سیستان و بلوچستان| روایتی از "سه دهه" حضور ترالرها در عمان؛ "۱۷ ترالر" همچنان مشغول هستند
سه دهه حضور ترالرها در عمان و تخطی مکررشان از قوانین و محدودیت‌های صید ایران صیادان محلی را به حضور هر نوع کشتی صنعتی و با هر نوع هدفی بدبین کرده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از چابهار، ترال، ترالر، جارو کردن دریا و کشتی‌های چینی، کلید واژه‌هایی هستند که مدتی است بر سر زبان‌ها افتاده و موجب شده افکار عمومی به مظلومیت صیاد ایرانی افسوس بخورد اما صید ترال و ترالر سال‌هاست بلای جان صیاد ایرانی و به ویژه صیاد سیستان و بلوچستانی است.
صیاد سیستان و بلوچستانی با چالش‌های بسیاری برای کار و امرار معاش روبه‌روست از دزدی و غارت دریایی سومالیایی‌ها که سال‌هاست امان صیادان را بریده تا ترال و ترالرها که خواب را از چشم صیاد چابهاری و کنارکی ربوده است.
سیستان و بلوچستان قطب صید و صیادی ایران است و با بیش از 24 هزار صیاد فصلی و دائمی، 930 فروند لنج فراساحل و حدود 1400 قایق صیادی با صید سالانه 300 هزار تن، بیش از 75 درصد صید صنعتی ایران را تامین می‌کند.
زندگی بسیاری در سواحل سیستان و بلوچستان به صید و صیادی گره خورده؛ صیادانی که سال‌هاست روزی خود را از دریا می‌گیرند، اما ترالرها و کشتی‌های ترال سه دهه است دریا را به قول محلی‌ها "بخیل کرده" و زندگی صیادان بومی را تباه.
67 ترالر عمان را جارو می‌کردند
نماینده مردم چابهار در مجلس می‌گوید: از سال 70 که نماینده شدم، حدود 67 ترالر در آب‌های عمان مشغول به صید بودند، با وجود آنکه این ترالرها ملزم بودند در آب‌های عمیق و 8 تا 10 مایل به بعد صید کنند اما قوانین را رعایت نمی‌کردند و حتی تا 2 و 3 مایل ساحل هم می‌آمدند.
عبدالغفور ایران نژاد در گفت‌وگو با تسنیم می‌افزاید: به مرور زمان با شکایت صیادان و کمک شیلات ترالرها از دور خارج شدند و از 67 فروند به 27 فروند رسیدند، از این 27 فروند هم با عزم جدی معاون صید سازمان شیلات؛ 10 فروند از دور خارج شدند و هنوز 17 فروند مشغول صید هستند.
وی تصریح می‌کند: مشکل ما صید ترال نیست چرا که صید ترال در آب‌های عمیق و با هدف ماهی‌های غیرماکول است، مشکل ما این است که ترالرها قوانین را رعایت نمی‌کنند و به ساحل و جایی که صیاد چابهاری صید می‌کند نزدیک می‌شوند.
ایران نژاد تأکید می‌کند: به‌خاطر همین صید ترال در سواحل کشورهای اروپایی که هم‌اکنون به‌طور کامل از دور خارج شده، برآورد شده 20 تا 25 سال زمان می‌برد تا ذخایر در آن کشورها بازسازی و ترمیم شوند.
نماینده مردم چابهار در مجلس در پاسخ به صحت حضور کشتی‌های چینی در عمان می‌گوید: بنا به بررسی من کشتی چینی در آب‌های عمان نیست، ترالرهایی که از آن صحبت کردم ایرانی هستند شاید خدمه آن‌ها خارجی باشد ولی شرکت ایرانی است.
وی ادامه می‌دهد: کشتی‌های چینی آنطور که در رسانه‌ها بیان شده در عمان نیستند و بنا به بررسی من آن‌ها در آب‌های جاسک و سیریک و منطقه هرمزگان حضوری قوی دارند که هدفشان هم گویا برداشت ذخایر غیرماکول یال اسبی است.
ایران نژاد تصریح می‌کند: در عمان کشتی چینی نیست ولی همین ترالرهای ایرانی دو دهه است بلای جان صیاد سیستان و بلوچستانی هستند؛ با پیگیری‌های مستمر ما قرار شده از این 17 فروند باقی مانده هر سال 5 تا 6 فروند از دور خارج شود تا ان‌شاءالله بحث حضور ترالرها به پایان برسد.
با وجود آنکه ترالرها به گفته نماینده به مراتب از دور خارج می‌شوند اما شیلات به برداشت حداکثری از ذخایر غیرماکول دریای عمان با حضور همین ترالرها نگاه ویژه‌ای دارد.
ترالرهای اصلاح شده برای برداشت فانوس ماهیان دست به کار می‌شوند
مدیرکل شیلات سیستان و بلوچستان می‌گوید: اولاً حضور کشتی‌های چینی در عمان کاملاً بی‌اساس است، کشتی‌های صید صنعتی و ترالرها همگی ایرانی هستند و ثانیاً برداشت ذخایر غیرماکول در آب‌های عمقی و 12 مایل به بعد هدف ماست، این ذخایر را در صورتی که به روش‌های نوین و با صید صنعتی برداشت نکنیم مورد استفاده دیگر کشورها قرار می‌گیرد.
هدایت‌الله میرمرادزهی در گفت‌وگو با تسنیم با بیان اینکه ما در خوشبینانه‌ترین حالت از 25 درصد ذخایر دریا برداشت می‌کنیم، می‌افزاید: یکی از ذخایر غیرقابل چشم پوشی برای ارزآوری و اشتغال برای ما ذخایر ماهی غیرماکول فانوس ماهیان است که نصف ذخایر عمان را شامل می‌شود.
وی تصریح می‌کند: فانوس ماهیان عمری یک‌ساله و ذخایری فراوان دارند که هم برای صادرات و ارزآوری مناسبند و هم طعمه صیدهای سنتی هستند.
مدیرکل شیلات سیستان و بلوچستان ادامه می‌دهد: دو کشتی تحقیقاتی مامور شدند ذخایر ماهی‌های غیرماکول و به‌‌ویژه فانوس ماهیان را بررسی کنند تا ما بتوانیم بر مبنای آن به صیادان بومی و کشتی‌های صید صنعتی برای برداشت این ذخایر مجوز دهیم.
میرمرادزهی تاکید می‌کند: اعزام کشتی‌های بزرگ صید صنعتی و پرساینرها برای برداشت این ذخایر و هم‌چنین آموزش به صیاد بومی برای برداشت این ذخایر ارزشمند که غیرماکول است و به‌دلیل ملاحظات شرعی مورد استفاده مسلمانان نیست هدف ماست.
مدیرکل شیلات سیستان و بلوچستان با بیان اینکه برای برداشت این ذخایر حضور ترالرها و کشتی‌های بزرگ صید صنعتی پیش بینی شده، می‌گوید: ترالرها صرفاً و مشخصاً در آب‌های فراساحل مجاز به صید هستند و صید هدف آن‌ها هم فانوس ماهیان است؛ ترالرها تعهد محضری 45 روزه می‌دهند که در عمق 200 متری و به فاصله 10 مایل از ساحل و آن‌هم با تورمیانی و نه کف‌روب به صید بپردازند.
میرمرادزهی ادامه می‌دهد: از دیگر شروط برای ترالرها، استفاده از دو ناظر یکی به‌نمایندگی از صیادان و دیگری به‌نمایندگی از مرکز تحقیقات شیلاتی است، ترالرها در صورتی که هر یک از این موارد فوق را رعایت نکنند، در کمیسیون تخلفات شیلاتی با آن‌ها برخورد و مجوز آن‌ها لغو می‌شود.
وی خاطرنشان می‌کند: البته ذخایر غیرماکول ازجمله فانوس ماهی، مارماهی، ماهی مرکب، یال اسبی، حصو و حلزون همین حالا هم در راهبرد جدید ما از سوی صیادان محلی با لنج‌های سنتی صید و مستقیماً صادر می‌شوند؛ در بنادر ما هم‌اکنون خریداران چینی حضور دارند و پس از آمدن لنج‌ها، ماهی‌های غیرماکول را خریداری و مستقیماً به چین و بعضی از کشورهای جنوب شرق آسیا می‌فرستند.
وی با اشاره به ارزآوری ماهی‌های غیرماکول می‌گوید: تنها در سال 95 صادرات آبزیان غیرخوراکی سیستان و بلوچستان به چهار کشور چین، تایلند، ویتنام و سری لانکا بیش از 16 میلیون دلار ارز آوری داشته است.
ترالرها مانند گذشته قوانین را رعایت نمی‌کنند و به روزی اندک ما تجاوز می‌کنند
ترالرها هرچند اصلاح می‌شوند و هرچند با قوانین سفت و سخت شیلات تنها ملزم به برداشت ماهی‌های غیرماکول و از عمق 200 متر می‌شوند اما برای صیاد ایرانی که نسل اندر نسل روزی خود را از عمان درآورده به‌خاطر سابقه بدشان ترس و دلهره آور هستند.
خالد هوت صیاد قدیمی چابهاری می‌گوید: ترالرها سه دهه است امان صیادان را بریده‌اند؛ آن‌ها با تورهای کف روب خود تا ساحل می‌آیند و همه چیز را جارو می‌کنند و چیزی برای صیاد بومی باقی نمی‌گذارند.
وی در گفت‌وگو با تسنیم می‌افزاید: به صید ترال و حضور ترالر هرچه هم شیلات بگوید در آب‌های عمقی است و هدفش هم ماهی غیرخوارکی است خوشبین نیستیم؛ ترالرها مانند گذشته قوانین را رعایت نمی‌کنند و به روزی اندک ما تجاوز می‌کنند.
این صیاد قدیمی خواستار نظارت دقیق بر ترالرها می‌شود و می‌گوید: کاش برای برداشت ماهی‌های غیرخوارکی ترالرها نمی‌آمدند امیدواریم که حداقل اینبار نظارتی دقیق بررویشان باشد تا به محدوده ما و روزی ما تجاوز نکنند.
هرچه باشد هرچند حضور ترالرها و صید صنعتی ماهی‌های غیرماکول برای کشور ارزآوری دارد و ما را در برداشت از ذخایر عمیق و مشترک از دیگر کشورها عقب نمی‌اندازد اما حرف اول را نظارت دقیق بر این ترالرها و میزان، مکان و نحوه صیدشان می‌زند، نظارتی که نبود آن در سه‌دهه گذشته خواب و خوراک را از صیاد بومی عمان گرفته است.
گزارش از سیدامیرحسین عظیمی
انتهای پیام/
