نقدی بر کارنامه ۶ ماهه خانه تئاتر

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، دهم تیرماه پس از یک ماه رایزنی هیئت مدیره خانه تئاتر، شهرام گیل‌آبادی به عنوان مدیرعامل خانه تئاتر برگزیده شد، انتخابی که برای جامعه تئاتری چندان قابل‌پیش‌بینی نبود. پس از رد پذیرش مدیرعاملی خانه تئاتر توسط چهره‌هایی چون بهروز غریب‌پور،  حسین پاکدل، هیئت‌مدیره به گزینه‌ نهایی رسید. پس از آنکه اعضا درمورد مجید جعفری جوزانی، مدیر سابق ایرانشهر به توافقات لازم دست نیافتند، این شهرام گیل‌آبادی بود که به عنوان مدیرعامل خانه تئاتر معرفی شد. رسانه‌ها این انتخاب را از اساس اشتباه می‌دانستند و گیل‌آبادی را به سبب فعالیت‌های سیاسی‌اش، نامناسب برای تئاتر می‌پنداشتند.

اما گیل‌آبادی خود چنین تصوری نداشت و با شعار هم‌افزایی و همگرایی پا به عرصه خانه تئاتر گذاشت. او در نخسیتن گام جلسه‌ای درباره طرح بهسازی خانه تئاتر برگزار کرد تا امیر اسمی به عنوان مجری این طرح برای اعضای هیئت مدیره توضیحات لازم را ارائه دهد. هر چند طرح بهسازی تا به امروز مسکوت مانده است و در طی شش ماه گذشته خانه تئاتر خبری از بهسازی نیست و یا حداقل گزارشی از تغییرات مدنظر امیر اسمی منتشر نشده است.

رئیس جدید خانه تئاتر اقدام به برگزاری یک جلسه همفکری با خبرنگاران در 13 تیرماه کرد، جلسه‌ای که با انتقادهایی علیه او همراه بود و گیل‌آبادی با درج نظر خبرنگاران قول بررسی آنها را داد. اتفاقی که در شش ماه گذشته به شکل روشنی رخ نداده است. مهمترین خواسته خبرنگار در آن جلسه مشخص کردن نقش صنفی خانه تئاتر بود، نقشی که با توجه به فعالیت‌های شهرام گیل‌آبادی در بخش پژوهشی زیر سوال می‌رود.

در تاریخ 14 مهرماه، روابط عمومی خانه تئاتر، پس از  نشست تخصصی کانون کارگردانان خانه تئاتر با عنوان «سازمان تئاتر،آری یا نه؟» در سالن اجتماعات تئاتر، اقدام به انتشار یک اینفوگرافی می‌کند که طبق آن تعداد هنرمندان فعال در تئاتر برابر 17هزار و 48 نفر اعلام می‌شود. هر چند بعدها روش تحقیق این آمار توسط خبرنگاران زیر سوال می‌رود و گیل‌آبادی به خطای بالای آن اذعان می‌کند؛ اما نکته جالب آن است که خانه تئاتر تنها 10درصد از جمعیت فعال تئاتر را زیر سایه خود دارد و شهرام گیل‌آبادی به نمایندگی از تنها یک اقلیت تئاتری اقدام به فعالیت‌های مذکور در این گزارش کرده است.

این جلسات خانه تئاتر نیز در نوع خود جالب توجه است. در حالی که فعالان حوزه صنفی مدام از کمتر شدن دخالت دولت در مسائل صنفی می‌گویند، خانه تئاتر شرایط را برای دخالت بیشتر دولت با تشکیل نظام صنفی هنر هموار می‌کنند. نشست‌هایی که با حضور اعضای شاخص خانه تئاتر و از جمله گیل‌آبادی برگزار شده است و از نقش پررنگ کاظمی و کاراندیش در ایجاد تشکیلات دولتی صنفی خبر می‌دهد. این تشکیلات همچنین با همکاری رجبی معمار در خانه هنرمندان همراه است که شرایط حضورش با تغییرات شهرداری متزلزل است.

جلسات هم‌فکری شهرام گیل‌آبادی شاید مهمترین فعالیت شش ماه نخست او در مسیر پررنگ‌کردن نقش خانه تئاتر بوده است. او با وزیر ارشاد، تهیه‌کنندگان، مدیران تولید و دبیر جشنواره فجر - که معاون هیئت‌مدیره است - برگزار می‌شود. از نکات جالب ماجرا آن است که تمام این جلسات پیش از تودیع و معارفه گیل‌آبادی رخ می‌دهد. حکم گیل‌آبادی نیز در نهایت در 29 مرداد صادر می‌شود، به عبارتی 50 روز پس از انتخاب او در مقام مدیرعامل. به نظر می‌رسید علت این تأخیر اختلاف هیئت مدیره بر سر قدرت مدیرعامل در مجموعه خانه تئاتر بود، قدرتی که به شکل مطلق در تمام دوران شکل‌گیری خانه تئاتر در اختیار ایرج راد بود و آمدن گیل‌آبادی به معنای کم‌رنگ شدن نقش ایرج راد بود. نقشی که در گفتگوی راد با پیام دهکری در برنامه شب‌های تئاتر نیز کم‌رنگ‌تر شد. جایی که ایرج راد از شکست خانه تئاتر در امور صنفی گفت و اعتراف کرد خانه تئاتر صنف نیست.

از همین رو گیل‌آبادی تلاش کرده است در چند بزنگاه رفتار صنفی از خود نشان دهد. پس از ماجراهایی که برای مریم کاظمی و سعید اسدی به سبب تخلفات صورت گرفته در نمایش «رویای شب تابستانی» رخ داد؛ گیل‌آبادی تلاش‌هایی برای آزادی این دو هنرمند داشت. او جلسه فوق‌العاده‌ای - که پیش از این در خانه تئاتر مرسوم نبوده - برگزار کرد و در بیانه‌ای نسبت به رخداد مذکور اعتراض کرد. همچنین طبق گفته‌های روابط عمومی خانه تئاتر تلاش‌هایی برای برقراری ارتباط با مسئولان مربوطه داشته است. این واکنش در ادامه با نامه‌ای خطاب به وزیر ارشاد مبنی بر نیاز به صیانت از مجوزهای ارشاد ادامه یافت.

با افزایش فشارها بر گروه‌های تئاتری در حوزه ممیزی، دومین جلسه فوق‌العاده خانه تئاتر در 5 آبان برگزار می‌شود. در این جلسه شهرام کرمی نیز حاضر می‌شود تا شرایط پیش آمده را برای خانه تئاتر تشریح کند. اگرچه جزییات این جلسه هیچگاه منتشر نمی‌شود؛ اما برخلاف نشست قبلی با انتشار بیانه به پایان نمی‌رسد.

سومین واکنش گیل‌آبادی به حواشی تئاتر به پاسخش به اظهارات سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس در 18 آذر ماه بازمی‌گردد که نمایندگان را به عدم حمایت از تئاتر متهم کرده بود. احد آزادی‌خواه، گیل‌آبادی را به یک مناظره دعوت کرده بود و گیل‌آبادی از این مناظره طفره می‌رود. هر چند طبق اخبار واصله در فهرست اعتراضی نمایندگان مجلس در خصوص وضعیت تئاتر نام نمایش «یک دقیقه و سیزده ثانیه» نیز دیده می‌شود. نمایشی که در اجرای ایرانشهرش با توقف یک روزه همراه بود.

خانه تئاتر در این مدت نیز چند دخالت غیرصنفی نیز داشته است، از جمله دخالت در نگارش آیین‌نامه‌های جشنواره فجر، تماشاخانه خصوصی و ... . البته آقای گیل‌آبادی با آگاهی از نگارش آیین‌نامه تماشاخانه‌های خصوصی به عنوان نماینده خانه تئاتر به این مسئله ورود کرد. نکته جالب این آیین‌نامه آن بود که متن آیین‌نامه نه توسط یک گروه که توسط مجید گیاهچی و به دستور شهرام کرمی نوشته می‌شود و در مسیر تصویب آن به جای پررنگ کردن نقش انجمن صنفی تماشاخانه‌داران ایران، نقش خانه تئاتر پررنگ می‌شود که اساساً حقی در تصمیمات بخش خصوصی ندارد. گیل‌آبادی پس از گذشت چهار ماه، در 23 آبان با مدیران تماشاخانه‌های خصوصی و در 10 آذر با سامانه‌های فروش بلیت، به عنوان دو رکن اصلی بخش خصوصی در تئاتر دیدار می‌کند.

گیل‌آبادی، سوم شهریور جلسه‌ای با وزیر کشور برگزار می‌کند تا اعضای هیئت‌مدیره بدون واسطه با یکی از مسئولان تأثیرگذار کشوری مکالمه کنند، مکالمه‌ای که طبق گفته‌های گیل‌آبادی با خبرنگار تسنیم درباره تشکیل شش کمپانی تئاتری بوده است. شهرام گیل‌آبادی پیشتر هم در نشست خود با خبرنگاران از لزوم تشکیل کمپانی‌های تئاتری گفته بود. بنا به گفته وی، جلسه با وزیر کشور برای بهبود شرایط مالی برای تشکیل این کمپانی‌ها بوده است، کمپانی‌هایی که در تشکیل شدنشان نام برخی چهره‌های مطرح و البته صاحب عناوین دولتی نیز دیده می‌شود. البته گیل‌آبادی هنوز نگفته است این شش کمپانی قرار است توسط چه کسانی راه‌اندازی شود.

جلسه با اعضای هیئت دولت در سومین گام، با وزیر ارتباطات بود تا وزیر جوان پیشنهاد عقد تفاهم‌نامه استفاده هنرمندان از سالن‌ها و فضاهای وزارت خانه و حمایت در تأمین نیازهای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری خانه تئاتر را بدهد.

با حضور گیل‌آبادی در خانه تئاتر شرایط برای تشکیل انجمن‌های تازه نیز آسان شد. انجمن طراحان پوستر، انجمن دستیاران، منشیان و مدیران صحنه و انجمن مدرسان تئاتر، گروه‌های تازه‌ای بودند که با حضور گیل‌آبادی فرصت عرض‌اندام پیدا کردند. این گروه‌ها پیشتر با مخالفت‌های مداوم ایرج راد مواجه بودند.

در زمان حضور گیل‌آبادی خانه تئاتر اقدام به برگزاری انتخابات در شهرستان‌های کاشان و خوی نیز می‌کند.

وی همچنین پیشنهاد راه‌اندازی موزه آنلاین و مرکز اسناد تئاتر را می‌دهد که به تصویب هیئت مدیره خانه تئاتر می‌رسد. او موظف شد پس از تدوین شیوه‌نامه نسبت به تشکیل شورای سیاستگذاری این موزه و انجام امور مربوط به آن اقدامات لازم را به عمل آورد. هنوز مشخص نیست این شیوه‌نامه در چه مرحله‌ای از نگارش است.

با این حال بیشترین فعالیت گیل‌آبادی در شش ماه گذشته بیش از آنکه جنبه اجرای داشته باشد، جنبه خبری داشته است. یک مدیر سابق در حوزه روابط عمومی بیش از آنکه مهمترین ارکان تشکیلات صنفی را دنبال کند، فضا را برای دیده شدن نقش مدیرعاملی خانه تئاتر مهیا کرده است. برای مثال مشخص نیست در این شش ماهه آیا نسل جوان تئاتری تمایلی به عضویت در این موسسه فرهنگی - هنری داشته یا خیر. یا اینکه گیل‌آبادی شرایط را برای بدل شدن خانه تئاتر به صنف را فراهم کرده است یا خیر. برای مثال در نشست‌های متعدد او با اعضای هیئت دولت، وی هیچگاه جلسه‌ای با وزیر کار یا بازرگانی نداشته است.

آقای گیل‌آبادی در راستای مشکلات تبلیغاتی تئاتری‌ها، با استفاده از نفوذش در شهرداری اقدام به نصب پنج استرابورد شهری در برابر خانه تئاتر کرد؛ هر چند این استرابوردها، جز درمورد نمایش «ریچارد» هیچگاه میزبان تبلیغات نمایش‌های روی صحنه نبوده است.

( اخبار و اطلاعاتی که در این گزارش استفاده شده از کانال تلگرامی خانه تئاتر می‌باشد)

انتهای پیام/