وابستگی متقابل قرقیزستان و ترکیه و جاه طلبی‌های آنکارا
انتقال دارایی‌های موسسات آموزشی"ساپات" به صندوق دارایی‌های ترکیه موجب نگرانی در مورد روابط قرقیزستان و ترکیه شد. بیشکک و آنکارا در این مورد توافق ندارند.
به گزارش خبرنگار گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از cabar.asia/ru، در اوایل ماه سپتامبر سفیر ترکیه در قرقیزستان چنگیز کامل فیرات اظهار داشت که ساختمان‌ها و دارایی‌های شبکه آموزشگاه‌های ساپات در آینده به صندوق دولتی ترکیه "معاریف" منتقل خواهند شد. استدلال او این بود که مؤسسات آموزشی با پول مالیات دهندگان ترکیه و با حمایت دولت ترکیه ساخته و تجهیز شده‌اند.
با این حال، همه چیز به سادگی صحبت‌های سفیر ترکیه نیست. حسن اوسوبالیِف، رئیس مرکز تحلیلی"راه‌حل‌های هوشمندانه"، می‌گوید: مناقشات قانونی در این موضوع اجتناب ناپذیر می‌باشد، بنابراین لازم است که آنها را در زمینه حقوقی حل کرد.
او می‌گوید: از آنجایی که تمام دارایی‌های "ساپات" خریداری شده یا قانونی به دست آمده، ممکن است مسائلی به وجود آید: مشکلات صرفاً قانونی و فنی. حتی با وجود این واقعیت که ما به طور کامل از ترکیه حمایت می‌کنیم و درخواست شخص اردوغان را در مبارزه علیه گولن برآورده می‌کنیم، همه مسائل باید در زمینه قانونی حل شود. مسائل بسیار جالبی وجود دارد. چرا که در دارایی‌های "ساپات" از شهروندان هر دو کشور قرقیزستان و ترکیه وجود دارند. چطور آنها توافق کرده و تصمیم می‌گیرند، پیش بینی آن دشوار است. اما من مشکلات قانونی می‌بینم.
شبکه آموزشی "ساپات" متشکل از 16 موسسه آموزشی متوسطه، دانشگاه آلا توو، مدارس بین‌المللی جاده ابریشم و سه مدرسه متوسطه است.
تا همین اواخر، آن را "سبات" می‌نامیدند. با این حال، در سال گذشته، مقامات ترکیه پیشنهاد بسته شدن مدارس متعلق به سازمان فتح الله گولن را دادند. قرقیزستان این کار را رد کرد، اما سیستم موسسات آموزشی تغییر داده شد و وزارت آموزش و پرورش جمهوری قرقیزستان در زمره یکی از بنیانگذاران آن درآمد.
اکنون "ساپات" موسسه‌ای با مالکیت مخلوط است که طبق قوانین قرقیزستان عمل می‌کند و این بدان معنی است که تمام مسائل مربوط به سازماندهی مجدد یا انتقال اموال باید در زمینه قانونی حل شود.
وزارت آموزش و پرورش قرقیزستان قبلاً اعلام کرده است که در مورد مساله فعالیت "معاریف"، گروه کاری مشترکی ایجاد شده است که پیش نویس توافقنامه بین دولتی را درباره فعالیت‌های این صندوق آماده می‌کند و آن را به مجلس ارائه می‌دهد.
دفاع از موقعیت خود
وضعیت "ساپات" برای کارشناسان مبهم است، اما همه آنها موافقند که قرقیزستان باید در اولویت، منافع کشور را در نظر بگیرد و از موضع خود دفاع کند.
رزا دویشِیوا، تحلیلگر سیاسی اظهار داشت: رهبری کشور ما باید در نظر بگیرد که چقدر پیش از این، این قبیل کارها انجام شده است. من فکر می‌کنم که قرقیزستان، به عنوان یک کشور که روابط دیپلماتیک با بسیاری از کشورها دارد، باید درک کند که مهم است از مواضع خود دفاع کند. بله، ما از طرف ترکیه سرمایه گذاری دریافت می‌کنیم، اما این مساله نباید منافع ملی قرقیزستان را تحت تاثیر قرار دهد.
با این حال، تینچتیک بیک چوروتِگین، استاد و رئیس جامعه "قرقیز تاریخ قومو"، یادآور می‌شود که در حمایت از منافع ملی نباید فراموش کرد که روابط دوجانبه قرقیزستان و ترکیه که نه تنها برای آنها بلکه برای همسایگان تاریخی اوراسیا مفید است.
چوروتگین گفت: من فکر می‌کنم نهادهای سیاسی در قرقیزستان به طور آگاهانه‌ای قادر خواهند بود سیاست کوتاه مدت و لحظه‌ای آنکارا را از یک استراتژی دوراندیشانه کشور خود و ترکیه تشخیص دهند.
وی در ادامه افزود که این دو جمهوری تنها با روابط اقتصادی نیست که به هم مرتبطتند، بلکه تاریخ و فرهنگ نیز از علل ارتباطی آنها می‌باشد.
لازم به ذکر است که در سال 2016 آنکارا بودجه بازی‌های عشایری به میزبانی قرقیزستان را تامین کرد.
با این حال، روابط اقتصادی جای خود را دارد. با توجه به داده‌های صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی، در 9 ماه اول سال گذشته، ترکیه در میان 10 شریک تجاری اصلی قرقیزستان بوده است. حجم معاملات بین دو کشور به بیش از 250 میلیون دلار رسید.
اکثر تجارت ترکیه در قرقیزستان در موسسات متوسط و کوچک و همچنین دفاتر کوچک شرکت‌های بزرگ و شرکت‌های ساختمانی است.
جاه طلبی‌های ترکیه
مهاجرت هر دو کشور را به یکدیگر متصل می‌کند. طبق آمار ملی، 15،000 نفر از مردم قرقیزستان در ترکیه زندگی، کار و تحصیل می‌کنند. در روابط دوجانبه دو کشور، مذهب، نقش زیادی دارد. با حمایت دولت ترکیه، مساجدی در این جمهوری به وجود آمده است.
اخیراً مسجد جامعی در بیشکک افتتاح شد که یکی از بزرگترین مسجدها در آسیای مرکزی است. ساختمان آن به سبک معماری عثمانی ساخته شده و آنکارا 25 میلیون دلار برای ساخت آن اختصاص داده است. این مسجد تا 6 هزار نفر عبادت کننده ظرفیت دارد و با توجه به قلمرو مجاور آن، تعداد مسلمانانی که برای نماز خواندن در آن جمع می‌شوند، می‌تواند به 20 هزار نفر نیز برسد.
به گفته تحلیلگر سیاسی روزا دویشیوا، یک نکته مثبت این است که ترکیه در سطح دولتی از رهبران مذهبی محلی حمایت می‌کند. با این حال، در همین زمان، فرهنگ قرقیزستان را در نظر نمی‌گیرد.
به عقیده او "به عنوان مثال، در پروژه ساخت و ساز مسجد، ویژگی‌های معماری ما را در نظر نگرفت، در حالی که 87٪ عبادت کنندگان کنندگان قرقیزستانی هستند. مطمئناً، زیبا شد، معماری ترکی قطعاً خوب است. شاید لازم باشد که در طراحی داخلی و آذین بندی، ترکیبی از ویژگی‌های فرهنگی ما و ترکیه استفاده کرد.
با این حال، به طور کلی، کارشناسان مشکل را در این واقعیت که ترکیه از جریان‌های مذهبی در سطح دولتی حمایت می‌کند، نمی‌بیند. برعکس، این موضوع دیگری است که هر دو کشور را به هم مرتبط می‌کند.
به گفته حسن اوسوبالیف، آسیای مرکزی یکی از مناطق مهم آنکارا است؛ زیرا از لحاظ جغرافیایی ترکیه کشوری است که محصور در میان کشورهای غیر ترک می‌باشد.
به نظر اوسوبالیف، ترکیه به عنوان کشوری که در راس کشورهای ترک می‌باشد، بدون آسیای مرکزی، نمی‌تواند جاه طلبی‌های امپریالیستی خود را برآورده کند.
در حال حاضر، زمانی که اردوغان در تلاش است تا نفوذ گولن را از بین ببرد، علاوه بر پان‌ترکیسم، تلاش می‌کند تا یکی از رهبران مسلمانان جهان ترک شود. این‌ها جاه‌طلبی‌های خود است، جاه‌طلبی‌های آخرین خلیفه ترک در قالب امپراتوری عثمانی که وجود داشت. بنابراین، آسیای مرکزی برای ترکیه و تحقق جاه طلبی‌هایش بسیار مهم است.
در صحبت از روابط قرقیزستان و ترکیه به طور کلی، گفتن این که چه کسی بیشتر به دیگری وابسته است، دشوار است. بنابراین، در درگیری‌های کوچک که به صورت دوره‌ای بین کشورها بوجود می‌آید، هر دو طرف سعی در نادیده گرفتن آن دارند.
انتهای پیام/
