«تقصیرِ تحریم است؟»|تراز عملیاتی منفی ۱۱۲هزار میلیارد تومانی بودجه و بیخیالی نسبت به مالیات سوداگران
یک کارشناس اقتصادی با اشاره به ضرورت اصلاح ساختار بودجه گفت: در حالی که تراز عملیاتی بودجه طبق ادعای خود دولت منفی ۱۱۲هزار میلیارد تومان است اما با وجود این، برنامه‌ای برای ایجاد پایه جدید برای مالیات از سوداگران بازار ارائه نمی‌شود.
به گزارش خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران پویا، رئیس مجلس شورای اسلامی در 17 بهمن ماه اعلام کرد مقام معظم رهبری دستور داده‌اند ظرف چهار ماه آینده، اصلاحات ساختاری در بودجه کشور صورت گیرد بنابراین به‌فرمایش مقام معظم رهبری، مجلس شورای اسلامی مکلف به اصلاح بودجه شده است؛ در این رابطه با الله‌مراد سیف دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه جامع امام حسین(ع) گفت‌وگو کردیم.
وی با بیان اینکه مفاد دستور مقام معظم رهبری مبتنی بر اصلاح ساختار بودجه هنوز بیان نشده است و فقط به‌صورت کلی گفته شده است گفت: بنابراین راجع به مفاد نمی‌توان تحلیلی داشت اما نسبت به آنچه در اصلاح ساختار در چارچوب بودجه است می‌توان پیشنهاداتی ارائه کرد.
* ضروری‌ترین اصلاح ساختاری در بودجه جداکردن هزینه‌کرد بودجه جاری از درآمدهای نفتی
این استاد دانشگاه با اشاره به ضروری‌ترین اصلاح ساختاری در چارچوب بودجه گفت: بایستی مبنا در بودجه جدا کردن هزینه‌کرد بودجه جاری از درآمدهای نفتی باشد.
الله‌مراد سیف با تذکر به اینکه نفت یک سرمایه بین‌نسلی است و بایستی فقط صرف ایجاد زیرساخت در اقتصاد شود گفت: درآمدهای نفتی باید صرف بودجه‌های عمرانی شود و نسبت به آن طرح تملک دارایی‌ها پیاده شود.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه به بودجه جاری تراز عملیاتی بودجه گفته می‌شود گفت: نباید برای تراز عملیاتی بودجه از نفت هزینه کنیم.
وی با تذکر نسبت به اینکه "اکنون هم به‌صورت مستقیم و هم به‌صورت غیرمستقیم در تراز عملیاتی بودجه از نفت هزینه می‌کنیم" گفت: به‌عبارت دیگر تراز عملیاتی بودجه به‌میزان قابل توجهی کسری دارد و برای جبران کسری بخشی از آن را به‌صورت مستقیم از درآمدهای نفتی هزینه می‌کنیم و بخشی از آن را نیز با متمم‌هایی که به بودجه بار می‌شود و از صندوق توسعه ملی برداشت می‌کنیم به‌صورت غیرمستقیم از درآمدهای نفتی برمی‌داریم.
الله‌مراد سیف با اشاره به ضرورت جداسازی تراز عملیاتی از درآمدهای نفتی گفت: لازمه عدم تأمین مالی تراز عملیاتی از نفت این است که از وضعیت منفی خارج شود.
* تراز عملیای دولت منفی 112هزار میلیارد تومان
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه طبق گزارشی که دولت از تراز عملیاتی خود در لایحه بودجه به مجلس ارائه کرد تراز عملیاتی منفی 112هزار میلیارد تومان بود گفت: این یعنی هزینه‌های عملیاتی بودجه 112هزار میلیارد تومان بیش از درآمدهای عملیاتی بودجه بود که شامل مالیات، فروش خدمات، جرائم و درآمدهای مالکیتی دولت است.
* منفی‌شدن تراز عملیاتی بودجه به‌جهت نظام مالیاتی معیوب و ناکارآمد
وی با اشاره به اینکه در بودجه سه تراز عملیاتی، سرمایه‌ای و مالی وجود دارد گفت: تراز عملیاتی باید تراز باشد یعنی منفی نباشد و وقتی منفی است یعنی درآمدهایی همچون مالیاتها که باید هزینه‌های جاری را پوشش دهند قادر به این کار نیستند و نظام مالیاتی معیوب و ناکارآمد است.
الله‌مراد سیف در پاسخ به اینکه چه راهکارهایی را می‌توان انجام داد تا تراز عملیاتی از منفی خارج شود گفت: یکی از اقدامات اصلاح ساختار نظام مالیاتی است.
این کارشناس اقتصادی افزود: اصلاح نظام مالیاتی کشور یکی از اصلاحات ساختاری در بودجه است که بایستی به آن پرداخته شود.
وی با ابراز اینکه افزایش درآمدهای مالیاتی نیز باید قاعده‌مند باشد و نمی‌توان با افزایش بی‌حساب آن تولید را نابود کرد گفت: باید پایه‌های مالیاتی را افزایش داد و از دارایی‌هایی که به‌روی تولید اثر کمتری می‌گذارند مالیات بیشتری دریافت کنیم.
الله‌مراد سیف اضافه کرد: مثلاً اگر نرخ مالیات بر درآمدهایی چون ارث افزایش پیدا کند از یک طرف فشار به‌روی تولیدکننده وارد نمی‌شود و اختلالی در تولید کشور ایجاد نمی‌شود و از طرف دیگر تراز منفی عملیاتی کشور تا حدودی جبران می‌شود.
این استاد دانشگاه با انتقاد از غفلت نسبت به ایجاد پایه‌های مالیاتی جدید گفت: مالیات بر نقل و انتقالات که عمدتاً بورس‌سازی‌هایی است که تنشهایی را نیز بر اقتصاد کشور وارد می‌کند باید به‌صورت جدی پیگیری شود تا بتوانیم با استفاده از آن هم درآمد مالیاتی داشته باشیم و هم فعالیت سوداگرانه در بازار را کنترل کنیم.
وی افزود: لازمه اخذ مالیات از نقل و انتقالات شکل‌گیری یک پایگاه اطلاعاتی دقیق، شفاف و کامل است که اشراف اطلاعاتی نسبت به همه نقل و انتقالات و جزئیاتش وجود داشته باشد و آن تحت اشراف دستگاه‌های نظارتی باشد تا بتوان از همه نقل و انتقالات مالیات دریافت کرد و امکان فساد در آن وجود نداشته باشد.
الله‌مراد سیف با ابراز اینکه محور دوم در اصلاح ساختار بودجه بحث پیرامون تراز یا بودجه سرمایه‌ای است گفت: در این مورد نیز ایده آن است که بایستی دولتها کمک کنند تا پروژه‌های عمرانی به بخش خصوصی واگذار شود.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: با وجود اینکه وقتی پروژه‌های عمرانی به بخش خصوصی واگذار می‌شود دولت باید هزینه کند و همه بار را نمی‌توانند به بخش خصوصی واگذار کنند اما صرف ورود بخش خصوصی مانع این می‌شود که این حجم از پروژه‌های ناتمام در کشور وجود داشته باشد.
** وجود 70هزار پروژه نیمه‌تمام در کشور
وی با انتقاد از اینکه هم‌اکنون حدود 70هزار پروژه نیمه‌تمام در کشور وجود دارد گفت: علت اصلی این موضوع آن است که بدون بررسی بودجه شروع به راه‌اندازی پروژه‌ای می‌کنیم و سپس که بودجه کفاف هزینه‌ها را نمی‌دهند آن را نیمه‌تمام رها می‌کنیم و این کار به‌صورت مرتب هزینه‌هایی را بر دوش بودجه سالهای آینده بار می‌کند بدون اینکه آورده اقتصادی داشته باشد.
الله‌مراد سیف همچنین گفت: اگر بتوانیم مکانیزمی را تعریف کنیم که بخش خصوصی وارد عرصه شود همه از ظرفیت بخش خصوصی استفاده کردیم و هم یک باری از بودجه برداشتیم که به‌روی آن سنگینی می‌کند.
این استاد دانشگاه در بخش دیگری از اصلاحات ساختاری مورد نیاز بودجه به تراز مالی اشاره کرد و افزود: در چند سال اخیر با فشار اوراق مشارکت کسری بودجه تأمین مالی شده است.
وی با انتقاد از انتشار بدون ضابطه اوراق مشارکت گفت: بایستی پخش اوراق مشارکت محدود باشد و انضباط مالی کشور را تحت الشعاع قرار ندهد.
الله‌مراد سیف با ابراز اینکه در بسیاری از کشورهای جهان حتی در اروپا و آمریکا پخش این اوراق معضلی برای اقتصاد این کشورها شده است گفت: بهره‌های بالای این اوراق و استقراضهایی که به این شکل گرفته می‌شود بار سنگین روی بودجه برای سالهای آینده ایجاد می‌کند چرا که بایستی خود آن و بهره آن را دولت در سالهای بعد بپردازد.
این استاد دانشگاه تأکید کرد: در مورد پخش اوراق مشارکت و قرضه نیز باید یک انضباط مالی وجود داشته باشد و اجازه انتشار حد معقولی از آن در بودجه داده شود.
انتهای پیام/*
