لرستان| "سین" ممنوعه سر سفره هفت‌سین؛ زیباترین سمندر جهان رو به انقراض
سمندر لرستانی یکی از گونه‌های اندمیک و زیباترین گونه‌های سمندر جهان است که به دلیل زیبایی خاصش همواره در معرض تهدید قاچاق قرار دارد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از خرم‌آباد، استان لرستان یکی از زیستگاه‌های گونه‌های اندمیک در ایران است که ازجمله این گونه‌ها می‌توان به سمندر لرستانی اشاره کرد؛ سمندر لرستانی بانام محلی آب باریکو یکی از گونه‌های سمندر و در گروه دوزیستان به شمار می‌رود و در قسمت‌های زاگرس جنوبی و در آب‌های خنکی که در جنگل‌های بلوط قرار دارد زیست می‌کند.
از حدود 360 گونه جانوری موجود در لرستان 50 گونه درخطر انقراض و نابودی قرار دارند که یکی از این 50 گونه سمندر لرستانی است و موضوع خطر انقراض آن امروزه به یکی از چالش‌های محیط‌زیست در لرستان تبدیل‌شده است.
سمندر لرستانی درخطر انقراض
طی سال‌های اخیر به دلیل زیبایی و خاص بودن این‌گونه جانوری، قاچاقچیان و دلالان سودجو اقدام به صید این جانور زیبا به تعداد زیاد کردند تا آن را در کنار ماهی‌های سفره هفت‌سین به فروش برسانند.
با توجه به اینکه تولیدمثل سمندر لرستانی حدود 7 سال طول می‌کشد بنابراین صید و قاچاق آن سبب جلوگیری از تولیدمثل این گونه‌های جانوری شده به‌طوری‌که در حال حاضر تنها تعداد 1000 سمندر باقی‌مانده و این‌گونه جانوری به‌شدت با خطر انقراض و نابودی روبه‌رو است و هرساله با نزدیک شدن به ایام نوروز موضوع قاچاق سمندر لرستانی اهمیت بیشتری می‌یابد.
تغییرات اقلیمی و خشک‌سالی نیز از دیگر عوامل کاهش جمعیت این‌گونه جانوری منحصربه‌فرد است که طی چند سال اخیر دامن‌گیر منطقه شده و جمعیت سمندرهای لرستانی را کاهش داده است.
به گفته کارشناسان محیط‌زیست سمندر لرستانی گونه تکامل‌یافته‌ای است که خود را با شرایط محیطی سازگار می‌کند و می‌توان آن را فسیل زنده نامید.
سمندر لرستانی در لیست کنوانسیون سایتیس
سمندر لرستانی با توجه به زیبایی و ویژگی‌های منحصربه‌فرد و اندمیک یک سرمایه محسوب می‌شود و امروز شهرت این‌گونه جانوری از مرزهای ایران فراتر رفته و شهرت جهانی یافته است به‌طوری‌که در برخی کشورها برای هر عدد سمندر لرستانی تا 900 دلار نیز قیمت‌گذاری شده است.
مهرداد فتحی بیرانوند مدیرکل حفاظت محیط‌زیست لرستان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: سمندر لرستانی در لیست کنوانسیون سایتیس قرارگرفته و بر اساس آن خریدوفروش این‌گونه جانوری ممنوع اعلام‌شده و برای متخلفان در این زمینه مجازات و پیگرد قانونی در نظر گرفته‌شده است.
وی افزود: سمندر لرستانی یکی از گونه‌های اندمیک است که تنها در استان لرستان و شمال استان خوزستان زیست می‌کند که 90 درصد این‌گونه سمندر در لرستان وجود دارد و 10 درصد دیگر در شمال استان خوزستان زیست می‌کند و معروفیت آن در سطح بین‌المللی است.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست لرستان بابیان اینکه گونه سمندر لرستانی در سازمان iucn نیز ثبت‌شده و تحت حمایت قرارگرفته است عنوان کرد: بر این اساس اگر در هر جای دنیا از این نوع سمندر کشف شود، علاوه بر اینکه سمندر ضبط می‌شود بلکه شخص متخلف نیز تحت پیگرد قانونی قرار می‌گیرد.
برخورد جدی با قاچاقچیان سمندر لرستانی
وی بیان کرد: تلاش شده جلوی قاچاق سازمان‌دهی شده این‌گونه نادر را در استان بگیریم و اگر تعداد جزئی از این نوع سمندر در بازار وجود داشته باشد، از استان خوزستان واردشده است چراکه حمایت و حفاظت ازاین‌گونه جانوری در استان خوزستان کمتر است و راه را برای قاچاقچیان بازتر می‌کند.
فتحی بیرانوند تصریح کرد: عمده سمندر قاچاق به استان‌های اصفهان و تهران منتقل می‌شود و در ایام نوروز کنار ماهی عید به فروش می‌رسد.
وی با اشاره به اقدامات انجام‌شده برای جلوگیری و مقابله با قاچاق سمندر لرستانی گفت: طی چند سال گذشته در راستای جلوگیری از قاچاق این‌گونه اقدامات خوبی انجام‌شده که مؤثر بوده است.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست لرستان اظهار داشت: هرساله موضوع خطر انقراض سمندر لرستانی در کارگروه آمایش مطرح می‌شود و در این راستا دستگاه‌های مربوطه نیز مکلف به همکاری در این زمینه هستند و با قاچاقچیان سمندر لرستانی برخورد می‌شود.
اجرای 8 طرح مطالعاتی برای حفاظت از سمندر لرستانی
وی افزود: درزمینهٔ فرهنگی نیز تلاش شده که این‌گونه جانوری را به مردم معرفی کنیم که در این راستا نیز حامیان محیط‌زیست همکاری خوبی داشته‌اند.
فتحی بیرانوند عنوان کرد: همچنین هشت طرح مطالعاتی در قالب رساله دکتری و قراردادهایی، طرح مطالعاتی کارشناسی در دستور کار است که در این زمینه با چند دانشگاه تفاهم‌نامه منعقدشده تا به کار شناسایی فیزیولوژیک سمندر لرستانی، شرایط زندگی، شرایط خطر و... آن پرداخته شود تا بتوان بیشتر ازاین‌گونه حمایت کرد.
وی با اشاره به فعالیت شش اکیپ محیط‌بانی برای جلوگیری از قاچاق سمندر لرستانی بیان کرد: در حال حاضر با توجه با اقدامات و تمهیدات حفاظتی خوشبختانه گزارشی مبنی بر قاچاق این‌گونه گزارش نشده است؛ با توجه به نزدیک شدن به ایام نوروز نیز اقدامات حفاظتی گسترده می‌شود و پنج اکیپ به‌صورت مستمر در شهرستان‌های خرم‌آباد و پلدختر فعال خواهند شد علاوه بر این سه پاسگاه سیار و سه تیم گشت و کنترل در جنوب خرم‌آباد و پلدختر مستقرشده تا ازاین‌گونه جانوری باارزش حفاظت شود.
گزارش از سیده یاسمن موسوی نژاد
انتهای پیام/م
