سیل فرصتی برای ذخیره آب/ توجه بیشتر به آبخوانداری می‌توانست خسارات سیل را کاهش دهد
مدیرکل سیلاب و آبخوانداری سازمان جنگلها گفت: برای افزایش سطح آب سفره‌های زیرزمینی و کاهش مخاطرات سیل، نیازمند انجام عملیات آبخیزداری در ۱۲۵میلیون هکتار از اراضی کشور هستیم که از گذشته تا به امروز به‌روی ۲۷میلیون هکتار اقدام صورت گرفته است.
ابوالقاسم حسین‌پور مدیرکل دفتر سیلاب و آبخوانداری سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم اظهارکرد: یکی از دلایل محرز سیلهای اخیر در کشور، افزایش شدت بارش باران است، در گذشته بارشهای بالای 100 میلی‌متر در 24 ساعت، جزء باران‌های شدید و سیلاب به‌حساب می‌آمد اما در رخداد اخیر در استان گلستان و غرب مازندران بیش از 300 میلی‌متر باران آمد.
وی افزود: درست است که حجم نزولات جوی کاهش پیدا کرده و دوره‌های خشک‌سالی داشته‌ایم و آورد و بیلان آورد حوزه‌ای کاهش یافته اما از نظر شدت وقوع بارش و سیلاب رو به افزایش است که این امر یکی از دلایل اصلی سیلاب‌های اخیر است.
مدیرکل دفتر سیلاب و آبخوانداری سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری با بیان اینکه ایران کشوری سیل‌خیز به‌حساب می‌آید، گفت: در صورتی که این اصل را بپذیریم، باید تمام برنامه‌ریزی‌های توسعه‌ای کشور بر اساس سیل‌پذیر بودن باشد.
غالب نقاط کشور سیل‌خیز است
وی با بیان اینکه "همزیستی مناسبی با سیلاب نداریم"، تصریح کرد: عمده نقاط کشور در درجات مختلفی از سیل‌خیز بودن قرار دارد و سطح ناچیزی از کشور غیر سیل‌خیز است، بنابراین باید برنامه‌های توسعه کشور نیز در این راستا باشد.
حسین‌پور با تأکید به اینکه حریم سیلاب در کشور باید به‌رسمیت شناخته شود گفت: رفتار ما باید با حریم و بستر سیلاب متناسب باشد و در توسعه ساخت‌وساز و همه امور نیز باید به این امر توجه شود.
وی تصریح کرد: در ساخت‌وسازهای عمرانی نیز باید اصول مهندسی سیلاب رعایت شود و برخی از ساخت‌وسازها گلوگاه‌ها و ماندآبهایی ایجاد می‌کند که در مسیر حرکت سیل اختلال ایجاد می‌کند.
سیل شیراز به‌خاطر رعایت‌نکردن مسیر سیلاب‌ها است
وی اظهار داشت: «در صورتی که در سیل اخیر شیراز مسیر سیلاب‌ها رعایت شده بود، امروز شاهد این اتفاقات نبودیم. دروازه قرآن در واقع یک تنگه است، مگر می‌شود که یک تنگه مسیر آب‌رو نداشته باشد؟ در دو طرف مسیر ساخت‌وساز انجام شده است؛ درحالی که در گذشته آنجا، آب‌راه وجود داشته است».
حسین‌پور گفت: ممکن است در مدتی خشک‌سالی باشد و در مسیر سیلاب 20 تا 30 سال، سیل نیاید اما اگر سیل 50ساله بیاید حریم خود را می‌خواهد و با آمدن خود هرچه در مسیر خود باشد می‌برد.
سیل فرصتی برای ذخیره آب
وی با بیان اینکه توسعه فعالیتهای آبخیز و آبخوانداری در پیشگیری از وقوع سیل مؤثر است، گفت: ما اعتقاد داریم سیل را باید از سرمنشأ و از سطح حوزه‌های آبخیز مدیریت کرد. جنس اقدامات آبخیزداری و آبخوانداری از نوع پیشگیرانه است و می‌توان از تهدید سیل به‌عنوان فرصتی برای مقابله با کم‌آبی و خشک‌سالی استفاده کرد.
حسین‌پور گفت: با متدهای آبخوانداری می‌توان آب را در سفره‌های زیرزمینی نفوذ داد و در دل زمین ذخیره کرد و با این کار نه‌تنها از شدت سیل کاسته می‌شود، بلکه حجم سفره‌های زیرزمینی و منابع آبی افزایش می‌یابد.
وی در بخش دیگر از صحبت های خود اظهار داشت: سال 97، سال پرکاری برای حوزه‌های آبخیز و آبخوانداری بود و بیش از شش‌هزار نقطه و بیش از یک‌میلیون هکتار تحت عملیات آبخیزداری و آبخوانداری قرار گرفت. اما گستره وسیع حوزه‌های آبخیز در کشور، سرمایه گذاری بیشتری را می‌طلبد.
مدیرکل دفتر سیلاب و آبخوانداری سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور درباره سطح حوزه‌هایی که در کشور نیازمند آبخیزداری است، گفت: 125میلیون هکتار سطح حوزه‌های آبخیز در کشور است که نیازمند اجرای فعالیت است.
بودجه آبخیزداری برای سال آینده دو برابر شد
مدیرکل دفتر سیلاب و آبخوانداری سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور گفت: برای سال 98 نیز توجه ویژه‌ای به حوزه آبخیزداری شده و بودجه هزار و 500 میلیارد تومانی در نظر گرفته شده که در مقایسه با سال قبل افزایش دوبرابری دارد.
وی اضافه کرد: 15میلیون هکتار از حوزه‌های آبخیز مطالعه شده و آماده اجرای فعالیت است، امیدواریم که بتوانیم منابع لازم برای این طرحها را جذب کنیم.
سه اصلی که برای جلوگیری از خسارات سیل باید رعایت کرد
مدیرکل دفتر سیلاب و آبخوانداری سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور با بیان اینکه یکی از راهکارهای بسیار مؤثر که برای جلوگیری از سیلاب و کم‌آبی مؤثر است آبخیزداری و آبخوانداری است، گفت: در صورتی که به سه اصل به‌رسمیت شاخته شدن حریم سیلاب، رعایت اصول مدیریت سیلاب در ساخت‌وسازهای عمرانی، توسعه فعالیتهای آبخیزداری و آبخوانداری در کشور توجه داشته باشیم و همچنین آگاهی مردم نسبت به سیلاب افزایش یابد، شاهد چنین خسارتهایی در آینده نخواهیم بود.
وی در پاسخ به این نقد که سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور نتوانسته به‌درستی به مسئولیت خود برای آبخیز و آبخوانداری عمل کند که منجر به بروز سیل و مخاطرات آن شده، گفت: آبخوانهای کشور به هر حال ظرفیت جذب آب دارند؛ 42 میلیون هکتار عرصه نفوذپذیر در کشور داریم که می‌توانند بیش از 10 برابر بارشهای ایران را در خود جای دهند.
حسین‌پور با تصریح به اینکه خسارتهایی که در روزهای اخیر مشاهده می‌شود به‌خاطر همین عدم رعایت همزیستی با سیلاب است، گفت: 27میلیون هکتار حوزه مطالعه‌شده در حوزه آبخیزداری و آبخوانداری در کشور وجود دارد و 15میلیون هکتار آماده اجرا داریم.
وی افزود: در صورتی که منابع بیشتر مالی برای آبخیزداری اختصاص یابد، میزان شدت سیلهای این‌چنینی در پایین‌دست کاهش می‌یابد.
حسین‌پور گفت: به‌عنوان یک کارشناسی که 21 سال در بخش آبخیزداری فعالیت کرده است، باید بگویم که سازمان جنگلها تقصیری در حوادث اخیر ندارد؛ در صورت مقایسه فعالیت انجام‌شده در حوزه‌های آبخیز با مناطقی که آبخیزداری در آنجا انجام نشده، اثرات فعالیتهای آبخیزداری معلوم می‌شود.
وی اظهارداشت: درصورتی که مسیرهای سیلاب را در کشور به‌رسمیت بشناسیم، دیگر شاهد چنین خساراتی در کشور نخواهیم بود.
125میلیون هکتار از اراضی کشور نیازمند آبخیزداری هستند/ مردم و خیرین مشارکت کنند
حسین‌پور در پاسخ به اینکه برای انجام عملیات آبخیزداری در کشور چه‌میزان کمبود بودجه وجود دارد، گفت: گستره در این بخش وسیع است و علاوه بر سرمایه گذاری دولت مشارکت مردم را نیز می‌خواهد.
وی در واکنش به اینکه مسئولیت آبخیزداری در کشور حاکمیتی است و مردم به‌طور معمول در طرح‌هایی که برگشت مالی ندارند سرمایه گذاری نمی‌کنند، گفت: آبخیرداری تنها برای مقابله با سیل نیست، بلکه موضوع تقویت سفره‌های زیرزمینی و افزایش آبدهی چشمه و قنوات نیز مطرح است، در برخی از مناطق شاهد هستیم که حتی خیرین آستین بالا زده‌اند و در برخی از مناطق مالکین قنوات و کشاورزان برای افزایش آبدهی، خود پای کار آمده‌اند.
وی ابراز کرد: در سال 97 به‌روی 8میلیون هکتار حوزه آبخیز جدید فعالیت شروع کردیم که وسعت بالایی به‌حساب می‌آید.
حسین‌پور گفت: برای سال 98 به‌اندازه دو برابر سال قبل سرمایه گذاری در بخش آبخیز انجام شده، در شرایط فعلی کشور بی‌انصافی است که به دولت بگوییم که سرمایه گذاری مناسبی در بخش آبخیزداری انجام نداده است.
انتهای پیام/*
