جوادی: گزارش سازمان بازرسی از خانه کتاب تحویل وزیر ارشاد شد/حتی بازار نشر افغانستان را هم نداریم + فیلم

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا،‌ هفتم آبان ماه سال گذشته و با رفتن سید‌عباس صالحی از معاونت فرهنگی وزرات ارشاد،‌ محسن جوادی که تا پیش از آن دبیری جایزه جهانی کتاب سال را بر عهده داشت،‌ به عنوان معاونت فرهنگی این وزارتخانه منصوب شد. جوادی در همان ماه‌های اول فعالیت خود اعلام کرد که مسیر سید‌عباس صالحی را ادامه خواهد داد.

او که عضو هیئت علمی دانشکده الهیات قم و دارای دکترای فلسفه است،‌ نیز به مانند صالحی ترجیح داد تا با کمترین تغییر در میان مدیران به تغییرات در ساختارها بپردازد. محسن جوادی هفته گذشته با حضور در خبرگزاری تسنیم‌‌، از نزدیک با فعالیت‌های این خبرگزاری آشنا شد‌، وی در حاشیه این بازدید  از تغییراتی در آینده نزدیک خبر داد. متن گفت‌وگو با معاون فرهنگی وزارت ارشاد به شرح ذیل است:

* تسنیم،‌ شما در نخستین نشست خبری خود اظهار کردید که ادامه راه شخص آقای صالحی را در معاونت خواهید رفت و سیاست‌ها و برنامه‌های ایشان را ادامه خواهید داد و چنین نیز کردید. در یکسال گذشته ما با کمترین تغییرات چه در افراد و چه در سیاست‌ها در معاونت فرهنگی مواجه بودیمف  اما زمزمه‌هایی برای تغییرات گسترده به گوش می‌رسد،‌ در این باره بفرمایید؟

خوب،‌ افق فکری من و آقای صالحی نزدیک است، من و  ایشان همدرس، همکلاس و همدوره بودیم، طبیعی بود که از نظر فکری هم نزدیک باشیم. رویه‌های اساسی وی را من نیز قبول دارم، مثلا در بخش مربوط به فعالیت‌های فرهنگی بحث کاهش تصدی‌گری وزرات ارشاد و واسپاری آن مورد توافق هر دوی ما بوده است. در بحث حضور در نمایشگاه‌های خارج از کشور نیز که حضور من در معاونت فرهنگی مصادف با آن شد‌، تصمیم بر این بوده که حداقل از آن مقداری که آقای صالحی پیش رفته است،‌ عقب نشینیم و برای سال آینده هم جلوترمی‌رویم و این بحث به شکل کاملتری رخ می‌دهد.

امسال جشنواره چاپ را نیز اینگونه کردیم، تصدی‌گری را کنار گذاشتیم و از تشکل‌ها برای برگزاری جشنواره حمایت می‌کنیم، به هر حال کسی که در حوزه چاپ و نشر سال‌ها فعالیت دارد،‌ بهتر از من می‌داند این عرصه چه نیازها و چه ضروریاتی دارد. ما نهاد نظارتی هستیم،‌ بنابراین لزومی ندارد ما مسئولان کمیته‌‌ها را تعیین کنیم.

متاسفانه گاهی اوقات در کشور شاهد اتفاقاتی هستیم که توجیه عقلانی و عرفی برایش وجود ندارد‌، برای نمونه در یک جلسه‌ای اخیرا مسئولان جمع شده بودند تا برای شهر ایلام  و مشکلات اجتماعی‌اش تصمیم ‌گیری کنند، اما از خود ایلام و از افرادی که درگیر این ماجرا هستند، یک نفر در شورا نبود، آیا این کارگروه می‌تواند راه حل درستی پیدا کند؟ راه‌حل باید از دل کسی که این مشکل را دارد، پیداشود. گفت‌وگوها بخش اساسی فرهنگ است، اگر ما می‌خواهیم از نشر حرف بزنیم باید از کسانی که سالهاست با آن درگیرند،‌ مشورت بخواهیم.

 رابطه صنعت و دانشگاه بهتر از رابطه فرهنگ و دانشگاه است

امروزه  وضعیت رابطه صنعت و دانشگاه بهتر از رابطه فرهنگ و دانشگاه است،کاهش تصدی‌گری سیاست‌های کلی است که من هم اعتقاد دارم و تا جاییکه می‌توانم دنبال می‌کنیم،‌ اگر هم محدودیتی وجود داشته باشد‌، که این مساله انجام نشود، برای سال بعد انجام خواهد شد.

روند فعلی نشر نگران کننده است

به نظر من روند فعلی نشر نگران کننده است، فعالیت فرهنگی در دنیای جدید باید تعریف جدید داشته باشد، امر فرهنگ مقوله پیچیده‌ای در دنیای جدید است و نیاز به گفت‌وگو و خلاقیت دارد، اهالی جدیدی برای فرهنگ باید دعوت شوند.

تعهدی به اینکه کسی در معاونت بماند یا برود، ندارم

اما درباره تغییرات باید بگویم‌، تغییر اصل نیست، اصل انجام شدن کار است، اگر کسی فعالیتی می‌کند و آن فعالیت را خوب پیش می‌برد،‌ اما جناح فکری اش متفاوت از گروه است،‌ لزومی برای تغییر نیست. تغییر اصل نیست مگر اینکه در دو حالت رخ دهد. من وقتی به معاونت آمدم از مسئولان کسی را نمی‌شناختم بنابراین تعهدی به اینکه کسی بماند و برود، ندارم. خطی هم نگاه نمی‌کنم، اگر ضرورتی اقتضاء کند، مثلا قرار بر ایجاد خلاقیت باشد،‌ یا فرد کارکرد خود را از دست داده باشد،‌ تغییرات رخ خواهد داد.

* تسنیم:‌ رفتن آقای امیرزاده از معاونت فرهنگی بر اساس کدام مصلحت بوده است؟

اول اینکه کسی که از مجموعه ما می‌رود به معنای این نیست که  خطایی کرده است یا ما ناراضی بودیم،‌ در مورد آقای امیرزاده که از جهت دیگری این تغییر اتفاق افتاد، آقای صالحی وی را به عنوان مدیر روابط عمومی وزرات منتخب کرد، قاعدتاً در آینده باید همکاری‌ها اندک شود.

در یکی دو جای دیگر هم باز تغییرات داریم، که در مرحله امضای حکم هستند‌، مدیردفتر مطالعات و برنامه‌ریزی وزارت ارشاد که جایگزین آقای سید‌آبادی خواهند شد و جایگزینی برای آقای حسین‌پور که به خانه کتاب رفته‌اند‌.برای آقای امیرزاده البته هنوز جایگزینی پیدا نکرده‌ایم.

* تسنیم: این افراد از خارج از وزارتخانه تزریق خواهند شد؟

خیر،‌ سعی ما این است که از داخل وزارتخانه باشد، چون هم راحت‌تر کار می‌کنند،‌ هم در میان نیروها‌، افراد با استعداد و با کفایت  وجود دارند‌، کما اینکه تزریق فکر و ارتباطات جدید از بیرون نیز قابل توجه است.

فعالیت کارگروه‌‌های مطالعاتی در حوزه‌های فرهنگی

اصل اینکه تغییر وجود دارد طبیعی است،‌ اما ما بیشتر از تغییر در حال تعریف نهادهای جدیدی هستیم‌، نه به عنوان نهادهای سازمانی. ما کارگروه‌های مطالعاتی را در حوزه‌های مختلف فعال کرده‌ایم،‌ در این کارگروه‌‌ها تحصیل‌کرده‌هاو محققان جوان بر روی مسائل مختلفی از جماه اقتصاد فرهنگی و .... کار خواهند کرد‌، به طور مشخص یکی از این کارگروه‌ها بر روی استفاده بهینه اقتصادی و فرهنگی از مناطق آزاد در حوزه فرهنگ متمرکز است،‌ تا زمینه‌‌های گسترش کتاب،‌ فروش کتاب،‌ چاپ و ... در مناطق آزاد را شناسایی کند.این افراد عضو وزارت ارشاد نیستند، اما پروژه‌ای هستند.

بیشتر بخوانید:

دو سال گذشت اما «گرنت‌» به هیچ ناشر خارجی داده نشد

حاشیه‌های تخلفات مالی در خانه کتاب

سکوت بانک مرکزی نسبت به درخواست ارشاد برای پرداخت ارز دولتی ادامه دارد

* تسنیم:‌ معاونت فرهنگی وزرات ارشاد در طول 5 سال گذشته فعالیت‌ها و اقدامات زیرساختی بسیار قابل توجهی را در حوزه‌های نشر‌، چاپ و فرهنگ داشته است،‌ اقداماتی که منجر به رخدادهای خوش یمنی برای این حوزه شده است،‌ در این میان اما برخی وعده‌ها عملیاتی نشده که موجب کمرنگ‌شدن اعتماد اهالی فرهنگ به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خواهد شد،‌ یکی از این وعده‌ها بحث پرداخت ما به تفاوت ارزی به ناشران بخش خارجی نمایشگاه کتاب تهران است. اقداماتی برای عملیاتی شده این وعده انجام شده است؟

از روز سوم و چهارم نمایشگاه کتاب تهران بود که تحولات ارزی رخ داد‌، طبیعتا ما فکری برای آن نکرده بودیم و تصور نمی‌کردیم این تحولات ارزی این قدر سریع رخ دهد، بعد دیدیم فروش کتاب خارجی سخت شده است،‌ تلاش‌هایی‌انجام شد و  ما متعهد شدیم که فروش‌های بعد از روز ششم نمایشگاه مشروط به اینکه با ارائه فاکتور و برگه ورود کالا به گمرک همراه باشد،‌ مشمول ما به تفاوت ارزی بشود. ارائه برگه گمرک از این جهت ضروری بود که بسیاری از کتاب‌های ناشران بخش خارجی از مدت‌ها پیش از نمایشگاه وارد می‌شود و در انبارها نگهداری می‌شوند.

پرداخت مابه تفاوت ارزی ناشران خارجی نمایشگاه کتاب طی دو هفته آینده

اکنون بخشی از کارها انجام شده اما عملیاتی نشده است،‌ چرا که هنوز تاییده‌های گمرک ارسال نشده است‌، ما با گمرک نامه‌نگاری کرده‌ایم تا بدانیم محموله‌هایی که فاکتورهایشان ارسال شده است‌، در این تاریخ خاص به کشور وارد شده‌اند،‌ یا خیر. بانک نیز از ما مدارک را خواسته است‌، ما باید ابتدا مدارک را کامل کنیم تا بدانیم بانک متعهد به وعده‌ای که داده هست یا خیر. این پرداخت ما به تفاوت رقم قابل توجه و نگران‌کننده‌ای نیز نیست،‌ نهایت ظرف یکی دو هفته آینده پرداخت‌ها شروع خواهد شد.  تنها ابهامی که برای ما وجود دارد‌، این است که این حمایت ارزی شامل آن بخشی از کتاب‌هایی که وارد شده اما فروش نرفته نیز می‌شود‌، یا خیر.

* تسنیم:‌ مورد دیگر در این زمینه عدم پرداخت گرنت به ناشران خارجی طی دو سال گذشته است‌، این نیز به بی‌اعتماد شدن خارجی‌ها به نشر ایران منجر خواهد شد،‌ جریان از چه قرار است؟

در آیین‌نامه گرنت سخت‌گیری‌های بسیاری شده است‌،  من وقتی این آیین‌نامه را بررسی کردم،‌ دیدم برخی سخت‌گیری‌های غیر ضروری در آن وجود دارد،‌ برای نمونه باید اسناد بسیاری را فراهم کنند تا بتوانند مبلغ گرنت را تحویل بگیرند.

آیین‌نامه گرنت تغییرخواهد کرد

 این در حالی است که کشورهای دیگر در پرداخت گنرت خود و حمایت از انتشار کتابهایشان در جهان این چنین عمل نمی‌کنند‌، برای نمونه جهت دریافت حمایت کره جنوبی از انتشار کتاب‌هایش تنها کافی است مترجم یا ناشر یک نسخه از کتاب را ارسال کند تا 2 هزار دلار مبلغ حمایتی دریافت کند.

 با این وضعیت،‌ ما آمده‌ایم،‌ ده‌ها سند از ناشر‌، مترجم و ... خواسته‌ایم،‌ تا مبلغی را به عنوان حمایت پرداخت کنیم که باید این روند اصلاح شود. این تغییرات هفته آینده اصلاح خواهد شد و مارتب اطلاع‌رسانی می‌شود.

 مشکل پرداخت گرنت به طرح‌های تصویب‌شده در دو سال گذشته نیز به نحوه پرداخت مرتبط است، اینکه ما می‌خواهیم مبالغ متعدد شامل هزار دلار،‌ دو هزار دلار و ... را به چندین کشور و چندین فرد انتقال دهیم‌، برای صرافی‌ها مقرون به صرفه‌ نیست،‌ آن‌ها زیر بار نمی‌روند و می‌گویند بگذارید یک‌باره جمع شود و یکجا انتقال داده شود،‌ از این روست که منتظر مانده‌ایم وگرنه اعتبار لازم برای این مورد فراهم آمده است.

  * تسنیم: چندی است که اخباری از حضور سازمان بازرسی در موسسه خانه کتاب و تخلفات مالی مدیرعامل سابق این موسسه زیرمجموعه ارشاد به گوش می‌رسد،‌ شما در گفت‌وگویی با تسنیم حضور سازمان بازرسی را تایید کردید،‌ اکنون گزارشی از نتیجه بازرسی‌ها در اختیار دارید؟

سازمان بازرسی در هر نهاد دولتی ورود می‌کند، زمان ورود و هماهنگی آن نیز چیزی نیست که از دیروز انجام داده باشد، از چندین ماه قبل خبر می‌دهند و با عالی‌ترین مسئول آن نهاد وارد مذاکره می‌شوند، بنده وقتی به معاونت فرهنگی آمدم‌، هنوز در خانه کتاب جابه‌جایی رخ نداده بود،‌ نامه آمد که سازمان بازرسی قرار است به خانه کتاب ورود کنند ـ سازمان بازرسی 8سال است که در وزارت  فرهنگ و ارشاد مستقراست‌ ـ  استقرار سازمان بازرسی با جابه‌جایی مدیرعامل همزمان شد‌، این هیئت پس از اتمام کار خود گزارش را به شخص وزیر تحویل داده‌اند‌، بنده هم کم و بیش در جریان این گزارش هستم، مواردی وجود داشت که از نظر آنها تخلف محسوب می‌شد. البته این گزارش، گزارش اولیه بود و نمی‌توان گفت که کاملاً تخلف ثابت شده است، آنها برخی موارد را به عنوان تخلف مطرح کردند که باید مدیر عامل سابق و مسئولان خانه کتاب به آن پاسخ دهند.

مدیرعامل سابق خانه کتاب به ایران بازگشت/ اگر تخلف محرز شود، باید جبران شود

البته بنده تا زمانی که ثابت نشده است، نمی‌خواهم بگویم‌، تخلف داشته‌ایم‌، آن‌ها سوالاتی را مطرح کرده‌اند و قرار است مدیرعامل سابق خانه کتاب توضیحات خود را مطرح کرند،‌ شخص آقای جلسه اکنون در ایران هستند و به این سوالات پاسخ خواهند داد. اگر تخلفی صورت گرفته باشد، این تخلف را من انجام داده باشم یا هر کس دیگر باید پاسخگو باشیم، عده‌ای دیگر نیز معتقدند این سوء تفاهم است، ولی در نهایت گزارش نهایی در اختیار دادگاه قرارمی‌گیرد‌.

از ورود سازمان بازرسی به معاونت فرهنگی خوشحالم/تاکید وزیر برای جبران تخلف احتمالی در خانه کتاب

بنده به شخصه از ورود سازمان بازرسی به حوزه معاونت فرهنگی خوشحالم چرا که اوقات ما قصدمان نیست خطایی انجام شود، اما اشتباه به هر حال رخ می‌دهد‌،  من از مسئولان سازمان نیز تقدیر کردم،‌ باید فرصت داد تا گزارش نهایی آماده شود‌، گفت‌وگوها با دوستان مجموعه خانه کتاب به نتیجه برسد، اکر قانع نشدند و به این نتیجه رسیدند که تخلفاتی رخ داده است‌، حتما باید پیگیری شود،‌ اگر برای ما محرز شود تخلفی انجام شده است ما پیگیر این قضیه هستیم که اگر مالی است برگشت بخورد و هر چه که قانون می‌گوید انجام شود. آقای وزیر هم در این زمینه به دوستان تأکید داشتند.

* تسنیم:‌ در چند سال اخیر انتقاداتی به عملکرد برخی از نهادهای زیرمجموعه وزارت ارشاد مطرح شده است،‌ نهادهایی که بودجه‌های خوبی دارند،  اما عملکرد چندان درخشانی نداشته اند،‌ انتقاداتی که به  دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی و بنیاد شعر و ادبیات داستانی می‌شود‌، نیز از این مسیر است. اما تاکنون پاسخ روشنی از سوی وزارت ارشاد به این انتقادات مطرح نشده است.

ببنید،‌ دفتر مطالعات ماهیتش بیشتر مطالعاتی است‌، بنابراین نباید در اجرا ورود کند،‌ حتی همین مقدار را نیز برخی ایراد می‌گیرند، بنابرایسن دستاوردهای پژوهشی مطالعاتی این دفتر باید بررسی شود ما نمی‌خواهیم کتمان کنیم اما بخشی از دستاوردهای ارشاد در چند سال اخیر از رهیافت پژوهشی این دفتر است. برای نمونه بحث باشگاه‌ها کتاب. این تحولات در سال‌های گذشته چگونه باید به عمق روستاها می‌رفت؟ در مجموع دفتر مطالعات مسیر خوبی را رفته است،‌ ایده‌های خوبی چون پایتخت فرهنگی‌، روستاهای فرهنگی و گذرهای فرهنگی را مطرح کرده است. اگرچه ممکن است فعالیت‌هایش نیز ایراداتی داشته باشد.

من می‌دانم که انتقادهایی در حوزه شعر و ادبیات داستانی مطرح است،‌ به هر حال سلایق مختلفی وجود دارد، گاهی اوقات مطرح می‌شود، چرا این سلیقه‌ها جدی گرفته نشده است اما در این مدت بنیاد شعر و ادبیات داستانی توانسته‌اند، ارتباط خوبی را با جوانان شهرستانی برقرار کنند، گاهی اوقات 400 نویسنده جوان و شاعر را از شهرستان‌ها می‌آورند و برایشان برنامه برگزار می‌کنند.

ممکن است انتقاداتی نسبت به چگونگی برگزاری این دوره‌ها‌، هزینه‌هایی که گرفته می‌شود و... وجود داشته باشد که ما قطعا آن‌ها را پیگیری می‌کنیم‌، اما اصل عملکرد این دوستان را نباید زیر سوال برد. ضمن اینکه انتقاداتی وارد است اما کارهای خوبی هم انجام می‌شود، مثل انجمن های ادبی که حتی توانستند ردیف بودجه از مجلس داشته باشند. تاکنون نیز هزار انجمن ادبی ثبت نام کردند.

اینگونه نیست همه نویسنده‌ها ارتباط با بنیاد نداشته باشند،‌ طیف‌هایی ممکن است ارتباطشان اندک شده باشد، انتقادهایی وجود دارد که منتقل می‌شود، هر گروهی که می‌آیند طبیعتا باطیفی ارتباطشان بیشتر است.

این را نیز توجه داشته باشید که کل فعالیت‌های مربوط به شعر  و ادبیات داستانی از کانال بنیاد صورت نمی‌گیرد، ما گاهی از جشنواره‌های مختلف دیگر نیز حمایت می‌کنیم‌، در برگزاری و... کار فرهنگی آنقدر وسیع است که معاونت فرهنگی هم بر اساس آن‌چیزی که مقدوراتش است حرکت می‌کند.

عدم حضور در نمایشگاه‌های خارج از کشور ایران را منزوی نشان می‌دهد

* تسنیم:‌ با توجه به اوضاع اقتصادی این روزها وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز رویه صرفه‌جویی را در پیش گرفته است،‌ این را در صحبت‌‌های اخیر وزیر ارشاد و تاکید بر صرفه‌جویی نیز می‌توان مشاهده کرد‌، معاونت فرهنگی در این زمینه چه گام‌هایی برخواهد داشت،‌ آیا قرار است سفرهای خارج از کشور محدود شود؟

اصل اینکه در نمایشگاه‌های خارجی مشارکت داشته باشیم‌، را کسی منکر نیست، اما اینکه چکونه باشد که با بیشترین سود و کمترین هزینه همراه باشد، مهم است،‌ اوایل امسال این بحث ایجاد شد که به خاطر تحولات ارز  در یک  اقدام صرفه‌جویانه نمادین ما از حضور در نمایشگاه‌های خارجی منصرف شویم‌، اما دوستان گفتند عدم شرکت ما به این فضایی که علیه ایران ایجاد شده و منزوی نشان دادن ایران بیشتر کمک می‌کند‌، شخص وزیر نیز بر این عقیده بود که ما اصل حضور را نفی نکنیم، بالاخره نمایشگاه کتاب فرانکفورت جزو نمایشگاه‌هایی است که ما فعالیت‌هایی زیادی را در آن دنبال می‌کنیم و بخش خصوصی ما نیز فعال است. بنابراین قرار شد ما هزینه را اندک کنیم ولی فعالیتها را متوقف نکنیم.

پس مقداری از متراژ غرفه کاستیم. یک پنجم  آن را کاهش دادیم. تعداد افراد دولتی حاضر را کاهش دادیم( اکنون در مجموع 5 نفر از معاونت فرهنگی و موسسه نمایشگاه‌ها حضور خواهند داشت). هتل ارزان‌تر و مناسب‌تری پیدا کردیم.از لحاظ تعهد نسبت به کسانی که تمایل به حضور دارند‌، چه خبرنگاران و چه نویسندگان صرفه‌جویی کردیم. تنها حمایت ما از ناشران در حد ارائه غرفه و هماهنگی برای دریافت ویزا بود.

تقاضای ایتالیایی‌ها برای تاخیر یک‌ساله در میهمان ویژه شدن ایران در تورین

نمایشگاه‌های دیگر نیز به همین منوال خواهد رود‌، برای نمونه قرار بر این است که ما در نمایشگاه کتاب تورین ایتالیا مهمان ویژه باشیم‌، البته مسئولان این نمایشگاه در نامه‌ای مجدد خواسته‌اند که این میهمانی ویژه به سال بعد موکول شود که ما ان را نپذیرفته‌ایم و مشغول نامه‌نگاری هستیم.

برخی نمایشگاه‌‌ها را نیز خود دوستانی که گرایش صرفه‌جویانه دارند‌، تاکید می‌کنند،‌ حضور داشته باشیم‌، مثلا اندونزی. به هر حال حضور در این نمایشگاه‌ها نیز با حداقل هزینه‌ها و حضور یک یا دو نفر همراه خواهد بود. 

* تسنیم: به نظر می‌رسد‌، حضور در برخی از این نمایشگاه‌ها برای ما سودآوری نیز داشته باشد؟

بله‌، کما اینکه من معتقدم حضور ما در عرصه بین‌الملل نباید به فرانکفورت خلاصه شود، من در اندونزی مدتی تدریس می‌کردم به نظرم یکی از نقاطی که به شدت امکان کار فرهنگی وجود دارد، جاکارتاست ما تاکنون در نمایشگاه‌های آن‌‌ها حضور نداشتیم، اندونزی بزرگترین کشور اسلامی است که کمتر در تفکر داعش و تندروهای افراطی هستند، بدنه جامعه به دلیل فرهنگ محلی است یا مذهبی ـ فقهی خیلی تحت تاثیر داعش نیست‌، کتاب‌های ما به خوبی در این کشور فروش خواهد رفت،‌ دانشجویان بسیاری در این کشور فارسی می‌دانند و محققان بسیاری به زبان عربی تسلط دارند.

تعدد عناوین کتاب ارزش محسوب نمی‌شود

* تسنیم: یکی از موضوعات مطرح شده در سال‌های اخیر کاهش شمارگان کتاب بوده است،‌ در ماه‌های اخیر هم با توجه به افزایش قیمت کاغذ و مواد اولیه پیش بینی می‌شود، این کاهش رشد بیشتری داشته باشد. ارزیابی شما از وضعیت موجود چیست؟

من با این مشکل بسیار در ذهنم کلنجار رفتم، این مشکل ریشه‌های بسیار عمیق‌تری دارد،‌ در دنیا نیز چنین وضعیتی است. اما مشکلی که در ایران وجود دارد، چند جانبه است. ما عناوین بسیار زیادی داریم‌، صد هزار عنوان کتاب در  سال 96 چاپ شده است،‌ این تعداد بالای عناوین ارزش محسوب نمی‌شود، ظرفیت جامعه و توان تولیدش آنقدر نیست.

یا کمک درسی‌ها زیادند یا کتاب‌سازی‌های بسیار داریم. ما حدود 15 هزار ناشرمجوزدار در کشور داریم، آیا این ناشران  کارشان تخصصی است؟ خیر‌، مجبورند کتاب چاپ کنند تا پروانه فعالیتشان تمدید شود.

طبیعی است که شمارگان کتاب پایین می‌آید، یکی از دلایل این است که کتاب های خوب درست تولید و عرضه نمی‌شود، آن کتاب‌هایی که خوبند و توانستند با وضعیت جامعه منتشر شوند،‌ اتفاقا به چاپ‌های بالا برسند‌، شمارگان پایینی هم ندارند. یک بخش از پایین آمدن شمارگان کتاب قابل قبول است چون به شکل‌های دیگری چون کتاب‌های صوتی،‌ ایبوک‌ها و ... نیز منتشر می‌شود.

البته گریه‌آور است، کتابی که در عهد ناصرالدین شاه نوشته شده است‌، با شمارگان 10 هزار نسخه سربی منتشر شده است،‌ اگر سطح سواد و جمعیت آن زمان ایران را در نظر بگیریم متوجه نکته ماجرا خواهیم شد. اینکه چه می‌شود که شمارگان کتاب این اندازه کاهش پیدا می‌کند‌، به مسائل جامعه نیز باز می‌گردد،‌ کما اینکه من فکر می‌کنم،‌ شمارگان موجود هم واقعی نیست،‌ این 300 نسخه‌ای که بفروش می‌رود،‌ خوانده نمی‌شود.

باید تقاضای کتاب را تحریک کرد

یکی از اهداف اصلی ما باید تحریک تقاضای کتاب باشد. بخش زیادی از شهرهای ما کتابفروشی خوبی ندارند، روستاهای ما اصلا کتابفروشی ندارند، در حالیکه حجم زیادی از تحصیلکرده‌های ما در روستاها و شهرها هستند. ما شبکه توزیع و کتابفروشی قدیمی داریم،  در حالیکه در دنیا کتابفروشی‌ها شکل‌های جدیدی دارند، محل دیدار نویسنده‌ها و فعالیتهای فرهنگی هستند و ....

استفاده از قانون و تسهیلات اشتغال روستایی برای راه‌اندازی کتاب‌فروشی‌های روستایی

در وضعیت فعلی باید تقاضای مصرف کتاب را بالا برد، یکی از اقداماتی که ما روی آن متمرکز شده‌ایم این است که بتوانیم از قانون اشتغال روستایی و تسهیلاتی که در این قانون دیده شده است،  برای راه‌اندازی کتابفروشی‌ها بهره بگیریم،‌ البته متاسفانه در آیین‌نامه این قانون اساساً کار فرهنگی دیده نشده است،‌ حتی از وزارت ارشاد کسی عضو کارگروه آن نیست. ما در کمیسیون فرعی دولت این مورد را مطرح کرده و خواستار اصلاح آیین‌نامه شده‌ایم تا بتوانیم در بخش روستایی به تحریک تقاضا بپردازیم.

می‌توانیم بازار خوبی در منطقه اکو داشته باشیم،‌ اما حتی در افغانستان نیز حضور اندکی داریم

* تسنیم: به نظر می‌رسد راه‌های دیگری نیز برای بالابردن شمارگان وجود داشته باشد‌، راه‌هایی چون صادرات کتاب به کشورهای فارسی زبان منطقه.

بله‌، اما ما در بخش بین‌الملل نیز دچار مشکل هستیم‌، ما در تاجیکستان نمی‌توانیم کتاب بفروشیم‌، در افغانستان بسیار اندک حضور داریم،‌ این در حالی است که ما بازار خوبی می‌توانیم در منطقه اکو داشته باشیم.

مشکل اصلی شمارگان به عادت‌های فرهنگی ما برمی‌گردد، ما در آموزش و پرورش و آموزش عالی عادت مطالعه نداریم، اگر ما بازار را رونق دهیم، رونق دوامی نخواهد داشت،‌ در فرهنگ اجتماعی وقتی ما می‌خواهیم تصمیمی بگیریم‌، نیاز به تفکر و مطالعه احساس نمی‌شود‌، تا این نیاز ایجاد نشود‌، فرهنگ مطالعه نیز شکل نمی‌گیرد. نهادهایی چون آموزش و پرورش و آموزش عالی، خانواده، نهادهای مذهبی علما و روحانیت نیز برای افزایش مطالعه باید ورود کنند. ما مذاکرات با این نهادها را آغاز کرده‌ایم که امیدواریم زودتر نتیجه دهد.

انتهای پیام/