تهران|حق‌آبه سد ماملو پاسخگوی نیاز ورامین نیست
مدیر امور آبیاری جنوب شرق استان تهران با بیان اینکه حق آبه سد ماملو پاسخگوی نیاز دشت ورامین نیست گفت: با احداث کانال بتنی و پروژه خط دوم کل پساب تصفیه‌خانه به دشت ورامین منتقل می‌شود که این یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین منابع تأمین آب این منطقه است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از ورامین، ماملو نام سدی در استان تهران است که در 30 کیلومتری جنوب شرقی تهران، بر روی رودخانه جاجرود و رودخانه فصلی دماوند در روستای ماملو ساخته شده است، یکی از اهداف احداث سد ماملو، تأمین آب کشاورزی، آب شرب و برق شهرهای پاکدشت، ورامین و جنوب تهران بوده است، چرا که تا پیش از احداث این سد آب رودخانه جاجرود وارد منطقه جنوب استان تهران شده و منبع آب بسیار مناسبی برای کشاورزان محسوب می‌شده است، اما اکنون پس از گذشت چندین سال از آبگیری این سد هنوز دشت ورامین دچار کمبود منابع آب بوده و گویا حق آبه تعیین شده از سد ماملو به این منطقه تعلق نمی‌گیرد، لذا برای آگاهی از وضعیت منابع آب دشت ورامین گفت‌وگویی با حجت‌الله پاشیده مدیر امور آبیاری جنوب شرق استان تهران ترتیب دادیم که در ادامه آن را می‌خوانید.
تسنیم: آیا این درست است که سد ماملو با هدف تأمین آب شرب و کشاورزی جنوب استان تهران احداث شده است؟
پاشیده: هر سدی با اهداف مختلفی احداث می‌شود که یکی از این اهداف تأمین آب شرب و کشاورزی آن منطقه است، البته اولویت تأمین آب با آب شرب و سپس کشاورزی و صنعت است، همچنان که در مورد سد ماملو هم به همین صورت است و هنوز هم ما حق آبه‌های قدیمی را از سد ماملو داریم، چرا که قبل از احداث سد، منابع آبی از رودخانه جاجرود تأمین می‌شده است.
این سد تاکنون ضرری برای ما نداشته است؛ چرا که اکنون توزیع زمانی آب سد اصلاح شده است و به عنوان مثال ما در زمستان گذشته از سد ماملو آب داشتیم، این آب هم ذخیره سیلاب‌ها و روان‌آب‌های بهار 96 بوده است و حال اگر سد ماملو نبود کل آب در همان بهار وارد دشت شده و تمام می‌شد.
تسنیم: آیا این مقدار آب از سد ماملو پاسخگوی نیاز این منطقه است؟
پاشیده: خیر، این مقدار آب پاسخگوی نیاز دشت ورامین نیست؛ لذا بخشی از کمبود آب منطقه از پساب فاضلاب جنوب تهران تأمین می‌شود و هم اکنون با دبی 4.5 تا 5 متر بر ثانیه از پساب تصفیه‌خانه فاضلاب تهران برای جبران حق آبه دشت ورامین مصرف می‌کنیم.
خط لوله جدید تصفیه‌خانه، بزرگ‌ترین منبع تأمین آب دشت ورامین است
تسنیم: چه مقدار از آب کشاورزی منطقه ورامین از سد ماملو تأمین می‌شود؟
پاشیده: ما در گذشته پساب تصفیه‌خانه جنوب تهران را نداشتیم و از سال 88 به آب‌های منطقه اضافه شده است و اگر این پساب نبود حتی اگر 100 درصد آب سد ماملو هم برای کشاورزی اختصاص داده می‌شد باز هم کمبود آب داشتیم چرا که ورودی سد ماملو اندک است و وقتی برف و بارندگی نباشد سد خالی است، از این‌رو می‌توان گفت درصد بالایی از تأمین آب دشت ورامین به تصفیه‌خانه وابسته است، به گونه‌ای که به طور متوسط در چند سال اخیر 60 میلیون متر مکعب آب کشاورزی ما از ماملو و حدود 100 میلیون متر مکعب از پساب صنعتی تصفیه‌خانه تأمین شده است.
در حال حاضر یک کانال بتنی داریم به طول 36 کیلومتر با ظرفیت 6 متر که پساب را از تصفیه‌خانه به دشت ورامین منتقل می‌کند، و خبر خوب اینکه پروژه جدیدی به نام خط دوم در کنار همین کانال و توسط بخش خصوصی در حال انجام است که با لوله‌ای به قطر 3 متر کل پساب تصفیه‌خانه را به دشت ورامین منتقل می‌کند و این یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین منابع تأمین آب این منطقه است، که حدود 25 درصد کار پیش رفته و حفاری و لوله‌گذاری آن هم در حال انجام است و با توجه به اینکه در حال حاضر لوله‌ها در شهرک سالاریه تولید می‌شوند می‌توان امیدوار بود که این خط لوله تا 3 سال آینده آماده بهره‌برداری باشد.
البته همه منابع آبی ورامین از سد ماملو و یا تصفیه‌خانه تأمین نمی‌شود و ما چندین برابر این حق آبه را از منابع زیرزمینی و آب شیرین استفاده می‌کنیم، همچنین ما رودخانه‌های شور و شیرین را داریم که سالانه حجم زیادی از آب را وارد دشت می‌کند.
تعداد چاه‌های مجاز و غیرمجاز سبب اُفت شدید آب‌های زیرزمینی شده است
تسنیم: برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی چه مشکلاتی رابرای منطقه ایجاد می‌کند؟
پاشیده: در حال حاضر تعداد چاه‌های مجاز و غیرمجاز و همچنین تعداد باغ ویلاها افزایش یافته و هر ساله شاهد اُفت شدید آب‌های زیرزمینی هستیم و اگر بخواهیم وضعیت کنونی را با دهه 40 مقایسه کنیم اختلاف برداشت بسیار زیاد است، و به همین دلیل کنترهای آب حجمی و هوشمند بر روی چاه‌ها نصب می‌شود تا حجم برداشت را محدود کند ولی عمده چاه‌ها این تجهیزات را ندارند.
همچنین شورایی به نام شورای حفاظت منابع آب وجود دارد که از نیروی انتظامی، دادگستری، استانداری و محیط زیست و منابع طبیعی و برخی نهادهای مرتبط تشکیل شده تا نسبت به پلمپ چاه‌های غیرمجاز و همچنین ممانعت از اضافه برداشت چاه‌های مجاز اقدام کنند.
مشکل منطقه مدیریت ناصحیح منابع آب است
تسنیم: چرا با وجود همه این منابع آبی باز هم در منطقه با کمبود آب مواجه هستیم؟
پاشیده: منابع آبی ما کم نیست بلکه نحوه مصرف ما مشکل دارد و باید به سمت مدیریت مصرف حرکت کنیم، مدیریت تأمین بستگی به نزولات جوی دارد و وقتی با کاهش نزولات مواجه باشیم منابع هم دچار محدودیت می‌شود، اما مشکل این منطقه نحوه کشت و آبیاری است؛ چرا که تراکم کشت در منطقه زیاد است، در گذشته کشاورز دو یا سه کشت انجام می‌داد اما اکنون تراکم کشت بالا رفته و موتور پمپ‌ها پیوسته روشن هستند، اما در عین حال مصرف بالا رفته و روش‌های مصرف آب تغییرات چندانی نداشته است، آبیاری با روش‌های سنتی انجام می‌شود و از طرف مشکلات خشکسالی هم به این مشکلات اضافه شده است.
تسنیم: راه‌حل جبران کمبود آب و یا به عبارتی مشکل در نحوه مصرف چیست؟
پاشیده: راه‌حل این است که کشاورزان با استفاده از روش‌های نوین کشت و آبیاری الگوی مصرف را تغییر دهند، اکنون دیگر نمی‌توانیم مانند 30-40 سال قبل که فراوانی آب داشتیم کشت کنیم و راهی جز مصرف بهینه آب نداریم، اکنون کشاورز کشتی را انجام می‌دهد بدون اینکه با دستگاهی هماهنگ باشد و موقعیت منطقه و منابع آب را در نظر بگیرد.
در واقع وزارت نیرو براساس وظایف ذاتی خود سدها را ساخته و تصفیه‌خانه جنوب تهران هم در حال تکمیل است، اما ما هنوز در مزارع خود از آبیاری سنتی استفاده می‌کنیم، و تلفات آب در مزرعه بالا است و عوامل انسانی و شیوه‌های کشت و زمان استفاده از آب سبب می‌شود که تلفات آب زیاد باشد، یعنی باید کل منطقه غرق در آب باشد تا آن محصول آب بخورد، در صورتی که اگر شیوه‌های آبیاری نوین استفاده شود آب فقط به ریشه گیاه می‌رسد.
تنظیم از لیلاالسادات اهل حق
انتهای پیام/ش
