رد پای "جوان‌گرایی" در جشنواره فیلم کوتاه "نهال"
در زمانه‌ای که جوانان توانسته‌اند در علوم مختلف قدرت و توانایی خویش را ثابت کنند، آیا این مسئله در سینما هم رخ می‌دهد؟ به بهانه جشنواره فیلم کوتاه «نهال» به این موضوع می‌پردازیم.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا؛ جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه «نهال» امسال با شانزدهمین دوره خود رسید، که از 21 خرداد آغاز شده و تا 28 خردادماه ادامه خواهد داشت.
سال 1382 دانشجویان دانشکده سینما تئاتر در اعتراض به «جشنواره جامع دانشگاه هنر» به دلیل رد فیلم هایشان توسط هیئت انتخاب این جشنواره، اولین بذر «نهال» را کاشتند و آن را به صورت جشنواره‌ای درون دانشگاهی، برگزار کردند. در آن دوره مجموعاً 11 فیلم شرکت کرده و در سه بخش بهترین فیلم، بهترین کارگردانی و بهترین فیلمنامه مورد ارزیابی و رقابت قرار گرفتند.
اما این روند در ادامه توسعه پیدا کرد، طی چندسال گذشته هم جنبه بین‌المللی گرفت و در شانزدهمین ایستگاه خود میزبان آثار دانشجویان سینما ملی و بین‌المللی در 4 بخش داستانی، مستند، تجربی و همچنین سال اولی‌ها بود.
طبق آنچه که گفته شده از 575 اثری که در بخش ملی درخواست برای شرکت داده و فیلم ارسال کرده بودند 95 اثر پذیرفته شد و از 207 فیلمی که در بخش بین‌الملل تقاضای حضور داده بودند 13 فیلم به جشنواره راه یافت.
این فستیوال زیرنظر معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه هنر برگزار می‌شود، اما وقتی به تیم برگزار کننده و مدیریتی جشنواره نگاه می‌کنیم اولین چیزی که بسیار جلب توجه می‌کند «جوان»گرایی و تازه‌نفس بودن تمامی اعضای برگزار کننده آن است. یعنی فضایی برای اکران، دیده شدن و قضاوت شدن فیلم‌های دانشجویان جوان، توسط هم‌سن و سالان و دوستان خودشان یعنی همان دانشجویان برگزار می‌شود. خودشان شرایط را برای عرض‌اندام و اثبات توانایی‌هایشان رقم می‌زنند.
دبیر جشنواره، تیم اجرایی، روابط عمومی، گروه برنامه‌ریزی و نظم فضای جشنواره و... دانشجویان ترم 4 یا 5 این دانشگاه هستند و میانگین می‌توان گفت دانشجویان سال دوّم دانشکده هستند.
اهل فن خوب می‌دانند برگزاری یک جشنواره امر ساده‌ای نیست، وقتی یک مهمانی ساده یا مراسم فامیلی کمر خانواده و خاندانی را خم می‌کند می‌توان تا حدودی حدس زد که اموراتی همچون أخذ مجوزات لازمه، جذب اسپانسر و سرمایه‌گذار خصوصا در شرایط بحرانی اقتصادی فعلی از سویی و هزینه‌های سنگین از سوی دیگر، دعوت و رایزنی برای اعضای هیئت انتخاب و داوری، تشکیل ورک‌شاپ‌ها و جلسات آموزشی، برنامه‌ریزی و نظم و امنیت و... چه مسیری را برای تیمی که تقریبا به تازگی وارد این مسیر شده‌اند و حتی شاید فرمت برگزاری یک فستیوال را از نزدیک تجربه نکرده‌اند رقم زده و چه مشکلات و دشواری‌هایی را ایجاد کرده است.
هرچند که ادوار قبل و امروز هم شانزدهمین ایستگاه «نهال» بی نقص نیست و قطعاً انتقادات و معایبی دارد و تا نقطه مطلوب هنوز فاصله درازی دارد، اما نمی‌توان موضوع مذکور را نادیده گرفت و لحاظ نداشت که آنچه می‌بینیم دستیافته گروهی جوان، بدون اتکا به فرد یا نهاد و قدرتی، بدون سرمایه و بودجه چشمگیری؛ اما باانگیزه، پرتلاش و اعتماد به‌نفس بوده است.
«مدیران پیر» و «مسئولان خسته» همان معضل تکراری بزرگی است که امروز گریبان مناصب دولتی، مدیریتی و سیاستی کشور را گرفته است. آقایان اگر خوشبینانه نگاه کنیم، همواره از میدان دادن به نسل جوان ترس و واهمه دارند، در میادین دیگر، تاکنون خلاف این امر به کرّات ثابت شده بود اما در حوزه فرهنگ و هنر کمتر شکل گرفته بود.
در بحث سلاح‌های نظامی، نانوتکنولوژی، علوم پزشکی، صنایع و معادن، هوابرد و غیره هرکجا نسل جوان پا گذاشت، به درخشان‌ترین شکل ممکن عمل کرد. انگار فراموش کرده‌ایم بیشترین فرماندهان 8 سال دفاع مقدس‌مان حدوداً 20 ساله بودند. 80 درصد رزمندگان ما بین 20 تا 30 سال سن داشتند، اما توانستند نه تنها در برابر رژیم بعث که رخ‌دررخ تعداد زیادی از کشورهای جهان بایستند و حسرت فتح این خاک را بر دلشان بگذارند.
رهبر معظم انقلاب اسلامی بارها بر لزوم جوان‌گرایی تأکیده فرموده‌اند، فصل‌الخطاب این نگاه هم همان گذاره معروف ایشان است که خاطرنشان کردند: «هرکجا به نسل جوان اعتماد کردیم و حداقل امکانات را در اختیارش گذاشتیم پیش رفتیم، توانستیم به راحتی یا سختی کمتر، از مشکلات و تنگناها عبور کنیم»
فعلاً فقط در حوزه فرهنگ و هنر سوال را مطرح می‌کنیم، اما امروزه جوانان 20 یا 30 ساله‌مان، چه جایگاهی در سطح مدیریتی کلان یا نیمه‌کلان، برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری و اجرایی دارند؟! کجایند؟ و چه می‌کنند؟!
مگر تجربه و تاریخ چیز دیگری را نشان نداد؟ مگر امروزه در همان علومی که چند بند قبل ذکر شد، دلایل قانع‌کننده‌ای برای آقایان نیست؟! اگر نیست ایرادی ندارد، اما بدانید تجربیاتی همچون «جشنواره» نهال و امثال آن را در سینما یا تئاتر و دیگر شاخه‌های هنری نمی‌توان انکار کرد!
در مورد آثار و فیلم‌ها جای صحبت، نقد و اعتراض بسیار است که فعلا درباره آن صحبت نمی‌کنیم. تمرکز این نوشته بر چیز دیگری است، در کنار تمام نقائص و انتقادات و همچنین راه درازی که تا مقصد مطلوب دارد، اما حقاً و انصافاً بدنه اجرایی و سیستم مدیریتی جشنواره مذکور؛ دستِ کمی از دیگر جشنواره‌های مثلاً بزرگ و عرض‌وطویل با بودجه‌های کلان و ادعاهای فراصوتی ندارد.
دکتر «بیژن اربابی» معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه هنر که «نهال» تحت نظر همین معاونت اجرا می‌شود در گفت‌وگویی با تسنیم گفت: درست است که شورای سیاست‌گذاری که در رأس جشنواره است و از ابتدا بر راهبرد،سیاست‌گذاری و در ادامه به برگزاری و انتخاب اعضا و هیئت انتخاب و داوران هم کمک می‌کند، هیئتی متشکل از دانشگاه، خانه سینما و برخی نهادها و دستگاه‌های نظارتی است؛ اما برگزاری و اجرای جشنواره اعم ازساختار فیزیکی و رویکرد محتوایی آن بر عهده خود دانشجویان بوده است.
وی دلیل این تصمیم را اینگونه بیان کرد: ما تلاش می‌کنیم دانشجویان ضمن کسب آموزش‌های لازم و مهارت‌های فیلم‌سازی بتوانند برای بدنه مدیریتی سینما هم خود را محک زده و آمادگی کسب کنند. این فضا را به آنها بدهیم ببینیم می‌توانند به اصطلاح گلیم خودشان را از آب بکشند بیرون یا نه؟ از همه مهمتر خودشان، خودشان را بیازمایند. که خوشبختانه در تمامی ادوار این فرصت‌سازی نتیجه نیکو و خوبی به عمل آورده است و ما از آن راضی هستیم.
اربابی همچنین در رابطه با سازوکار انتخاب دبیر جشنواره بیان داشت: طبق نظام‌بندی که این جشنواره دارد طی یک جریان دانشجو محور «دبیر» جشنواره توسط خود دانشجویان انتخاب می‌شود و در همین روزها هم دبیر دوره بعد حتی انتخاب شده است. ما تمام همت و سعی‌مان بر این است تا حد ممکن میدان و فضا را در اختیار خود دانشجویان و جوانان قرار دهیم تا از صفر تا صد آن را خودشان بدون تکیه، حمایت و چارچوب فرد یا نهادی پیش ببرند.
ایشان همچنین افزود: تا جایی که ممکن باشد سعی می‌کنیم ورود نکنیم تا جوانان و دانشجویان خودشان از پس مشکلات برآیند و بتوانند اعتماد به‌نفس لازم، کارآزمودگی، محسّنات و مشقّات چنین رخدادی را بیازمایند و بتوانند برای آن راهکاری پیدا کنند. این اعتماد، فرصت‌سازی و میدان دادن همیشه نتیجه قابل قبولی برای ما داشته و از آن پشیمان نیستیم.
معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه هنر مطرح کرد: بارها در زمان برگزاری این جشنواره و جشنواره‌های دیگر یا در بقیه اوقات، وقتی دانشجویان همین رشته دانشگاه‌های کشورمان، به مراکز، نهادها، تالارها و سالن‌ها و همچنین مجامع علمی و پژوهشی مراجعه کرده‌اند با ایشان تعامل شده و اعتماد کرده‌اند. حتی در خارج از کشور هم بدین‌گونه بوده است، یعنی اینها خودشان ثابت کرده‌اند، وقتی چنین است چرا ما خودمان به دانشجویان‌مان اعتماد نکنیم؟!
وی درباره منابع مالی جشنواره هم توضیح داد و گفت: تمام بودجه‌ای که دانشگاه هنر برای جشنواره «نهال» اختصاص داد مبلغ 40 میلیون تومان بود که در شرایط فعلی این مبلغ یک شوخی است و اصلا جهت برگزاری یک جشنواره به چشم نمی‌آید. اما تیم برگزاری جشنواره رفتند و با اسپانسرهای متعدد وارد مذاکره شدند، اعتمادشان را جلب کردند و توانستند بودجه آن را تأمین کنند. مباحثی قبیل رعایت مقررات و قوانین شرعی، قانونی و عرفی هم به عهده شورای سیاست‌گذاری و تیم برگزاری سپرده شد و دانشگاه سعی‌کرد بنا به همان دلیلی که ذکر شد، کمتر ورود کند.
اربابی ادامه داد: البته مدعی نیستیم بی نقص عمل کرده‌ایم، قطعا انتقاداتی هم به ما و هم به جشنواره وارد است، اما مسیری را که تاکنون آمده‌ایم در مجموع رضایت‌بخش بوده و ازین پس هم انشالله با طینت خاطر بیشتر به همین مسیر ادامه خواهیم داد.
به نظر میرسد وقت آن است که در شاکله مدیریتی، برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری و همچنین اجرایی در کنار پیش‌کسوتان از نسل جوان، خصوصا آنانیکه توانسته‌اند خود را ثابت کنند هم کمک گرفته شود تا به میدان آیند. علی الخصوص که تقریبا جشنواره فیلم فجر و برخی جشنواره های مطرح دیگر کشور، همین روزها دارند کار خودشان را آغاز می‌کنند به گوش باشند و مطمئن باشند که پشیمان نخواهند شد.
انتهای پیام/
