دبورا یانگ: بیشتر جشنواره‌ها به جذب توریست کمک می‌کنند/ هویت‌بخشی به جشنواره کار آسانی نیست
منتقد شهیر هالیوود ریپورتر معتقد است جشنواره جهانی فجر به سبب گردهم‌آوردن آثاری از سینمای منطقه‌های مختلف آسیا و خاورمیانه جذاب و هیجان انگیز است و می‌تواند به جذب توریست کمک کند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، دبورا یانگ منتقد ارشد بخش نقد بین‌الملل هالیوود ریپورتر امسال مهمان جشنواره جهانی فیلم فجر بود. یانگ سال‌ها برای مجله ورایتی نقد می‌نوشت و 10 سال است که در هالیوود ریپورتر مشغول فعالیت است. او در سال‌های اخیر بارها به جشنواره جهانی فیلم فجر سفر کرده و برای فیلم‌های ایرانی نقد نوشته است. خانم یانگ برای دومین سال متوالی مهمان جشنواره جهانی فیلم فجر شده است و در گفتگو با خبرنگار تسنیم از دیدگاه‌هایش نسبت به شرایط این جشنواره گفته است.
***
بخشی از مخالفان جشنواره جهانی فیلم فجر بر این باورند که چون جشنواره توانایی رقابت با جشنواره‌های A-List ندارد، پس در حال تجربه امر عبثی است. به عنوان کسی که جشنواره‌های مختلف جهان را تجربه کردند، با چنین نگرشی موافقند؟
دبورا یانگ: شما می‌دانید که من یکی از خبرنگاران باتجربه در اینجا هستم؛ چون من از دهه نود در ایران بودم. زمانی که بسیاری از فعالان آمریکایی از سفر به ایران سر باز زدند. من در آن دوران روزنامه‌نگار جوانی بودم و به جشنواره فجر دعوت شدم. طی 25 سال گذشته درباره فیلم‌های ایرانی نوشته‌ام که مرا با جشنواره فجر آشنا کرده‌اند. من در حدود صد نقد درباره فیلم‌های ساخت ایران نوشته‌ام. به هر روی جشنواره مرا دعوت کرده با اینکه گرفتن روادید چندان کار ساده‌ای نبوده است. البته به کمک فارابی فیلم‌های متعددی برایم به نمایش گذاشته شده است. این مسئله به دریافت و تحقیق من درباره سینمای ایران کمک کرده است. امیدوارم که نقد و نوشته‌هایم به دیگران هم کمک کند. به درک بیشتر فرهنگ ایران کمک کند.
حال پرسش شما واقع جذاب است. چند روز پیش من از جشنواره فیلم دوبی باخبر شدم که از مهمترین جشنواره‌ها در خاورمیانه است. جشنواره به شدت دردسترسی است؛ چون نیازی به ویزا ندارد. به واسطه حضور ستارگان هالیوودی، جشنواره درخشانی است. احساس خوبی از امارت متحده برای شما ایجاد می‌کند. یک احساس خوشایند. مردم این درک را داشتند که چیزی برای ترسیدن وجود ندارد؛ چرا که بسیاری با این درک به خاورمیانه می‌آیند که وضعیت در منطقه ثبات ندارد. حال بدون در نظر گرفتن جشنواره دوبی، جشنواره فجر هیجان‌انگیز است؛ چون بخش مهمی از فیلم‌های ایرانی، خاورمیانه و عرب نیاز به دیده شدن دارند. امکان زیادی برای حضور در جشنواره‌های مهم غربی ندارند؛ چراکه تعداد این رویدادها اندک است. به نظر من این جشنواره تاثیر فزاینده‌ای دارد. غافلگیرکننده است؛ چرا که به مدت چهار سال در فجر حضور نداشتم و اکنون مجموعه بازار را دیدم. جشنواره به روز و مدرن‌تر شده است. می‌توانم ببینم جشنواره به چه نحوی سازمان‌دهی شده است. حس می‌کنم پول زیادی هزینه شده است؛ چون راهی برای ترغیب افراد برای آمدن به جشنواره است. وقتی وارد جشنواره شدم بسیار تحت تأثیر فضای ایران قرار گرفتم که متأسفانه مورد پروپاگاندای منفی در جهان است. پس به نظرم این رویه باعث جذب افراد بیشتری خواهد شد. فکر می‌کنم جشنواره واقعاً با رشد روبه‌رو بوده است. این یک جریان است. منهای دوبی، مشهود است که جشنواره تصویری تازه‌ای دارد. باید بگویم می‌توانم با جشنواره کارتاژ قیاس کنم که جدید و پرخرج است. به جشنواره مهمی در شمال آفریقا بدل شده است. فکر می‌کنم فجر باید با جشنواره مهم جهان همکاری کند تا به جشنواره‌ای مطرح در خاورمیانه بدل شود. همانند جشنواره‌هایی همانند کن یا ونیز و تورنتو در طبقه‌بندی دیگری قرار می‌گیرند. فجر تعهدی دارد.
اصولاً جشنواره‌ها خودشان را با یک مضمون یا مفهوم معرفی می‌کنند. برای مثال خودشان را با یک فرم مثل فیلم کوتاه یا یک مفهوم همانند فیلم سیاسی معرفی می‌کنند. جشنواره فیلم فجر چنین ظرفیتی دارد که با یک نگرش خودش را مشهور سازد؟
دبورا یانگ: بله، فکر می‌کنم مهمترین چیز برای هر جشنواره‌ای هویت یافتن باشد که بهترین جشنواره‌ها واجدش هستند. من به جشنواره‌ای در ایتالیا اشاره می‌کنم که پنج سال پیش آن را مدیریت کردم. هویت‌بخشی به جشنواره کار بسیار سختی بود. ایده ما تمرکز بر مدیترانه‌ای جشنواره بود. اما فجر شاید بتواند با محل افتتاح فیلم‌های خاورمیانه باشد؛ بدین سبب که در منطقه شکاف مشهودی وجود دارد. هنوز روی این مسئله تمرکز می‌کنم که ایران کشور خوبی هست و این مسیر را به خوبی ادامه می‌دهد. توانایی جذب شکل خاصی از مخاطبین همانند مرا دارد. البته من‌نمی‌دانم چه تعداد افراد به جشنواره خواهند آمد.
مخاطب ایرانی وقتی به جشنواره کن که زمانش با فجر نزدیک است، حس می‌کند باید فضا همانند کن باشد با فرش‌های قرمز و حضور بازیگران و کارگردانان مشهور. آیا چنین فضایی می‌تواند به فجر کمک کند؟
دبورا یانگ: چنین تصوری ندارم رویه کن در ایران کار کند؛ چون فکر نمی‌کنم شخصیت‌های مشغول در صنعت سینما یا روی فرش قرمز به شکل دوستانه دردسترس باشند. فکر می‌کنم این مسئله در دوبی عملی است. در دوبی هر شب فرش قرمز برپاست. آنها پول هنگفتی برای آوردن سلبریتی‌ها خرج می‌کنند. یک ستاره هزینه زیادی در بر خواهد داشت؛ چرا که شما باید گروهی از افراد را به جشنواره بیاورید. به نظر من چنین رویه‌ای مناسب اینجا نیست. حضور اولیور استون و تعداد زیاد میهمانان در جشنواره فجر سال قبل شگفت‌انگیز بود. البته مهمانان بسیاری خوبی در اینجا حاضر هستند.
آقای میرکریمی اصولاً فیلم‌های را برای جشنواره انتخاب می‌کنند که وجوه روحانی و متافیزیکی دارند و از همین رو بخش اصلی این جشنواره نیز سعادت است. آیا چنین نگرشی در طول زمان برای جشنواره مفید خواهد بود؟
دبورا یانگ: فکر می‌کنم این یک ایده خوب است. من درک می‌کنم که بخش مهمی از فیلم‌های جشنواره دارای بخش‌های روحانی و متافیزیکی است. این یک کار متفاوت است. با این حال من جشنواره را روشنفکرانه یافتم. کاملاً خواهان باز شدن در به سوی دیگر گونه‌های سینمایی هستم. اگرچه مجذوب بسیاری از فیلم‌های کشورهای اسلامی شدم که در اینجا دیدم، همانند فیلمی که قهرمانش چندین بار به مسجد می‌رود یا فیلم مجید مجیدی که فقر را به تصویر می‌کشد.
آیا این نگرش می‌تواند عامل همکاری ایران و دیگر کشورها در ساخت فیلم شود؟
دبورا یانگ: به نظرم بازار فیلم جشنواره هیجان‌انگیز است و نسبت به هر بار سفر من به جشنواره رشد کرده است. همکاری در بازار فیلم امری کسل‌کننده است. نیاز به پروسه بسیار طولانی برای رسیدن به یک اطمینان یا اعتماد است. آدم‌های مختلف از کشورهای گوناگون به قصد همکاری به این بازار می‌آیند تا سرمایه‌گذاری کنند و وارد یک ریسک شوند.
منظور من نگاه محتوایی است. اینکه تهیه‌کنندگان ایرانی و خارجی در یک مشارکت به فیلم‌های مطلوب این جشنواره برسند.
دبورا یانگ: من اطلاعی از وضعیت سیاسی در منطقه ندارم که به این پرسش پاسخ بدهم.
پیش از انقلاب جشنواره سپاس در تهران برگزار می‌شد و این جشنواره تقریباً در خاورمیانه بی‌رقیب بود؛ اما بعد از انقلاب جشنواره فجر با رقبای بسیاری در منطقه مواجه شده است. با توجه به سابقه جشنواره در ایران آیا فجر می‌تواند از رقبای منطقه‌ای خودش سبقت بگیرد؟
دبورا یانگ: من در جشنواره سپاس حضور داشتم. به نظرم شرایط برای چنین رخدادی بسیار سخت است. من روی اینکه در دیگر جشنواره‌ها رخ داده کار نکردم. من زرق و برق داشتن جشنواره یا دادن بلیت به افراد برای حضور در جشنواره را درک می‌کنم؛ اما شرایط متفاوت است. با سیاست متفاوتی روبه‌روییم. اتمسفر این جشنواره نیز متفاوت است. من مطمئن نیستم تمام کسانی که در جشنواره سابق حاضر بودند در این جشنواره راحت باشند؛ چون فرهنگ ایران، فرهنگ منحصربه‌فردی است و امکان جذب بخش عمده‌ای از مردم را ندارد که باید از قوانین ایران تابعیت کنند. مسئله اصلی تبدیل شدن جشنواره به مهمترین رویداد سینمایی منطقه هست. از دید من امکان داشتن فرش قرمز با حضور بازیگران هالیوودی و حتی بالیوودی وجود ندارد. این رویه قرار است امری ضروری برای تداوم جشنواره باشد. راه دیگر فراهم کردن فیلم‌های خوب و آثار ایرانی در صدر است.
برخی معتقدند یکی از موانع جشنواره شهر تهران است و این شهر ویژگی‌های یک شهر جشنواره‌ای را ندارد. بیشتر شهرهای جشنواره‌ای توریستی یا ساحلی هستند. شما با این نگرش موافقید؟
دبورا یانگ: صد در صد. بیشتر جشنواره‌ها به جذب توریست کمک می‌کنند. تعداد اندکی از جشنواره‌ها همانند برلین یا تورنتو در یک شهر بزرگ رخ می‌دهند؛ اما ونیز در میانه یک جزیره برگزار می‌شود. شاید شهرهایی چون اصفهان یا شیراز به جذب توریست کمک می‌کنند. این یک ایده جذاب است که جشنواره به شهری مثل شیراز فرستاده شود.
انتهای پیام/
