اس ۴۰۰ روسی و تعمیق طلاق عاطفی ترکیه و آمریکا

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم٬ بحران های میان آنکارا و واشنگتن با گذر زمان رنگ تندتری به خود میگیرد. هیئت حاکمه آنکارا که همواره از فشارهای پشت پرده آمریکا و اروپا به خود گله میکند نخستین بار با تلاش های لابی‌های تشکل های مردم نهاد در ترکیه تلاش کرد تا با وقایعی که از آن به حوادث پارک گزی یاد میشود یک انقلاب رنگی علیه اردوغان به راه بیاندازد که با مقاومت اردوغان شکست خورد و هنوز پرونده های متهمین آن وقایع از جمله پرونده عثمان کاوالا که سرشاخه ارتباط سازمان های امنیتی – مالی اروپایی با تشکل‌های مردم نهاد ترکیه بود در دادگاه های ترکیه باز است. پس از آن مساله کودتای 15 جولای پیش آمد که از سخت ترین و خونین ترین صفحات تاریخ معاصر ترکیه بود و در آن مساله نیز رد پای آمریکا و اثر انگشت اروپا کاملا آشکار است. به موازات همه این حوادث فشارهایی که آنکارا در مساله پ.ک.ک و استانداردهای دوگانه ای که اروپا در قبال عملکرد این گروه تروریستی به ترکیه وارد میکند مساله منجزر کننده ای برای آنکارا در مساله روابط خود با بلوک غرب شده است.

در این میان آنکارا برای ایجاد توازن و یا زهرچشم گرفتن از بلوک آتلانتیک و نیز البته تا حد قابل توجهی ضرورت های غیرقابل انکار سیاست های منطقه ای به سوی نزدیکی به شرق حرکت کرد. همکاری های نزدیکی که آنکارا با مسکو در مساله سوریه داشت و نیز افزایش سطح همکاری های بلند مدت همچون همکاری های تجاری، تجربه مفیدی برای ترکیه در مورد روی آوردن به استراتژی اوراسیایی شده است. آخرین صفحه و یکی از مهمترین بروزات این سیاست روی آوری به اوراسیا و پشت کردن به آتلانتیک را میتوان در مساله خرید سامانه اس 400 از روسیه دانست.

در حالی که بیش از یک سال بود که مساله اس 400 روسی تبدیل به موضوعی در حال بحث در جلسات سیاسی حاکمان آنکارا و مسکو بود اما نهایتا با اعلام مقامات روس و ترک مبنی بر این که ترکیه در ماه جولای پیش رو تمام سیستم این سامانه دفاعی را دریافت خواهد کرد و پس از چند ماه نیز آن را به مرحله بهره برداری خواهد رساند بار دیگر تنش میان ترکیه و بلوک غرب را افزایش داده است.

در حالی که آمریکا مخالفت خود با خرید سلاح کشورهای دوست خود از کشورهای شرقی (که چین را هم شامل میشود) اعلام کرده است، فرمانده نیروهای هوایی ناتو نیز از احتمال محروم شدن ترکیه از هواپیماهای اف 35 آمریکایی سخن گفته است که این اظهارات با واکنش آنکارا مواجه شد.

در حالی که ناتو علت این تصمیم خود را احتمال افشا خصوصیات فنی محرمانه هواپیماهای اف 35 اعلام کرده است ترکیه این مساله را صرفا یک بهانه گیری قلمداد میکند. چرا که سامانه های اس 300 و 400 در کشورهای یونان، بلغارستان، اسلواکی و سوریه مستقر است و در همه این کشورها نیز هواپیماهای مختلف مدل اف حضور دارند و در هیچ کدام از این موارد ناتو از احتمال فشار جزئیات محرمانه این هوایپماها ابراز نگرانی نکرده است.

ترکیه معتقد است که فشارهای موجود در مساله اس 400 صرفا یک بروز و جلوه از نگرانی هایی است که کشورهای اروپایی و آمریکا نسبت به افزایش توان صنایع دفاعی ترکیه و نیز احتمال افزایش سطح همکاری های ترکیه و روسیه حس میکنند.

همچنین ترکیه در این مساله مقصر اصلی را خود آمریکایی ها که درخواست های ترکیه در قبال دریافت سیستم پاتریوت آمریکایی را برای مدت قریب به دو سال بدون پاسخ گذاشتند میداند. اردوغان در مصاحبه بسیار مهم هفته گذشته خود با یکی از شبکه های تلویزیونی ترکیه با بیان این که از تصمیم ترکیه برای بریدن ناف خود به دست خودش سخن گفت!

اکنون با افزایش فشارهای آمریکا و ناتو سیاسیون ترکیه به دو گروه عمده تقسیم شده اند: گروه نخست که معتقد است باید فرایند جدا کردن حساب خود با آمریکا و غرب که به صورت روزافزونی در حال اعمال فشار به آنکارا هستند ادامه پیدا کند و با وجود تمام هزنیه های محتمل سیاسی ترکیه به سمت استقلال و خودرایی در سیاست های امنیتی و نظامی خود حرکت کند. اما گروه دوم معقتد است که هزنیه های این تصمیم آن هم در دوره ای که ترکیه وارد مرحله آسیب گذیری چه در سیاست داخلی و چه در عرصه سیاست های منطقه ای شده است و با بحران های مختلف دست به گریبان است نباید هزینه سیاسی جدیدی برای خود بتراشد. از این رو ترکیه باید ضمن پرداخت هزینه مالی تولید اس 400 به روسیه، با کشورهایی همچون ونزوئلا و یا هندوستان وارد مذاکره شده و سیتسم های خود را به آن کشورهای بفروشد تا به این ترتیب ضمن حفظ رابطه خود با مسکو از بروز تنش با آمرکیا نیز خودداری کند.

توجه به وضعیت آسیب پذیر موجود حزب حاکم ترکیه خصوصا در سیاست داخلی اش و نیز نرمش هایی که تا کنون در برهه های مختلف از جمله مساله کشیش آمریکایی از خود نشان داده است احتمال درگیری جدی سیاسی میان آنکارا و وانشگتن را بسیار محتمل کرده است.

اما اگر این مساله نیز به خیر بگذرد و ترکیه با پرداخت هزنیه های مضاعف رضایت آمریکا را با خرید پاتریون از آمریکا و انتقال اس 400 به سایر کشورها جلب کند اما باید باز هم در انتظار رویارویی های آنکارا و واشنگتن به دلیل سیاست های شرق گرایانه ترکیه بود. چرا که تا چند سال دیگر مساله هسته ای ترکیه تبدیل به مساله ای جدی خواهد شد. چرا که سیستم های هسته ای ترکیه در بخش قابل توجهی بر اساس مهندسی روسی تنظیم شده و بخش اعظمی از مهدسان و متخصصان هسته ای ترکیه تحصیل کردگان دانش گاه های روسیه هستند.

میتوان چنین گفت که طلاق عاطفی میان آنکارا و وانشگتن هر روز بهانه های جدیدی پیدا میکند تا به جدایی فیزیکی و طولانی مدت منجر شود. این فرآیند که دیر یا زود آغاز خواهد شد در صورت مهندسی هوشیارانه همکاری های منطقه ای و عدم سیاستورزی امپریالسیت از طرف قدرت های شرقی میتواند سرآغزای برای تحول در نظام سیاسی جهانی باشد.

انتهای پیام/