گزارهبرگ وزارت خارجه در خصوص تصمیم ایران مبنی بر توقف بخشی از تعهدات برجامی
وزارت امور خارجه کشورمان گزاره‌برگی در خصوص تصمیم ایران مبنی بر توقف بخشی از تعهدات برجامی وفق حقوق مصرح در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام منتشر کرد.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز چهارشنبه با انتشار گزاره‌برگی، دلایل تصمیم اخیر مبنی بر توقف بخشی از تعهدات برجامی جمهوری اسلامی ایران وفق حقوق مصرح در بندهای 26 و 36 برجام را شرح داد.
در این گزارهبرگ آمده است:
- ترامپ از بدو تصدی ریاست جمهوری در آمریکا با این اعتقاد که «برجام بدترین و شرم‌آورترین توافق در تاریخ آمریکا است» به‌دنبال از بین بردن برجام بوده است، مدت‌ها تلاش کرد تا ایران را وادار به نقض برجام کرده و لذا به‌دنبال آن بوده تا مسئولیت نابودی برجام را برعهده جمهوری اسلامی انداخته و اجماع ازدست‌رفته جهانی علیه ایران را احیا کند؛ این توطئه علیه صلح و امنیت بین‌المللی با خویشتن‌داری راهبردی و هوشیاری ایران و تداوم پایبندی به برجام ناکام ماند.
- ترامپ سپس تلاش نمود تا کشورهای اروپایی را در خروج از برجام با خود همراه کند که باز هم ناکام ماند.
- نهایتاً ترامپ بدون توجه به تبعات تصمیم خود و با قبول انزوای سیاسی آمریکا در نظر جامعه بین‌المللی از برجام خارج شد.
- از دید ترامپ و هیئت حاکمه جنگ‌طلب آمریکا ایران برنده نهایی برجام بوده است چرا که بر اساس برجام، ایران برنامه هسته‌ای خود به شمول غنی‌سازی را تثبیت کرده، به غنی‌سازی و تحقیق و توسعه آن ادامه می‌دهد، زنجیرهای تحریم را از دست و پای خود باز کرده، به بازارهای جهانی دسترسی پیدا کرده، همکاری‌های اقتصادی کشورها حتی در حوزه‌های سرمایه گذاری در ایران آغاز شده، و مقبولیت و پذیرش بین‌المللی پیدا کرده است؛ در عین حال سیاست‌های منطقه‌ای و سیاست‌های دفاعی ایران تغییر پیدا نکرده است و اکنون جمهوری اسلامی ایران، مقتدرترین کشور منطقه به‌شمار می‌رود.
- نتیجه طبیعی این جمع‌بندی، خروج آمریکا از برجام به‌منظور بازگرداندن تحریم‌ها و زمینگیر کردن جمهوری اسلامی از طریق زنجیرها و وزنه‌های سنگین تحریم (به‌مثابه تروریسم اقتصادی) بود.
- اکنون یک سال از خروج ایالات متحده آمریکا از توافق برجام می‌گذرد و امروز نه‌تنها آن کشور تمامی تحریم‌های هسته‌ای یکجانبه و غیرقانونی خود را به‌طور مجدداً اعمال و اجرایی کرده است، بلکه رسماً و علناً به‌دنبال سیاست «فشار حداکثری» و «به صفر رساندن صادرات نفت» برای ایران است.
- پیگیری رسمی و علنی سیاست «فشار حداکثری» و «به صفر رساندن صادرات نفت» علیه ایران از سوی آمریکا، خروج غیرقانونی آن کشور از برجام و حتی مقابله با اجرای طرح‌های هسته‌ای مندرج در برجام ضمن اینکه در تقابل صریح با قطعنامه 2231 شورای امنیت قرار دارد، دیگر کشورها را نیز به نقض قطعنامه 2231 تشویق و حتی اقدام به تهدید در صورت عمل به آن می‌کرد. جای بسی تأسف است این رفتار غیرمسئولانه آمریکا با هیچ اقدام درخور و متناسب از سوی شورای امنیت و جامعه جهانی مواجه نشده است.
- این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان یک عضو متعهد و مسئولیت‌پذیر جامعه بین‌المللی به اصل وفای به عهد پایبند بوده و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در 14 گزارش پیاپی خود، این پایبندی را تأیید نموده است. هدف آمریکا آن است که ایران را از طریق فشارهای سیاسی و اقتصادی در وضعیت دوگانه تسلیم یا سازش قرار دهد. چنین رویکردی با ضرورت‌های دیپلماسی سازنده مورد نظر ایران مغایرت خواهد داشت.
- آمریکا توان زمینگیر کردن جمهوری اسلامی ایران را نخواهد داشت اما به هر حال اقدام آن کشور بخش مهمی از آثار توافق برجام را بی‌اثر کرده و توازن اجرای اقدامات و تعهدات طرفین را به‌طور اساسی از بین برده است.
- پس از خروج آمریکا در تاریخ 18 اردیبهشت 1397، رئیس جمهور به‌درخواست سه کشور اروپایی مهلتی چندهفته‌ای برای اعضای باقی‌مانده در برجام در نظر گرفت تا اثرات و تبعات خروج آمریکا را جبران نموده و تعادل ازدست‌رفته را به این توافق برگردانند.
- مهلت چندهفته‌ای به‌درخواست کشورهای مزبور تمدید شده و اکنون به یک سال رسیده است، اما غیر از صدور بیانیه‌های سیاسی، اقدام عملی معنادار و مؤثری در جهت رفع آثار به‌عمل نیامده است.
- در این مدت جمهوری اسلامی ایران سازوکار حل اختلاف مندرج در بند 36 برجام را فعال نموده و کمیسیون مشترک برجام دو بار در سطح معاونین (4 خرداد و 15 اسفند 1397) و دو بار در سطح وزرای امور خارجه (15 تیر و 2 مهر 1397) تشکیل گردید.
- همچنین یک جلسه مشترک وزرای خارجه ایران و سه کشور اروپایی و خانم موگرینی در تاریخ 25 اردیبهشت 1397 برگزار شد.
- در همه این جلسات کشورهای باقی‌مانده در برجام به‌صراحت اذعان نمودند که رفع تحریم‌ها و برخورداری ایران از منافع اقتصادی حاصله، بخش حیاتی از برجام است، و متعهد شدند که برای تحقق این هدف «راه‌حل‌های عملی» به‌منظور عادی‌سازی و حتی ارتقای همکاری‌های اقتصادی با ایران طراحی کنند.
- حوزه‌هایی که این کشورها خود را بدانها متعهد کردند عبارتند از:
- حفظ و ارتقاء روابط گسترده‌تر اقتصادی در حوزه‌های مختلف با ایران؛
- حفظ و استمرار کانال‌های مؤثر مالی برای تعامل با ایران؛
- تداوم صادرات نفت و میعانات گازی، محصولات نفتی و پتروشیمی؛
- تداوم روابط حمل‌ونقل دریایی (از جمله کشتیرانی و بیمه)، زمینی، هوایی و ریلی؛
- تقویت پوشش‌های اعتبار صادراتی؛
- حمایت روشن و مؤثر از کنشگران اقتصادی که با ایران تجارت می‌کنند، به‌ویژه شرکت‌های کوچک و متوسط که شاکله اصلی بسیاری از اقتصادها محسوب می‌شوند؛
- تشویق سرمایه‌گذاری‌های بیشتر در ایران؛
- حمایت از کنشگران اقتصادی در سرمایه‌گذاری‌ها و دیگر فعالیت‌های تجاری و مالی که با، یا در رابطه با، ایران انجام می‌دهند؛
- گرد هم آوردن کارشناسان بخش دولتی و خصوصی، از جمله از طریق تقویت شوراهای تجاری؛
- حمایت عملی از تجارت و سرمایه‌گذاری در ایران؛
- حمایت از شرکت‌ها در برابر آثار فراسرزمینی تحریم‌های ایالات متحده.
- کانال مالی ویژه اروپا موسوم به اینستکس، تنها یک تعهد از بین بیش از ده تعهد پذیرفته‌شده از سوی وزرای امور خارجه کشورهای اروپایی است که پس از یک سال هنوز راه‌اندازی و مستقر نشده است.
- در طول یک سال گذشته جمهوری اسلامی ایران با خویشتن‌داری استثنائی خود فضاها و فرصت‌های زیادی برای دیپلماسی ایجاد کرد اما متأسفانه طرف مقابل از این فرصت‌ها استفاده نکرده است.
- جمهوری اسلامی ایران همچنین در هر فرصت تذکر و هشدارهای لازم را به طرف‌های مقابل داده است، از جمله در نامه مورخ 16 خرداد 1397 رئیس جمهور به سران سه کشور اروپایی و 16 نامه وزیر امور خارجه به خانم موگرینی که در صورت لزوم در زمان خود منتشر خواهند شد.
- در این هشدارها صراحتاً گفته شده بود که چنانچه خواسته‌ها و منافع ایران در برجام به‌نحو پیش‌بینی‌شده در برجام تأمین نشود قدم بعدی ایران توقف جزئی یا کلی اجرای اقدامات داوطلبانه خود در برجام طبق حقوق مصرح در بندهای 26 و 36 آن توافقنامه خواهد بود.
- اکنون که نهایت حسن نیت و خویشتن‌داری ما و وقاحت و قانون‌شکنی بی‌حدوحصر ایالات متحده برای همه جهانیان ثابت شده است، جمهوری اسلامی ایران به‌منظور بازگرداندن توازن به اقدامات طرفین در اجرای برجام و تأمین منافع ملی، با استناد به حقوق مصرح در برجام، اجرای برخی اقدامات داوطلبانه خود در این توافقنامه را از تاریخ 18 اردیبهشت 98 متوقف خواهد کرد و به کشورهای مزبور 60 روز زمان می‌دهد تا تعهدات خود به‌ویژه در حوزه‌های بانکی و نفتی را عملیاتی نمایند؛ در غیر این صورت، جمهوری اسلامی ایران مرحله به مرحله اجرای اقدامات داوطلبانه بیشتری را در چارچوب برجام و به‌استناد بندهای 26 و 36 آن متوقف خواهد کرد.
- این اقدامات در مرحله اول شامل توقف رعایت داوطلبانه محدودیت‌های قبلی در نگهداری ذخائر اورانیوم غنی‌شده و ذخائر آب سنگین خواهد بود و در مرحله دوم به توقف رعایت داوطلبانه محدودیت‌های مربوط به سطح غنی‌سازی اورانیوم، و اقدامات مربوط به مدرن‌سازی رآکتور آب سنگین اراک منجر خواهد شد.
- لازم به ذکر است که تحریم غیرقانونی اخیر ایالات متحده پیرامون همکاری‌های هسته‌ای (که هفته پیش اعلام شد اما به‌طور عملی از حدود یک سال پیش در دستور کار آمریکا بود)، با تلاش برای جلوگیری از صدور آب سنگین و اورانیوم غنی‌شده ــ که مخالف نص صریح برجام و قطعنامه 2231 شورای امنیت است ــ عملاً رعایت داوطلبانه محدودیت‌های قبلی در نگهداری ذخائر اورانیوم غنی‌شده و ذخائر آب سنگین را ناممکن کرده است.
- شورای عالی امنیت ملی ضمن هشدار نسبت به هر اقدام غیرمسئولانه، بر عکس‌العمل قاطع ایران تأکید کرده است.
- جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد به مشورت‌های خود با اعضای باقی‌مانده برجام در تمامی سطوح ادامه دهد.
- جمهوری اسلامی ایران با حسن نیت وارد مذاکرات هسته‌ای شد، با حسن نیت توافق کرد، با حسن نیت توافق را اجرا کرده، و پس از خروج آمریکا با حسن نیت زمان کافی در اختیار دیگر اعضای باقی‌مانده در برجام قرار داده است. اکنون نوبت کشورهای باقی‌مانده در برجام است که حسن نیت خود را ثابت کرده و قدم‌های جدی و عملی برای حفظ برجام بردارند.
انتهای پیام/.*
