جاوید: صداوسیما در شناخت موسیقی بومی ضعف اساسی دارد

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، قرار است از این پس آهنگساز یا گروهی که دوبار در زمینه‌های موسیقی کلاسیک، سنتی و نواحی از دفتر موسیقی مجوز بگیرد، دیگر نیازی به کسب مجوز نداشته باشد. برای این گروه‌ها فقط شعر و کلام‌شان مورد بررسی قرار می‌گیرد.

هوشنگ جاوید، پژوهشگر موسیقی نواحی و آیینی با استقبال از این اتفاق گفت: زمانی که آقای سیدمحمد میرزمانی مدیرکل دفتر موسیقی بودند، من، آقای هومان اسعدی و آقای درویش‌‌رضا منظمی در یک دوره سه ماهه به عنوان ناظر بر تولیدات موسیقی در دفتر موسیقی حضور داشتیم. من در آنجا متوجه شدم که این خانه از پای‌بست ویران است. معمولاً برای تأیید موسیقی، آن گروهی که کار ارائه می‌دهد باید به طور کامل  ژوست باشد، یعنی خواننده باید درست بخواند، میکس‌ و مسترینگ درست صورت بگیرد و کیفیت صدا عالی باشد. در همه جای دنیا چنین آثارهایی پذیرفته می‌شوند، منتها ما متن برخی کارها را وقتی گوش می‌کردیم أسف‌بار بود.

وی افزود: مثلاً هنرمندی را می‌دیدیم که در شهرستان با هزینه خودش کار تولید می‌کرد ولی اصلاً نیازسنجی جامعه را در کارش لحاظ نکرده بود. فقط به صرف اینکه اثرش بختیاری، لری، کردی، خراسانی یا ترکی است، یک اثر موسیقیایی تولید کرده بود و می‌گفت این کار می‌گیرد. آنها فکر می‌کنند اگر آن چیزی که بلد هستند را به بهترین نحو ممکن اجرا کنند، حتماً کار خوبی می‌شود و اصطلاحاً در جامعه می‌گیرد. ما برخی از این آثار را در هیئت نظارت بر تولیدات می‌دیدیم و با خودمان می‌گفتیم این اثر اگر منتشر شود، آیا فروش آن به 10 کاست یا سی‌دی می‌رسد؟ اصلاً می‌تواند  100 نسخه بفروشد؟ واقعاً برخی از آنها چندان ارزش محتوایی نداشتند. به همین خاطر است که می‌گویم خانه از پای‌بست ویران است.

هنرمندان ذائقه مخاطب را نمی‌سنجند

این پژوهشگر حوزه موسیقی با تأکید بر اینکه هنرمندان ما باید ذائقه مخاطب را بسنجند و بعد اقدام به تولید موسیقی کنند، ادامه داد: ما به هنرمندان خودمان یاد نداده‌ایم که ابتدا با جامعه مراقبه‌ داشته باشند تا بفهمند جامعه چه چیزی می‌پسندد و بعد بر اساس پسند جامعه یک شکل زیبای هنری را پدید بیاورند. به نظرم در بخش نظارت بایستی به نحوی برنامه‌ریزی کنند که هر سال بگویند امسال اگر این کارها با این موضوعات تولید شود خوب است. علاوه‌بر این، هنرمندان را در مواجهه با کمبودهای موسیقی قرار بدهند. کارشناس‌ها می‌توانند بگویند ما در این زمینه‌ها کمبود داریم تا هنرمندان بروند در همان زمینه‌ها کار کنند. من فکر می‌کنم موسیقی ما تنها در این شرایط رونق بهتری پیدا می‌کند وگرنه با این شرایط هر خواننده‌ای می‌تواند در طول سال 50 آلبوم بیرون بدهد و از هر آلبوم دو نسخه فروش برود. البته این آثار از نظر مخاطب بی‌محتوا هستند وگرنه خواننده فکر می‌کند که دارد بهترین خدمت را به جامعه انجام می‌دهد.

آموزشگاه‌های موسیقی نوازنده ساده تحویل جامعه می‌دهند / صدها استاد داریم اما نتیجه کجاست

هوشنگ جاوید گفت: مشکل دیگر بحث تشکیل گروه موسیقی در شهرستان‌ها است. ما از نظر تولید موسیقی و کار روی موسیقی آمار بسیار بالایی داریم. در شهرستان‌های کوچک به طور متوسط حدود 2 یا 3 آموزشگاه موسیقی وجود دارد که اکثراً فقط یک سری نوازنده ساده بیرون می‌دهند. در گذشته یک عزیز اهل ارامنه گیتار و پیانو درس می‌داد. او هوش و استعداد همه مراجعه‌کنندگان را می‌سنجید و بعد انتخاب می‌کرد که آیا آنها به درد این کار می‌خورند یا نه. نوازنده‌هایی که از زیر دست این عزیز بیرون آمدند، پس از انقلاب جزو بهترین نوازنده‌های ایران شدند. ما در حال حاضر بی نهایت آموزشگاه و هنرآموز داریم ولی در جامعه تولید مورد نیاز و گرایش جدی به موسیقی ایرانی وجود ندارد. جایگاه موسیقی ایرانی در بین مخاطبان مشخص نیست.

پژوهشگر موسیقی نواحی ادامه داد: در حال حاضر صدها نفر استاد موسیقی هستند ولی نتیجه کار آنها چیست؟ آقای حسین علی‌شاپور واقعاً زحمت کشید. او با دست خالی پیش آدم‌های زیادی می‌رفت ولی در نهایت توانست خودش را به جایی برساند. با این حال دولت چقدر توانسته او را حمایت کند؟

رسانه ملی موسیقی ملی و بومی را نمی‌شناسد

جاوید با اشاره به کم توجهی رسانه ملی در ارائه موسیقی ملی بیان کرد: رسانه ملی ما جایی برای ارائه درست موسیقی ملی ندارد. البته دست‌اندرکاران در این رسانه هم از نظر شناخت موسیقی در ضعف کامل به سر می‌برند. من همین صحبت‌ها را پیش آقای علی عسگری، رئیس سازمان صدا و سیما هم مطرح کردم. واقعاً بدنه اصلی سازمان صداوسیما از نظر شناخت موسیقی ایرانی و به خصوص شناخت موسیقی بومی در ضعف کامل قرار دارد. اصلاً نمی‌دانند کدام قطعه باید در کجا قرار بگیرد. اغلب از موسیقی غربی استفاده می‌کنند چون ساده‌تر و نزدیک‌تر به رسانه است. خود همین مسائل برای موسیقی ما یک آسیب محسوب می‌شود.

هوشنگ جاوید درباره میزان تأثیرگذاری کنسرت‌هایی با رویکرد موسیقی مذهبی گفت: من از همان ابتدا که آقایان محسن نفر، سیدمحمد میرزمانی و شهرام صارمی نمونه این آثار را ساختند، آنها را تشویق می‌کردم چون جامعه ما به این مسئله نیاز دارد. جامعه و رسانه نیاز دارند که به تولید این نوع از موسیقی فکر کنند. البته این کار را باید به آدم خودش بسپارند چون هر کسی نمی‌تواند وارد این قضیه شود. آدمی که می‌خواهد این کار را انجام بدهد، باید کاملاً زمینه تولید را بشناسد.

این پژوهشگر موسیقی افزود: به نظرم تولید سوگ ترانه‌ها سخت‌تر از ترانه‌های اصلی است. شما در ترانه عاشقانه از نظر ساختار و متن هر کاری می‌توانید انجام بدهید ولی در سوگ‌ ترانه این‌طور نیست. شما در سوگ‌ ترانه با شخصیت‌های خاص و دینی و مذهبی مواجه هستید و باید به صورت جدی با فضای باور مردم برخورد کنید. آنگاه کار یک هنرمند از یک کار ساده عبور می‌کند و سخت می‌شود. باید ادبیات و موسیقی با هم گره بخورند تا یک چیزی در بیاید.

کنار خیابان صحنه کنسرت درست نکنیم

جاوید درباره اجرای موسیقی در خیابان بیان کرد: موسیقی ملی هر کشوری برای آن کشور دارای یک وقار است. حالا اگر این وقار در جای خودش اجرا و عرضه شود، هیچ مشکلی ندارد ولی اگر بخواهیم کنار خیایان را سن کنیم تا همه گروه‌ها برنامه اجرا کنند، درست نیست. مثلاً اگر آقای مختاباد و آقای همایون شجریان در کنار خیایان برنامه اجرا کنند و یک گروه درجه چهار موسیقی هم این کار را انجام بدهد، آن‌وقت همه اینها در کنار هم و در یک رده قرار می‌گیرند.

این پژوهشگر در پایان درباره موسیقی خیابانی در ایران و مقایسه آن با دنیا گفت: ما در ایران هم موسیقی خیابانی داریم. مثلاً در حال حاضر کولیان دوره‌گرد را داریم که در همه جای ایران موسیقی اجرا می‌کنند منتها ساماندهی نشده‌اند. من زمانی که رئیس کانون پژوهشگران خانه موسیقی بودم تا یک جاهایی این برنامه را پیش بردم ولی نتوانستم به ساماندهی برسیم چون حمایت‌ها جدی نبود. در ادامه آقای فاضل جمشیدی یک سری کارهای دیگر انجام داد ولی باز هم به ساماندهی نرسیدند. به نظرم موسیقی خیابانی ما باید حمایت و ساماندهی شود. همه موسیقی‌های خیابانی‌ در خارج از کشور از طرف شهرداری‌ها ساماندهی می‌شوند. حتی وزارت فرهنگ‌ها هم به کار این گروه‌ها نظارت دارند. جالب است که برای عکس‌ گرفتن با آنها باید پول بپردازید.

انتهای پیام/