اعتراضات تفلیس و تنش در روابط گرجستان و روسیه

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، تظاهرات نیروهای مخالف دولت گرجستان در تاریخ 20 ژوئن و در اعتراض به سفر هیات پارلمانی روسیه به این کشور برای شرکت در مجمع بین پارلمانی کشورهای ارتدکس در تفلیس به خشونت کشیده شد و در جریان آن 240 نفر مصدوم و 305 نفر نیز بازداشت شدند. تاکنون کرملین نشان داده که تمایل دارد پاسخی بر اساس کاهش تدریجی و مرحله به مرحله در روابطش با گرجستان را اجرا کند.

این گونه به نظر می‌رسد که ولادیمیر پوتین به این واقعیت توجه دارد که وضعیت اقتصادی روسیه بدتر از آن چیزی است که به طور رسمی درباره رشد اقتصادی این کشور ثبت شده و همچنین محبوبیت وی نسبت به آمار نظرسنجی های نیمه رسمی انجام شده کمتر شده است.

پوتین در برنامه تلویزیونی پرسش و پاسخ سالانه خود که در تاریخ 20 ژوئن پخش شد، تلاش کرد تا به مردم اطمینان دهد که نیاز های اجتماعی آنها در اولویت های دولت قرار دارد. با این حال، روس ها از اظهارات وی راضی نبودند و بر اساس اعلام برخی رسانه ها تعداد بینندگان این برنامه تلویزیونی نیز به نسبت گذشته به شدت کاهش داشته است.

کاهش درآمدهای مردم برخلاف ادعاهای دولتی همچنان ادامه دارد. علاوه بر این رکود اقتصادی دیگر حتی برای نخبگان حکومتی نیز قابل تحمل نیست چرا که باعث نارضایتی های اجتماعی شده و با وجود کمک های دولتی راهی برای راضی نگه داشتن مردم دیگر وجود ندارد (1).

تظاهرات ضدروسی در گرجستان و افزایش تنش ها میان مسکو و تفلیس فرصتی را در اختیار کرملین قرار داده تا نگاه ها را از مسائل داخلی به سمت مسائل بیرونی متوجه کند.

نا آرامی ها در گرجستان از روز پنجشنبه و برای آن آغاز شد که سرگئی گاوریلوف از نمایندگان دومای روسیه که ریاست یک مجمع پارلمانی به نام مجمع پارلمانی کلیسای ارتدوکس را برعهده دارد در پارلمان گرجستان سخنرانی کرد.

سخنرانی گاوریلوف به زبان روسی و اینکه در کرسی رئیس پارلمان نشسته بود با اعتراض مخالفان دولت این کشور مواجه شد و جمعی از فعالان سیاسی معترض، سخنرانی وی را برهم زده و گاوریلوف مجبور به ترک پارلمان شد.

در پاسخ به این تظاهرات ولادیمیر پوتین دستور توقف پرواز هواپیماهای مسافربری این کشور از 8 جولای (برابر 17 تیر ماه) به گرجستان را صادر کرد. پوتین از هیات دولت روسیه خواست که  هر چه سریعتر  برای بازگشت شهروندان این کشور که در گرجستان بسر می برند، اقدام کنند.

براساس آمار رسمی  در پنج ماه اخیر 540 هزار روسی  توسط 6 شرکت های هواپیمایی این کشور  و 2 شرکت گرجستانی به تفلیس سفر کردند که این رقم در مقایسه  با دوره مشابه سال قبل  31 درصد افزایش نشان می دهد.

طبق گزارش منابع رسمی روسیه بطور متوسط سالانه یک میلیون و 500 هزار از روسیه به گرجستان سفر می کنند. نهاد دولتی امور گردشگری روسیه پیش بینی کرد که با به کار گیری محدودیت ها برای شرکت های هواپیمایی، سفرهای گردشگری از روسیه به گرجستان 60 الی 70 درصد کاهش خواهد یافت.

در حال حاضر و براساس نظرسنجی ها فقط 11 درصد از مردم روسیه نگاهی منفی به گرجستان دارند، در سال 2009 این آمار حدود 62 درصد بود. از نتایج اجتناب ناپذیر فشارهای اخیر مسکو، تضعیف سیاست های اعمالی روسیه بر گرجستان و تحت تاثیر قرارگرفتن سیاستمداران روس گرای این کشور شده است (2).

استفاده روسیه از بحث گردشگران روس جهت فشار بر گرجستان که در زمان ایجاد تنش میان روسیه و ترکیه نیز مورد استفاده مسکو قرار گرفت عاملی است که کرملین برای گسترش و حفظ تسلط خود بر جمهوری های سابق شوروی مورد استفاده قرار می دهد.

اوضاع گرجستان ممکن است به پوتین کمک کند تا با اعتماد به نفس بیشتری در نشست آتی گروه 20 در اوزاکای ژاپن شرکت کند. موضوع اصلی نشست اوزاکا این است که آیا چین و ایالات متحده در نهایت می توانند به یک توافق تجاری جدید برسند یا نه.

روسیه تاثیر خاصی در حل و فصل این موضوع ندارد و بعید به نظر می رسد که حتی نشست سه جانبه روسیه، چین و هند در حاشیه این کنفرانس نیز سود خاصی برای مسکو داشته باشد.

از سوی دیگر جزایر کوریل نیز هنوز به عنوان مسئله ای حل نشده بین روسیه و ژاپن باقی مانده است. جزایر کوریلمجمع‌الجزایری آتشفشانی در استان ساخالین در روسیه است که ژاپن مدعی دو جزیره بزرگ جنوبی آن است و آن‌ها را بخشی از خاک خود می‌داند.

این اختلاف بر سر مالکیت جزایر کوریل باعث بروز مناقشه‌ای طولانی مدت بین دو کشور ژاپن و روسیه شده ‌است. پوتین در اوزاکا دیداری دوجانبه با دونالد ترامپ رئیس جمهور اسالات متحده خواهد داشت. این دیدار تایید شده اما دستورالعمل و موضوع گفتگوها هنوز اعلام نشده است.

به نظر می رسد که پوتین تمایل دارد در مورد کنترل تسلیحات گفتگو کند، چرا که اخیرا وی به صورت عمومی سخنرانی های متعددی درباره توسعه سیستم های سلاح های مافوق صوت از سوی روسیه داشته است. از این رو انتظار می رود که ایالات متحده نیز تمایل به گفتگو پیرامون این مساله داشته باشد.

از سویی ترامپ نیز تمایل دارد در زمینه چارچوب های جدید کنترل تسلیحات با چین مذاکره کند. پیش بینی می شود که پوتین موضوع گرجستان را در گفتگوهای دوجانبه با ترامپ مطرح کند، همان طور که ترامپ احتمالا موضوع ایران را در دستور کار قرار خواهد داد (3).

بحران گرجستان در مقایسه با مساله ایران ساده تر است و حتی تمرکز فضای بین الملل بر مساله ایران و بحران خلیج فارس فرصت مناسبی در اختیار روسیه قرار می دهد تا بتواند اوضاع قفقاز را بهتر مدیریت کند تمرکز بر مساله گرجستان و حتی احتمال حمله مجدد نظامی همانند آنچه در سال 2008 اتفاق افتاد و به جنگ اوستیای جنوبی معروف است می تواند به کرملین کمک کند تا افکار عمومی را بسیج کند.

اعلام آماده باش به نیروهای نظامی روسیه و آمادگی برای انجام یک رزمایش نظامی تمهیداتی است که نشان می دهد کرملین سعی دارد تا از این شیوه برای کنترل این مناقشه استفاده کند (4).

کاملا محتمل است که نشست گروه 20 در اوزاکای ژاپن بدون هیچ دستاورد خاصی به پایان برسد. از سویی حتی به وقوع پیوستن یک اعتراض محلی در داخل روسیه می تواند نتایج بدی را سبب شود.

در صورت وقوع این امر، کرملین برای هدایت نارضایتی عمومی نیازمند یک حواس پرتی است و در این حالت است که گرجستان می تواند به هدفی برای واکنش نظامی سریع روسیه تبدیل شود. مخالفت های امریکا و اروپا به سختی می تواند باعث انصراف روسیه شود، از سویی نیز همراهی افکار عمومی داخلی نیز تضمین شده نیست.

چرا که افکار عمومی روسیه نگران این است که اقدامی مانند اشغال کریمه اوکراین در قبال گرجستان می تواند تحریم های شدیدتری را متوجه این کشور بکند و به جای رکو اقتصادی فعلی این کشور را با یک بحران شدید اقتصادی مواجه کند.

1. https://www.vedomosti.ru/technology/news/2019/06/24/804880-liniyu-putinim
2. https://www.levada.ru/2019/06/14/soyuzniki-i-vragi-sredi-stran/
3. http://www.ng.ru/dipkurer/2019-06-16/9_7598_usa.html
4. https://tass.com/defense/1065308

انتهای پیام /