گفتگو| رئیس رادیو سلامت: رسانه‌ملی نباید اجازه بدهد افراد غیرعلمی، حرف‌های علمی بزنند
برنامه "ماه عسل" دغدغه قابل تأمل پزشکی را توسط یک دختر خانم بدون هیچ اشراف علمی، مطرح کرد که این‌همه لطمه به صداوسیما وارد شد؛ رسانه ملی باید حوزه سلامت و مذهب را از مشارکت خارج کند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، پانزده سال از عمر رادیو سلامت می‌گذرد؛ رادیویی که با اولویت آموزشی، گوش مخاطبین را جلب فرکانس خود می‌کند. با ایجاد بحث‌های تخصصی حوزه پزشکی و سلامت به دنبال گفتمان سازنده سبک زندگی سالم برای مخاطب عام است. شاید جزء معدود شبکه‌های رسانه ملی باشد که با جوانان روراست مسائل را موشکافی می‌کند. مثلاً شاید کسی تا به حال از الکل صحبت نکرده بود که جوان ما بداند برای چه جمهوری اسلامی ممنوعیت برایش قائل شده است؟ یا شاید رادیو سلامت تنهایی جایی باشد که به والدین بسته آموزشی رشد جنسی کودکان ارائه می‌دهد. رادیو سلامت برای تحکیم خانواده هم برنامه‌ای تحت عنوان "خون زندگی" کنار گذاشته تا هم دغدغه جسمی، روحی، معنوی و اجتماعی‌اش را توأمان فریاد بزند. البته پشت همه این اتفاقات خوب و محتوای دل‌انگیز یک مدیر کاملاً مشرف به خانواده و مسائل پزشکی به نام صدیقه اعتمادسعید قرار دارد که جامعه پزشکی خصوصاً متخصصین اطفال او را می‌شناسند. او درباره آسیب‌شناسی حضور برخی غیرمتخصص که فقط به مسائل دارویی و حوزه بهداشت و سلامت یک نگاه تجاری و تبلیغاتی دارند و حاشیه‌هایی برای رادیو و تلویزیون ایجاد می‌کنند که اوج چالش این حضورها را برنامه "ماه عسل" به منصه ظهور رساند- جایی که فردی به نام "یاسی اشکی" درباره مسائل پزشکی، دیدگاه غیرتخصصی ارائه داد- نکات راهبردی قائل تأملی مطرح کرد. همچنین توضیحاتی درباره دومین جشنواره "پیشگیری از سوانح و حوادث" که بیست و هفتم مردادماه با حضور وزیر بهداشت برگزار می‌شود هم توضیحاتی را به خبرنگار فرهنگی تسنیم ارائه داد.
مشروح این گفتگو در ادامه از نظرتان می‌گذرد:
خبری از طراحی نقشه فرهنگی برای پیشگیری نیست
*خانم دکتر اعتماد سعید! ابتدا از دومین جشنواره پیشگیری از سوانح و حوادث شروع کنید.
همان‌طور که می‌دانید یکی از معضلات بهداشت عمومی جامعه ما بحث سوانح و حوادث است. در حالیکه هر روز بر تعداد سوانح و حوادث کشورمان اضافه می‌شود ولی خبری از طراحی نقشه فرهنگی برای پیشگیری نیست. یعنی در واقع مردم عادت کرده‌اند بعد از اینکه هر حادثه‌ای پیش آمد بگویند تقدیر بوده است. در صورتیکه حادثه یک انتخاب است و من اگر خانه‌ام را خوب بسازم ممکن است زلزله 8 ریشتری هم نتواند آن را تخریب کند و اگر سهل‌انگاری انجام دهم با کوچکترین زلزله و آسیبی، فرو بریزد. از طرفی مسئولین اجرایی و سیاستگذاری ما هم به این آمار تلفات عادت کرده‌اند و هیچ طراحی و برنامه‌ریزی خاصی برای کاهش و جلوگیری از تشدید این آمارها و ارقام ندارند.
به دنبال تغییر در آمار کشته‌های سوانح هستیم
متأسفانه هر ساله حدود 20 هزار کشته در جاده‌ها داریم که در ده سال گذشته(از سال 87 تا 96) حدود 20466 هزار نفر کشته دادیم که عمده این تصادفات در شهریورماه رخ داده است. یعنی معادل حادثه سقوط هواپیمای تهران یاسوج هر روز در شهریورماه شاهد 66 نفر راننده‌ای هستیم که جان‌شان را در جاده‌ها جا می‌گذارند.این سهلانگاریها و غفلت‌های مردم و مسئولین باعث شد تا ما به عنوان یک رسانه آموزشی و سیاستگذاران رسانه ملی و عوامل اجرایی در وزارت بهداشت و راهنمایی و رانندگی دست به دست هم بدهیم تا تغییری در این آمار ایجاد کنیم. طی بررسی‌هایی که انجام دادیم یکی از نقاط حادثه‌خیز، 30 کیلومتری شهرهای مقصد است. یعنی راننده 700 کیلومتر رانندگی ایمن داشته و نزدیک به مقصد به دلیل خستگی مضاعف و اطمینان نسبت به رسیدن به مقصد، تصادف رخ می‌دهد.
طراحی مبلمان مهندسی جاده‌ای باید هوشمندانه‌تر انجام شود
شاید دومین دلیل ایجاد تصادف در نزدیکی مقصد، نبود یک استراحتگاه باشد و در وهله بعدی نیز وجود کارخانه‌ها و کارگاه‌ها در 30 کیلومتری شهرها باشد. چرا که کارکنان این کارخانه‌ها و کارگاه‌ها بر این باورند که این منطقه جزو جاده محسوب نمی‌شود و با آن مناطق برخورد خیابانی می‌شود. به همین خاطر در دومین جشنواره پیشگیری از سوانح و حوادث، نگاه‌مان کاربردی‌تر خواهد بود و تمرکز خود را بر روی نقطه حادثه‌خیز یا بررسی عوامل تصادف در 30 کیلومتری مقصدهاست. تا شاید هم راننده‌ها توجه‌شان در این منطقه آسیب افزایش پیدا کند و بدانند این هم قسمتی از سفر است و هم مسئولین، استانداران و وزارت راه نسبت به مبلمان مهندسی در این منطقه طراحی هوشمندانه‌تری داشته باشد.
رادیو سلامت آسیب‌های اجتماعی را با قالب آموزشی مطرح می‌کند
*رادیو سلامت در رسانه ملی مخاطب خاص خودش را دارد اما برای اینکه مخاطبین بیشتر با برنامه‌ها و سیاست‌های شبکه‌ای شما آشنا بشوند یک توضیحی درباره شکل‌گیری رادیو سلامت و فعالیت‌هایتان بفرمایید.
رادیو سلامت این روزها پا به 15 سالگی گذاشته و فعالیت‌هایش بیشتر گونه تخصصی و علمی دارد. به این معنا که مدنظر این شبکه توجه به اولویت‌های آموزشی بهداشت و سلامت است. امکان دارد بحث‌هایش تخصصی باشد اما تغییر کاربری در آن ایجاد می‌کند تا به گفتمان سبک زندگی اسلام برای مخاطب عام تبدیل شود. ما در شبکه رادیویی سلامت می‌کوشیم تا از طریق برنامه‌سازی رادیویی با قالب‌های متنوع و کاربردی، خانواده‌ها بهترین بهره‌وری را داشته باشند. رادیو سلامت یک شبکه فعال 24 ساعته است و گام‌های بلندتری در عرصه بهداشت و سلامت برمی‌دارد. چرا که تنها شبکه‌ای است که آسیب‌های اجتماعی را با قالب آموزشی مطرح می‌کند. یعنی شاید تا به حال کسی درباره "الکل" آنقدر علمی بحث نکرده باشد. چرا که جوانان ما فکر می‌کنند الکل فقط فرمت شرعی دارد در حالیکه علت فرمت شرعی‌اش فقط دینی نیست و از نظر جسمی هم ضرر می‌رساند. حدود یک سال است یک برنامه هفتگی یکشنبه‌ها ساعت 15 تا 16 بعدازظهر در مجله پزشکی روی آنتن می‌رود که مباحث علمی درباره الکل مطرح می‌کند. با حضور کارشناسان هیئت علمی دانشگاه اثرات الکل بر سلامت جسم، روان و اجتماع مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. البته از مخاطبین فضای مجازی غافل نشدیم؛ به همین خاطر این برنامه همزمان در سایت شبکه رادیویی سلامت هم پخش می‌شود.
خانواده‌های دغدغه‌مند روی موج FM، فرکانس SM102 را انتخاب کنند
یک برنامه‌ای با حضور اساتید هیئت علمی دانشگاه، رشد جنسی کودکان را آموزش می‌دهد. چرا که بسیاری از والدین نمی‌دانند فرزندش فقط از نظر قدی و جسمی نباید تغییر داشته باشد بلکه از نظر جنسی هم تغییرات رشدی و تکاملی دارد که خانواده‌ها با توجه به گسترش رسانهای امروز، اتفاقات و اطلاعات زیادی قرار می‌گیرد راجع به این رشد باید تربیت شوند. برنامه "مثبت تربیت" سه‌شنبه‌ها ساعت 9:30 تا 10 صبح پخش می‌شود برنامه‌ریزی شده و روی آنتن می‌رود. یک برنامه‌ای تحت عنوان "خون زندگی" به مشکلات خانوادگی که امروز در جامعه با آن دست و پنجه نرم می‌کنیم، می‌پردازد. یعنی نسبت به استحکام خانواده‌ها یک بحث آسیب‌شناسی انجام می‌دهیم. به خاطر اینکه رادیو سلامت 4 بعد سلامت جسمی، سلامت روحی، سلامت اجتماعی و سلامت معنوی را درنظر دارد.
اگر تولیدکنندگان و کارشناسان حوزه سلامت را بشناسند، غافلگیر نمی‌شوند
*متأسفانه این روزها شاهد پخش و انتشار اظهارنظرهای بدون کارشناسی و غیرعلمی برخی هستیم که مصداق بارز آن صحبت‌های چالش‌ساز یاسی اشکی در برنامه زنده "ماه عسل" بود. نظر شما در این باره چیست و جنابعالی به عنوان رئیس رادیو سلامت چطور با این مقوله برخورد می‌کنید؟
ابتدا باید آسیب‌شناسی کنیم چرا این اتفاق افتاد و برخی اوقات ادامه‌دار است...؟! در رابطه با حوزه بهداشت و سلامت دو نکته باعث می‌شود یک برنامه تولید خوبی داشته باشد؛ یکی اینکه کارشناس و تولیدکنندگان آشنا به مسائل بهداشت و سلامت باشند تا توسط عوامل بیرونی غافلگیر نشوند. یعنی ممکن است کارشناس برنامه‌ای آشنا به حوزه سلامت نباشد در رابطه با HPV صحبت می‌شود باید خود آن فردی تصمیم‌گیری می‌کند آیا روی آنتن برود یا نرود، درست و اصولی تصمیم بگیرد. در وهله نخست باید از سواد سلامت برخوردار باشد و دوم رسانه را بشناسد. چرا که هر موضوعی، موضوع رسانهای نیست و نیاز به سیاستگذاری رسانهای دارد.
مبادا با بحث علمی حیای اجتماعی دچار خدشه شود
یکی از مسائل مهمی که بایستی به آن توجه شود این است که مبادا با بحث علمی حیای اجتماعی دچار خدشه شود. این طور نیست هر چیزی که مهم هم باشد اجازه داشته باشیم در رسانه آن را مطرح کنیم. یک مسئله علمی باید توسط یک فرد علمی مطرح بشود. اینکه در حقیقت یک نکته پزشکی دغدغه فردی یک برنامه رسانهای بشود این اشکال برنامه‌ریزی است که در حوزه طرح مسائل تخصصی این اتفاق را برنامه "ماه عسل" انجام داد.
حضور یاسی اشکی و صحبت‌های چالش‌برانگیزش روی آنتن زده برنامه "ماه عسل"
چرا باید حرف علمی از دهان غیرعلمی بیرون بیاید...؟
اعتقاد دارم یک بحث علمی باید علمی مطرح بشود یک دختر جوان(یاسی اشکی) یک دغدغه خوبی هم داشته باشد باید مبلغ مسئله‌ای باشد که کارشناس آن مسئله است. شایسته بود که این مسئله در اختیار هیئت علمی قرار می‌گرفت تا آن‌ها درباره‌اش صحبت کنند و رسانه ملی نباید اجازه بدهد بحث‌های تخصصی توسط افراد غیرعلمی دنبال شود.
هیچ مطلب غیرعلمی روی آنتن نمی‌برم
*در رادیو سلامت تا به حال اتفاق افتاده حرف‌های غیرعلمی و صرفاً تجاری و تبلیغاتی بهداشت و سلامت گفته شود؟
در حوزه رادیو می‌توانم به مخاطبین این قول را بدهم که هیچ مطلب غیرعلمی روی آنتن نمی‌برم. واقعیت این است من هم مجبورم برای پیشبرد اهداف رسانهای، مشارکت بگیرم. یک مقدار از سهم و هزینه باید مشارکتی باشد اما حتماً به مخاطب می‌گویم این قسمت مشارکتی است. با همه شرکت‌هایی هم که می‌خواهند قرارداد ببندند اجازه تبلیغ غیرواقعی نمی‌دهم. این نوع دیدگاه تبلیغی رسانهای را باید تسرّی بدهیم دیگر قسمت‌های رسانه ملی هم پایبند این تعهد اخلاقی باشند که خدایی ناکرده سبد هزینه‌ای خانواده‌ها یک موقع با تبلیغات نادرست شکل نگیرد. با توجه به اینکه سواد رسانهای در جامعه ما کم است و اگر سواد رسانهای خوب بود باید مخاطب یک برنامه کارشناسی و علمی را از یک برنامه تبلیغاتی و بازرگانی تشخیص می‌داد. اول باید این سواد رسانهای را بالا ببریم، وقتی این سواد پایین است باید شاخص‌های معرفی برنامه‌های تبلیغاتی و مشارکتی را در اختیار مخاطبین قرار دهیم.
*چقدر متناسب با اتفاقات بهداشت و سلامت روز، جلو می‌روید؟
به هر حال من هم در دانشگاه و هم بیمارستان فعالیت دارم. خواهش کردم دغدغه‌های خانواده‌ها در حوزه بهداشت و سلامت را در اختیار بنده قرار دهند. اولویت‌ها را براساس آخرین تحقیقات مشخص می‌کنیم و به همان شکل روی آنتن می‌بریم. با توجه به مسائل روانشناسی جامعه این سیاستگذاری‌ها را رسانهای می‌کنیم.
نمی‌گذاریم آرامش اجتماعی از بین برود
*به عنوان سوال پایانی بفرمایید رادیو سلامت چگونه با معضل‌های پزشکی و درمانی مقابله می‌کند؟
معضلات پزشکی و درمانی ناشی از آسیب‌هایی است که در جامعه وجود دارد. یعنی در واقع یک هم‌نوایی اجتماعی ایجاد می‌شود و نسل جوان را به این سمت می‌برد که یک چیزی مُد بشود. مُد شدن احساس آرامش می‌دهد به نسلی که این هم‌نوایی را ایجاد می‌کند. ما باید مداخله‌هایی انجام دهیم که در حقیقت ضمن اینکه جامعه از ما می‌پذیرد و فارغ از این که اضطراب اجتماعی را افزایش دهیم، تأثیرگذار هستیم. چرا که در بسیاری از اوقات خبری را طرح می‌کنیم و توجه نداریم خبر درستی باشد و چه اثر اجتماعی دارد؟ ما ضمن تغییر در معضل عمل زیبایی به عنوان یک معضل پزشکی و درمانی که بارها طرح می‌شوند نمی‌گذاریم آرامش اجتماعی هم از بین برود.
انتهای پیام/
