تخریب جنگلهای زاگرس وقوع سیلاب را افزایش می‌دهد
جنگلهای زاگرس با عنوان ریه‌های اصلی کشور در حال تخریب و نابودی است که در نبود این جنگلها هر بارش باران چشمگیری تبدیل به سیلاب خواهد شد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از کرمانشاه، در گذشته جنگلها جریان آب را کنترل و مانند سد طبیعی عمل می‌کردند اما دست‌اندازی‌ها و تخریب جنگلها عامل اصلی به هم خوردن نظم طبیعت و وقوع سیل در بسیاری از نقاط کشور شده است.
از بین بردن جنگلها با ایجاد معادن، چرای بیش از حد دام، قطع درختان برای تهیه زغال و عوامل دیگر سبب راه افتادن سیلاب بعد از باران‌های شدید شد و این موضوع تا حدی نگران‌کننده است که زنگ خطر جدی برای افزایش سیل‌های ویرانگر در آینده خواهد بود.
بارندگی‌های شدید در ابتدای امسال بعد از چند سال خشکسالی می‌توانست نویدبخش اتفاقات خوبی برای استان باشد و با حفظ آن از این نعمت خدادادی استفاده کرد اما تخریب پوشش گیاهی جنگلهای زاگرس باران را تبدیل به سیلاب کرد.
حقیقت تلخ درباره جنگلهای زاگرس این است که با روند کنونی بهره‌برداری بی‌رویه و خارج از قاعده از جنگلها در چند سال آینده این جنگلها همچون ببر ایرانی به خاطره‌ها می‌پیوندد و چنانچه این سخنان برای کسانی که الفبای محیط زیست و اهمیت جنگل و درخت را می‌دانند تکان‌دهنده است اما گویی برای کسانی دیگر اهمیت نداشته و به راه خود می‌روند.
گفته می‌شود ایران چهل و هفتمین کشور از نظر مساحت جنگل است و هم اکنون هفت درصد مساحت کشور را جنگلها تشکیل می‌دهند و براساس آمارهای منتشر شده حدود 60 درصد جنگلهای ایران تخریب شده یا در مرز نابودی قرار دارد و 55 درصد از مناطق حفاظت شده با قطع درختان روبه‌رو است.
گویی دیواری کوتاهتر از جنگلهای زاگرس وجود ندارد که هر روز با مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کند و از طرفی مصوبات و قوانینی توسط به ظاهر حامیانش وضع می‌شود که به جای بازدارنده بودن بیشتر ویرانگر هستند و براساس گفته کارشناسان با ادامه این روند به طور قطع این ثروت ملی نیز به خاطره‌ها می‌پیوندد.
پراکندگی جنگلهای 6000 کیلومتری زاگرس در چند استان
زوال جنگلهای زاگرس به نگرانی برای طبیعت‌دوستان و زاگرس‌نشینان تبدیل شده است و در این میان منابع طبیعی با تمام وجود نگران محرومیت آیندگان از این طلای سبز هستند به طوری که معاون فنی اداره کل منابع طبیعی استان کرمانشاه معتقد است نیمی از جنگلهای استان کرمانشاه در معرض خطراتی قرار دارند که ناشی از عوامل انسانی و محیط زیست است و زوال آنها اکنون نیز ادامه دارد.
حمیدرضا الفت‌میری با اشاره به اینکه 527 هزار هکتار جنگل در استان کرمانشاه وجود دارد عنوان کرد: بی‌تفاوتی نسبت به نابودی جنگلها سبب می‌شود یک یا دو دهه آینده اغلب این جنگلها از بین بروند و باید به طور حتم راهکاری جامع برای آن اندیشیده شود.
الفت‌میری با بیان اینکه جنگلهای زاگرس به مساحت 6000 کیلومتر در چند استان پراکنده شده است گفت: این جنگلها چند ویژگی تعارضی دارند و به خاطر اکوسیستم و فرهنگ مردم مستقر در حاشیه جنگل با مشکلاتی مواجه هستند.
وجود دام مازاد در استان کرمانشاه معضلی برای جنگلهای استان محسوب می‌شود به طوری که معاون فنی اداره کل منابع طبیعی استان کرمانشاه گفت: وجود بیش از اندازه دام سبک همچون گوسفند و بز یکی از مشکلات حیات جنگل است و زیرا این دامها علاوه بر تأمین علوفه از کف جنگل سبب از بین رفتن نهالها می‌شوند.
وی با اشاره به اینکه حرکت سم‌کوبی دامها سبب متراکم شدن خاک، کاهش نفوذ بارندگی به خاک جنگل و در نهایت تضعیف جنگلها از نظر آبیاری طبیعی می‌شود گفت: از طرف دیگر روان‌آب ایجاد شده در پایین‌ترین بخشهای جنگل سبب وقوع سیل می‌شود.
جنگلها به مرور در حال پیر شدن هستند
معاون فنی اداره کل منابع طبیعی استان کرمانشاه با بیان اینکه در جنگلهای زاگرس زادآوری طبیعی درختان وجود ندارد افزود: جنگلها به مرور در حال پیر شدن هستند و از طرفی آبرسانی هم نمی‌شوند.
وی با اشاره به اینکه عامل دیگر زوال جنگلها معدنکاری، جاده‌سازی، زراعت و قطع درختان برای تهیه زغال است گفت: برخی از مردم برای بهره‌برداری از محصولاتی همچون صمغ سقز از تکنولوژی پایین استفاده می‌کنند و این موضوع خود سبب آسیب به درخت می‌شود.
گرد و خاک، کاهش بارندگی و بالا رفتن دمای هوا به صورت سالانه از دیگر عوامل زیستی نابودی جنگلها است. الفت‌میری با تأیید این موضوع افزود: این عوامل اکوسیستم زاگرس را تحت فشار قرار داده‌اند و بروز برخی از بیماریها، قارچها و خشکیدگیها ناشی از این مشکلات است.
الفت‌میری با اشاره به اینکه بخش عمده‌ای از جنگلهای استان به صورت غیرمتراکم هستند گفت: گونه اصلی موجود در این جنگلها بلوط ایرانی است و گونه‌های دیگری از جمله زالزالک، بنه و انواع بادام‌های وحشی نیز وجود دارد.
وی بیان کرد: گونه بلوط ایرانی در استان کرمانشاه به دلیل هجوم مردم در 40 تا 50 سال گذشته از حالت دانه‌زاد خود خارج شده و بیشتر دارای فرم شاخه‌زاد هستند به این معنی که تنه واحد در آنها به ندرت دیده می‌شود.
نبود اعتباری ملی و استانی برای نگهداری از جنگلها
صحبت از اعتبارات نگهداری و احیای جنگل که می‌شود الفت‌میری با قاطعیت بر نبود اعتبارات تأکید کرده و گفت که هیچ اعتباری برای جلوگیری از زوال جنگلها در سطح ملی و استانی تخصیص داده نشده و تاکنون شناسایی، نقشه‌برداری و اقدامات پژوهشی در جنگلها تنها براساس علاقه همکاران انجام شده و از منابع ملی و استانی ردیف بودجه‌ای برای این اقدام در نظر گرفته نشده است.
وی از تنها بودن سازمان جنگلها در زمینه نگهداری از جنگلها گلایه و بیان کرد: سازمان برنامه و بودجه باید از سازمان جنگلها برای مقابله با زوال جنگلها حمایت کند.
الفت‌میری بیان کرد: سازمان حفاظت از محیط زیست، وزارت صمت، وزارت راه و شهرسازی و سازمان‌های مردم نهاد باید در زمینه نگهداری از جنگلها کمک کنند و استانداری نیز باید پشتیبانی مدیریتی داشته باشد.
معاون فنی منابع‌طبیعی استان کرمانشاه با اشاره به ضرورت تعیین ردیف بودجه‌ای برای نگهداری جنگلها در مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: چنانچه با این روند به جنگلها بی‌توجهی شود و طبیعت نیز در زمینه بارشها با ما همراه نباشد جنگلها به طور کامل از بین می‌روند.
وجود پدیده زوال جنگلها در استان کرمانشاه
وی با اشاره به اینکه خشکیدگی بلوط به طور طبیعی ایجاد نمی‌شود عنوان کرد: ممانعت از آبرسانی به درختان، جلوگیری از جوانه زدن درختان و پدیده گرد و غبار در مجموع سبب ضعف درختان و در نهایت حمله آفات و امراض به آنها می‌شوند.
الفت‌میری با بیان اینکه خشکیدگی درخت در اثر حمله سوسک چوبخوار، قارچ و لورانتوس در واقع ناشی از عوامل انسانی است افزود: با دخالت عوامل انسانی درختان در مقابل رقابت طبیعت ناتوان می‌شوند بنابراین باید سیاستهای اصلی اصلاح شود.
وی با اشاره به اینکه باید اجازه نفوذ روانابها به خاک و بهره‌مندی درختان داده شود گفت: آبرسانی به درخت مانع از ضعف و نابودی آن می‌شود و بهترین کار برای مقابله با پدیده خشکیدگی و سایر امراض درختان تقویت آنها است و برای این اقدام در ابتدا باید دام مازاد از جنگل خارج شود.
معاون فنی منابع طبیعی استان کرمانشاه عنوان کرد: در سه سال گذشته بارندگی بسیار مناسب بوده است و این موضوع مانع از افزایش پدیده خشکیدگی در جنگلهای استان شد و این مشکل در همان میزان گذشته ثابت مانده است.
الفت‌میری با بیان اینکه بیشترین حجم آسیب‌دیدگی جنگلها به دلیل کمبود بارندگی، دمای بالا، خاک بی‌کیفیت و ریزگردها مربوط به شهرستان گیلانغرب است گفت: پدیده زوال جنگلها به جز اورامانات که میزان بارندگی در آن مناسب است، در کرمانشاه، اسلام‌آباد غرب، گیلانغرب و سرپل‌ذهاب وجود دارد.
جنگلهای زاگرس به خاطره تبدیل خواهند شد
جنگلهای زاگرس علاوه بر اینکه بخش زیادی از اکسیژن کشور را تأمین می‌کند همچون ثروتی عظیم و خدادادی در دسترس بشر قرار دارد اما نسبت به آن بی‌توجهی می‌شود. الفت‌میری درباره اعتبار مورد نیاز برای مراقبت از این ثروت خدادادی گفت: برای احیای جنگلهای استان اعتبار بسیاری مورد نیاز است زیرا نگهداری جنگل به عنوان یک ثروت خدادادی بزرگ نیازمند هزینه بسیار است.
معاون فنی منابع‌طبیعی استان کرمانشاه با بیان اینکه جنگلهای زاگرس ریه اصلی کشور محسوب می‌شوند گفت: بیش از 70 درصد اکسیژن کشور مربوط به جنگلهای زاگرس است و در صورت نبود آن دمای و خشکی بیشتر و بارندگی کمتر حاصل ما می‌شود.
الفت‌میری درباره کمبود نیرو در منابع طبیعی و مشکلات فراوان هنگام مهار آتش در مراتع و جنگلها با نگرانی تمام صحبت می‌کند به گونه‌ای که گویی به زخمی عمیق و قدیمی تبدیل شده است.
الفت‌میری با اشاره به اینکه مردم قدر جنگلها را نمی‌دانند و دولت نیز برنامه منسجمی برای نگهداری از آنها ندارد بیان کرد: سازمان جنگلها در زمینه نگهداری جنگلها تنها است؛ در آتش‌سوزی جنگلها گاهی نیروهای سپاه، بسیج و ارتش به نیروهای منابع‌طبیعی کمک می‌کنند در حالی که برخی از دستگاهها با وجود مکلف بودن نسبت به این موضوع بی‌‌اعتنا هستند.
انتهای پیام/ ت
