محمدهادی همایون عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) در گفتوگو با خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، با بیان اینکه موضوع تمدن در یک تعریف اجتماعی به مثابه یک ساختار حکومتی مطرح است، گفت: از این منظر است که از زمان استقرار دین اسلام به این سو، با عنوان تمدن اسلامی یاد میشود؛ چرا که جامعه با یک تحول عظیم سیاسی و اجتماعی مواجه میشود و حکومت دارای یک ساختار منسجم میشود؛ لذا با این تعریف، اندیشمندان از دوران صفویه با عنوان تمدن صفوی یاد میکنند.
وی افزود: مفهومی که به عنوان پیشنهاد در معادل مفهوم تمدن مدنظر دارم، واژه «مُلک» است که اتفاقاً برگرفته از آیات قرآن است. این مفهوم را اولین بار در ماجرای وسوسه شیطان نسبت به آدم(ع) درباره نزدیکی به درخت منهیه میبینیم. او به آدم(ع) میگوید: «هَلْ أَدُلُّکَ عَلى شَجَرَةِ الْخُلْدِ وَ مُلْکٍ لا یَبْلى؛ اى آدم، آیا تو را به درخت جاودان و مُلک و سلطنتی که کهنه نمىشود راهنمایى کنم؟». این مهفوم را به صورت مصداقی و عینی در ماجرای «ملک سلیمان» مشاهده میکنیم؛ در واقع سلیمان(ع) تمدنی با ساز و کارهای الهی شکل داد و خداوند از این تمدن با عنوان «مُلک» یاد کرد.
همایون با اشاره به اینکه قرآن حتی غایت تمدن الهی را با مفهوم مُلک یاد کرده است، گفت: در آیه54 سوره نساء خداوند میفرماید: «أَمْ یَحْسُدُونَ النَّاسَ عَلى ما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ فَقَدْ آتَیْنا آلَ إِبْراهیمَ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ آتَیْناهُمْ مُلْکاً عَظیماً؛ بلکه آنان به مردم [ که در حقیقتْ پیامبر و اهل بیت اویند ] به خاطر آنچه خدا از فضلش به آنان عطا کرده حسد مىورزند؛ تحقیقاً ما به خاندان ابراهیم کتاب و حکمت دادیم و به آنان مُلک و سلطنت بزرگى بخشیدیم». خداوند در این آیه از یک نوع خاص از تمدن در آخرالزمان یاد میکند و نام آن را «ملک عظیم» میگذارد. بر اساس روایات، این مُلک همان تمدن موعود خداوند در آخرالزمان است که از مجرای حضرت مهدی(عج) شکل میگیرد.
انتهایپیام/