"تولید تیلاپیا" بلای جان محیط زیست و سلامت ایرانی‌ها می‌شود/ پیشنهاد رشوه کلان برای بستن دهان منتقدان
رویکرد سازمان محیط زیست در قبال ماهی تیلاپیا، پشت‌پرده نشست دفاع از تولید این ماهی در ایران، نظر سازمان بازرسی و مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره تیلاپیا، پیشنهاد رشوه برای بستن دهان منتقدان و... مهمترین مباحث نشست با کارشناسان حوزه آبزی‌پروری بود.
به گزارش خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران پویا؛ در حال حاضر کشورهای صنعتی و پیشرفته با سرعت فزاینده‌ای به توسعه زیرساختهای صنعت آبزی‌پروری خود اقدام کرده‌اند و طی سالهای اخیر کشورهایی مانند نروژ، آلمان، کانادا، فرانسه، آمریکا و ... توانسته‌اند ضمن توسعه کمی سطح تولید خود در پرورش ماهیهای سردابی مانند قزل‌آلا، به سطح فناوری‌های بسیار نوینی در این صنعت دست یابند به‌گونه‌ای که در حال حاضر کشوری مانند آلمان با به‌کارگیری آخرین تکنولوژیها در این صنعت، موفق به دست‌یابی به سرانه تولید 600 تُن به‌ازای 15 لیتر آب شده است و این یعنی دست‌یابی به نهایت بهره‌وری به‌مدد تکنولوژیهای روز این حوزه ... .
متأسفانه کشورمان با وجود برخورداری از سابقه بسیار طولانی در صنعت پرورش ماهی قزل‌آلا، امروز در بدترین شرایط ممکنه در این صنعت قرار دارد اما دلایل و چرایی دچار شدن واحدهای تولیدی ماهی قزل‌آلای کشور به وضعیت بحرانی امروز نیز در جای خود بسیار قابل تأمل و البته تأسف‌بار است.
در حال حاضر سازمان شیلات تنها رویه‌ای را که در این حوزه در پیش گرفته، توسعه کمی و اعطای پروانه‌های بهره‌برداری جدید است و این توسعه کمی بدون کوچکترین توجه به آمایش سرزمینی در جریان است؛ این در حالیست که بسیاری از واحدهای قدیمی این صنعت، امروز به‌دلایل مختلف از جمله آلوده شدن اکثر واحدهای پرورش ماهی قزل‌آلا به ویروس و به‌دلیل بهای تمام‌شده بسیار بالا یا ورشکسته شده‌اند یا در آستانه ورشکستگی قرار دارند.
اما از سوی دیگر توجه سازمان شیلات به «ماهی تیلاپیا» عملاً حکم تیر خلاص به واحدهای پرورش قزل‌آلای کشور را داشته است چرا که واحدهای تولیدی طی این سالها به‌دلایلی مختلف مانند اعطای مجوزهای خرد پرتعداد، عدم حمایت جدی و واقعی از سوی شیلات، عدم توجه شیلات به تکنولوژیهای روز دنیا در این صنعت و بی‌تحرکی مطلق در توسعه کیفی و افزایش بهره‌وری واحدهای تولید قزل‌آلا، تلفات بسیار بالای واحدهای تولیدی به‌دلیل آلودگی تخم‌های وارداتی، آلودگی مزارع پرورش ماهی به ویروسهای خارجی، ناتوانی مالی پرورش‌دهندگان قزل‌آلا از خرید تجهیزات روز دنیا و به‌کارگیری تکنولوژیهای نوین این صنعت، بهره‌وری بسیار پایین این واحدها به‌دلیل وابستگی به شیوه‌های تولید به‌سبک دهه 40 و ... باعث بحرانی شدن وضعیت فعالان این حوزه طی این سالها شده است.
متأسفانه این وضعیت وخیم در پی توجه بیش از اندازه به ماهی تیلاپیا، صنعت پرورش ماهی کشورمان را به لبه پرتگاه برده است و در این شرایط نیز صرفاً شاهد اعطار مجوزهای جدید به متقاضیان جدید از سوی متولیان امر هستیم!
طی ماههای اخیر صدور مجوز تولید و پرورش ماهیهای تیلاپیا از سوی سازمان محیط زیست کشور و سازمان شیلات گلایه‌های زیادی را از سوی کارشناسان، مردم و تولیدکنندگان ماهیان سردابی داشته است.
قرار است ماهی تیلاپیا را که دارای کیفیت نازل، عوارض متعدد است، به بهانه اشتغالزایی، در داخل کشور تولید شود و سلامت انسان و محیط زیست در این راستا نادیده گرفته شده است.
در حالی که بسیاری کارشناسان کشورمان واردات و تولید ماهی تیلاپیا را بسیار خطرناک می‌دانند، برخی مسئولان ذیربط مانند عیسی کلانتری رئیس سازمان محیط زیست اخیراً بدون توجه به هشدارهای پیاپی کارشناسان این حوزه، به دفاع بی‌منطق و عجیب از پرورش این ماهی در کشورمان پرداخته است!!
اندک مسئولان موافق تولید ماهی تیلاپیا به‌هیچ عنوان به وضعیت وخیم واحدهای تولیدی ماهیان سردابی مانند ماهی قزل‌آلا، آثار زیانبار این ماهی بر سلامت انسان، عوارض زیست محیطی ماهی تیلاپیا به عنوان یک گونه مهاجم غیر بومی، عدم فواید غذایی و ... توجهی ندارند.
برای بررسی وضعیت امروز پرورش ماهیان سردابی و تیلاپیا در کشور نشستی را با حضور برخی از فعالان و کارشناسان این حوزه در باشگاه خبرنگاران تسنیم برگزار کردیم؛ در این نشست دکتر بهرام کیابی؛ استاد پیشکسوت محیط زیست، دکتر اصغر عبدلی؛ عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی؛ دکتر حمید عبدالله‌پور؛ استاد دانشگاه و ریاست هیئت مدیره اتحادیه گیلان حضور داشتند.
مشروح بخش نخست این نشست در ادامه تقدیم مخاطبان ارجمند تسنیم شده است:
تسنیم: سازمان محیط زیست کشور باید حافظ محیط زیست کشور، حیات وحش و آبزیان آبهای داخلی باشد و قاعدتا باید به نظرات تخصصی کارشناسان امر تمکین داشته باشد اما به اذعان بسیاری از صاحبنظران، مسئولان فعلی این سازمان، کارشناسان حوزه‌های مختلف را کنار گذاشته‌اند که نمونه آن در حوزه ارزیابی‌های زیست محیطی، عدم توجه به نظرات کارشناسان حوزه آبزی‌پروری و ... است؛ جناب آقای دکتر کیابی! حضرتعالی به عنوان استاد پیشکسوت محیط زیست شرایط کنونی و بغرنج سازمان محیط زیست را چگونه ارزیابی می‌کنید؛ آیا رئیس چنین سازمانی حق دارد به تنهایی ملاحضات و پروتکل‌های ایمنی زیستی و ارزیابی‌های زیست محیطی پروژه‌ها را کنار بگذارد؟ چنین رویه و تصمیمات خلق الساعه و بی‌توجه به نظرات کارشناسان امر چه لطمه‌ای به محیط زیست کشور وارد می‌کند؟
استاد کیابی: معضلات و مشکلات سازمان محیط زیست کشور نه از زمان ابتکار شروع شده و نه اینکه در زمان کلانتری تیر خلاص خواهد خورد و پایان می‌یابد؛ مسئولی که در زمینه محیط زیست فعالیت می‌کند باید نگاه جامع‌نگر داشته باشد و تمامی جوانب را در نظر بگیرد یعنی اینکه باید همه موضوعات نظیر مباحث اقتصادی، اجتماعی، معیشتی و سیاسی لحاظ شود.
دکتر کیابی؛ استاد پیشکسوت محیط زیست
ما خواهان وجود افرادی در سازمان محیط زیست هستیم که در زمان سخن گفتن و نظر دادن، به ظرافتهای اکولوژی سرزمین آشنا و آگاه باشند؛ متاسفانه بررسی‌ها در عرصه محیط زیست اکثراً ناقص است چرا که تک بعدی انجام می‌گیرد و جامع‌نگر نیست و این متاسفانه از دیرباز هم وجود داشته است.
آیا خانم ابتکار تخصص محیط زیست داشت
به‌عنوان نمونه روسای سازمان محیط زیست تصور می‌کنند که معضل محیط زیست را حل کرده‌اند در صورتی که باید به عمل آنها نگریسته شود؛ به عنوان مثال خانم ابتکار از سازمان محیط زیست به جای دیگری رفت، خب باید پرسید آیا خود خانم ابتکار تخصص حضور در سازمان محیط زیست را داشته است که چندین سال در این جایگاه به فعالیت پرداخت؟
از طرفی برخی می‌گویند رئیس یک مجموعه لازم نیست که متخصص باشد اما باید بینش علمی آن کار را داشته باشد و برای اینکه بینش خود را بهتر و جامع‌تر کند از یک جمع متخصص بهره بگیرد تا دیدگاهها و نظرات خود را بیان کنند و بعد همراهی کار را داشته باشند.
یکی از مسائلی که در همین سالهای اخیر در بحث محیط زیست رخ داد، مسئله ماهی تیلاپیا بوده است؛ به عنوان نمونه بعد از نظرات خانم ابتکار چندین جلسه را بدون حضور و با حضور وی برگزار کردیم و توضیحاتی را در مورد نامناسب بودن آن برای محیط زیست ارائه دادیم حتی تا حدودی هم برخی افراد، بنده و آقای عبدلی را متهم کرده بودند که ما مخالف اقتصاد مقاومتی هستیم و انواع انگها را نثارمان کردند!
واژه اقتصاد مقاومتی دستاویزی برای حمله به منتقدان ماهی تیلاپیا
دکتر عبدلی: کتباً از سازمان شیلات به سازمان محیط زیست نامه‌ای ارسال کردند و مدعی شدند که منتقدان و مخالفان ماهی تیلاپیا، مخالف اقتصاد مقاومتی هستند که باید گفت واژه‌هایی نظیر اقتصاد مقاومتی دستاویزی برای این افراد سودجو شده است.
بیشتر بخوانید: مادران باردار ماهی "تیلاپیا" نخورند/ واردات این ماهی خیانت است
حتی اتهاماتی نظیر اینکه ما چند مجوز در رابطه با ماهی تیلاپیا را در دولت قبل داده‌ایم و در حال حاضر مانع دولت فعلی هستیم، ارائه کردند که تمامی این صحبت‌ها ادعایی بیش نبود.
دکتر عبدلی؛ عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی
استاد کیابی: ماجرای اصلی از آن جایی آغاز می‌شود که آقای پورکاظمی(رئیس موسسه تحقیقات علوم شیلات) گفته بود ما برای گرفتن مجوز تیلاپیا به خانم ابتکار مراجعه کرده‌ایم و وی نیز اظهار داشت که ماهی خوشمزه‌ای است و چرا آن را پرورش نمی‌دهید؟! خب خانم دکتر ابتکار این موضوع را به عنوان فرد حقیقی مطرح کرد و نظر کارشناسی راجع به آن بیان نکرد.
ماهی تیلاپیا و کنار گذاشته شدن ابتکار از سازمان محیط زیست
اما همان خانم ابتکار بعد از این موضوع و زمانی که با نظر کارشناسان روبه‌رو شد، سخن کارشناسی را مورد تاکید قرار داد و تا آخر هم پای آن ایستاد البته کنار گذاشته شدن وی هم تا حدودی به خاطر همین موضوع بوده است چرا که خانم ابتکار قبول نکرد تا حرف و نظر خود را عوض کند.
بیشتر بخوانید: "تیلاپیا" خیلی هم خوب است! / انواع فحاشی‌ها را نثارم کردند/ خودرو ایرانی سوار نشوید
در همان ایام نیز برخی شیلاتی‌ها بعد از اینکه با نظر مخالف خانم ابتکار نسبت به ماهی تیلاپیا مواجه شدند ادعا کردند که وی با نظر آنها مبنی بر تولید ماهی تیلاپیا موافق بوده و ما را عامل تغییر دادن نظر رئیس سازمان محیط زیست کشور معرفی کردند!
دکتر عبدلی: بنده و دکتر کیابی یک ویژگی داشتیم، این ویژگی این بود که بنده تخصص اکولوژی و ماهی خوانده‌ام اما تفکرم اکولوژی و محیط زیست است و در کنار استادی همانند کیابی دیدگاه جامع‌نگری پیدا کردیم و حتی چند قدم از خود کارشناسان سازمان شیلات در ماهیان آبهای داخلی پیش‌قدم‌تر و جلوتر بوده و هستیم مثلاً وقتی راجع به فلان ماهی در تالاب انزلی می‌گویند ما تمامی اطلاعات لازم را در اختیار داریم و بدون تحقیقات و غیر کارشناسی سخن نمی‌گوییم.
نکته دیگر به موضوع نشست آقای کیخا نماینده فعلی مجلس و از مدیران سابق سازمان محیط زیست بازمی‌گردد؛ در یک بازه زمانی آقای کیخا به عنوان نماینده سازمان محیط زیست جلسه‌ای را با مدیران سازمان شیلات کشور برگزار کرد که بعد از آن گفته شد در این جلسه و نشست، صورتجلسه موافقت با تولید ماهی تیلاپیا در استانهای یزد، قم، کرمان و اراک امضا شده است.
البته این نکته را نیز باید اذعان کنم که در ابتدای حضور آقایان صالحی و پورکاظمی در سازمان شیلات، ما از انتصاب این افراد که اهل شیلات هستند، خوشحال بودیم؛ از طرفی وقتی اولویت دولت و خانم ابتکار را بحث محیط زیست می‌دیدیم بسیار خشنود می‌شدیم اما بعد از چندی متوجه شدیم ماهی تیلاپیایی که در دوره خانم جوادی و محمد‌زاده (روسای سابق محیط زیست) با آن مخالفت شده بود به ناگاه مجوز گرفته است! بعد از این موضوعات هم رسانه‌های کشور از این مسئله خبردار شدند و به نشر سخنان کارشناسی پرداختند.
استاد کیابی: من هم در همان ایام با خانم لاهوتی(مدیرکل وقت حوزه ریاست سازمان محیط زیست) تماس گرفتم و در زمان امضا شدن صورتجلسه مرتبط با ماهی تیلاپیا دغدغه خود را اعلام کردم.
دکتر عبدلی: بعد از انتشار خبرها نیز، خانم ابتکار متوجه ماجرا شد و فهمید آن چیزی که فکر می‌کرده خوب است یک سری مسائله و مشکلاتی دارد که بنابر همین موضوع رئیس وقت سازمان محیط زیست(معصومه ابتکار) دستور توقف تولید ماهی تیلاپیا را صادر کرد و صورتجلسه نیز متوقف شد.
سپس خانم ابتکار خواستار برگزاری جلسه شد و جلسه با رئیس تحقیقات شیلات و معاونین و مدیران کل شیلات برگزار شد که بنده و آقای دکتر کیابی هم به همراه آقای کیخا و خانم فرشچی حضور یافتیم و در این جلسه پنج ساعته موضوع ماهی تیلاپیا و نظرات دو طرف بیان شد.
جزئیات جلسه موافقان و منتقدان تیلاپیا چه بود
از شیلاتی‌ها نیز عده‌ای در جلسه آمده بودند و می‌گفتند مقالات علمی شما را قبول نداریم و ما نیز همه توضیحات لازم را ارائه دادیم و آقای کیخا هم به‌صورت کامل به سخنان دو طرف گوش داد و آخر جلسه نیز آقای دکتر عبدالحی(معاون سازمان شیلات) توضیح داد که ورود یک ماهی غیر بومی در هامون چه فاجعه و تبعات نامناسبی زیست محیطی را به بار آورد و بعد آقای کیخا(معاون سازمان محیط زیست) هم پرسید که آیا ماهی تیلاپیا مضرر خواهد بود یا اینکه چرا همیشه از فواید آن از سوی موافقان سخن گفته می‌شود که سپس آقای عبدالحی اظهار کرد که این ماهی تیلاپیا تبعات منفی هم به دنبال دارد اما ما آنها را نمی‌گوییم که در این لحظه آقای کیخا هم اظهار کرد شما به عنوان مدیر نظا م چرا عوارض و پیامدهای ماهی تلاپیا را نمی‌گویید تا مسئولی مانند من هم در تصمیم‌گیری با این جوانب منفی آشنا شوم.
بیشتر بخوانید:"ماهی تیلاپیا" به‌شدت برای سلامتی مضر است/ ایران رتبه دوم مصرف تیلاپیا در جهان!
در اینجا به برخی نکات باید اشاره کرد یعنی کسی که وارد سازمان محیط زیست و راس آن می‌شود باید اکولوژی خوانده باشد و از آن بداند چرا که شالوده علم محیط زیست مسئله اکولوژی است؛ برای همین هم وقتی می‌خواهید توضیح دهید که پرورش ماهی تیلاپیا چه عوارضی در پی دارد باید با عوارض آن آشنا باشید تا مسئول تصمیم‌‌گیرنده نیز تصمیمهای درستی بگیرد.
حال این نکته هم مهم است که خانم ابتکار این ویژگی را داشت و ما هم حرفهای کارشناسی را به او منتقل می‌کردیم اما متاسفانه در حال حاضر این حرفهای کارشناسی را ارائه نمی‌کنند؛ در دوره‌ای که بنده عرض کردم، بسیاری از نامه‌ها را از سوی سازمان بازرسی و حراست سازمان و ... درباره ماهی تیلاپیا دریافت کردم بنابراین این ماهی پرونده قطوری دارد.
به سنگ خوردن تیر حامیان ماهی تیلاپیا
در ابتدا متولیان ذیربط و حامیان ماهی تیلاپیا برای جلب نظر مسئولان ذیربط و دریافت مجوزها، از طریق کمیته محیط زیست مجمع تشخیص مصلحت نظام وارد شدند اما نظر کارشناسی این کمیته نیز در مخالفت با ماهی تیلاپیا صادر شد.
سازمان بازرسی کل کشور هم در همان ایام طی نامه‌ای اعلام کرده بود که تحقیقاتی را انجام داده و ماهی تیلاپیا مشکلاتی را به دنبال دارد؛ ضمناً شیلات هم سرمایه‌گذاریهایی کرده و خانم ابتکار باید پاسخ دهد که تکلیف نهایی برای تولید ماهی تیلاپیا چه خواهد شد؟! حتی کارشناسان سازمان بازرسی مهاجم بودن این گونه و دیگر ضعفها را هم به‌صورت کامل بررسی کرده بودند؛ پس از این نامه هم خانم ابتکار بعد از بررسی با بیانی قاطع اعلام کرد که بنابر دلایل کارشناسی مخالف تولید تیلاپیا هستیم.
همچنین یکی از دلایل اصلی مخالفت آقای کیخا با صورتجلسه سابق و عدم موافقت تولید ماهی تیلاپیا در آن دوره به این دلیل بود که اثرات منفی این ماهی در کنار آورده‌های اقتصادی و مادی آن بیان نشد که در نهایت در جلسات مخالفت با تولید آن مورد توجه قرار گرفت.
حتی بعد از پایان جلسه پنج ساعته‌ای که عرض کردم آقای کیخا به بنده گفت من ابایی ندارم از این که تصمیم گرفته شده را برگردانم و اشتباه خود را مورد لحاظ قرار دهم؛ پس از آن نیز وی به شیلات نامه‌ای ارسال کرد و تاکید داشت که صورتجلسه گذشته از اعتبار ساقط است حتی خانم ابتکار بعد از جلسه با آقای صالحی و استاندار یزد، با توضیحات کارشناسی متوجه غیر بومی بودن پتلاپیا در کشور شد و عوارض و مشکلات آن را مورد توجه قرار داد.
آگاهی جامعه نسبت به آسیب ماهیان غیر‌بومی
در حال حاضر نیز جامعه مفهوم گونه غیر‌بومی و مهاجم را می‌فهمد و در گذشته مردم، شیلات و کارشناس سازمان محیط زیست و دانشگاهها با این چیزها بیگانه بودندحتی در یکی دیگر از جلسات که استاندار یزد و معاونان وی برای دریافت مجوز ماهی تیلاپیا حضور داشتند، مواردی را مطرح می‌کردند که تیلاپیا پیوند لازم را در کشور نمی‌خورد و نمونه تیلاپیای آفریقایی را مورد توجه قرار دادند که ما نیز با نظرات کارشناسی اعلام کردیم که این ماهی تیلاپیا پیوند خواهد خورد و قطعاً مشکلاتی را برای کشور به دنبال خواهد داشت.
اما در هر حال ما در دوران گذشته مشاورهای کارشناسی را در حوزه اکولوژی ارائه دادیم و حتی منطق هم می‌گوید که اگر رئیس سازمان محیط زیست تخصص این حوزه را ندارد باید از مشاوران بهره بگیرد.
خانم ابتکار ویژگی بهره‌گیری از مشاوران را داشت و البته ما مشاور شخص وی نبودیم بلکه با دفتر حیات وحش سازمان محیط زیست ارتباط داشتیم.
تسنیم: پس از جلسات کارشناسی میان سازمان محیط زیست و سازمان شیلات درباره ماهی ماهی تیلاپیا، ابعاد تازه‌ای برای تصمیم‌سازان درباره این نوع ماهی مشخص شد و برخی مدعی وجود رانت و بعضی مسائل اقتصادی در این مخالفت‌ها شدند؛ آیا مسائل اقتصادی هم در موضوعات و تصمیم‌گیری‌های مرتبط با ماهی تیلاپیا وجود داشت؟
یقیناً مسائل اقتصادی هم مطرح است؛ پرونده ماهی تیلاپیا دهها نامه دارد؛ به عنوان نمونه وزارت نیرو با آمدن اینگونه در مخازن سدها مخالفت کرد؛ آیا شما در حال حاضر در سازمان شیلات می‌توانید ضمانت دهید این ماهی وارد مخازن سدها نمی‌شود؟ حتی به بنده هم گفته‌اند در مخازن سدها پرورش می‌دهند حتی پروژه پرورش در قفس تیلاپیا را در موسسه بافق انجام داده‌اند.
پروژه تولید تیلاپیا را بازرسی کل کشور، استانداری یزد، وزارت نیرو، کمیته محیط زیست مجمع تشخیص مصلحت نظام، دانشگاهیان و کارشناسان بررسی کرده‌اند و حتی نامه‌های آن نیز موجود است حتی پرورش‌دهندگان ماهیان قزل‌آلا و کپور در رابطه با ماهی تیلاپیا شاکی و گلایه‌مند هستند.
مغایرت نظرات کارشناسان سازمان شیلات با مدیران این مجموعه
بهتر است در زمینه ماهی تیلاپیا نیز کارشناسان سازمان شیلات نظرات خود را بیان کنند چرا که بسیاری از کارشناسان این سازمان با نظرات مدیران خود مخالف هستند و آنها گونه بومی و مهاجم و آثار آن را می‌دانند؛ با خود کارشناسان سازمان شیلات که به‌صورت خصوصی صحبت می‌کنیم آنها می‌گویند ما نمی‌توانیم در مورد این ماهی سخن بگوییم و بنده هم به آنها گفته‌ام تیلاپیا فقط یک ماهی است و خط قرمز نظام محسوب نمی‌شود؛ بهتر است نظرات کارشناسی خود را ارائه دهید.
عدم وجود بینش اکولوژیکی در میان مدیران سازمان محیط زیست
استاد کیابی: من از سال 51 با سازمان محیط زیست آشنایی دارم و تمامی روسای آن را از قدیم می‌شناسم؛ متاسفانه بینش زیست محیطی و اکولوژی هیچ‌گاه در میان مدیران این سازمان وجود نداشته و تمام معضلاتی که در کشور می‌بینید و انگشت اشاره به سمت سازمان محیط زیست می‌رود هم به خاطر نبود همین بینش است.
خانم ابتکار و قبلی‌های وی هم چیزهای مختلفی را به جا گذاشته‌اند و چیزی که در حال حاضر به ارث رسیده ماحصل مدت طولانی اشکال و ایراد در مدیریت این سازمان است متاسفانه مدیران سازمان محیط زیست اطلاعات خاصی را در این حوزه نداشتند و البته از کارشناس هم به زحمت نظر می‌خواستند و نه با استدلال علمی بلکه گاهاً با دستور دولتی موافقت‌هایی صورت می‌دادند.
تمامی مسائل و مشکلات در این سازمان از گذشته ادامه یافته و هر کس هم حضور یابد وارث این مجموعه ویران شده است که همه مدیران هم نقشی در این ویرانی داشته‌اند.
دستورات دولت به سازمان محیط زیست برای ارزیابی‌ها
حتی گاهی از طرف خود دولت هم به اینها دستور داده می‌شود که مثلاً با فلان طرح موافقت کنید و اگر ارزیابی خواست هم بعداً به آن بدهید یعنی ارزیابی‌ها صورت می‌گیرد اما نوشدارو بعد از مرگ سهراب است چون دستور بوده که مثلاً فلان طرح انجام شود، دور هم نمی‌نشینند و از کارشناسان نمی‌پرسند که فلان کار صحیح است یا خیر؟
به عنوان نمونه حتی آقای عبدالحی از سازمان شیلات در جلسه با کیخا و کارشناسان که درباره ماهی تیلاپیا برگزار شد، تاکید داشت که به صورت خوب و مثبت نوشته شود که در آن زمان آقای کیخا هم در اعتراض تاکید کرد مگر شما ایرانی نیستید! این سرزمین، مملکت شما هم است شاید برای کشورت ضرر داشته باشد و بعد می‌گویید مثبت بنویسید!
در مورد عملکرد خانم ابتکار هم باید گفت مثلا بنده طرفدار او نبودم اما برخی کارهایش را قبول داشتم و این در حالی بود که اصلاً تخصص این کار را در سازمان محیط زیست کشور نداشت؛ نمی‌گویم همه مسائل را وارد یا خبره بود اما در مورد تراریخته ابتکار پای آن ایستاد و در مورد تیلاپیا و میانکاله نیز همین کار را کرد.
اثرگذاری صدور مجوز تولید ماهی تیلاپیا بر همه ارکان محیط زیست کشور
دکتر عبدلی: این مجوز که می‌دهند و در مورد آن صحبت می‌کنند شاید ظاهراً مجوز تیلاپیا یا پالایشگاه باشد اما اثرگذاری آن روی انگیزه محیط‌بانان، کارشناسان، مدیرکل دانشگاهی و ...بسیار زیاد است و مانند آب سرد روی انرژی این افراد خواهد بود یعنی محیط‌بان چطور می‌تواند جلوی گلوله قرار بگیرد و حافظ طبیعت باشد کما اینکه 120 شهید محیط‌بان نیز وجود دارد.
محیط بان یعنی با خود می‌گوید بنده رئیسی دارم که بدون نظرات کارشناسی، بسیاری چیزها را می‌دهد و می‌رود که تمامی این فکرها اثرات منفی به‌دنبال دارد.
بیشتر بخوانید: لطمه‌ای که «ماهی تیلاپیا» می‌تواند به محیط زیست ایران بزند
ما بهتر است وضعیت محیط زیست خود را به تصویر بکشیم؛ هیچ وقت هیچ کس نیامده عملکرد سازمان محیط زیست یا شیلات را بررسی کند و بهتر است به این مهم توجه شود!
نقطه ضعف سازمان محیط زیست و صدور مجوز برای ماهی تیلاپیا
برخی دستورها جای تعجب دارد به‌عنوان مثال رئیس سازمان محیط زیست می‌آید و با وجود اینکه قانون بر گزارش ارزیابی و کارشناسی در مورد ماهی تیلاپیا تاکید دارد، می‌گوید که موافق است و به معاونش دستور می‌دهد که با موضوع تولید ماهی تیلاپیا موافقت کند که همه اینها، ضعف بزرگی محسوب می‌شود و در این میان تنها فشار و توجه باید از سوی کارشناسان و رسانه‌ها انجام شود.
دکتر عبدالله‌پور: دو بحث یکی بحث دولتی است و دیگر بحث مافیای اقتصادی وجود دارد که ظاهراً بخش خصوصی هم در میان است و پشت قضیه قرار دارد البته گاهاً شاید برخی مدیران دولتی هم با این بخشهای خصوصی ارتباط داشته باشند.
دکتر عبدالله‌پور؛ عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد گیلان
سود مافیای اقتصادی از واردات ماهی
در مورد واردات ماهی آنقدر سود برای مافیای اقتصادی واردکنندگان وجود دارد که نمی‌توانند از آن بگذرند و دست به هر کاری می‌زنند یعنی ماهی تیلاپیا که یک دلار می‌خرند و در ایران 10 دلار می‌فروشند، برایشان اهمیت دارد؛ حال شما تعداد بالای آن و سودها را هم بنگیرید و ممکن است برای گرفتن چنین مجوزهای وارداتی هم پیشنهادهایی را به برخی ارائه دهند و از طرفی حتی برخی مخالفین را تهدید یا تطمیع کنند.
رشوه 100 میلیونی برای سکوت!
حتی به بنده هم پیشنهاد داده‌اند که 100 میلیون دریافت کنم و در عوض در مورد ماهی تیلاپیا سخنی به میان نیاورم! درباره ماهی تیلاپیا هم باید گفت که سازمان شیلات از ابتدا به غیر از بحث اقتصادی به دنبال اعداد و ارقام است؛ یعنی فقط به دنبال ارائه آمار و رشد آن است.
در گذشته ماهیهای گرمابی و قزل‌آلا مورد توجه بود و هر رئیس شیلاتی که می‌آمد در پی بالا بردن تولید این ماهی‌ها برمی‌آمد بنابراین با ترویج سعی می‌کرد پرورش‌دهنده را به سرمایه‌گذاری ترغیب کند و خود را متصدی نمی‌دانست بلکه متولی معرفی می‌کرد؛ یعنی برای جا دادن یک آبزی تمامی بچه ماهی‌ها را تا دو سال به‌صورت رایگان به پرورش‌دهنده ارائه می‌کرد.
بعد از این رویکرد، شاهد ورود ویروس در بحث ماهیهای قزل‌آلا بودیم که موجب افت تولید این گونه شد و متاسفانه از این خلا بازار و کمبود ماهی در بازار سواستفاده شد و ماهیهای تیلاپیا را وارد کشور کردند و این کار در حدود هشت سال پیش انجام گرفت و کم‌کم ذائقه مردم را به سمت تیلاپیا عوض کردند و رفته رفته مردم هم از آن استقبال کردند.
ماهی تیلاپیا بعد از واردات اولیه کم‌کم جا افتاد و سود زیادی هم برای واردکنندگان داشت و حتی واردکنندگان هم با آقازاده‌ها در ارتباط هستند؛ هر چقدر اتحادیه‌ها فشار آوردند جلوی واردات گرفته شود و ضربه به تولید داخلی نخورد صراحتاً اعلام کردند که ما نمی‌توانیم جلوی آن را بگیریم و دلیلی می‌آوردند و می‌گفتند مردم تنوع می‌خواهند و حق انتخاب را نمی‌توانیم از آنها بگیریم!
نحوه واردات تیلاپیا!
اما در مورد واردات هم آمارها متفاوت است چراکه در آن دوران که واردات صورت می‌گرفت، سازمان شیلات به نقل از گمرگ از واردات 10 هزار تن ماهی خبر می‌داد اما بعدها متوجه شدیم که برخی از ماهیهای تیلاپیا نیز در پشت کانتینرهایی که جلوی آنها ماهی هوکی و .. است، وارد کشور می‌شود.
آنها در حال حاضر به دنبال تولید و ممنوعیت واردات هستند و از طرفی بعد از تولید واردات هم به‌صورت غیر قانونی وارد شود و در ایران بسته‌بندی صورت گیرد؛ با این برنامه‌ریزیهای ذکر شده از طرفی آمار تولید داخل شیلات بالا می‌رود و این به قیمت ورشکست شدن افراد در قزل‌آلا و گرمابی و خاویاری می‌شود؛ در مورد پرورش قزل‌آلا 35 هزار نفر نان می‌خورند بنابراین باید به اشتغال این افراد نیز توجه شود.
مسئولان سازمان شیلات در مورد تولید ماهی تیلاپیا مدعی هستند که هر مزرعه ما می‌تواند هزار تن تیلاپیا تولید کند خب اگر یک مزرعه هزار تن تولید کند صد قطعه مرزعه حدود 100 هزار تن ماهی تیلاپیا تولید می‌کند که این رقم برابر قزل‌آلای تولیدی کشور خواهد بود؛ یعنی صد تولید‌کننده ماهی تیلاپیا در مقابل 7 هزار واحد تولیدی می‌شود یعنی مسئولان برای صد نفر اشتغالزایی می کنند اما 7 هزار تولید کننده بالغ بر 35 هزار نفر بیکار می‌شوند.
ادعای اشتالغالزایی برای تولیدکنندگان ماهی تیلاپیا شاید در برخی مناطق همانند یزد جدید باشد اما این مهم باید برای تمامی کشور نگریسته شود چراکه بسیاری افراد از کار بیکار خواهند شد.
بنابراین باید تاکید کرد که سازمان شیلات کشور فقط به‌دنبال آمار است و به علاوه اینکه برخی از مدیران هم از بخش خصوصی ذینفع هستند؛ سؤالی دارم که همین مجوز تولید یک هزار تُن ماهی تیلاپیا در شهر یزد به چه کسی داده شده و بر چه اساسی این مجوز صادر شده است؛ آیا مزایده برقرار کرده‌اند؟
آیا به فردی بیکار مجوز را داده‌اند یا برای یک شرکت صادر شده است؟ چرا باید در مملکت ما عدد ارقام و آمار حرف اول را بزند؟
متاسفانه رئیس سازمان شیلات کشور هم به‌دنبال عدد و رقم است؛ رئیس شیلات از دست رئیس جمهور مدال گرفت بر چه اساسی این مدال تقدیم وی شده، آیا این رویکرد بر اساس آمار بوده است؟
به عنوان مثال ما بیشتر از 80 هزار تن تولید قزل‌آلا نداریم اما سازمان 160 هزار تن اعلام کرده! و این را بر اساس پروانه‌های صادره می‌گوید؛ یعنی تاکید دارد که فلان تولید‌کننده باید فلان تولید را داشته باشد اما در اصل بسیاری مزارع تعطیل شده‌اند چرا که تخم چشم‌زده ویروسی برای نابودی صنعت وارد شده بود؛ متاسفانه کل مولدین داخلی ما ویروسی شده‌اند و خود تخم چشم‌زده داستانی مجزا دارد.
بیشتر بخوانید:صنعت پرورش «قزل‌آلای» کشور در آستانه ورشکستگی/ پرورش قزل‌آلا به شیوه دهه 40
400 میلیون عدد تخم چشم‌زده وارد کشور می‌شود که البته ما اعتقاد داریم 600 میلیون و این تعداد را خودم در فرانسه سؤال کردم که دانه‌ای 45 تومان است اما در ایران به قیمت دولتی 160 تومان می‌فروشند و آزاد آن هم 200 تومان است؛ خب سود خالص آن در داخل 400 میلیارد تومان می‌شود!
پایان بخش نخست ...
انتهای پیام/
