زنان چه نقشی در عرصه‌های ادبی عصر صفوی داشتند؟
در کتاب «زن در عصر صفوی» موضوعات جالبی به چشم می‌خورد؛ از زنانی که قدرت را در این دوره در دست داشتند تا آن دسته که در ملک ادب حرفی برای گفتن داشتند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، کتاب «زن در عصر صفوی» به کوشش مهرداد نوری مجیری با تمرکز بر نقش زنان در عرصه‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و هنری در عصر صفوی روانه بازار چاپ شد.
نویسنده در ابتدای کتاب با نگاهی تاریخی به خاستگاه دولت صفوی از شاه اسماعیل تا شاه سلطان حسین پرداخته و در ادامه، ضمن بررسی اوضاع سیاسی ایران در این برهه تاریخی، نگاهی انداخته است به نقش و جایگاه زنان از منظر اجتماعی در جامعه عصر صفوی.
موقعیت اجتماعی زن در جامعه، حضور زنان در مجالس درباری، شرکت زنان در جنگ‌ها، وضع زنان در جنگ‌های مذهبی از جمله موضوعاتی است که در این بخش به آن پرداخته شده است. نویسنده در ادامه، وضعیت سیاسی زنان در این عصر را مورد توجه قرار داده و با در نظر گرفتن نقش آنها در دربار، به موضوعاتی چون زنان در جنگ قدرت، سفارت زنان، حرمسرا کانون قدرت زنان در دوره صفویه و ... پرداخته است. کتاب در ادامه به معرفی برخی از زنان نامدار در عرصه سیاست عصر صفوی نیز پرداخته است که از این جمله می‌توان به بهروزه خانم، تاجلو خانم، شاهزاده سلطانم، پریخان خانم و زینب بیگم اشاره کرد.
یکی از بخش‌های خواندنی و جالب کتاب نیز توجه نوری مجیری به وضعیت فرهنگی ادبی و هنری زنان در جامعه عصر صفوی است. نویسنده در این بخش به موضوعاتی چون زنان در شعر شاعران و کتابت، سواد و تحصیلات زنان، فعالیت‌های ادبی و زنان شاعر اشاره کرد.
در بخش‌هایی از مقدمه این اثر می‌خوانیم: زن در فرهنگ دیرین و پرعظمت ایران در دوران‌های مختلف مقام و پایگاه متفاوت و متناسب با شرایط فرهنگی اجتماعی خاص آن دوران را داشته است. قبول بنیان زیستی تقسیم کار جنسی منجر به تخصیص خانه‌داری به زنان و وابسته شدن آنها به حوزه خصوصی و فعالیت اقتصادی در جامعه به مردان شده است. این تقسیم کار باعث رانده شدن زنان به سوی انجام امور خانه شده است که با طبیعی انگاشتن این نقش به بررسی جهانی که زنان ساکن آن هستند نیز نپرداخته‌اند.
اما می‌توان گفت بطور کلی زنان در تاریخ ایران همواره مقامی بلند و ارجمند داشته‌اند. درایت و کفایت و خردورزی و تیزهوشی آنان در هر دوران در اغلب آثار تاریخی و ادبی به چشم می‌خورد؛ همانند نقوش برجسته شاهان ساسانی که زنانی همچون آذرمیدخت را در کنار همسران تاج‌دارشان در سیاست و کاردانی نمایان می‌سازد که کماکان زینت کتب تاریخی است.
نوری مجیری برای نگارش این کتاب به منابع مختلف از جمله آثار مشهور تاریخی و همچنین سفرنامه‌های سیاحان اروپایی مراجعه کرده است. نویسنده در این کتاب موضوعات جالب و خواندنی دیگری نیز مطرح می‌کند که می‌تواند برای مخاطب جالب باشد؛ از جمله سن ازدواج زنان در این دوره و مراسم ازوداج و ... .
در دوره‌ای که عموماً به دلیل حفظ حرمت زنان، اطلاع یافتن از زوایای مختلف زندگی آنها گاه با مشکلات متعددی همراه بود، نویسنده تلاش کرده تا با مراجعه به منابع مختلف و متنوع، تاحدودی ترسیم‌کننده نقش زنان در عرصه‌های مختلف باشد. هرچند به نظر می‌رسد که فرودستی زنان در جامعه مردسالار همواره سبب شده تا گفتن از آنها از سطرهای تاریخ پاک شود.
انتشارات ندای تاریخ این اثر را در هزار نسخه و در 190 صفحه روانه بازار نشر کرده است.
انتهای پیام/
