معاون برون‌مرزی صداوسیما: پرستیوی وارد حوزه استحفاظی رسانههای غول‌پیکر دنیا شده است/ یک روزی که پیام برون‌مرزی عقب بیفتد، خسارت می‌بینیم
پیمان جبلی خبر روزنامه عکاظ عربستان را جعلی دانست و گفت: ما سال‌ها است که روی نایل‌ست و عرب‌ست نیستیم.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، کنار همه اقداماتی که در شبکه‌های داخلی رادیویی و تلویزیون انجام می‌شود بخش برون‌مرزی صداوسیما با رسانههای متعدد دیداری و شنیداری آن در یک مدل کامل سازمانی و در جایگاهی قابل قبول ایستاده است. شبکه‌های برون‌مرزی مأموریت ابلاغ پیام اسلام و انقلاب را در مناطق مختلف جغرافیایی و میان متکلمان به‌زبان‌های مختلف به‌عهده دارد.
32 رادیو به‌زبان‌های مختلف
32 رادیو به‌زبان‌ها و زمان پخش‌های متفاوت در دل تشکیلات خود جای داده که 29 رادیو از این میان در قالب چهار اداره کل «آسیای میانه و قفقاز»، «اروپا و آمریکا»، «عربی و آفریقایی» و «شبه‌قاره هند و شرق آسیا» فعالیت می‌کنند و 3 رادیوی دیگر نیز در دل شبکه رادیو و تلویزیونی سحر مشغول به تولید و پخش برنامه‌های رادیویی هستند.
14 شبکه تلویزیونی
علاوه بر این، شبکه‌های «آی فیلم» (با چهار کانال 24ساعته زیرمجموعه خود)، «پرستیوی»، «الکوثر»، شبکه رادیو و تلویزیونی «سحر» (با چهار کانال 24ساعته تلویزیونی و 3 رادیو)، «العالم»، «هیسپان‌تی‌وی»، «هوساتی‌وی» و کانال «العالم سوری» در واقع 14 شبکه تلویزیونی معاونت برون‌مرزی صدا و سیما هستند که در حوزه‌های تخصصی خود به تولید و پخش برنامه می‌پردازند.
ویترین خارجی فرهنگ و باورهای ایرانی‌ها در آن‌سوی مرزها
در واقع ویترین خارجی فرهنگ و باورهای ایرانیان برای بینندگان آن سوی مرزها را، محتوایی زینت می‌دهد که از زاویه نگاه و مأموریت‌های این شبکه‌ها برمی‌آید. برای دنیای بیرون از ایران، بهترین و آسان‌ترین راه دسترسی به داشته‌ها و اندوخته‌های فرهنگی، تاریخی، هنری، سیاسی و... ایران اسلامی، رسانه‌هایی هستند که با هدف برقراری ارتباط با مخاطب برون‌مرزی فعالیت می‌کنند: 32 رادیو، 14 شبکه تلویزیونی، خبرگزاری بینالمللی تصویری «ایران پرس» و مجموعه خبری ــ اینترنتی «پارستودی» و بیش از این تعداد، سایت‌های مختلف و متنوع؛ جادوی رسانه را با چنان طعم و عطر و رنگی از ایران و ایرانی در عرصه‌های جهانی عرضه می‌کنند که چشم و دل میلیون‌ها انسان در جای جای جهان را مشغول خود ساخته است.
آی فیلم، شبکه تلویزیونی بینالمللی فیلم و سریال
شبکه آیفیلم (iFILM) عربی با شعار «آیفیلم، دوست خانواده تو» در شهریور 1389 همزمان با عید سعید فطر به‌منظور پخش فیلم، سریال و برنامه برای مخاطبان عرب‌زبان به‌صورت 24ساعته کار خود را آغاز کرد. در خرداد سال 1390 نیز، شبکه آیفیلم فارسی برای فارسی‌زبان‌های داخل و خارج کشور افتتاح شد. سپس شبکه آیفیلم انگلیسی در 22 اسفند 1391 با مأموریت پخش فیلم، سریال و برنامه برای مخاطبان انگلیسی‌زبان سراسر دنیا شروع به کار کرد و در 26 اسفند 1396 نیز کانال «آیفیلم2» با گویش دری برای مخاطبان فیلم و سریال‌های ایرانی در کشورهای افغانستان و تاجیکستان و با هدف پوشش تمامی فارسی‌زبانان آسیای میانه و شبه‌قاره هند و... دایره تمدنی بزرگ پارسی در سراسر جهان تأسیس شد.
شبکه آیفیلم با داشتن پشتوانه غنی آثار نمایشی ایرانی با رویکرد آشنا کردن جامعه 350میلیونی عرب‌زبان و جمعیت یک‌میلیارد و 500میلیونی انگلیسی‌زبان دنیا با فرهنگ و هنر و تاریخ و جامعه امروز ایران اسلامی و در مرحله بعد برای پر کردن اوقات فراغت جامعه 150میلیونی خانواده‌های ایرانی و فارسی‌زبان‌ها (داخل و خارج از مرزهای ایران) راه‌اندازی شده است.
شبکه آیفیلم علاوه بر پخش ماهوارهای، داخل کشور نیز از طریق دستگاه گیرنده دیجیتال و همچنین از طریق پخش اینترنتی در وبگاه و اپلیکیشن‌های موبایل قابل دریافت است.
شبکه جهانی الکوثر
شبکه جهانی الکوثر در هفدهم بهمن‌ماه سال 1384 همزمان با عید سعید غدیر خم آغاز فعالیت رسمی خود را اعلام کرد. در سال 1359 بخش سیمای عربی در صدا و سیما با یک ساعت و نیم پخش راه‌اندازی شد و به‌تدریج برنامه‌های آن گسترش یافت، به‌طوری که جمهوری اسلامی ایران جهت صدور پیام انقلاب اسلامی و تحت پوشش قرار دادن جهان عرب ضرورت تأسیس یک شبکه عربی‌زبان را احساس نمود و از سال 1384 سیمای عربی به‌عنوان یک شبکه ماهوارهای مستقل و با نام الکوثر و با 14 ساعت پخش، کار خود را ادامه داد و در سال 1389 و با آغاز ماه رمضان پخش آن به 24 ساعت ارتقا یافت.
شبکه الکوثر به‌عنوان شبکه معارف اهل‌بیت(ع) ترویج صحیح معارف ثقلین شریفین را با تکیه بر اصول اتحاد امت اسلامی در دستور کار خود دارد و در این راستا با ارائه برنامه‌های متنوّع در موضوعات مذهبی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، اسلام ناب محمدی(ص) را به مخاطبان خود معرفی می‌کند و با برخورداری از بخش‌های مختلف خبری، و شبکه خبرنگاران متنوع در کشورها و شهرهای مختلف، تازه‌ترین رویدادهای جهان را منعکس می‌کند. تنوّع برنامه‌سازی و پخش و آرایش رسانه‌ای در شبکه الکوثر در موضوعات مختلف مذهبی، اجتماعی، سیاسی، کودک و نوجوان و فیلم و سریال و... موجب شده مخاطبان جهان عرب، خاصّه مسلمانان و شیعیان با سلیقه‌های مختلف بتوانند از برنامه‌های الکوثر بهره‌مند شوند.
شبکه رادیو و تلویزیونی سحر، اولین شبکه برون‌مرزی
شبکه جهانی سحر، نخستین شبکه تلویزیونی برون‌مرزی سیمای جمهوری اسلامی ایران است که در بیست و پنجم آبان 1376 هجری شمسی به‌صورت رسمی فعالیت خود را آغاز کرد. این شبکه چهارکاناله متشکل از کانال‌های 24ساعته اردو، کردی، آذری و بالکان است و سه کانال اردو، کردی و بالکان آن کنار تلویزیون، شبکه‌های رادیویی مستقل خود را نیز دارند.
شبکه سحر شبکه‌ای رادیو و تلویزیونی، ایرانی، برای مخاطبان غیرایرانی و با ساختار یک شبکه عمومی است که نه‌تنها به پخش اخبار و برنامه‌های سیاسی تحلیلی و گفتگو میپردازد که تولید و پخش قالب‌های مختلف برنامه‌سازی تلویزیونی از مستند، ترکیبی و غیرترکیبی، نمایشی، انیمیشن و جنگ را در موضوعات گوناگون سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و معارف دینی را برای همه گروه‌های مختلف سنی، جنسی، صنفی، تحصیلی و مذهبی مخاطب شبکه سحر در دستور کار دارد.
در ضمن رادیوهای همزبان با کانال‌های سحر هم تحت پوشش این شبکه قرار دارند که از طرق مختلف فرکانسی و اینترنتی در دسترس مخاطب قرارگرفته‌اند و به‌عنوان مکمل تلویزیون عمل می‌کنند.
شبکه‌ای برای اسپانیایی‌زبان‌ها
هیسپان‌تی‌وی نخستین شبکه 24ساعته اسپانیایی‌زبان در خاورمیانه است که با شعار «بازتاب بی‌طرفانه خبرهای مهم جهان و خبر از دیدگاهی نو» فعالیت خود را از یازدهم بهمن 1390 با حضور رئیس وقت سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، وزیر امور خارجه وقت و برخی از سفرای کشورهای اسپانیایی‌زبان نظیر کوبا، ونزوئلا، نیکاراگوئه، اکوادور و بولیوی به‌طور رسمی آغاز کرد.
این شبکه پیش‌تر کار خود را با راه‌اندازی وب‌سایت در 14 آبان سال 1389 شروع کرده و به‌عنوان نخستین شبکه ایرانی با کیفیت HD در دورترین نقاط جهان و بیشتر کشورهای آمریکای لاتین درحال پخش است. هیسپان‌تی‌وی با پخش 24ساعته خبر، برنامه‌های مستند، فیلم و سریال و طرح‌ریزی برنامه‌های ابتکاری همچون برنامه‌های هفتگی نقد مسائل روز دنیا، مصاحبه با شخصیت‌های مهم اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی اسپانیا، آمریکای لاتین و ایران با رویکرد گفتمان انقلاب اسلامی میپردازد.
شبکه بینالمللی پرستیوی
پرستیوی نخستین شبکه خبری بینالمللی ایرانی به‌زبان انگلیسی است که به‌صورت 24ساعته به پخش اخبار، برنامه‌های مختلف سیاسی و فرهنگی و اقتصادی و پخش مستندهای جذاب میپردازد. شبکه پرستیوی پس از تقریباً چهار ماه دوره آزمایشی در یازدهم تیرماه سال 1386 رسماً فعالیت خود را کلید زد و چند روز بعد نیز با حضور رئیس جمهور وقت افتتاح رسمی شد.
با توجه به انگلیسی‌بودن زبان شبکه، این شبکه ابتدا با هدف‌گذاری پخش برنامه برای مردم اروپا و آمریکا برنامه‌ریزی کرده بود اما بعدها سعی شد پوشش آن گسترش یابد. هدف‌گذاری محتوایی پرستیوی؛ مقابله با سلطه رسانههای غربی در حوزه خبر و برنامه‌سازی و ایجاد پل ارتباطی با ملل دنیا و معرفی سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران در قالبی بدون واسطه است.
پایگاه اصلی این شبکه در تهران است و خبرنگاران مقیم بسیاری در نقاط استراتژیک و مهم جهان مستقر کرده است. فراهم آوردن زمینه و پلی برای درک متقابل فرهنگ‌‌های گوناگون جهان، تشویق و ترغیب ملل و اقوام مختلف بشر با دیدگاه‌ها و اعتقادات دینی مختلف به برقراری ارتباط با یکدیگر از دیگر اولویت‌‌های پرستیوی است. برنامه‌سازی در پرستیوی در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی انجام می‌شود و شعار اصلی شبکه پرستیوی «خبر از نگاه جدید» برای شکستن سلطه رسانههای گروهی غربی است.
شبکه خبری العالم
شبکه العالم در حالی در اسفند 1381 و همزمان با تجاوز نیروهای آمریکایی و انگلیسی به عراق فعالیت خود را به‌زبان عربی شروع کرد که شعار «العالم بین یدیک» و به‌معنی «جهان در دستان توست» را با هدف اطلاع‌رسانی سریع و شفاف از رویدادها و تحولات سیاسی جهان و نیز اتخاذ سیاست رسانه‌ای فعال در برابر جریانات یک‌سویه امپریالیزم خبری غرب سرلوحه خود ساخته بود.
این شبکه روزانه در بیش از 43 بخش کوتاه و مشروح خبری همراه با تحلیل و گزارش، رویدادهای مهم بینالمللی را به‌اطلاع بینندگان خود می‌رساند. هرچند مسائل تأثیرگذار جهان اسلام مورد اهتمام بخش‌های خبری و برنامه‌های تحلیلی این شبکه است، ولیکن برخی از آنها به‌دلیل اهمیت، سهم بیشتری را به خود اختصاص داده است. مسائل مرتبط با جمهوری اسلامی ایران، سوریه، عراق، فلسطین، یمن، لبنان، بحرین، شمال آفریقا و حوزه‌های بیداری اسلامی از جمله این موضوعات هستند.
کانال العالم سوری
راه‌اندازی کانال العالم سوریه، نخستین تجربه رسانه ملی برای تأسیس شبکه‌ای خارج از مرزهای ایران اسلامی با بهره‌گیری از عوامل بومی یک کشور مشخص است. بعد از پیروزی قاطع و تاریخی مردم، ارتش و هم‌پیمانان و دوستان واقعی سوریه مقابل گروه‌های تروریستی، شبکه العالم سوریه با شعار «امید و آینده» به‌صورت آزمایشی در آذرماه 96 و نیز در بیست و هفتم فروردین‌ماه 98 به‌صورت رسمی، به‌منظور انعکاس آمال و آرزوهای مردم سوریه با شعار «امید و آینده» افتتاح شد. این کانال هم‌اکنون 4 ساعت در شبانه‌روز پخش برنامه دارد.
شبکه‌های تلویزیونی معاونت برون‌مرزی در مجموع روزانه 283 ساعت پخش دارند، مضاف بر آن شبکه هوسا تی‌وی نیز به‌طور 24ساعته به پخش اینترنتی برنامه‌های خود میپردازد.
پارستودی، رسانه‌ای به 30 زبان
پارستودی یک سایت خبری ایرانی است که با بهره‌گیری از بیش از 70 سال سابقه سرویس برون‌مرزی صداوسیما با رویکرد نوین رسانه‌ای، فعالیت خود را در زمستان 95 آغاز کرده است و به ارائه آن‌لاین اخبار و پوشش رویدادها به 30 زبان زنده دنیا میپردازد. پارس تودی به‌دنبال آن است تا سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران در قبال مسائل مهم منطقه‌ای و بینالمللی را به گوش افکار عمومی جهان برساند و مردم جهان را با پتانسیل و ظرفیت‌های ایران اسلامی در حوزه‌های مختلف همچون گردشگری، اقتصادی، علمی و پزشکی و همچنین علم و فناوری آشنا سازد.
یکی از مأموریت‌های مهم پارستودی تولید خبر، عکس و به‌ویژه تصاویر خبری از ایران و موضوعات خبری از سایر نقاط جهان است و یکی از مزیت‌های مهم آن بارگذاری خبر و تصویر به 30 زبان دنیاست که می‌تواند گستره مخاطبان این خبرگزاری را افزایش دهد، علاوه بر اینکه رادیوهای برون‌مرزی که هم‌اکنون به 30 زبان دنیا در حال پخش برنامه هستند، برنامه‌های خود را به‌روی فضای وب برای مخاطبان عرضه می‌کنند.
پس از مروری اجمالی بر شناخت شبکه‌های برون‌مرزی و دستاوردها و کارکردهای این رسانههای مؤثر صداوسیما به مشروح گپ‌وگفت با پیمان جبلی معاون برون‌مرزی رسانه ملی می‌پردازیم که روز گذشته در جریان بازدید از خبرگزاری تسنیم این گفتگو انجام شد.
من ترجیح می‌دهم به‌جای گلایه، توقع داشته باشم
*آقای جبلی، بگذارید مصاحبه را از گلایه‌هایتان شروع کنیم. چقدر به خود سازمان صداوسیما و نهادهای ذی‌ربط انتقاد دارید که آن‌طور که بایسته و شایسته است شما را در انتقال پیام به آن‌سوی مرزها یاری نمی‌دهند؟ بحث دیگری که در این راستا وجود دارد موضوع استقلال برون‌مرزی از بدنه سازمان صداوسیماست که با عنایت و تأکید مقام معظم رهبری قرار بوده اتفاق بیفتد و در مجلس هم درباره آن بحث شد. برون‌مرزی که به‌تعبیر نادر طالب‌زاده بایستی بودجه‌اش به‌اندازه بودجه‌های نظامی باشد...
من ترجیح می‌دهم به‌جای گلایه از واژه توقعاتی که داریم و چالش‌هایی که با آن روبه‌رو هستیم استفاده کنم. اگر بخواهیم گلایه کنیم از بسیاری نهادها و مجموعه‌های تصمیم‌گیر نظام باید این گلایه را داشته باشیم که ارزش، اهمیت و جایگاهی که بایستی برای تریبون رسانه‌ای بینالمللی نظام درنظر بگیرند متأسفانه هیچ سنخیتی با جایگاه انقلاب اسلامی، وزن، پیام، مخاطب و تأثیرات انقلاب اسلامی ندارد، چرا که از ابتدایی که نهضت اسلامی شروع شد پیام و گفتمان حضرت امام(ره) یک گفتمان بینالمللی بود یعنی همان زمان که در 15 خرداد و قبل از آن قیام، فارغ از انتقادات تند و تیزِ ایشان به ظلم و ستم رژیم پهلوی، همان زمان به‌مراتب شدیدتر از آمریکا و اسرائیل هم انتقاد و از فلسطین حمایت می‌کردند. یعنی از همان ابتدا پیام انقلاب اسلامی یک پیام بینالمللی بود و محدود به مرزها نبود.
گِل و فطرت انقلاب اسلامی محدود به مرزهای جغرافیایی نیست
بعد از اینکه انقلاب پیروز شد، در طول این 40 سال شاهد هستیم اساساً گِل انقلاب اسلامی طوری شکل گرفته و فطرت آن گونه‌ای پایه‌گذاری شده که قابلیت محدود شدن در مرزهای جغرافیایی را ندارد، یعنی ما نمی‌توانیم فارغ از تأثیرگذاری و تأثیرپذیری از فضای بینالمللی درباره انقلاب اسلامی صحبت کنیم. اگر دستاوردی داشتیم که قطعاً دستاورد انقلاب اسلامی خیلی زیاد بود یک بخش عمده‌ای از آن به‌خاطر نگاه بینالمللی انقلاب اسلامی بوده و حمایت از محرومین، دفاع از حق، مخالفت با ظالم، اشغالگری و اگر مشکلاتی هم وجود دارد و از آن رنج می‌بریم به‌خاطر این رویکرد بینالمللی انقلاب اسلامی است.
شعارهایمان بینالمللی است اما به برون‌مرزی توجه نداریم
بنابراین اساساً انقلاب اسلامی را در چارچوب مرزها نمی‌توان گنجاند؛ این نکته‌ای است که بیش از ما مورد توجه دشمنان‌مان قرار گرفته و به‌روی آن توجه ویژه‌ای دارند. این روزها شاهد آن هستیم که چه فشارهای ظالمانه‌ای به ما وارد می‌کنند. بیش از فشار، اینکه در حوزه هسته‌ای و موشکی محدود شویم از همه این‌ها خطرناک‌تر، نفوذ معنوی و به‌قول آنها دخالت‌های منطقه‌ای و به‌تعبیر درست نفوذ معنوی انقلاب اسلامی بین ملت‌هاست چه در منطقه و چه در جهان. این ویژگی‌های انقلاب اسلامی است. رسانههای بینالمللی جمهوری اسلامی ایران باید همین طراز را داشته باشند. آیا این طراز را داریم؟ آیا رسانههای ما برای تسخیر جامعه مخاطب با توجه به این مزیت‌های نسبی که دارند کارکرد محسوس و موثری داشته‌اند؟ من فکر می‌کنم خیلی فاصله‌مان طولانی است و راه بسیار داریم تا به این سرمنزل‌ها برسیم. با وجود اینکه ما شعارهای هر روزه‌مان در حوزه بینالمللی است اما توجهی که باید و شاید مسئولین تصمیم‌گیرنده در فضای بینالمللی باید داشته باشند شامل حالِ رسانههای برون‌مرزی جمهوری اسلامی ایران نشده است.
اینجا باید به برون‌مرزی بها داده شود
در کشورهایی که به اندازه ما هم داعیه بینالمللی بودن ندارند و به اندازه ما فلسفه وجودی‌شان با بینالمللی بودن‌شان گره نخورده است. کشورهایی که در اطراف ما هستند رسانههای بین المللی دارند و در آنجا می‌بینیم که به رسانههای بین‌المللی‌شان چقدر عنایت و توجه می‌شود. درصدر توجه و اهمیت بالاترین مقامات تصمیم‌گیر در کشورشان هستند. اما متأسفانه در کشور ما که بینالمللی بودن جزو ذات انقلاب اسلامی است به رسانه بینالمللی خیلی توجه آن‌چنانی که باید بشود، نمی‌شود.
در دیدار با رهبر انقلاب به برون‌مرزی عنایت شد
*درباره استقلال برون‌مرزی از صداوسیما هم صحبت کنید که حرف و حدیث‌هایی مطرح است. شاید این استقلال بتواند بسیاری از این بی‌توجهی‌ها و مشکلات را جبران کند.
خوشبختانه یک پیشرفت‌هایی حاصل شده و ما در حقیقت به استناد همین توجه و عنایتی که مقام معظم رهبری نسبت به رسانه خاصه در بعد بینالمللی داشتند. ما توفیق داشتیم در اوایل بهمن‌ماه سال گذشته برای اولین بار کل خانواده برون‌مرزی صداوسیما در دیدار خصوصی، خدمت رهبر انقلاب مشرف شدیم و در آنجا تأکید و عنایت ویژه‌ای که ایشان نسبت به رسانه بینالمللی و برون‌مرزی داشتند یک نفس تازه‌ای دمیده شد. و خوشبختانه این ریل آنجا گذاشته شد و خود این ریل‌گذاری کار سختی بود به رسانه برون‌مرزی باید توجه ویژه‌تر و عنایت دقیق‌تر بشود. این تأکیدات و دستورات معظم‌له راه گام‌ها و قدم‌های بزرگتری را باز کرد تا اتفاقات مهمتری در روندِ پیشروی برون‌مرزی بیفتد. ما الان بایدها و ملزومات رسیدن رسانههای برون‌مرزی به آن جایگاه لازم را مطالعه می‌کنیم.
برون‌مرزی باید مرحله‌ای و با مطالعات دقیق، مستقل شود
به هر حال شبکه‌های برون‌مرزی سالیان سال از زمان تشکیل حوزه برون‌مرزی در صداوسیما تا الان در ساختاری فعالیت کرده‌اند که با ساختار فعلی سازمان صداوسیما طراحی شده هم در حوزه‌های پشتیبانی و هم در حوزه‌های صف. در حوزه منابع‌مالی، نیروی انسانی، پشتیبانی فنی و حوزه‌های ستادی دیگر که همه حوزه‌ها از آن برخوردارند. حوزه برون مرزی یکی از چندین حوزه تولید محتوا در سازمان بوده و هست. در طول زمان این ساختار شکل گرفته و شاید برای هرگونه تغییری باید مطالعات دقیق، جدی و موضوعی انجام شود که هدف ما تبدیل به ضد خودش نشود. به عنوان مثال بخش عمده‌ای از نیروی انسانی که در برون‌مرزی حضور دارند نیروهای رسمی سازمان صداوسیما هستند و اگر قرار باشد روزی سازمان‌شدن معاونت برون مرزی اتفاق بیفتد همراه خود نوعی استقلال در رویه‌ها و روال‌ها به دنبال خواهد داشت، تکلیف این نیروی انسانی به کجا می‌رسد؟ این جزو ساده‌ترین سوالاتی است که وجود دارد و امثال این سوالات زیاد است. لذا باید به صورت مرحله‌ای، تدریجی و با مطالعات دقیق دنبال شود.
پرستیوی یک تجربه منحصربه‌فرد است
*در آستانه سالروز تأسیس شبکه پرستیوی در یازدهم تیرماه هستیم؛ جا دارد به میزان تأثیرگذاری و اتفاقات و مأموریت‌های این شبکه تلویزیونی بپردازید و شاید هم برای مخاطب جالب باشد برنامه‌ای این روزها روی آنتن «پرستیوی» می‌رود که از درون اسرائیل و درباره فروپاشی اسرائیل تولید می‌شود...
درست است که شبکه‌پرس‌تی‌وی چندمین شبکه بینالمللی صداوسیما به شمار می‌رود که سال 86 تأسیس شد اما در مقایسه با دیگر شبکه‌های خارجی مثل الکوثر، سحر، حتی العالم یک تجربه منحصر به فرد است. چرا که همه شبکه‌های ما تا آن زمان شبکه‌های تلویزیونی بودند که جامعه هدف‌شان یا در محیط اطراف ایران یا حوزه کُردی، آذری، اردو و حوزه عربی بوده و برجسته‌ترین تجربه قبل از شبکه پرستیوی، شبکه العالم بوده است و باز شبکه‌العالم حوزه و مجموعه مخاطبین این شبکه، کسانی هستند که در کشورهای عرب زبان و اسلامی حضور دارند و میزان همدلی، همسویی و اشتراک فرهنگی بین حوزه عرب‌زبان با جمهوری اسلامی بسیار زیاد است.
پرستیوی وارد حوزه استحفاظی رسانههای غول‌پیکر دنیا شد
از این لحاظ شبکه پرستیوی که با زبان انگلیسی جامعه غرب را هدف قرار داد تقریباً وارد میدانی شد که تا به حال جمهوری اسلامی ورود نکرده بود. وارد فضایی که هم به لحاظ تفاوت ماهوی فرهنگی مخاطبین با مخاطبین دیگری که قبلاً در حوزه‌های دیگر برون‌مرزی داشتیم متفاوت است و هم به لحاظ حوزه تخصصی رسانههای غول پیکر دنیا جایگاه اختصاصی‌شان است. در حقیقت شبکه پرستیوی وارد حوزه استحفاظی شبکه‌هایی مثل CNN، FoxNews، BBC و شبکه‌های بزرگ دنیا شد.
مخاطب PRESS TV تحت تأثیر ایران‌هراسی غرب قرار داشت
مخاطب پرستیوی همان افرادی بودند که حداقل در 40 سال اخیر تحت تأثیر تبلیغات ایران‌هراسی رسانههای غرب قرار داشتند و شاید همسویی چندانی هم با رسانههای جمهوری اسلامی نداشتند. بنابراین تولید پیام و محتوا در این شبکه تلویزیونی خیلی سخت‌تر و پیچیده‌تر از شبکه‌هایی است که تا آن زمان برون‌مرزی داشت. این یک تجربه جدید و نویی بود، اما بعد از 12 سال وقتی ارزیابی می‌کنیم و به اذعان حتی اتاق‌های فکر جامعه هدف‌مان که در آمریکا و غرب مستقر هستند جمهوری اسلامی در دفاع از خودش که دچار یک جنگ نرم شده توانسته به توفیقات بسیاری دست یابد.
به‌شوخی می‌گویند دشمنان جدی‌تر از خودمان به پرستیوی نگاه می‌کنند
توجه شما را به یک گزارشی از تحقیق مفصلی جلب می‌کنم که اخیراً یکی از اتاق فکرهای مهم آمریکا به نام CSIS(مرکز مطالعات راهبردی و بین‌الملل) منتشر کرده که به لحاظ جایگاه و رنکینگ جزو برجسته‌ترین اتاق‌های فکر آمریکا به شمار می‌رود. یک زمانی زبیگنیو برژینسکی مشاور امنیت ملی جیمی کار‌تر و استراتژیست و دیپلمات در این اتاق فکر قلم می‌زده و گزارش می‌نوشته است. خلاصه این بررسی‌ها این است که ما تا الان بر روی توان اقتصادی و سیاسی ایران متمرکز بودیم و فشار آوردیم این دو را محدود کنیم و الان به تعبیر من حواس‌مان نبوده که ایران در حوزه جنگ نرم و حوزه افکارسازی خیلی رشد داشته و پیشرفت کرده است. در ادامه این گزارش آمده که شبکه‌های برون مرزی ایران مثل پرستیوی، العالم، هیسپان‌تی‌وی و دیگر شبکه‌های برون‌مرزی، خطر بزرگتری برای ما هستند و باید اینجا جلوی این‌ها را بگیریم. چون اینجا با فکر سر و کار دارند؛ با دیدگاه و اندیشه‌ها سر و کار دارند. نگاهی که دشمنان ما حداقل در غرب به شبکه پرستیوی دارند؛ شبکه‌ای که جامعه انگلیسی‌زبان را هدف قرار داده است. برخی به شوخی بعضاً می‌گویند که آنها جدی‌تر از خودمان به پرستیوی نگاه می‌کنند. اینکه می‌گویم ما، منظورم مجموعه نظام و حاکمیت است آن‌طور که باید و شاید به پرستیوی به عنوان یک ابزار قوی، توجه ندارند.
پرستیوی را خطر می‌دانند
واقعاً آنها پرستیوی را به عنوان یک خطر تلقی می‌کنند بین میلیون‌ها صدایی که در غرب وجود دارد و رسانه‌ها و شبکه‌های مختلف اجتماعی که برنامه‌های مختلف تولید می‌کنند واقعاً صدای یک رسانه جمهوری اسلامی به زبان انگلیسی آن هم به لحاظ امکانات، تجهیزات و بستر حرفه‌ای اصلاً به پای آنها نمی‌رسد چقدر می‌تواند موثر باشد؟ اما می‌بینیم در طول یک سال گذشته از شهریورماه سال گذشته تا الان حداقل چهار بار پرستیوی و دیگر شبکه‌های برون مرزی در معرض محدودیت‌های جدی قرار گرفتند.
نوشته‌اند بودجه سه‌ساله ما یک‌میلیارد دلار بوده است
*یکی از موضوعات دیگری که درباره پرستیوی وجود دارد محدودیت‌های پخش ماهوارهای و مشکلات حضور خارجی‌ها و جذب نیروهایی است که به زبان اصلی مسلطند. ایا در مقابله با ترفندهای آنها برای نرسیدن صدای پرستیوی به دیگر کشورها مثل محدودیت‌های مالی و فضای مجازی و حتی پخش، راهکاری دارید و به نتیجه‌ای رسیده‌اید؟
طبیعتاً ما وقتی امکانات‌مان از امکانات حداقلی برای یک شبکه بینالمللی هم کمتر است با این امکانات و بودجه قاعدتاً نه به لحاظ نیروهای حرفه‌ای نه به لحاظ تجهیزات و نه به لحاظ گستره توزیع پیام نمی‌توانیم رقابت کنیم. حتی شاید بتوانیم رقابت کنیم منتها به پای شبکه‌های غربی نمی‌رسیم. شما در همین گزارشی که گفتم جالب است منتشر کرده‌اند شبکه‌های برون مرزی صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران در یک بازه سه ساله بیش از یک میلیارد دلار بودجه‌شان بوده که وقتی همکاران‌مان در جریان این موضوع قرار گرفتند گفتیم ای کاش بودجه سه ساله ما یک دهم این مقدار بود. نگاهی که آنها به ما دارند فرض‌شان این است که ارزش این کار به بیش از یک میلیارد دلار می‌رسد. ما واقعاً چنین بودجه‌هایی را نداریم، ولی از مزیت‌های نسبی غیرمادی استفاده می‌کنیم. یعنی بزرگترین امتیاز ما که از آن بهره می‌بریم ایرانی بودن‌مان هست. خود ایران به خودی خود هم جذابیت دارد، هم منبع خبر است و هم محل سوال و کنجکاوی مخاطبین مختلف است. نیروی ما نیروی در سطح بالای حرفه‌ای که در شبکه‌های بزرگ دنیا هستند، نیستند اما چون پیام‌مان پیامی است که از ایران منتقل می‌شود می‌تواند تا حدودی این ضعف را پوشش بدهد.
از چهره‌های بینالمللی در پرستیوی آنتن می‌دهیم
البته ما تمام تلاش‌مان را کردیم و باز هم به این سخت‌کوشی و تلاش ادامه می‌دهیم که بهترین نیروها را با حداکثر امکانات تسلط به زبان و تفکر بتوانیم جذب کنیم. جامعه آماری‌مان محدود است اما سعی کردیم از کارشناسان یا از چهره‌هایی که در سطح بینالمللی چهره‌های شناخته شده‌ای هستند و حرف‌شان شنیده می‌شود به این‌ها در پرستیوی آنتن و تریبون بدهیم که از طریق آنها بتوانیم دیده شویم.
ما به محدودیت‌ها عادت کردیم و کاری را تعطیل نمی‌کنیم
*آیا مقابله حقوقی با این محدودیت‌ها داشتید؟
بله. مکاتبات بسیار زیادی با روسای همین شبکه‌های اجتماعی، فیسبوک، توئیتر، گوگل و یوتیوپ انجام دادیم اما همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد هیچ پاسخی را دریافت نکردیم. و هیچ دلیل، توجیه عقلی و محکمه پسندی برای محدودیت‌های شبکه‌های برون‌مرزی ایجاد کردند. ما به نوعی می‌توانیم بگوییم به این محدودیت‌ها عادت کردیم. وقتی که یک صفحه ما روی یوتیوپ یا فیسبوک بسته می‌شود تقریبا می‌دانیم باید چکار کنیم هم راه هم‌افزایی با بقیه رسانه‌ها و بقیه چهره‌ها و فضای رسانه‌ای که از طریق آنها می‌توانیم پیام‌مان را منتشر کنیم. شبکه در حقیقت هم‌افزا را داریم تکمیل می‌کنیم چطوری به واسطه امکانات، صفحات و با استفاده از ظرفیت‌های رسانه‌ای دیگر بتوانیم جبران کنیم و حرف‌مان را به گوش مخاطبین‌مان برسانیم. هم راهکارهای متنوعی را پیدا کردیم؛ یعنی در واقع معطل نماندیم پشت این مانعی که بوجود آمده کار تعطیل بشود. محتوا و کار تولید می‌شود راه خودش را پیدا می‌کند. اگرچه خیلی موانع سختی است و به سختی می‌توان از آن عبور کرد.
محدودیت برودکستی و ماهوارهای نداشتیم
شبکه‌های نایل‌ست و عرب‌ست از ابتدای بیداری اسلامی و بعد از جنگ 33 روزه محدودیت‌های زیادی برای شبکه‌های ما ایجاد کردند. متأسفانه سال‌هاست دیگر روی این شبکه‌های عربستان و مصر نیستیم. متأسفانه می‌گویم به خاطر اینکه، این مدارِ ماهوارهای یک منطقه وسیعی از حوزه عرب‌زبان را شامل می‌شود و پوشش می‌دهد. ولی از طریق ماهواره‌های دیگر این حضور را در مناطق داریم و پوشش خودمان را انجام می‌دهیم. اما در شبکه‌های دیگر شبکه‌های پرستیوی، هیسپان‌تی‌وی و به ویژه پرستیوی که برای اروپا و آمریکا برنامه پخش می‌کند ما محدودیت خاصی در این دو سه سال اخیر، به لحاظ برودکست و ماهوارهای نداشتیم.
ما روی مدارِ نایل‌ست هستیم نه روی خود نایل‌ست
*در خبرها اعلام شد که نایل‌ست توقف پخش 4 شبکه ماهوارهای ایرانی را به مدت دو سال اعلام کردند. پخش شبکه‌های آی فیلم عربی و انگلیسی و press TV و هیسپان‌تی‌وی که مقرشان در تهران است، متوقف شده است. نایل‌ست مدعی شده که این سه شبکه به دلیل پخش برنامه‌هایی با گرایش‌های طائفه‌ای متوقف شده است. البته با خبر شدیم که جنابعالی یک سفری هم به روسیه داشتید و دو مدیر شما هم در مسکو حضور دارند. با توجه به این شرایط، آیا دارید رایزنی می‌کند از پلت‌‌فرم‌های ماهوارهای روسیه استفاده کنید. البته می‌دانیم یک فیبری در لندن و هم در اسپانیا هم دارید. آیا فیبرتان را می‌خواهید افزایش دهید و از موقعی که آمدید یک نگاه ویژه‌ای به فضای مجازی و رسانههای اجتماعی داشتید. درباره این موضوعات صحبت کنید؟
این خبری که روزنامه عکاظ عربستان منتشر کرده بود خبر جعلی بوده است. چرا که ما سال‌ها روی نایل‌ست و عرب‌ست نیستیم. این اتفاقی که افتاد ما روی مدارِ نایل‌ست هستیم نه روی خود نایل‌ست. مدارِ نایل‌ست هم ماهواره روسی است که مخاطب ما نیازی ندارد جای دیگری برود و روی همان نایل‌ست تنظیم کند می‌تواند ما را پیدا کند. روی مدارِ نایل‌ست هستیم. خوشبختانه برای پرستیوی و شبکه‌های آی فیلم اتفاق خاصی نیفتاده و آن صحبتی هم که شده خبر دقیقی نبوده است.
ماجرای تغییر نام العالم برای حضور در ماهواره
ولی در عین حال، این محدودیت ها وجود دارد. آن زمانی که ماهواره تعیین‌کننده بود ما تقریباً هر روز مشکل با قطعی ماهواره و حتی یک برهه‌ای مجبور شدیم نام العالم را تغییر دهیم تا بتواند با اسم دیگری روی ماهواره هات‌برد قرار بگیرد؛ پرستیوی هم همین طور. ولی همزمان با تغییر ذائقه مخاطبین دیگر نیازی ندارند که ماهواره را تغییر بدهند. ماهواره‌ها وجود دارد ولی عموماً استفاده‌ای که از ماهواره‌ها می‌کنیم برای رساندن سیگنال به شرکت‌هایی است که مجدداً روی شبکه‌های کابلی و یا آی‌پی‌تی‌وی و حتی روی وب سایت‌شان می‌خواهند بارگذاری کنند.
رسانههای بزرگ از ایران‌پرس استفاده می‌کنند
*یکی از موضوعات دیگر افتتاح ایران‌پرس و العالم سوری است که این شبکه‌ها و فعالیت‌های جدید توانسته‌اند چه جایگاهی پیدا کنند و چه میزان تأثیرگذاری را دارند و شما از تشکیل این فعالیت‌های جدید انتظار دارید؟
ایران‌پرس یا خبرگزاری بینالمللی تصویری، کاری بود که سال‌های سال قبل از آن باید انجام می‌شد و اتفاقاً خیلی با تأخیر این پروژه آغاز به کار کرد. ایران‌پرس به دلیل این خلأیی که وجود داشت خیلی زود جای خودش را باز کرد. ما الان حدود 10 الی 12 درخواست از رسانههای بزرگ دنیا داریم. رسانههای بسیار سرشناس و ورزیده دنیا درخواست دارند از سرویس‌های ویژه ایران‌پرس استفاده کنند. اخیراً در این چند ماه اخیر هر رویدادی اتفاق می‌افتد ما می‌بینیم شبکه‌های دنیا آن رویداد را به صورت Clein (بدون کم و کاست، عین مطلب) و صحبت‌های روحانی درباره تحریم‌های جدید بلافاصله به صورت Cleinاستفاده می‌کنند. یا آن تصویر لاشه پهباد که چند روز پیش منتشر شد، نشان دادند کاملا مشخص است این‌ها از تصاویر ایران‌پرس استفاده می‌کنند.
سرویس‌های خبرگزاری تصویری صداوسیما رایگان است
خود راه‌اندازی ایران‌پرس هدف اصلی‌اش این بود وقتی تصویری از رویداد مهم ایران را به صورت Clein با کیفیت بالا و رایگان پخش می‌کنیم به صورت طبیعی رسانه‌ها از آن استفاده می‌کنند این یعنی جریان‌سازی. در واقع ما داریم موضوع رسانه‌ای ایجاد می‌کنیم. در حال حاضر این سرویس رایگان عرضه می‌شوند تا آشنا بشوند. بعداً تلاش می‌کنیم با راه‌اندازی وب‌سایت تخصصی سرویس بتوانیم خدمات ویژه و سفارشی به رسانه‌ها بدهیم که این در واقع یک کار بسیار بزرگی است که انجام می‌شود چه بسا برای صداوسیما و حوزه برون‌مرزی به یک منبع درآمدی مهم تبدیل می‌شود.
به میدان آمدیم تا اهداف شومِ دشمنانه، افکار عمومی را مدیریت نکند
العالم سوریه راه‌اندازی شد، چون در حوزه‌هایی که اقتدار جبهه مقاومت را شاهد بودیم و موجب پیروزی‌های بزرگی برای جبهه مقاومت می‌شد یک خلأیی همیشه داشتیم و از آن رنج می‌بردیم. بعد از اینکه ما در حوزه میدانی یک پیروزی بزرگی را بدست می‌آوریم، دشمن در فضای رسانه‌ای و مدیریت افکار عمومی شروع به سمپاشی می‌کند. هم در عراق این اتفاق افتاد و هم در جاهای دیگر. و عقب‌تر برویم در دهه 70 این اتفاق در بوسنی افتاد. اینجا آمدیم برای اولین‌بار به منظور حفظ دستاوردهای جبهه مقاومت و به پاس خون‌های شهدای مدافع حرم و همچنین برای ابقا و ماندگاری این سنگر و پایگاه و تثبیت جایگاه و حضور فرهنگی‌مان، به میدان آمدیم کار رسانه‌ای قدرتمندی انجام دهیم. تا کسی دیگر با اهداف شوم دشمنانه، مدیریت افکار عمومی را به دست نگیرد که خسارت بزرگی است.
العالم سوری اولین شبکه برون‌مرزی که در ایران استقرار ندارد
برای اینکه این اتفاق نیفتد ما اولین تجربه راه‌اندازی یک شبکه تلویزیونی که صفر تا صد آن در خارج از کشور است به ذهن‌مان رسید. تمام شبکه‌های ما در تهران مستقر هستند و البته دفاتر در خارج از کشور هم دارند. شبکه العالم سوری اولین شبکه‌ای است که دفتر مرکزی آن در دمشق است و تولیدات آن در دمشق و بیروت انجام می‌شود. به لحاظ رویکردی متفاوت از شبکه العالم که خبری و تحلیلی سیاسی است و شبکه متنوعی به لحاظ موضوعات فرهنگی و حتی مشکلات اقتصادی جامعه سوریه، خانواده‌های شهدا و ایثار شهدایی که در مبارزه با گروه‌های تروریستی به شهادت رسیدند. حتی این شبکه به ظرفیت‌های منطقه‌ای هم میپردازد و تمام آن چیزی که به اهمیت این جایگاه برمی‌گردد و روی این موضوعات متمرکز است.
نمی‌گذاریم العالم سوری تعطیل شود!
خوشبختانه توانسته به یک جایگاه قابل توجهی در سوریه برسد و برخی از برنامه‌هایی که همچنان تا چندی پیش به صورت پخش آزمایشی تولید می‌شد با اینکه پخش آزمایشی بود شبکه‌های سوری و غیر سوری تقلید می‌کردند حتی عناوین برنامه ها را برای خودشان تکرار می‌کردند. ولی بدون تعارف با مشکلات سخت و طاقت‌فرسای مالی مواجه هستیم ولی نمی‌گذاریم به هیچ‌وجه این شبکه به عنوان پرچم مقاومت در سوریه تضعیف بشود. روز به روز ان‌شاالله این شبکه به نوآوری‌‌های خوش اضافه می‌کند و برنامه‌های تولیدی این شبکه حتی می‌تواند الگوی مناسب برای بقیه شبکه‌ها هم باشد.
پارستودی بستر حضور رادیوهای برون‌مرزی در فضای مجازی است
*وب‌سایتی هست به نام پارستودی که یکی از زیر مجموعه‌های شماست. آیا این اخباری که منتشر می‌کند به لحاظ شباهت با دیگر شبکه‌های برون‌مرزی، یک نوع موازی‌کاری محسوب نمی‌شود؟
32 رادیو داریم به 32 زبان؛ این 32 رادیو به زبان‌های مختلف برنامه‌هایی را برای حوزه هدف پخش می‌کنند. از کشورهای آسیایی، آفریقایی تا اروپایی و آمریکای لاتین، 32 زبان را پوشش می‌دهند و وب سایت خودشان را هم دارند. 5 رادیوی‌مان را اخیراً به صورت آزمایشی روی فضای مجازی بردیم و تقویت کردیم. و بقیه رادیوها را نیز به تدریج به این مسیر هدایت خواهیم کرد تا حضورشان در فضای رسانههای نوین فعال شود. این پارستودی بستر حضور رادیوی ما در فضای رسانههای نوین است. پارستودی از دو جا تغذیه می‌شود یکی از مجموعه متمرکزی به نام اداره‌کل اخبار و تفاسیر به صورت متمرکز اخبار و تفاسیر مربوط به خود داخل کشورمان، دو جانبه و منطقه‌ای و موضوعات بینالمللی اخبار و تفاسیر را تولید می‌کند و به 32 زبان ترجمه می‌شود و در اختیار رادیوها قرار می‌گیرد. یک منبع دیگر پارستودی، شبکه‌های دیگر ما هستند به صورت حرفه‌ای تهیه خبر و گزارش می‌کنند مثل پرستیوی، العالم، هیسپان‌تی‌وی استفاده می‌شود. البته مسیر دراز و طولانی داریم، تا این وب‌سایت به مرجع مهم تبدیل شوند.
تولیدات برون‌مرزی قابلیت بازپخش در سیما را دارد
*یک انتقادی که همیشه از سیما داشتیم این است که برنامه‌ها و کارهای نمایشی برون‌مرزی را حمایت معنوی نمی‌کند. یعنی در واقع می‌تواند این محتواها را از شبکه‌های داخلی هم پخش کند تا مردم بیشتر با این شبکه‌ها و رسالت‌هایش آشنا شوند. چرا این اتفاق نمی‌افتد؟
من هم معتقدم خیلی از تولیدات برون مرزی قابلیت بازپخش در شبکه‌های داخلی را دارد. تا جایی که امکان داشته باشد با حوزه‌های مختلف سیما، سیاسی و مستند این تعامل را داریم و تعدادی از برنامه‌های ما به صورت منظم در شبکه‌های داخلی زبان‌گردانی و پخش می‌شود. نکته درستی است که مخاطبِ عادی از کار حرفه‌ای شبکه پرستیوی و العالم با خبر شود با وجود اینکه تسلطی بر زبان آن شبکه‌ها ندارد. اما برایش جذاب است و قابلیت پخش در داخل کشور هم داشته باشد این یک امتیاز است. از آن طرف هم این شبکه‌ها با توجه به فرهنگ جامعه هدف تولید می‌شود. فرهنگ جامعه ایرانی با فرهنگ جامعه هدف انگلیسی‌زبان یا عرب زبان یا اسپانیولی‌زبان فرق دارد. یعنی یک حرف‌هایی را می‌زنیم که با محدودیت‌های جامعه هدف، تناسب دارد یا نوع بیان و شیوه بیان و یا موضوع این‌ها ممکن است خیلی با فرهنگ جامعه ایرانی منطبق نباشد و ممکن است ایجاد مشکل کند. ما سعی کردیم روی خط ظریف و باریک حرکت کنیم که هم به تناسب فرهنگ خانواده ایرانی برنامه‌ها پخش شود و در حقیقت ما از نقاط اساسی در رابطه با جامعه هدف دور نشویم.
در بازپخش سریال‌ها درباره چهره‌های ممنوع‌الفعالیت استعلام می‌کنیم
* در موقع بازپخش برخی از فیلم‌ها و سریال‌ها در شبکه آیفیلم، برخی از چهره‌های ممنوع‌الفعالیت دوباره احیاء می‌شوند و این در ذهن مخاطب نسبت به سیاست‌های صداوسیما ایجاد یک تضاد می‌کند. سوال این است آیا پس از تصمیم‌گیری درباره یک بازیگر چرا باید برخی از فیلم‌های آن بازیگر، بازپخش شود. سیاست پخش سریال‌ها و بازپخش در آیفیلم چگونه است و چقدر براساس ذائقه مخاطب این سریال‌ها و فیلم‌ها انتخاب می‌شوند؟
آیفیلم یکی از شبکه‌های پرمخاطب در کشور است و با همین تقریباً نسبت یا شاید کمی‌تر در خارج از کشور دیده می‌شود چون فضای رقابتی فرق دارد. آنجا هم مخاطب علاقه‌مند به برنامه‌های نمایشی و سرگرم‌کننده، فیلم و سریال است و عمده مخاطبین توجه ویژه نشان می‌دهند به ویژه تولیداتی که صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران روی آنتن می‌برد. چون این تولیدات خانواده‌پسند و سالمی است به نسبت تولیداتی که در کشورهای دیگر انجام می‌شود. به همین دلیل شعار شبکه آیفیلم عربی شبکه درام برای خانواده، شبکه سرگرمی برای خانواده و کاملاً یک واقعیت است. اما در داخل کشور به خاطر اینکه شبکه آیفیلم فارسی اولین شبکه ای بود به بازپخش سریال‌های محبوب که قبلا پخش شده، روی آورد جایگاه ویژه‌ای پیدا کرد. الان هم آیفیلم فارسی در نظرسنجی‌ها دو سه شبکه پرمخاطب تولیدات نمایشی است که معمولاً توجه ویژه می‌شود. اما درباره استفاده از چهره‌ها ما با توجه به استعلامی که انجام می‌دهیم این موارد رعایت می‌شود. اگر موضوع خاصی باشد که توجه جدی را بطلبد، مورد توجه قرار می‌گیرد معمولا مشکلی که به صورت حاد برای ما بوجود آمده باشد که از یک حساسیتی غافل شده باشیم پیش نیامده و اگر استعلامی انجام شود و تذکری داده شود حتما خودمان را انطباق می‌دهیم.
فیلمی که تصویر دقیقی از ایران نشان ندهد، پخش نمی‌کنیم
*چقدر ذائقه مخاطبان خارج از کشور در انتخاب فیلم‌ها و سریال‌ها دخالت دارد؟
هم ذائقه مخاطب حائز اهمیت است و هم تصویری که می‌خواهیم از جمهوری اسلامی نشان دهیم. ما در انتخاب فیلم‌های سینمایی و سریال‌های تلویزیونی برخی از تولیدات شاید تصویر دقیق، روشن و دقیقی از کشور به مخاطب خارجی نشان ندهد. وقتی ما این آثار را در ترکیب سینما و تلویزیون قرار می‌دهیم خیلی برای مخاطب داخلی که اینجا زندگی می‌کند مسئله‌ای نداشته باشد. ولی مخاطبی که داخل ایران نیست و از طریق این تولیدات با ایران آشنا می‌شود این فیلم را ببیند. با این فیلم امکان دارد تصور مخاطب خارجی نسبت به ایران تصور غیرواقعی باشد. لذا این دقت را می‌کنیم که تولیدات نمایشی، فیلم و سریالی که از شبکه آیفیلم فارسی، آیفیلم عربی و انگلیسی و آیفیلم 2 روی آنتن برود که تصویر سالمی از کشور و فرهنگ ایران به مخاطب ارائه بدهد و از آن طرف هم ملاحظه و حساسیت جامعه مخاطب را مجبور هستیم مدنظر قرار دهیم.
تلویحاً به ما گفتند این روابط خانواده ایرانی توقعات را بالا برده است
ما در یک مقطعی بود که از برخی از ملاحظات کشورهای عربی باخبر شدیم که می‌گفتند تلویحاً این روابط خانوادگی بین زن و شوهر، برادر و خواهر و زن و مردی که شما نشان می‌دهید در کشور ما وجود ندارد به تعبیر خودشان می‌گفتند یک مقدار بد عادت شدند که خانم‌ها و همسران ما این تصویری که از خانواده نشان می‌دهید بدآموزی دارد. منظورشان این است که شما آزادی عمل، ارتباطات و آزادتری بین زن و مرد در خانواده و جامعه وجود دارد نکته ای که باید توجه کرد. تناسب این ملاحظات فرهنگی با جامعه هدف، نکته مهمی است که به آن توجه داریم.
سعی کردیم از بروز سوءتفاهم جلوگیری کنیم
*برای اقوام هم بوجود آمده است. چون برخی از سریال‌ها میان اقوام و مذاهب هم گویا واکنش‌هایی داشته شما چه طرح و برنامه‌ای برای کاهش عمق این واکنش‌ها به پایین‌ترین سطح ممکن اندیشیده‌اید؟
خیر. معمولاً سریال‌هایی که تولید شده خوشبختانه به حساسیت‌های مذهبی توجه شده و خیلی کم ما مجبور شدیم دست ببریم. یا بهتر بگویم اصلاً دست نبردیم نه در سریال «مختارنامه» و نه در سریال «امام علی(ع)». سعی کردیم از بروز سوء تفاهم جلوگیری کنیم.
*به عنوان حسن ختام از خلأهای برون‌مرزی بعد از گذشت چهل ساله انقلاب اسلامی صحبت کنید. چشم‌انداز و چه کارهای توسعه‌ای در آینده خواهید داشت؟
ما خلأهای زیادی داریم. جمله‌ای که به آن اعتقاد دارم و همواره می‌گویم این است که ما کارهایی کردیم و اتفاقاتی که در برون مرزی افتاده اما در مقایسه با کارهایی که باید بشود و متناسب با طراز انقلاب اسلامی است، هیچ است. در حقیقت کارهای نکرده‌مان بیشتر از کارهایی است که انجام داده‌ایم. ما بیشتر از حوزه مخاطبی که برای ما پوشش دادند و گسترش ارتباطات ما و گسترش نفوذ معنوی جمهوری‌اسلامی، انجام ندادیم که از نان شب هم واجب‌تر است. حوزه‌هایی که بیشتر به شرق هم برمی‌گردند حوزه‌های چین، روس و اردو و... حوزه‌هایی هستند خیلی قوی‌تر در آن ظهور داشته باشیم و در آن مخاطب جذب کنیم. اما به دلایل مختلف بحث پشتیبانی و مالی نتوانستیم آن طور که می‌خواهیم کاری کرده باشیم. حوزه فرانسوی‌زبان ما باید به صورت جدی آنجا جضور داشته باشیم ولی کار ویژه‌ای نکردیم.
یک روزی که پیام برون‌مرزی عقب بیفتد، خسارت می‌بینیم
خلأ زیاد داریم و حتی متناسب با برنامه‌های ویژه‌ای که برای برنامه پنج ساله برون‌مرزی طراحی کردیم به دلیل مشکلات ساختاری و بودجه‌ای که داریم متناسب با آن عمل کنیم در طول 5 سال کارهایی انجام دهیم و تعهداتی داریم که به آن عمل کنیم. راه سختی است و با مشکلاتی روبرو هستیم و با آن زندگی می‌کنیم اما از آن طرف هر یک روزی از توجه به این حوزه‌های بسیار مهم که باید صدای جمهوری اسلامی را بشنوند و نمی‌شنوند و برای رساندن پیام به این مناطق تأخیر داشته باشیم، خسارت می‌بینیم. خلأهای ما خلأهایی است در حوزه دسترسی به جامعه مخاطب که امیدواریم ان‌شاالله این‌ها تکمیل بشود.
چالش بزرگی پیشِ‌رو داریم
یکی از خلأهای ما این است که یک فضای سنتی رسانه‌ای به فضای رسانه‌ای نوین نقل مکان کنیم و این خودش در حقیقت چالشی می‌تواند برای ما باشد. منظورم این است که در دنیایی به سر می‌بریم رسانه‌ها به صورت لحظه‌ای در حال تغییر و تحول هستند. فضای رسانه‌ای از ده سال و حتی 2 سال پیش به صورت کلی تغییر کرده و ذائقه مخاطبین به صورت لحظه‌ای در حال تغییر است ما برای اینکه بتوانیم این دستگاه عظیم رسانه‌ای جمهوری اسلامی را با ساختار، تشکیلات، نیروی انسانی و بودجه منطبق کنیم یک چالش بزرگی را پیش رو داریم که دنبال برطرف کردن آن هستیم.
برون‌مرزی صاحب شبکه فرانسوی و روسی هم می‌شود؟
عبور از این مرحله به مرحله بعد کار سخت و دشواری است فقط بحث‌های پشتیبانی و مالی نیست بحث اندیشه‌ای و تغییر در افکار و اندیشه و نیروی انسانی که بتواند در این فضا کار کند نیز چالش‌های دیگری است که باید پشت سر بگذریم و چاره‌ای نداریم به این سمت برویم. البته لازمه عبور از تحریم‌های ظالمانه است که حضورمان را در فضای مجازی اثبات و تقویت کند و هم لازمه انطباق با ذائقه جدید رسانه‌ای در کل دنیاست که به سمت استفاده از فضای جدید می‌رود. قطعاً در آینده اولویت ما رسیدگی به چند حوزه مخاطب خصوصاً حوزه فرانسوی و روسی است. امیدواریم بتوانیم در این حوزه‌ها صاحب شبکه بشویم و یا ورود رسانههای اجتماعی این دو زبان را شاهد باشیم. قدم‌های خوبی را برداشتیم امیدواریم آن اتحادیه رسانههای همسو را مدنظر داشته باشیم تا بتوانیم این را شکل بدهیم. تا حدودی شکل پیدا کرده اما باید وسیع‌تر شود و در حوزه‌هایی که ما حضور خیلی تعیین‌کننده نداشتیم مثل کودک و نوجوان، قدم‌های اولیه را برداشتیم و حوزه وب‌سایت و فضای مجازی در شبکه الکوثر و سحر باید دوام و گسترش پیدا کند.
گزارش و گفتگو از مجتبی برزگر
انتهای پیام/
