رستمی: ویژگی "عالمِ مجاهد" شاخصه قرآنی شهید مطهری است

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، همایش ملی «استاد مطهری و مطالعات قرآنی معاصر» امروز با حضور حجت‌الاسلام مصطفی رستمی، رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری، محمدعلی مهدوی راد،‌ عضو هیات علمی دانشگاه تهران و جمعی از اساتید کشوری مطالعات قرآنی در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد.

حجت‌الاسلام رستمی در سخنرانی خویش ایمان را شرط اول انسان طراز قرآن معرفی کرد و افزود: اما این ایمان با لوازمی موجب رفعت مؤمن می‌شود. انسان مؤمن به علم و جهاد اشتغال دارد، اما می‌توان گفت که تقوا حاکم بر همه این مسائل است.

وی گفت: امیرالمؤمنین در آن شبی که از سوی دشمن ترور شدند، فرمودند راه انسان مؤمن و مجاهد را باز گذارید و از حرکت او ممانعت نکنید. تعبیر مؤمنِ مجاهد را حضرت به کار می‌برند. حال زمانی که به شهید مطهری و خصوصیات شهید مطهری و رسالتی که همه معلمان نیک جامعه دارند توجه می‌کنم، این خصوصیت جهاد همراه با علم در ایشان یافت می‌شود. جهاد نیز به معنای عام مراد است. باید اصرار کنیم که تعاریف قرآن از ارزش‌ها با همان تعاریف تداول یابد. مفهوم هجرت و جهاد و ... مفاهیمی است که در درون خود آن قدر وزن برای حمل مفاهیم دارند که نباید به دنبال واژگان جایگزین برای امروزی کردن آن نباشیم. بنابراین عالمِ مجاهد برای شهید مطهری تعبیر بسیار دقیقی است.

مسعود صادقی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در رشته تاریخ علم در سخنرانی خود با عنوان «مطهری و تاریخیت قرآن» گفت: سه دوره تاریخی و سه نوع برخورد با قرآن می‌توان متصور شد. در عصر اولیه قرآن محوریت در جامعه مسلمین محوریت داشت. در سده‌های میانی تاریخ اسلام قرآن به شدت به مهجوریت رفت. در این دوران عالمان دین و فقهای اسلام از قرآن به مثابه منبع فقهی و وسیله‌ای برای عرضه فتاوای فقها بهره بردند لذا محدود و از دسترس عموم و بهره مردم خارج شد. اما در عصر جدید و با گسترش رویکرد اجتماعی به تفسیر قرآن، پیوندی بین مردم و جامعه برقرار شد و عملاً قرآن وارد عرصه زندگانی مردم شد.

وی با اشاره به اینکه شهید مطهری در سرآغاز عصر رجوع جامعه به قرآن قرار داشت، گفت: اگر در اعصار گذشته فقها به طور ناخواسته با طرح مباحث صرفاً اجتهادی مرجعیت قرآن را کمرنگ کردند، در عصر جدید و با تلاش برخی عالمان تفسیری این چالش برطرف شد. شهید مطهری از جمله عالمانی بود که تلاش مناسبی در جهت طرح مباحث اجتماعی مبتنی بر آیات قرآن همچون حجاب، حقوق زنان، تعریف و منشأ تشکیل جامعه، ترکیب جامعه، طبقه‌بندی اجتماعی، تکامل اجتماعی و علل عقب افتادگی جوامع اسلامی معاصر انجام داد. از این جهت رویکرد استاد مطهری رجوع به آیات قرآن در مسائل اجتماعی است.

در ادامه این مراسم علیرضا عابدی سرآسیا استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی موضوع خود را با عنوان "هرمنوتیک مدرن و نظریه تفسیری شهید مطهری" آغاز کرد و گفت: با بررسی در اندیشه‌های تفسیری شهید مطهری دریافتم نظریه‌های وی منطبق با هرمنوتیک جدید است.

وی افزود: هرمنوتیک ابتدا برای رمزگشایی متون مقدس کاربرد داشت سپس به مطلق متون و امروزه برای تمام نشانه‌ها و امور معنادار به کار رفت. از جمله محورهای نحله‌های مختلف هرمنوتیکی ماهیت فهم، اهداف فهم، عوامل فهم، روش‌های فهم و موانع و ضوابط فهم است. این گزاره‌ها ارکان نظریه تفسیری هم محسوب می‌شوند که این ارکان مجموعه‌ای از گزاره‌های تئوریک‌‌ هستند که در صدد تبین واقعیات مربوط به فهم متن از جهت ارتباط آن با تفسیر نشانه‌هاست.

انتهای‌پیام/