مسابقه رژیم‌های عربی برای عادی سازی روابط با اسرائیل؛ انگیزه‌ها و پیامدهای سفر نتانیاهو به عمان
سفر ناگهانی نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی به کشور عمان را اگر هزینه عربستان برای فرار از باتلاق خاشقجی تصور نکنیم، می‌توان انگیزه‌هایی دوجانبه برای آن ترسیم کرد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از روزنامه لبنانی الاخبار، سفر بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی به پادشاهی عمان را در سایه رقابت و اشتیاق بالای رژیم‌های عربی حاشیه خلیج فارس به عادی‌سازی روابط با اسرائیل نمی‌توان یک اتفاق ویژه و غافلگیر کننده ارزیابی کرد.
انجام این دیدار و صحنه‌های دوستانه ناشی از بازدید نتانیاهو از موسسات مختلف در مسقط پایتخت عمان نشان دهنده روندی طولانی از مناسبات میان پادشاهی عمان و رژیم صهیونیستی است که ریشه‌های آن در سالهای متمادی قرن گذشته است.
این سفر گرچه سیگنال‌هایی در خصوص مناسبات دوجانبه میان عمان و رژیم صهیونیستی دارد، اما سیگنال‌های کلی آن فراتر از مناسبات دوجانبه است. مذاکرات میان بنیامین نتانیاهو و سلطان قابوس از شب پنجشنبه بعد از فرود هواپیمای نتانیاهو در مسقط آغاز شده و بعد از ساعت‌های طولانی، در ساعت 6 و 30 دقیقه بامداد روز جمعه به پایان رسیده است. این موضوع سوالات زیادی را در خصوص موضوعات دیدار انجام شده و نتایج مترتب بر آن ایجاد می‌کند.
نکته جالب توجه در این دیدار این است که پادشاهی عمان طی ماه‌ها و سالهای گذشته در صدر حوادث و برنامه‌ها و پروژه‌های آماده شده برای منطقه نبوده است، نقش میانجیگرانه ای که این کشور معمولا ایفا می‌کرد، مانع از آن بود که نتانیاهو سفری به آن داشته باشد. این در حالی است که بسیاری از کشورهای منطقه اشتیاق بالایی برای عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی دارند.
با این وجود پادشاهی عمان را نیز می‌توان یکی از کشورهای حاشیه خلیج فارس دانست که با وجود تلاش‌هایی که برای ایجاد تمایز با دیگر کشورها انجام می‌دهد و سعی دارد خود را از کشمکش‌ها و رقابت‌های موجود میان اردوگاه‌های مختلف در منطقه دور نگه دارد، اما همچنان بخشی از اردوگاه و محور آمریکایی به شمار می‌رود و نمی‌تواند مستقل از آن عمل کند.
مشخص است که انجام این دیدار بخشی از زنجیره عادی سازی روابط میان رژیم‌های عربی حاشیه خلیج فارس و رژیم صهیونیستی است که مورد نظر این رژیم‌ها است.
این سفر در شرایطی انجام شد که دیدارهای متوالی مسئولان سرزمین‌های اشغالی به امارات متحده عربی طی ماه‌های گذشته انجام شده است. تازه ترین این دیدارها سفر مرای رگیف وزیر ورزش رژیم صهیونیستی در راس هیئتی بلندپایه به ابوظبی بود که طی روزهای گذشته انجام شده است.
همچنین رژیم آل خلیفه در بحرین نیز گام‌های بلندی به سمت عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی برداشته است. این اقدامات تا جایی پیش رفته است که عدم تاسیس سفارت بحرین در اسرائیل عجیب به نظر می‌رسد. قطر نیز آمادگی کامل برای اعلام برادری خود با اسرائیلی‌ها را دارد، چرا که تلاش دارد آمریکا را برای تأمین حمایت‌های لازم از خود در برابر رقیب سعودی‌اش راضی نگه دارد.
در واقع تمامی تحرکات عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی از سوی رژیم های حاشیه خلیج فارس مقدمه‌ای برای اقدام اصلی عربستان سعودی است که احتمالاً به زودی و با پشتیبانی و حمایت آمریکایی‌ها صورت می‌گیرد و اوج عادی‌سازی کامل روابط رژیم های حاشیه خلیج فارس و اعلام دوستی و هم پیمانی آنها با این رژیم خواهد بود. ائتلافی که رژیم‌های عربی عمدتا آن را برای مقابله با ایران و محور مقاومت می‌خواهند که مخالف پروژه‌های آمریکا و رژیم صهیونیستی در منطقه است. این خواسته را می توان از هویت تیم همراه بنیامین نتانیاهو در عمان مشخص کرد که شامل یوسی کوهن رئیس موساد، مائیر بن شبات مشاور امنیت داخلی، یووال روتم مدیرکل وزارت خارجه رژیم صهیونیستی، یواف هوروویچ رئیس دفتر نتانیاهو و آوی بلوت دبیر نظامی نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی بوده است.
دیدار نخست وزیر رژیم صهیونیستی از عمان با اطلاع قبلی مقامات سعودی انجام شده است. در خبر اعلام شده از رادیو رژیم صهیونیستی آمده است که هواپیمای نتانیاهو مدت زمان طولانی در آسمان عربستان به پرواز درآمد تا به حریم هوایی بحرین رسیده و بعد از آن وارد عمان شده است. رادیو اسرائیل می‌افزاید که بعید نیست که این سفر باب مناسبات علنی میان اسرائیل و کشورهای دیگر حاشیه خلیج فارس را نیز باز کند.
الاخبار در مقاله خود می افزاید که بعید است که بتوان محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی و دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا را غیر مرتبط با سفر ناگهانی بنیامین نتانیاهو به عمان بدانیم. با فرض این موضوع، این سوال مطرح می‌شود که آیا هزینه‌ای که بن سلمان در این زمینه داده، همان فاکتوری است که برای خروج وی از باتلاق جمال خاشقچی پرداخته می شود؟
دلالت‌های سفر نتانیاهو از منظر رژیم صهیونیستی و عمان
سفر نتانیاهو به عمان را می‌توان در دو رویکرد مجزا از هم بررسی کرد: رویکرد اسرائیلی و رویکرد عمانی.
بر اساس رویکرد اسرائیلی، سفر هیئت مذکور فواید متعدد و بی‌شماری برای اسرائیل دارد که بدون هیچ هزینه‌ای صورت گرفته است. بخشی از این فواید مربوط به رویکرد کلی رژیم صهیونیستی و موقعیت و امنیت و تقویت توانمندی آن در برابر دشمنان است و بخش دیگر مربوط به شخص نتانیاهو است.
یک منبع سیاسی عالی رتبه در سرزمین‌های اشغالی در تشریح بخش عمومی اهداف و نتایج سفر مذکور به شبکه عبری زبان کان میگوید که مناسبات با عمان در آینده نزدیک از مناسبات زیرزمینی به مناسبات علنی تبدیل خواهد شد. وی همچنین به امکان برقراری مناسبات دیپلماتیک میان دو طرف اشاره کرده که در سال 2000 در نتیجه انتفاضه دوم فلسطین قطع شده است.
در همین رابطه بنیامین نتانیاهو دیروز گفت که سفر مذکور در اجرای سیاست‌هایی که برای تقویت مناسبات با کشورهای منطقه با استفاده از برتری اسرائیل در امنیت و تکنولوژی و اقتصاد ترسیم شده، مفید خواهد بود.
وی افزود: تعدادی از کشورهای مجاور دست خود را به سوی اسرائیل دراز کرده‌اند و روابط خود را با ما عادی کرده‌اند. ما نمی توانیم ارزش سیاست باز و عطش موجود در جهان عرب در مورد اسرائیل را نادیده بگیریم.
از دیگر فوایدی که سفر مذکور برای رژیم صهیونیستی دارد، می‌توان به امکان حل و فصل بدون هزینه موضوع فلسطین برای اسرائیل اشاره کرد. نتانیاهو در خصوص دوری از مذاکرات با طرف فلسطینی میگوید: ما همواره اعتقاد داشتیم که در صورتی که مشکل فلسطین را حل کنیم، درهای صلح با جهان عرب را به روی خود باز کرده‌ایم، اما شاید درست‌تر این باشد که بگوییم اگر روابط خود با جهان عرب را عادی کنیم، این اتفاق به امکان سازش با فلسطینی‌ها منجر خواهد شد.
نتانیاهو در ابعاد شخصی به دنبال سوء استفاده از این دیدار برای تقویت موقعیت خود در عرصه داخلی در آستانه انتخابات زودهنگام در سرزمین های اشغالی بر آمده که قرار است دو یا سه ماه آینده برگزار شود.
انجام این دیدار و نیازمندی نتانیاهو و انجام آن ممکن است باعث شود لیکود بتواند موقعیت خود را در کنیست تقویت کند.
در رابطه با پیامدهای سفر بنیامین نتانیاهو به مسقط از منظر عمان می‌توان به این نکته اشاره کرد که دولتی که پیش از این پیشرو عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی بود و اخیراً توسط عربستان سعودی جا گذاشته شده بود، بار دیگر تلاش دارد خود را در طلیعه رژیم‌های عربی حاشیه خلیج فارس برای برقراری روابط علنی با تل‌آویو معرفی کند. در همین راستا دیدار نتانیاهو که گفته می‌شود بنا به درخواست مسقط انجام شده، پیش از این که توسط رژیم صهیونیستی اعلام رسمی شود، توسط عمان اعلام شد.
علاوه بر این که پادشاهی عمان به دنبال جلب اعتماد دولت آمریکا است، ولی در عین حال نمی‌خواهد به برنامه‌های این کشور در منطقه بپیوندد. از جمله اینکه مسقط با پیوستن به ناتوی عربی و فعالیت‌های نظامی ضد محور ایران و متحدانش موافق نیست.
به این ترتیب به نظر می‌رسد عمان با این دیدار به دنبال جلب رضایت ارباب آمریکایی برآمده و تلاش دارد نقش تاریخی که عمان در کنار آمریکایی‌ها در منطقه ایفا کرده، بدون ورود به تحرکات نظامی مستقیم در عرصه‌های مختلف منطقه‌ای ایفا کند.
انتهای پیام/
