جهاد سازندگی | با نهادهای انقلاب چه کردیم؟
سیر تطور این نهادها یکسان نبود و سرنوشت هر یک بگونه‌ای رقم خورد. برخی از این نهادها، جزو موفقترین الگوها در دنیا قرار گرفتند، برخی در دستگاههای جاری ادغام شدند، برخی ماندند و تغییر ماهیت دادند، برخی نیز قواره بروکراتیک یک نهاد عادی را به خود گرفتند.
خبرگزاری تسنیم، پرونده ویژه «جهاد سازندگی» ــ 2
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، تبیین مراحل نضج و صیرورت تمدن نوین اسلامی توسط رهبر فرزانه انقلاب، نشان می‌دهد که انقلاب اسلامی هم‌اکنون از مراحل «تحقق انقلاب اسلامی» و تشکیل «نظام اسلامی» عبور کرده، و در مرحله «دولت‌سازی اسلامی» قرار دارد. ایشان مراحل بعدی را به ترتیب «جامعه‌سازی اسلامی» و «تمدن‌سازی اسلامی» معرفی کردند.
طرح | تمدن نوین اسلامی
دولت‌سازی اسلامی
این مرحله شامل تشکیل نهادهایی با کارکردهای اسلامی، و چنان که ذکر شد پیش‌نیاز حرکت بسوی «جامعه اسلامی» است. شاید پنداشته شود هم‌اکنون نهادهای کشور به این سمت شکل گرفته‌اند؛ اما حقیقت این است که فاصله مدل مطلوب با شرایط فعلی بسیار زیاد است. برای تبیین فاصله نهادهای کشور با الگوی مطلوب، شاید پرسشهای زیر بتواند راهگشا باشد:
- آیا نهاد «بانک» فعال در جمهوری اسلامی، ربوی نیست؟ آیا جدای از ربوی بودن، در راستای «تحقق عدالت» یا «رشد اقتصاد» جهت‌گیری کرده یا عکس آن؟
- نهاد «مالیات» چگونه است؟ آیا نظام مالیاتی فعلی کارکردهای درست و در راستای تحقق عدالت دارد یا تبعیض و فاصله طبقاتی؟
- شفافیت اقتصادی در چه سطحی قرار دارد؟
- عملکرد نهاد «گمرک» چگونه است؟ آیا قاچاق در حداقل سطح ممکن انجام می‌شود؟
- آیا نهادها و شوراهای گوناگون برای کنترل «فضای مجازی» توانسته‌اند فضای امنی برای خانواده‌ها فراهم کنند؟
- سلامت، سرعت و برخورد عالمانه و تخصصی در سطوح مختلف دستگاه قضا تا چه سطحی محقق شده است؟ آیا دستگاه قضا با توجه به اینکه کانون بررسی موارد مجرمانه است در قانونگذاری در زمینه پیشگیری سیستمی از جرم نقش مؤثری دارد؟ برونداد این نقش مؤثر چیست؟
- آزادیهای مدنی چطور؟ اگر کسی اعتراض محترمانه‌ای داشته باشد از چه طریقی باید پیگیری کند؟
- آیا در مجلس شورای اسلامی بانک اطلاعاتی از قوانین، آیین‌نامه‌ها، دستورالعملها و ابلاغیه‌هایی که در سطوح و مراکز مختلف ــ از مجلس و شورایعالی انقلاب فرهنگی و هیئت وزیران تا سطوح نازل تشکیلاتی ــ در قبل و بعد از انقلاب به تصویب رسیده‌اند، وجود دارد تا تصویب هر قانون جدید در پازل جامعی در این قوانین نقش ایفا کند؟اساساً چنین بانک اطلاعاتی‌ای داریم؟
- نهادهای فرهنگی ما چه برنامه‌ای برای سینمای جمهوری اسلامی دارند؟
- فرهنگ ورزش در جامعه چگونه است؟
- فرهنگ سلامت چطور؟
طبیعتاً نمی‌توان منکر تلاش صورت گرفته طی چند دهه گذشته بود، اما راههای نرفته فراوانی در بخشهای مختلف وجود دارد. دولت اسلامی دولتی است که نهادهای آن بصورت سیستمی «هدایت‌بنیان» عمل می‌کنند و راه را برای رشد مادی و معنوی شهروندان آماده می‌سازند.
سرنوشت الگوسازی انقلاب در دولت‌سازی اسلامی
پیش از انقلاب، نهادهای کشور، در بهترین حالت از مدلهای غربی تبعیت می‌کردند؛ در این مدلها، انسان‌محوری، سود حداکثری، حرص و رقابت، تزاحم منافع، و تمرکز بر رفاه فردی واجد ارزش است؛ در مقابل در اسلام، تعاون در سازندگی، ایثار، خدامحوری، معنویت، و تمرکز توأمان بر رفاه فردی و اجتماعی در اولویت است، بنابراین بلافاصله پس از استقرار و تثبیت انقلاب اسلامی، نیاز جدی به تشکیل نهادهای انقلابی احساس شد. در این راستا حضرت امام با بصیرت و نگاه بلند خود تشکیل نهادهای جدیدی را پی گرفتند؛ سپاه پاسداران، شورایعالی انقلاب فرهنگی، کمیته‌های انقلاب اسلامی، بنیاد شهید، بسیج مستضعفین، بنیاد مسکن، بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی، جهاد سازندگی، کمیته امداد امام خمینی و دستگاههایی از این دست، نهادهای نوپایی بودند که بر اساس نیازهای کشور شکل گرفتند.
اما سیر تطور این نهادها یکسان نبود و سرنوشت هر یک بگونه‌ای رقم خورد. برخی از این نهادها، مانند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، جزو موفقترین الگوهای یک نهاد انقلابی در زمینه حفاظت از دستاوردها و امنیت مردم بوده و برد ملی و منطقه‌ای این نهاد انقلابی زبانزد، و مورد تأیید دوست و دشمن است. برخی از این نهادها در دستگاههای جاری ادغام شدند (که به اضمحلال تفکر انقلابی حاکم بر آنها منجر شد)، برخی ماندند و تغییر ماهیت دادند، برخی نیز از رسالت یک نهاد انقلابی عقب نشستند و ساختار و قواره بروکراتیک یک نهاد عادی را به خود گرفتند. بررسی سرنوشت این نهادها، بسیار مهم و حیاتی، و البته مستلزم پرونده‌های تخصصی و علمیِ مشروح و مجزاست.
همه با هم جهاد سازندگی
پرونده «جهاد سازندگی» در تسنیم
در این میان جهاد سازندگی، به‌عنوان یک نهاد پیشتاز با پافشاری امام آغاز شد، منشأ خدمات بی‌بدیل و تکرار ناپذیر شد، مهندسی جنگ را با اقتدار و اخلاص پیش برد، بعد از مدتی سازمان و وزارتخانه شد، دچار روزمرگی و گرفتار قالبهای بروکراتیک متعارف شد، سپس ادغام گردید و در نهایت مضمحل شد.
طرفه اینکه تحقیقات خبرگزاری تسنیم نشان می‌دهد نوع نگاه اغلب مردم و حتی قاطبه نخبگان به کارکردهای جهاد سازندگی دچار انحراف و اشباهات ادراکی جدی است. جهاد سازندگی نه یک مجموعه خدمت‌رسانی روستایی، که یک نهاد عقلانی و دانشی و همچنین پرانگیزه، پیشتاز و خط‌شکن در بسیاری از عرصه‌های خودکفایی کشور بوده است؛ از کشاورزی و خدمات روستایی، تا موشک‌سازی و پزشکی...
گروه اقتصادی خبرگزاری تسنیم در نظر دارد ذیل مفهوم بلند «دولت‌سازی اسلامی» و در راستای معاضدت در شکل‌گیری نهادهای اسلامی، بررسی شرایط این الگوی شاخص از نهادهای انقلابی را در پرونده «مزرعه پدری» آغاز کند. شکل‌گیری، فرازهای قابل توجه، ادغام و اضمحلال، و چگونگی و الزامات احیای این نهاد انقلابی از مهمترین سؤالات خبرگزاری تسنیم در این پرونده است.
+ تیتر وار پرونده «جهادسازندگی» را اینجا ببینید
انتهای پیام/*
