یادداشت| چرا دولت پاکستان با رسمی شدن ایالت «گلگیت بلتستان» موافقت نمی‌کند؟
علیرغم اینک سال‌ها از بیداری اسلامی خودخواسته مردم گلگیت بلتستان می‌گذرد و آنها اصرار دارند که یکی از ایالت‌های رسمی پاکستان باشند، هنوز این خواسته محقق نشده و موانعی در برابرش وجود دارد.
به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، بسیاری از دولت‌های پاکستان پیش از استقرار قدرتشان وعده رسمی شدن ایالت گلگیت بلتستان را داده‌اند و به صراحت اعلام کرده‌اند اگر پیروز انتخابات شوند بلافاصله حق مردم این منطقه استراتژیک و مهم را محترم شمرده و سرزمینشان را به عنوان یک ایالت رسمی خواهند پذیرفت.
طی 70 سالی که از عمر پاکستان می گذرد هیچ دولتی نتوانسته به وعده خود عمل کند و این کار به ظاهر ساده را برای مردم این منطقه انجام دهد، سوال اصلی این است که با وجود تمام ظرفیت‌های توریستی، طبیعی و استراتژیک ایالت گلگیت بلتستان که با سه کشور هند، چین و افغانستان مرز مشترک دارد چرا دولت‌های پاکستان نمی‌توانند یا نمی‌خواهند که بارسمی شدن این ایالت موافقت کنند؟ در این یادداشت به تفصیل در مورد علت و دلایل این موضوع مهم سخن خواهیم گفت:
گلگیت بلتستان کجاست؟
در شمال غربی پاکستان منطقه ای مهم وجود دارد که قرار گرفتن کوههای هیمالیاو قراقرم در آن باعث شهرت جهانی آن شده است علاوه بر این رود سند از طریق این منطقه وارد پاکستان می شود و زیبایی های طبیعی آن باعث شده سالانه صدها هزار گردشگر داخلی و خارجی راهی این مناطق شوند و سود سرشاری را عاید دولت پاکستان کنند.
گلگیت بلتستان خانه بیشترین تعداد کوههای 7 هزار متری و محل استقرار 5 کوه بالای هشت هزار متر جهان است که یکی از آن ها K2 دومین قلعه رفیع جهان با ارتفاع 8 هزار و 611 متر است. اهمیت این 5 کوه وقتی مشخص می شود که بدانیم تعداد کل هشت هزار متری های جهان 14قله است! و این کوهها مورد توجه ویژه کوهنوردان حرفه ای جهان قرار دارند، دولت پاکستان برای ارائه گواهی صعود به این کوهها پیش از اعزام کوهنوردان از آنها مبالغ سنگینی دریافت می کند. به طور مثال اگر شما قصد صعود به یک قله 7 هزار متری را داشته باشید باید حدود 7 هزار دلار بابت صدور گواهی صعود پرداخت کنید!
اگر انگیزه شما از سفر به پاکستان صعود قله K2 باشد این رقم به 12 هزار دلار خواهد رسید و اگر بدانیم که سالانه هزاران کوهنورد عازم پاکستان می شوند به اهمیت منطقه گلگیت بلتستان بیشتر پی خواهیم برد.
ویژگی‌های استراتژیک گلگیت بلتستان
این منطقه علاوه بر مرز مهم و حیاتی که با هند دارد، خط مرزی مهمی با کشور چین نیز دارد و از آنجا که کریدور اقتصادی مشترک چین و پاکستان قرار است مرزهای پکن را به آبهای اقیانوس هند وصل کند لاجرم یکی از مهم ترین بخش های مسیر از دل گلگیت بلتستان عبور خواهد کرد.
ارتفاعات این منطقه اشراف بسیار خوبی را به تمام کشورهای اطراف دارند از این رو نزاع برای دلگرم نگهداشتن ساکنان آن از سوی کشورهایی چون چین و آمریکا همیشه انجام می‌شود.
آمریکا موسسات و سازمان های مردم نهادی چون یو اس اید را راهی منطقه می کند تا برای مردم پروژه‌های اقتصادی بسازند و چین حاضر می‌شود به مردم این منطقه سفر بدون ویزا هدیه دهد در حالی که ساکنان دیگر مناطق پاکستان از این گونه خدمات بی‌بهره هستند.
گلیگت بلستان از ابتدای استقلال پاکستان تاکنون
کشور پاکستان در 14 اوت سال 1947 استقلال خود را به دست آورد ولی گلگیت بلتستان که در اصل بخشی از کشمیر است مانند سایر مناطق کشمیر به دلیل وجود یک حاکم غیر مسلمان و تلاش او برای حرکت در مسیری غیر از توافق صورت گرفته به پاکستان ملحق نشد.
این چیزی نبود که مردم آن را بخواهند لذا نبرد برای آزادی و پیوستن به پاکستان از همان سال های آغاز شد، جرقه اصلی انقلاب مردمی یکم نوامبر سال 1947 در شهر گلیگت زده شد و تنها ظرف 16 روز باعث پیوستن این شهر به پاکستان شد، ساکنان بلتستان نیز وقفه را جایز ندانستند و از زن و مرد گرفته تا پیر و جوان علیه حکام نظامی وقت به پا خواستند و آنان را مجبور به عقب نشینی کردند تا اینکه در سال 1948 بلتستان نیز به پاکستان پیوست.
از آن سال تاکنون مردم این منطقه علیرغم اینکه تابعیت پاکستانی دارند و از حقوق شهروندی برخوردار هستند ولی در پارلمان پاکستان و سنای این کشور نماینده ای ندارند و به طبع بودجه هایی که برای آنان تصویب می شود مانند سایر ایالت ها نیست.
در زمان حکومت حزب مردم در سال 2009 زرداری به این منطقه حق نیم ایالتی داده و اوضاع را کمی بهبود بخشید ولی این چیزی نبود که مردم آن را بخواهند، آنها خواستار رسمی شدن ایالت گلگیت بلتستان به عنوان پنجمین ایالت پاکستان بودند.
عمران خان نیز پیش از انتخابات به صراحت اعلام کرده بود: به محض پیروزی در انتخابات با رسمی شدن این ایالت موافقت می کند، او ابتدا بخشی از تصمیمش را عملی کرد ولی به فاصله چند روز مجبور به عقب نشینی شده و عملا سخن خود را پس گرفت! ولی سوال اصلی این است « چرا؟»!
چرا رسمی شدن ایالت گلگیت بلتستان تحقق پیدا نمی‌کند؟
«ثاقب نثار» رئیس دادگاه عالی پاکستان که نشان داده از گرفتن تصمیمات سخت واهمه ای ندارد به صورت ضمنی پرده از راز اصلی چرایی این ماجرا برداشته است وی می گوید: «برادران ما در گلگیت بلتستان باید از تمامی حقوقی که سایر ایالت ها دارند بهره مند شوند، ولی نباید در قوانین خدشه ای وارد شود!» .
معادله بسیار ساده است! دولت اسلام آباد به فکر حل مسئله کشمیر است و این منطقه را جزئی از خاک خود می داند که بخش وسیعی از آن در اشغال هند است و دهلی نو مدعی مالکیت آن است، حال اگر پاکستان گلگیت بلتستان را (همانگونه که در متن اشاره شد در اصل بخشی از کشمیر است) به عنوان یک ایالت رسمی بپذیرد در اصل با تقسیم کشمیر و مالکیت هند بر بخش اشغالی کشمیر موافقت کرده است، و این بدترین شکل حل مسئله کشمیر برای پاکستان خواهد بود.
اسلام آباد حتی اگر حاضر به دست کشیدن از کشمیر شود می خواهد این اتفاق طبق خواست مردم کشمیر رخ دهد، به این معنا که یک رای گیری تحت نظر سازمان ملل برگزار شده و مردم کشمیر برای آینده خود تصمیم بگیرند، اتفاقی که هند هیچ گاه زیر بار آن نخواهد رفت زیرا از دید دولت دهلی‌نو رای مردم کشمیر آشکار است.
در هر حال گلگیت بلتستان تا زمانی که مسئله کشمیر باقی است تبدیل به یک ایالت رسمی نخواهد شد و دولت اسلام آباد مسئولیت هزینه‌های سنگین رسمی شدن این ایالت را نخواهد پذیرفت.
یادداشت از: محمدرضا کمیلی
انتهای پیام/.
