بایکوت «ادبیات مقاومت» در کشورهای عربی/دفاع از مردم فلسطین یک وظیفه انسانی است

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، فلسطین همواره و همیشه از ابتدای انقلاب تاکنون دغدغه همه شاعرانی است که زیر سایه اسلام و انقلاب نفس می‌کشند. این دایره مرز و جغرافیای خاصی نمی‌شناسد؛ از ایران گرفته تا لبنان و سوریه و عراق و بحرین و هرجای دیگری که آزادمردی در آن زندگی می‌کند. 

به زعم شاعر انقلابی؛ «شعر» و «خیزش» دو روی یک سکه‌اند و شعری که فریاد برنیاورد و پایه‌های ستم‌پیشگان را به لرزه نیفکند، شعر نیست. او واژگان خود را به گلوله بدل می‌کند تا با آن، از کرامت و عزت امت خود دفاع کند و شکوه از دست رفته را به آنها بازگرداند. شاعر آزادی‌خواه امروز به جنگ سیاهی می‌رود و در رؤیایش، جهانی را می‌بیند که «همه‌گان راه گرامی ِ آزادی را می‌شناسند» و  «زمین از عشق و دوستی سرشار است/ و صلح و آرامش، گذرگاه‌هایش را می‌آراید».

 امروزه شعر مقاومت در جهان اسلام معنای گسترده‌تری یافته است. جهان اسلام امروز بیش از هر زمان دیگری به توجه به معنای «مقاومت» و «پایداری» نیاز دارد؛ مقاومت در برابر قومی که کمر به نابودی فرهنگ و آرمان‌های مردم مسلمان بسته‌اند. اگرچه امروزه شعر مقاومت منحصر به فلسطین نیست_چنانکه پیش‌ از این بیشتر مربوط به این منطقه بود_ اما فلسطین همچنان پربسامدترین واژه و مضمون پرتکرار در آثار ادبی این حوزه است و از آن می‌توان با عنوان «بزرگترین آرمان شاعران آزادی‌خواه» یاد کرد. طراد حماده، شاعر و نویسنده لبنانی، از جمله فعالان ادبی است که آثار متعددی در حوزه مقاومت و به ویژه موضوع فلسطین در سال‌های گذشته منتشر کرده است. او که نایب رئیس جایزه جهانی فلسطین است،‌ اردیبهشت‌ماه امسال میهمان ایرانی‌ها بود. او در گفت‌وگویی با تسنیم از ضرورت پرداختن به ادبیات مقاومت در کشورهای اسلامی سخن گفت و افزود: ایران، پایگاه مقاومت است. امروزه آثار ادبی در حوزه مقاومت و پایداری تنها در کشورهایی مانند ایران،‌ لبنان، سوریه و عراق توزیع می‌شود و دیگر کشورها(کشورهای عربی)، مانع از توزیع این دست از آثار می‌شوند. کشورهایی مانند ایران و لبنان به ادبیات مقاومت می‌پردازند، در حالی که در دیگر کشورهای منطقه پرداختن به کتاب‌های آشپزی و جادو و ... اولویت دارد. 

او همچنین با تأکید بر اینکه امروز وظیفه هر ادیب مسلمانی است که چهره اسلام ناب را با زبان کلمات به جهانیان معرفی کند، ادامه می‌دهد: ادبیات می‌تواند در هر جامعه‌ای انقلاب کند. مشروح گفت‌وگوی او با تسنیم را می‌توانید در ادامه بخوانید:

*تسنیم: در سال‌های گذشته فرهنگ مقاومت و پایداری در بسیاری از کشورهای اسلامی در حال شکل‌گیری و تقویت است. فکر می‌کنید که ادبیات مقاومت می‌تواند چه تأثیری بر جبهه مقاومت و گسترش فرهنگ پایداری در کشورهای اسلامی بگذارد؟

شکی نیست که ادبیات بر این فرهنگ تأثیر بسیاری خواهد گذاشت. تجربه مقاومت در سال‌های اخیر در کشورهای اسلامی مانند سوریه، عراق و لبنان این نکته را ثابت می‌کند که می‌تواند به الگویی برای دیگر ملت‌ها نیز تبدیل شود. در این میان ادبیات مقاومت نقشی بی‌بدیل اجرا می‌کند؛ ادبیات مقاومت که فریاد آزادی، کرامت، استقلال و عزت ملت‌ها را سرمی‌دهد، باعث شکوهمندی و احیای فرهنگ مقاومت در میان کشورهای اسلامی خواهد شد؛ از این جهت نقش این ادبیات در تقویت و گسترش فرهنگ مقاومت انکارناپذیر است.

احیای شکوه جهان اسلام با ادبیات مقاومت

ادبیات پایداری به دلیل ظرفیت‌های بسیار،‌ می‌تواند بر نسل جوان نیز تأثیرگذار و الهام‌بخش باشد. متأسفانه ما در برخی از کشورهای اسلامی شاهد نسلی هستیم که از محور مقاومت و فرهنگ این حوزه، فاصله گرفته است. این در حالی است که نویسندگان، شاعران و حتی جوانانی که در کشورهای جبهه مقاومت مانند سوریه، لبنان و فلسطین زندگی کرده‌اند، با جنگ مواجهه مستقیم داشتند، از این جهت می‌توانند تجربیات ارزشمند خود را در قالب آثار ادبی در اختیار جوانان دیگر کشورها قرار دهند.

*تسنیم: متأسفانه در سال‌های اخیر به دلیل فعالیت گروه‌های تکفیری، چهره خشنی از اسلام به جهان مخابره و معرفی شده است. این در حالی است که در این سال‌ها ملت‌های اسلامی تلاش کرده‌اند تا با مقاومت و جهاد آزادی و استقلال خود را به دست آورند و احیا کنند. به نظر شما رونق ادبیات مقاومت در معرفی بهتر چهره اسلام ناب چه تأثیری خواهد داشت؟

ادبیات مقاومت از جمله آثاری است که ظرفیت دارد تا چهره واقعی اسلام و مسلمانان را به جهانیان معرفی کند. این ادبیات به دلیل پرداختن به موضوعات مختلف از جمله انتقاد از گروهک‌های تکفیری، مرز اسلام ناب را با اسلام دروغین مشخص می‌کند. ادبیات مقاومت فریاد می‌زند که اسلام از کسانی که چهره‌اش را در این سال‌ها مخدوش کرده‌اند، بری است.  این نوع نگاه و پرداختن به مسائل این‌چنینی برگرفته از ادعیه‌ای است که از ائمه(ع) به دست ما رسیده است. چنانکه در ادعیه می‌خوانیم که امام حسین(ع) را دوست داریم و از دشمنان او بیزاری می‌جوییم، در این ادبیات نیز به کرات و با روایت‌ها و زبان‌های مختلف می‌گوییم که اسلام از گروه‌های تکفیری و تروریست‌ها و کسانی که قصد دارند چهره اسلام را مخدوش کنند، بیزار است.

حرف زدن کافی است، باید به ادبیات مقاومت پر و بال دهیم

همانطور که اسلام دین محبت و رحمت است، ما نیز از کسانی که به اسلام ظلم کردند و تصویری متفاوت از آن معرفی کردند و به جهانیان عرضه داشتند، بری هستیم. نویسندگان و شاعران جهان اسلام با توجه به این شرایط باید بکوشند تا چهره‌ واقعی اسلام و مفاهیم اسلام ناب را به جهانیان معرفی کنند. با شعر و ادبیات می‌توان این مسائل را نشان داد. حرف زدن کافی است، باید به این ادبیات پر و بال داد و آن را تقویت کرد؛ زیرا ادبیات پایداری بهترین ابزار برای بیان مضامین و مفاهیم مورد نظر در مقیاس جهان امروز است. 

*تسنیم: فلسطین با وجود آنکه از اصلی‌ترین موضوعات جهان اسلام است، اما در سال‌های اخیر به دلایل مختلف در برخی از کشورهای عربی مورد بی‌توجهی قرار گرفته و ما حتی شاهد ارتباط برخی از سران جهان عرب، با رژیم صهیونیستی هستیم. در این شرایط جایزه جهانی فلسطین قرار است برگزار شود. آیا شما قصد دارید که با این کار هویت مسلمانان را به آنها یادآوری کنید؟ فکر می‌کنید که تا چه اندازه می‌توانید موفق شوید؟

ریشه ادبیات مقاومت در سده حاضر به زمان حضور امام خمینی(ره) در نجف اشرف بازمی‌گردد؛ زمانی که در سال 1964 علیه شاه سخنرانی کردند. امام خمینی(ره) شاعر بودند. در شعر ایشان ما هم شاهد بیان مسائل عرفانی هستیم و هم مسائلی که بیان‌کننده فکر و نظر ایشان است.

ادبیات می‌تواند انقلاب برپا کند

ادبیات می‌تواند انقلاب برپا کند، نباید قدرت ادبیات را دست کم گرفت. یک مثال برایتان می‌زنم. محمود درویش زمانی که سران عرب در اردن، فلسطین را رها کردند، قصیده‌ای با عنوان «چرا اسب را تنها گذاشتیم؟» سرود. او بعد از برپایی انتفاضه نیز قصیده‌ای در این باب گفت. قصیده اول انتفاضه را شروع کرد و قصیده دوم، تاریخ انقلاب و انتفاضه را نوشت. ادبیاتی که انقلاب ایجاد می‌کند و تاریخ انقلاب‌ها را می‌نویسد، می‌تواند امروز هم کارآمد باشد.

کشورهای اسلامی کتاب آشپزی و اسطوره منتشر می‌کنند،‌ اما ایران قلب مقاومت است

حمایت از آرمان فلسطین وظیفه شاعران و فعالان ادبی کشورهای اسلامی است که می‌تواند در سه محور قدس، عدالت‌خواهی و مقابله با اشغال‌گری پرداخته شود. دفاع از ملت مظلوم فلسطین براساس یک دیدگاه منطقی و انسانی صورت می‌گیرد.

*تسنیم: طی سال‌های اخیر آثار متعددی در حوزه ادبیات مقاومت در ایران منتشر شد. تا چه اندازه با این دست از آثار آشنا هستید و مطالعه کرده‌اید؟

معمولاً نمایشگاه‌های کتاب با موضوع ادبیات مقاومت در برخی از کشورهای اسلامی مانند عراق، لبنان و سوریه برگزار می‌شود، اما در دیگر کشورها خبری نیست. فقط ایران، لبنان، سوریه و عراق است که اجازه انتشار و توزیع این دست از آثار را می‌دهد، دیگر کشورهای عربی چنین رویه‌ای ندارند.

قلب  هرچه را دوست دارد، می‌طلبد. ایران مرکز مقاومت است، از این جهت مرکز نشر این آثار نیز هست. دیگر کشورهای اسلامی به موضوعات دیگری مانند آشپزی، افسانه و جادو و ... می‌پردازند. هرچند این موضوعات هم اهمیت دارد،‌اما باید در نظر داشته باشیم که کدام موضوع مهمتر و نیاز امروز جامعه اسلامی است؟

انتهای پیام/