افغانستان: نقطه اصلی همگرایی منافع بازیگران مهم جهانی در آسیای مرکزی

به گزارش خبرنگار گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، به نقل از vesti.kg ، همانگونه که در نشست وزرای سمرقند در قالب گفتگوی هند و آسیای مرکزی شاهد آن بودیم، این نشست با حضور نمایندگان افغانستان نیز همراه بود، چرا که نارندرا مودی، نخست وزیر هند، مساله حل و فصل مناقشات در افغانستان و همکاری مشترک در مبارزه با تروریسم و افراط گرایی مذهبی را مطرح کرد. هند، یک بازیکن نسبتا بزرگ در عرصه سیاسی است، به همین دلیل این کشور قصد دارد تا مشارکت خود را در روند صلح تشدید کرده، به علاوه، از اقتصاد افغانستان به مبلغ 3 میلیارد دلار حمایت مالی ‌کند.

چرا افغانستان؟

در همکاری با ژاپن، هند بر پیاده سازی پروژه اقتصادی میان قاره‌ای "کوریدور توسعه آسیا-آفریقایی"  که هند و ایران و افغانستان را متصل می‌کند، با بودجه 40 میلیارد دلاری متمرکز شده است، که در حال حاضر به عنوان یک نسخه مدرن از "جاده ابریشم" بررسی می‌شود که زمانی چین را از خشکی و دریا با گذر از آسیا و خاورمیانه به اروپا و آفریقا متصل می‌کرد.

با توجه به وضعیت ناپایدار در افغانستان، در این نقطه موانعی وجود دارد که در خلاف جهت منافع هند برای پیوستن بندر بمبئی آن به بنادر ایران در خلیج فارس می‌باشد. برای کشورهای آسیای مرکزی نیز، حل و فصل وضعیت در افغانستان، مساله مهمی است.

هند از دولت افغانستان حمایت می‌کند و با طالبان به دلیل فعالیت‌های تروریستی و روابط با پاکستان مخالف است. با این حال، چین و کشورهای آسیای مرکزی علاقه‌مند به عادی سازی روابط میان هند و پاکستان هستند؛ چرا که پیوستن به SCO منجر خواهد شد تا کشورهای مختلف به تعهداتی چون مبارزه با تروریسم، جدایی طلبی و افراط گرایی، عمل کنند.

منافع کشورهای ثالث

زلمی خلیلزاد، نماینده ویژه ایالات متحده برای حل و فصل افغانستان، در آستانه اجلاس سران در سمرقند، به دهلی نو رفته و به منظور بررسی روند صلح در افغانستان با رئیس وزارت امور خارجه هند دیدار کرد. هند در طول مذاکرات، برای حمایت مالی از کابل، و نیز اجرای 116 پروژه زیربنایی مشترک حمل و نقلی بین‌المللی و انرژی، موافقت لازم را دریافت کرد.

تلاش دیگری که هند (پس از تلاش در بیشکک در سال 2012) برای برقراری گفتگو با منطقه آسیای مرکزی انجام داد، به موازات برای متحد خود - ایالات متحده نیز سود آور است. اجرای پروژه هندی "کوریدور توسعه آسیا-آفریقایی"  جایگزینی برای طرح‎های چینی است که می‌تواند اهمیت چین در منطقه را کاهش داده و جذابیت هند را افزایش دهد.

شایان ذکر است که هند با اجتناب از تحریم‌های ضد ایرانی علیه واردات نفت، به یکی از کشورهای "معاف" تبدیل شده است که می‌تواند به طور قابل توجهی مانع توسعه کوریدور چابهار شود.

طی چند ماه گذشته، خلیلزاد، نماینده ویژه ایالات متحده، سه بار با نمایندگان جنبش رادیکال طالبان در قطر، که دفتر سیاسی جنبش در آنجا قرار دارد، ملاقات کرد. پس از آن، وی چندین بازدید از پاکستان، افغانستان، روسیه و ازبکستان را با هدف تقویت مذاکرات صلح در داخل افغانستان انجام داده است.

در دسامبر 2018، دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، امکان کاهش قابل توجه (تا 7 هزار نفر) نیروهای نظامی خود را در افغانستان اعلام کرد که در آنجا ارتش آمریکا از سال 2001 تاکنون طولانی‌ترین عملیات را در تاریخ خود انجام داده است. این تصمیم با بیانیه نمایندگان طالبان درباره عدم امکان حل و فصل اختلافات افغانستان از طریق نظامی ارتباط دارد. برای کنترل طالبان رادیکال نیازی به تعداد زیادی از نیروهای مسلح ایالات متحده نیست. در ضمن، مشارکت در یک درگیری مسلحانه یک سرمایه‌گذاری گرانقیمت است، در حالی که به راحتی می‌توان به توافق متقابل سودمند دست یافت، به طوری که هر دو طرف خواسته‌های خود را دریافت کنند. تنها سوال این است که هر یک از این طرفین چه می‌خواهند و برای دستیابی به خواسته‌هایشان حاضرند چه کنند.

در عین حال، ما تنها می‌دانیم که نشست بعدی وزرای خارجه با همان ترکیب در دهلی نو در سال 2020 برگزار خواهد شد.

انتهای پیام/