ساعتی در بزرگ‌ترین کتابخانه کانتینری کشور/‌اشاعه فرهنگ کتابخوانی در ۵ روستای حریم مشهدمقدس

به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهدمقدس، هر روز ساعت 7:30 صبح یک تریلی باری، مشهد را به مقصد روستاهای مختلف اطراف این شهر ترک می‌کند. برنامه از قبل کاملا مشخص است و کمتر پیش می‌آید که دچار تغییر و تحول آن چنانی شود.

مطابق جدول، تریلی صبح‌های شنبه مسیر روستای «میامی» را در پیش می‌گیرد، مقصدش برای علی الطلوع یکشنبه، «جیم‌آباد» است، دوشنبه‌ها راهی «تپه سلام» می‌شود، سه‌شنبه‌ها در مسیر روستای «سالار آباد» حرکت می‌کند و چهارشنبه‌ها در روستای «اوارشک» مستقر می‌شود.

 بر‌اساس برنامه‌ریزی مشخصی که دارد، هر روز از هفته را به یکی از این پنج روستای کم برخوردار سر می‌زند. این تریلی در هر روستا جایگاه مشخصی دارد و پس از رسیدن به هر روستا در مکان همیشگی‌اش مستقر می‌شود و البته جنس مخاطبانش نیز در عمده این روستاها یکسان است و کمیت آنها هفته به هفته بیشتر می‌شود.

 پس از استقرار، راننده، درب کانتینر تریلی را باز می‌کند و به انتظار مردم آن روستا به ویژه زنان و دانش‌آموزان می‌نشیند. رفته رفته بر طبق روال هر هفته جمعیت زیادی برای بازدید از این تریلی به سمت آن راهی می‌شوند و به داخل کانتینر آن می‌روند.

 راز این تریلی در محتوای آن نهفته است؛ برخلاف انتظار در قسمت حمل بار این تریلی خبری از مصالح و ابزار آلات سنگین نیست و البته که در کانتینر این تریلی قرار نیست برای مثال خدمات مشخصی در حوزه بهداشت و درمان هم ارائه شود و البته شاید ارتباط مستقیمی با سلامت روح داشته باشد.

 مخاطبان و ساکنان روستاها به محض ورود به داخل کانتینر آن، با راهرویی طویل و سرپوشیده مواجه می‌شوند که دوطرف آن را قفسه‌های کتاب احاطه کرده‌اند. در این  قفسه‌ها حدود  7000 جلد کتاب جانمایی شده و عناوین آنها برای تمام رده‌‌های سنی، به ویژه کودک و نوجوان مناسب است.

آنچه خواندید شرحی از فعالیت یک کتابخانه سیار به نام «نور امید» است که از بهمن ماه 1394 تاسیس و راه اندازی شده و بیش از 2700 عضو در5 روستای تحت پوشش خود در اطراف مشهد مقدس دارد.

شواهد و قراین حاکی از این است که این کتابخانه سیار، نخستین کتابخانه کانتینری در کشور است که برای امانت کتاب به روستاهای حاشیه و کم‌برخوردار شهر اعزام می‌شود.

 حمیدرضا جویباری، کارشناس اطلاعات و دانش شناسی، مسئول این کتابخانه سیار است؛ وی درباره شرایط این کتابخانه کانتینری می‌گوید: این کتابخانه سیار نخستین و بزرگترین کتابخانه کانتینری کشور است. کتابخانه‌های سیاری مانند «نور امید» به روستاها و مناطق دور و کم‌برخورداری که کتابخانه ثابت ندارند اعزام می‌شوند.

این فعال فرهنگی ادامه می‌دهد: این کتابخانه سیار هر روز از ساعت 9:30 به اهالی پنج روستا در حاشیه مشهد خدمات می‌دهد و کودکان، نوجوانان و زنان خانه‌دار بیشترین مراجعه، بازدید و استفاده را از این فضا دارند.

سیستم امانت دهی کتاب در «نور امید» مانند تمام کتابخانه‌های عمومی و رسمی کشور است. اعضای کتابخانه می‌توانند هر کتاب را به مدت دو هفته امانت بگیرند و چنانچه بخواهند مدت زمان بیشتری از این کتاب‌ها استفاده کنند می‌توانند تا دو هفته دیگر این مدت زمانی را تمدید کنند.

جویباری به این نکته هم اشاره می‌کند که این کتابخانه سیار با وجود مزایایی که دارد مشکلاتی هم گریبانگیرش است.یکی از این مشکلات این است که به سختی می‌شود شرایط گرمایشی و سرمایشی مناسبی را در فضای کانتینر به وجود آورد که مراجعه کنندگان در زمان حضور خود دچار مشکل نشوند.

مسئول کتابخانه سیار «نور امید» صحبت‌های خود را ادامه داده و می‌گوید که در سایر کشورها ، برای حل این مشکل معمولا از اتوبوس‌ها به عنوان وسایل نقلیه حامل کتاب استفاده می‌شود به این دلیل که سیستم گرمایشی و سرمایشی در سرتا سر بدنه اتوبوس‌ها فعال است.

 جویباری می‌افزاید: به همراه سایر همکارانم در کتابخانه‌های سیار سراسر کشور پیشنهاد این تغییر را به اداره کل کتابخانه‌های عمومی کشور داده‌ایم و امیدواریم با این اتفاق مثبت موافقت شود.

این تریلی حامل کتاب، برای روشنایی فضای کانتینر نیاز به برق دارد و جایگاه استقرار آن در هر روستا به گونه‌ای انتخاب می‌شود که امکان تامین برق آن فراهم باشد.

کتابخانه سیار در هر روستا مکان مخصوص خودش را دارد. به طور کلی سه جایگاه در این روستاها برای آن در نظر گرفته شده است؛ یا مقابل مسجد اصلی روستا مستقر می‌شود، یا در مجاورت یک مدرسه و یا در نزدیکی دهیاری روستاها قرار می‌گیرد و برق کتابخانه هم از طریق این مکان‌ها تامین می‌شود. تعیین این جایگاه‌ها بستگی به خدماتی دارد که هر روستا به کتابخانه سیار اختصاص می‌دهد.

در روزهای پنجشنبه که کتابخانه سیار فعالیتی ندارد، جویباری، مسئول کتابخانه، تریلی حامل کتاب را به کتابخانه عمومی دهخدا می‌برد. کتابخانه دهخدا، کتابخانه مادر و مرجع تامین عناوین کتاب «نور امید» است. در روزهای پنجشنبه به تجهیز و نظافت این کتابخانه سیار رسیدگی می‌شود.

وقتی صحبت‌های جویباری به پایان می‌رسد به این مسئله فکر می‌کنم که می‌توان با حمایت از این قبیل حرکات و کنش‌های فرهنگی، سرانه مطالعه در کشور را افزایش داد و البته باید به این قبیل افراد هم دست مریزاد گفت که از هر فرصتی برای خدمت‌رسانی فرهنگی بهره می‌گیرند.

گزارش از هدیه ریحانی

انتهای پیام/ش