانی امروز ما می تواند هدایت گر فرهنگ اسلامی در بخش های مختلف به ویژه در حوزه هایی مانند معماری باشد. اما امروز معماری ایرانی کاملا غربی است. نمونه کامل این مسئله را هم می توان در ساخت و شکل معماری و حتی جزئی ترین امور ساختمان ها مشاهده کرد. به عنوان نمونه در دوره ای بحث محرمیت که از اصیل ترین بنیان های ایرانی و اسلامی است در معماری اسلامی به شدت رعایت می شد. مثال بارز و جزئی این موضوع همان ساخت اندرونی و بیرونی بود.اما امروزه می بینیم که آشپزخانه هم دیگر مانند گذشته برای حفظ حریم خانه ساخته نمی شوند بلکه کاملا غربی شده اند.حتی خانواده های باورمند ایرانی هم به مرور زمان متوجه این فضای غربی نشدند و به طور ناخودآگاه خود را در این فضا مشاهده کردند.

این مدیر جهادی رسیدن به نقطه مطلوب را حاصل دو مسئله داشتن الگو و آموختن فناوری دانست و گفت: اول اینکه معماری ایرانی و اسلامی به سمت ایجاد یک الگوی مشخص بروند که درآن المان های هر دو دیده شود. دوم باید به دنبال آموختن فناوری از غرب و تلفیق آن با این معماری بومی باشیم و نسبت به فن آوری غرب بی اعتنا نباشیم بلکه از آنها بیاموزیم اما آن را بومی کنیم و نه اینکه به دنبال تقلید باشیم.

تقلید یکی از بحران های اصلی این روزهای معماری ماست .به عنوان نمونه ما می توانیم بسیاری از المان های اسلامی و ایرانی را احیا کنیم و به نوعی آن را در قالب معماری جدید ارائه دهیم، باید فکر کرد و طرحی نو در انداخت.

قرار نیست هر چه که در کشورهای غربی صورت می گیرد همان هم اینجا به کار ببندیم.پس به این ترتیب در نتیجه گیری این بحث می توان گفت که باید قبل از هر چیز دانشگاه ما اصلاح شود.

باید علوم انسانی و هنری که می توان در معماری روح اسلامی و ایرانی را بدمد وارد شود و در کنار ساخت و ساز ما قرار گیرند. به این ترتیب می توان امیدوار بود که معماری اسلامی و ایرانی در این فضا و با توجه به مشاورت های این دو حوزه به شکلی جدی و ساختاری و درست بومی شود و بتوان با یک برنامه ریزی ده ساله در آینده شاهد معماری ایرانی-اسلامی خاصی بود که هم منطبق با علم معماری روز جهان است و هم سبک خاص خود را داراست که متعلق به خود ماست و نماد معماری اسلامی-ایرانی در جهان خواهد بود.

انتهای پیام/