چرا بازیگران سینما مجری تلویزیون می‌شوند؟/ ناصر خیرخواه: مجبور شدم اجباراً تلویزیون را ترک کنم
مجری قدیمی صداوسیما اعتقاد دارد که تلویزیون باید تکلیف خودش را با داشته‌هایش روشن کند که به‌دنبال تغییر است یا تحول! تجربه نشان داده نگاه سلیقه‌ای در برنامه‌سازی و اصرار بر استفاده از بازیگران برای اجرا نمی‌تواند مفهومی را به جامعه القاء کند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، این روزها رسانه‌ملی با مشکلات زیادی از حیث ناکارآمدی برخی مدیران، عدم پویایی لازم عوامل و مجریان، نگاه تجاری به کار فرهنگی، فاصله گرفتن حرفه‌ای‌ها و کاربلدهای برنامه‌سازی و سریال‌سازی از تلویزیون و حضور اسپانسرهای تبلیغاتی غیرمدیریت‌شده، روبه‌روست. البته که عمده برنامه‌سازان و سریال‌سازان قدیمی به این موضوع بغرنج سلطه‌مداری اسپانسرها اشاره می‌کنند و حتی برخی از مجریان پیشکسوت و کاربلد هم به عدم مدیریت صداوسیما در قبال انتظارات و توقعات اسپانسرها تأکید دارند، جایی که هر نوع تبلیغ، برنامه و سریال ضعیفی به آنتن می‌رسد و نشان می‌دهد جای پویایی، کارآمدی، حرفه‌ای‌گری و تخصص‌مداری را ستاره‌مربع‌ها و سلطه اسپانسرها گرفته است. از طرفی دیگر ماجرای استفاده از بازیگران برای اجرای تلویزیونی به یک معضل دیگری در تلویزیون تبدیل شده است.
شاید تلویزیون یادش رفته من خداحافظی کردم!
یکی از منتقدین این رویه در صداوسیما، ناصر خیرخواه مجری و گوینده باسابقه تلویزیون است که مخاطبین او را به‌هنگام اجرای برنامه «به خانه برمی‌گردیم» و «تهران 20» سال‌های قبل دیده‌اند و حالا او در رادیو اقتصاد به‌عنوان گوینده حضور دارد. البته شاید بسیاری از مخاطبین ندانند که چرا، «خیرخواه» روی آنتن نیست و چرا دو سال قبل یک خداحافظی موقت روی آنتن شبکه پنج سیما داشت؟! به‌قول خودش که دو سه شب پیش در برنامه «جشن رمضان» هم این‌طور گفت: «شاید تلویزیون یادش رفته من خداحافظی کردم»!
برای درمان سرطان، گفتم یک ماه اجباری، غایب می‌شوم
ولی واقعیت ماجرا این است "خیرخواه" دچار بیماری سرطان می‌شود و بالاجبار بایستی در بیمارستان بستری شود از همین رو یک خداحافظی موقت انجام می‌دهد. اما نه تهیه‌کننده و نه تلویزیون متوجه این غیبت اجباری نمی‌شوند. این مجری تلویزیون در این باره به خبرنگار خبرگزاری تسنیم، گفت: من گلایه‌ای نکردم و فقط گفتم به‌نظرمی‌رسد تلویزیون متوجه نیست که مجری‌ای چون من، زمانی روی آنتن بوده‌ام و یادش رفته است. شاید علت آن آمدوشدهای چهره‌هایی است که حضورشان هر روز در تلویزیون پررنگ‌تر می‌شود. من برای درمان سرطان، خداحافظی موقتی انجام دادم و گفتم یک ماه نیستم، چون راهی نداشتم جز بستری در بیمارستان و هر کاری کردم راه دومی وجود نداشت. جالب است که بعداً تهیه‌کننده متوجه شد و البته 5 ماه پیش به‌عنوان تهیه‌کننده گفتند برای اجرای برنامه آماده بشوم ولی از آن موقع تماس گرفتم یا پیامک ارسال کردم هیچ پاسخی نداده‌اند.
خوراک رسانه‌ای روی آنتن می‌رود اما به‌دنبال کدام هدف؟
خیرخواه درباره رویه برنامه‌سازی در تلویزیون، تأکید کرد: سؤال من این است که؛ آیا کسانی که دست به کار تولید برنامه می‌زنند اساساً از مسیر حرفه‌ای و تخصصی عبور کرده‌اند یا نه؟ امروز در تلویزیون خوراک رسانه‌ای از آنتن پخش می‌شود، اما کدام هدف را دنبال می‌کند و کدام سرمنزل‌ها را پوشش می‌دهد؟ اینجا گروه‌های نظارتی با پژوهش و میدان‌داری محققانه بایستی نگذارند این‌قدر ضعف برنامه‌سازی به‌چشم بیاید. من و امثال من هم روی آنتن نیستیم چون تهیه‌کنندگان هم سلیقه‌ای انتحاب می‌کنند آیا این رویه درست است یا خیر؛ هم سؤال دیگری است بایستی دست‌اندرکاران امر پاسخ دهند؛ چرا که سازمان صداوسیما برای رشد فارغ‌التحصیلان خود هزینه می‌کند اما وقتی آنها را صاحب تجربه می‌کند کنار می‌گذارد یا کمتر از آنها استفاده می‌کند؟
برادر شهیدم باعث شد به «جشن رمضان» بروم
مجری و گوینده باسابقه تلویزیون درباره حضور خود در «جشن رمضان» گفت: من به‌خاطر برادر شهیدم حمیدرضا خیرخواه، به‌عنوان مهمان «جشن رمضان» حضور پیدا کردم، چرا که حمیدرضا، تهیه‌کننده، کارگردان و مجری تلویزیون بود و در جریان سقوط هواپیمای c130 به شهادت رسید. یکی از آرزوهای برادرم، یک برنامه ویژه برای ایرانیان خارج از کشور ویژه ایام محرم، تاسوعا و عاشورا بود. حمیدرضا دوست داشت وقت شرعی تاسوعا و عاشورا برای ایرانیان خارج از کشور استرالیا برنامه‌ای روی آنتن برود. این اتفاق بالاخره افتاد و سال آخری بود که حمیدرضا روی آنتن می‌رفت، چرا که چندی بعد به شهادت رسید. من مبلغ این رفتار و مشی یک مجری و تهیه‌کننده تلویزیون بودم که به یک جایگاه ویژه‌ای دست پیدا کرد.
برای اجرای تلویزیونی دعوت شدم اما خبر ندادند
او با ابراز اینکه "فعلاً سلامتی برقرار است ولی با تبعات عوارض گوارشی، دست به گریبانم"، افزود: مدیران مربوطه از من دعوت کردند در سال 96، مجری برنامه «به خانه برمی‌گردیم» باشم. شما ببینید کلمات، رویکردها و حرف‌هایی که زدیم چقدر در جهت رویکردهای اجتماعی و فرهنگی مؤثر، هدایت شده است. اما تیرماه سال پیش بیماری سرطان نگذاشت این جریان ادامه پیدا کند و بایستی به‌اجبار بستری شدن در بیمارستان، غایب می‌شدم. البته پیش از این سال 92 هم یک یک بار این عارضه خودش را نشان داده بود. در آن سال، 30 سانت از روده من را برداشتند و سال پیش کل روده برداشته شد. تا پایان سال شیمی‌درمانی شدم منتها قرار بود به برنامه برگردم اما متوجه نشدم چرا این اتفاق نیفتاد، علی‌رغم اینکه با من تماس گرفتند و از من دعوت کردند. خوشبختانه در حال حاضر سلامتی برقرار است ولی تبعات عوارض از لحاظ گوارشی و حرکتی محدودیت‌هایی برایم ایجاد شده و به‌طور پیوسته مراقبت می‌شوم.
فکر می‌کنند اجرای بازیگران مشکل تلویزیون را حل می‌کند
خیرخواه در پاسخ به این سؤال که چرا بازیگران سینما مجری تلویزیون می‌شوند، خاطرنشان کرد: استفاده از بازیگران برای اجرای تلویزیونی، به رویکرد شبکه‌ها برمی‌گردد. مدیران تلویزیون از درد ناعلاج فکر می‌کنند این تغییر، تغییر بهینه‌ای خواهد بود، ولی واقعیت این است که کارکردهای سینما و تلویزیون متفاوت است به‌علاوه کارکردهایی که برای یک برنامه تلویزیونی تعریف می‌کنیم متفاوت است. عمده تهیه‌کنندگان با اعمال سلیقه بر این باورند که با چهره می‌توانند مفهومی انتقال دهند که این اتفاق نیفتاده و حتی به اهداف تلویزیون لطمه وارد کرده است.
نظرسنجی‌های تلویزیونی می‌گوید همه تلویزیون حالش خوب است!
وی با اشاره به نظرسنجی سریال‌های نوروزی، اضافه کرد: نظرسنجی‌هایی که از برنامه‌ها و سریال‌های تلویزیونی بیرون می‌آید همه تلویزیون حالش خوب است این اتفاق به یک خودگول‌زنی شبیه است و با مفهوم رسانه‌ای مبتنی بر علوم ارتباطات، مطابقت ندارد. در ایام نوروز 98 در چندین بخش خبری به نظرسنجی سریال‌های نوروزی اشاره کردند اما گفتند رسانه‌ملی در ایام نوروز توانسته اقبال مردم را به‌دست آورد. وقتی صحبت از رسانه‌ملی می‌شود یعنی عبارت از رادیو و تلویزیون، سایت رسمی و شبکه‌های اجتماعی مرتبط با صداوسیما. این گزارش بایستی ارزیابی از چندین سریال و برنامه تلویزیون و رادیو را نشان می‌داد نه اینکه فقط سریال‌های تلویزیون را مطرح کنیم، این نوع پرداخت یعنی نیمی بیشتر از رسانه را حذف کرده‌ایم؛ اگرچه تلویزیون مهم است اما رادیو هم اهمیت دارد. اینجاست که منتقد نظرسنجی‌ها هستم.
کیفیت در بازار کلیشه‌سازی‌های تلویزیونی قربانی شده است
مجری برنامه «تهران20» و «به خانه برمی‌گردیم» با انتقاد از رویه‌ای که در صداوسیما اتفاق افتاده و مجریان مهمان بازیگران می‌شوند، تأکید کرد: نمی‌دانم چرا آن‌قدر برنامه‌های رادیو و تلویزیون تاک‌شو شده‌اند، در صورتی که قالب‌های برنامه‌سازی خیلی متنوع هستند و نیاز به یک پژوهش و نگاه جامعی دارد که کمتر میان تهیه‌کنندگان وجود دارد. نمی‌دانم چرا آن‌قدر به تکرار و کلیشه‌سازی اصرار دارند. واقعاً کیفیت قربانی این روزهای نگاه کمّی است. امروز شاهد یک ملغمه‌ای از اتفاقات فرهنگی و هنری که معلوم نیست چه ژانر، هدف و سرمنزلی دارند، هستیم، این کمّیت‌ها شاید به جایی می‌رسد که برنامه‌ای را اجرا می‌کنیم تا برای کمک به سیل‌زدگان مشارکت جذب کنیم ولی زبان و مفهوم در زرق و برق و چهره گمشده است، به جایی می‌رسد که با 24 سال سابقه توانمندی و تجربه اجرا و گویندگی به‌عنوان مهمان «جشن رمضان» دعوت می‌شوم؛ برنامه‌ای که هنوز نتوانسته به یکی از سرمنزل‌های اصلی‌اش یعنی جذب مشارکت سیل‌زدگان رونق ببخشد.
برنامه‌سازی تلویزیون از دو حلقه مفقوده رنج می‌برد
وی با انتقاد از حجم گسترده برنامه‌های گفتگومحور و گسترش شبکه‌های تلویزیونی، خاطرنشان کرد: حجم برنامه‌های گفتگومحور آن‌قدر زیاد است که مخاطب را خسته می‌کند. شبکه‌ها آن‌قدر گسترش پیدا کرده‌اند که با حجمی از اشکال و نرسیدن به اهداف‌شان پیش می‌روند. جامعه ناگزیر است کدام برنامه و مفهوم و سرمنزل را پیدا کند؟ هدف و سرمنزل دو واژه‌ای هستند که امروز می‌توان به‌عنوان حلقه‌های مفقوده برنامه‌سازی از آنها نام برد. ما باید به‌سمت کیفیت و جلوگیری از توجه به کمیّت‌ها در برنامه‌سازی حرکت کنیم. برنامه باید بتواند پاسخگوی نیازهای جامعه و مخاطبش باشد وگرنه ناگزیر به‌سمت تماشای شبکه‌های خارجی، ماهواره‌ای و استفاده از فضای مجازی کشیده می‌شود.
به خانه اول و اصلی‌ام برگشتم
خیرخواه افزود: نمی‌خواهند ما اجرا کنیم و انگار به‌درد هیچ کاری نمی‌خوریم که ما را کنار گذاشته‌اند. این روزها در رادیو کارشناس اقتصادی هستم، چرا که 8 سال مأمور شدم درباره اقتصاد مقاومتی و اقتصاد ملی تحقیق و پژوهش‌های گسترده‌ای انجام دهم، خدا را شاکرم به مستندات و پژوهش‌های خوبی دست پیدا کردم. من مجری و گوینده و کارشناس برنامه «رهیافت» هستم. همچنین برنامه «روی خط اقتصاد» حضور دارم و اخیراً یک برنامه ویژه‌ای به‌نام «فرصت تحریم» هم پخش می‌شود که نگاه به قابلیت‌ها و خط اول دانش اقتصاد در ایران دارد. خوشبختانه دوباره به خانه اول و اصلی‌ام برگشتم؛ زمانی که از طریق آزمون وارد صداوسیما شدم اولین‌بار در رادیو گویندگی کردم. بعدها با حضور در آنتن تلویزیون بنده را به‌عنوان مجری حوزه‌های خاص سیاسی شناختند و «تهران20» و «به خانه برمی‌گردیم» هم دیگر اجراهای بنده را مردم دیده‌اند.
در پاسداشت زبان فارسی رادیو از تلویزیون جلوتر است
این مجری باسابقه تلویزیون درباره گلایه رهبر انقلاب از عدم توجه لازم به زبان فارسی و غفلت در صداوسیما به خبرنگار خبرگزاری تسنیم، گفت: رهبر معظم انقلاب مثل همیشه عالمانه به دغدغه مهمی اشاره کردند و به‌خوبی اعلام کردند که در محور فاصله گرفتن از ادبیات و زبان فارسی، در معرض خطاییم. شاید عمده این مشکلات و غفلت‌ها به آموزش‌های ضمن‌خدمت برگردد. رسانه به‌عنوان جایی که نماینده و نمایشگر طراز ملی و فرهنگی همه بخش‌ها از جمله زبان است باید ناظرین به‌لحاظ کلامی فارغ از اشتباهات خط‌مشی، به نظارت و ارزیابی بپردازند. ناظرین واقعاً چقدر به پاسداشت زبان فارسی اهمیت می‌دهند که فلانی حرفی را زد و مطلبی که گفت پایبند به زبان فارسی است شاخص می‌گیرد. در رادیو این تلاش‌ها و پاسداشت از زبان فارسی بهتر انجام می‌شود، چرا که مجری واژه مهمان را هم اصلاح می‌کند که اگر بگویند «مرسی»، حتماً مجری می‌گوید «منظورتان تشکر می‌کنم یا ممنونم است». اینجا نیاز داریم حتماً آموزش‌های ضمن‌خدمت را جدی بگیریم.
اجرای تلویزیون فقط به قد و قواره و خوش‌اندامی نیست!
وی اظهار داشت: در همه دنیا هزینه‌هایی تحت عنوان ارتقاء کیفی با آموزش، در دستور کار سازمان‌های مختلف است و در این چارچوب آموزش‌های ضمن‌خدمت و وجود این نوع رویکردها، حضور بازیگران نمی‌گنجد. به‌عنوان یک نویسنده می‌گویم مجری خودش به یک پارامترهایی نیاز دارد، فقط قد و قواره، خوش‌اندامی و یا اینکه بازیگر پرفروشی بوده نباید اهمیت داشته باشد بلکه مجری باید آدم خوش‌فکر و دارای تحلیلی باشد. ما نمی‌توانیم در رادیو و تلویزیون هرکسی را بیاوریم. در دنیا آدم‌هایی را به این رسالت می‌گمارند که دارای تحلیل اجتماعی و پایگاه تحلیل باشند. واقعاً برای اجرا، کت و شلوار گرانقیمت افتخار محسوب نمی‌شود، افتخار جهت تفکر، تحلیل و هنری است که عرضه می‌شود، به مخاطب چه نکته فزاینده‌ای را انتقال می‌دهد مسلماً آن موقع رسانه جلو رفته است.
انتهای پیام/*
