جاده لار-جهرم- بندرعباس ظرفیت تردد کنونی را ندارد؛ هیچ مدیری در توزیع اعتبارات دخیل نیست

به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، حوادثی که در چند روز اخیر در محور لار – جهرم رخ داده است، موجی از واکنش‌ها را در منطقه به‌دنبال داشته است. در تاریخ 10 تیرماه در تصادف زنجیره‌ای در این محور 6 نفر کشته و 5 نفر زخمی شدند.

از آنجا که موضوع دو بانده شدن این محور سال‌هاست یکی از مطالبات جدی مردم این منطقه به شمار می‌رود، گفت‌وگویی با محمدرضا باقری‌فرد مدیر راه و شهرسازی لارستان درباره این محور و وضعیت آن داشته‌ایم که مشروح آن در زیر می‌آید.

تسنیم: ابتدا درباره محور جهرم – لار- بندرعباس توضیح دهید، اینکه چه میزان پیشرفت داشته و در حال حاضر در چه نقطه‌ای قرار دارد.

باقری‌فرد: قبل از هر چیز بابت حادثه‌ای که رخ داده، متاسف هستم و به خانواده این افراد نیز تسلیت می‌گویم. هیچ مدیری دوست ندارد که در حوزه استحفاظی‌اش چنین اتفاقی رخ دهد.

محور جهرم- لار- بندرعباس بین 3 اداره کل راه و شهرسازی فارس، راه و شهرسازی لارستان و راه و شهرسازی هرمزگان یک طرح ملی مشترک است و سالیانه هم در پیوست بودجه مبلغی برای این پروژه پیش‌بینی می‌شود.

210 کیلومتر از این مسیر در حوزه استحفاظی لارستان قرار دارد، 56 کیلومتر از جهرم به سمت لار در حوزه استحفاظی اداره کل راه و شهرسازی فارس و 85 کیلومتر هم که بزرگراهی نشده در حوزه راه و شهرسازی هرمزگان است. قریب به 350-360 کیلومتر طول کل محور است.

پروژه به صورت بزرگراه تعریف شده است. از 210 کیلومتری که در حوزه لارستان واقع شده توانسته‌ایم که 35 کیلومتر را به بهره‌برداری برسانیم. از سمت لار به سمت جهرم به صورت پیوسته به بهره‌برداری رسیده است.  

52 کیلومتر از 105 کیلومتر محور لار – جهرم هنوز به مناقصه نرفته است، در حال پیگیری هستیم که به مناقصه برود. 22 کیلومتر باقی مانده هم در حال انجام است.

تمام قطعات جهرم در حوزه اداره کل فارس به مناقصه رفته است. مشکل ما این است که بخشی از مسیر هنوز به مناقصه نرفته است.

از لار به بندرعباس به طول 19 کیلومتر به اعتبار 33 میلیارد تومان هم مجوز گرفتیم 2 بار به مناقصه رفته اما هیچ پیمانکاری نیامده است. این همان است که زمان  وزارت آقای آخوندی مجوز دادند اما به دلیل عدم تامین اعتبار پیمانکار خاتمه کار داد و پروژه نیمه تمام رها شده است.

10 کیلومتر از این 19 کیلومتر به بیس یعنی به مرحله قبل از آسفالت رسیده اما مابقی هیچ اتفاقی نیفتاده است. برای این قسمت نیز مجوز گرفتیم که دوباره به مناقصه بگذاریم.

از نظر کیلومتر، بیشترین کیلومتر در حوزه لارستان واقع است و کمترین کار هم از نظر بزرگراهی در حوزه لارستان صورت گرفته است. ما 35 کیلومتر به بهره‌برداری رساندیم. جهرم به سمت لار هنوز به بهره‌برداری نرسانده ولی فعال است و در حال انجام کار.

از نظر اعتباری در سال 96 یک میلیارد و 500 میلیون تومان اعتبار پیوست قانون بوده است، با تلاش‌های اداره کل راه و شهرسازی، استانداری و نماینده شهرستان توانستیم به 9 میلیارد و 500 میلیون تومان برسانیم. این اعتبارات ریالی نیست بلکه اسناد خزانه است.

در سال 97 سه میلیارد و 625 میلیون تومان بوده که با پیگیری و ملاقات با آقای نوبخت به 25 میلیارد و 820 میلیون تومان رسید.

اما با همین اعتبار  کم تصمیم گرفتیم که پراکنده کار نکنیم؛ به سمتی برویم که بزرگراه به صورت پیوسته افتتاح شود. در سال 95، 10 کیلومتر، در سال 96، 4.5 کیلومتر گردنه نارنجی که تنها گردنه صعب‌العبور محور لار – جهرم- بندرعباس بود انجام شده و به بهره‌برداری رسیده است.

گردنه نارنجی 12 سال پیش شروع شده و 3 پیمانکار عوض شده بود. ما 2 سال وقت گذاشتیم تا توانستیم گردنه نارنجی را به بهره‌برداری برسانیم. در این منطقه از نظر بار ترافیکی مشکل داشتیم. همین 4.5 کیلومتر معادل 10 کیلومتر در دشت هزینه و وقت برده است. در سال 97 هم 8.5 کیلومتر به بهره‌برداری رسیده است.

ما هر سال مقداری بهره‌برداری از این  پروژه را داشتیم. از این نظر که مردم می‌گویند باید باند دوم ساخته شود درست است، اما باید ابزار و شرایط هم فراهم باشد.

تسنیم: یکی از مواردی که مردم مطرح می‌کنند تفاوت پیشرفت پروژه در جهرم و لارستان است، علت چیست؟

باقری‌فرد:کمترین طول پروژه در حوزه جهرم است. حوزه جهرم 56 کیلومتر است اما 210 کیلومتر در حوزه لارستان است. جهرم در حال کار است اما هنوز به مرحله بهره‌برداری نرسیده است علاوه بر آن این طور نیست که کل 210 کیلومتر را ما مجوز داشته باشیم و مناقصه گذاشته باشیم. به اندازه اعتبار سالانه به مناقصه می‌گذاریم و بهره‌برداری می‌کنیم.

اگر اعتبار باشد پروژه پیش می‌رود، محدودیت منابع مالی داریم. یک پروژه ملی بین 2 استان است، دیگران هم می‌روند پیگیری می‌کنند و اعتباری می‌گیرند.  

امسال بیشترین اعتبار را بندرعباس و پس از آن لارستان و بعد جهرم گرفت. برای هزینه کرد اعتبارات اولویت این است که طلب قبل را صفر کنیم.

بدهی‌هایی ما از قبل داریم متعلق به پیمانکارانی که از قبل در این مسیر کار کردند. 20 کیلومتری که کلنگش زمان وزارت آخوندی خورده امسال توانستیم از اعتبارات 25 میلیارد، 3 میلیارد به پیمانکار بدهیم. هنوز 9 میلیارد از ما طلب کار است.

تسنیم: این محور تصادفات و ترددهای زیادی دارد، درباره علل این موضوع نیز توضیح دهید.

باقری‌فرد: اتفاقی که باعث حساسیت بیشتر شده به دلیل اینکه این مسیر کوتاه‌ترین، کم هزینه‌ترین و کم استهلاک‌ترین مسیر است، گردنه نارنجی هم حذف شده و بخشی از راه در حوزه فارس از سروستان به سمت صفاشهر به بهره‌برداری رسید سبب شده که تمام بارهای ترافیکی و ماشین‌های عمومی از این مسیر تردد کنند.

به دلیل اینکه استهلاک کمتری دارد و مجتمع‌های خدماتی در مسیر به بهره‌برداری رسیده و امکانات و خدمات خوب در این محور است ضمن اینکه براساس آمار روزانه از بندرعباس 450 تریلی حامل سوخت و مواد غذایی به سمت استان فارس و مرکز کشور بارگیری می‌شود یعنی هر ساعتی 20 تریلی بارگیری می‌شود و در این مسیر تردد می‌کنند.

ما در هفته گذشته 4 واژگونی تریلی مواد سوختی داشتیم. برای این مسیر باید فکر اساسی شود. ابتدا باید تردد ناوگان حمل مواد نفتی و سوختی تعیین تکلیف یا کنترل ویژه شود. از آن طرف هم باید توجه ویژه به این پروژه شود چون ما چه بخواهیم و چه نخواهیم محور جهرم به لار  و بندعباس حالت قیف عمل می‌کند. از سمت مرکز به شیراز تا جهرم دوبانده و بزرگراهی شده اما جهرم به بعد مانده است.

مردم درست می‌گویند بعد از جهرم هنوز یک متر هم بزرگراهی نشده و به بهره‌برداری نرسیده است. برای این مسیر باید فکر اساسی شود چون ترافیکش بالاست و جاده موجود  پاسخگوی این همه بار ترافیکی نیست، می‌طلبد که تصمیم جدی درباره تخصیص اعتبار و فعال شدن پروژه گرفته شود.

ما آمادگی کامل داریم که اگر مجوز همه قطعات هم دهند به زیر کار ببریم و عملیات اجرایی را شروع کنیم اما مشکل ما مشکل اعتبار است.

تسنیم: درباره تصادفی که چند روز پیش رخ داد، علل آن چیست؟

باقری‌فرد: تصادفی که رخ داد در دشت شرفویه  اتفاق افتاده یعنی در نقطه‌ای که هیچ قوسی و پیچی نداشته و دارای علائم عمودی و افقی و شیار خط‌کشی بوده و ناحیه عاری از هر نوع مانع است. ماشینی که مسبب این تصادف شده وانت پراید بوده که بارش ماهی و سرعتش زیاد بود و با انحراف به چپی که داشته در حال سبقت باعث شده که رخ به رخ تصادف شود. براساس نظریه کارشناسی قرارگاه پلیس جنوب وضعیت آسفالت و شیب مناسب هم بوده است.

تصادف رخ به رخ، شدت تصادف و سرعت هم بالا بوده در نتیجه باعث شده فاجعه رخ دهد. علت تصادف هم براساس نظریه پلیس‌راه جنوب بی‌احتیاطی راننده و نقض ماده 119 راهور بوده است.

تسنیم: چرا برای تکمیل این پروژه با توجه به گستردگی از بخش خصوصی استفاده نشده است؟

باقری‌فرد: ما 2 سال روی این موضوع کار کردیم و مجوز گرفتیم. اگر سرمایه‌گذاری بیاید با مشارکت دولت یا به صورت کامل خودش سرمایه‌گذاری کند ما آمادگی واگذاری داریم، اطلاعیه هم زدیم. 4-5 سرمایه‌گذار هم آوردیم اما به دلیل نوسانات قیمت ارز و شرایط اقتصادی تمایلی به سرمایه‌گذاری ندارند.

از تمام ظرفیت‌های قانونی استفاده کردیم، مجوزی هم قانون بودجه سال گذشته گذاشته بود به نام ماده 56 که استفاده از بحث سرمایه‌گذاری بود منتهی مدلش این بود که سرمایه‌گذار باید تمام قطعات را بسازد تحویل موقت کند بعد از 3 سال دولت پولش را برگرداند. با شرکتی رایزنی کردیم مجوزات لازم را گرفتیم. باز هم نوسانات ارز در سال گذشته پیش آمد و به نتیجه نرسید.

با وجود اینکه این جاده توجیه اقتصادی دارد و مقرون به صرفه است اما بخش خصوصی جرات ورود ندارند. در کنار این آزادراه لامرد – پارسیان به طول 50 کیلومتر همزمان با اینها شروع شد اما چون در آنجا سرمایه‌گذار بومی آمدند کامل شد.

پیشنهادمان این است کسانی که توان مالی دارند، اگر بتوانند کمک کنند در بحث مشارکت ورود کنند، سود سرمایه و ایجاد انگیزه و تشویقی هم در نظر گرفته شده است اما کسی استقبالی نکرده است.

بیش از 60 مورد مکاتبه ظرف 3 سال گذشته انجام دادیم اما به دلیل شرایطی که پیش آمد، انتظاری که مردم داشتند محقق نشد.

تسنیم: برخی معتقدند که توزیع بودجه در حوزه استحفاظی شما به عدالت صورت نمی‌گیرد، در این باره چه نظری دارید؟

باقری‌فرد: توزیع بودجه دست من نیست. 2 نوع بودجه داریم بودجه ملی و استانی، دبیرخانه بودجه استانی در کمیته برنامه‌ریزی استان است. شاخص‌های هر شهرستان هم مشخص است و بر همین اساس هم بودجه بین شهرستان‌ها توزیع می‌شود. نه من و نه هیچ مدیرکل دیگری نقشی در توزیع اعتبارات شهرستانی نداریم.

بعد از توزیع در مرحله استان، بودجه در شهرستان با ریاست فرماندار تقسیم می‌شود. فرماندار هم براساس پروژه‌هایی که دارد تقسیم می‌کند. هیچ مدیری در توزیع اعتبارات دخیل نیست.

فرماندار هم با توجه به محدودیت‌های قانونی و با توجه به سرفصل‌های خاص تعریف شده، بودجه را توزیع می‌کند. برخی از شهرستان‌ها مثل لامرد، خنج و مهر اعتبارات نفت و گازش زیاد است و شهرستان کم است این بودجه به چشم می‌آید اما در شهرستانی مانند لارستان شهرستان بزرگ است و بخش مرکزی نمی‌تواند از اعتبارات نفت و گاز استفاده کند چون منطقه محروم نیست این شکاف ایجاد می‌کند.

در لامرد قبلا بزرگراهی از عسلویه به سمت مهر وجود داشته که با اعتبارات وزارت نفت ساخته شده است و تحویل اداره راه شده است. استفاده از ظرفیت قانونی بوده است. در لامرد ما فقط جاده را تحویل گرفتیم اما برای لکه‌گیری و نگهداری باید هزینه کنیم.

درباره ماجرای جاده چک چک در گراش و اعتباری که برای این موضوع داده شده است هم لازم است بگویم چک چک جز شهرستان گراش است، گراش فرماندار مستقل دارد که اعتبار خود شهرستان گذاشته است. کسانی که این مباحث را مطرح می‌کنند اطلاعات بودجه‌ای ندارند. اگر در یک جلسه با حضور فرمانداری و افرادی که دخیل حوزه بودجه هستند، باشند متوجه می‌شوند.

اعتبارات وزارتخانه هم ملی است، پیوست قانون دارد که در مجلس مصوب می‌شود. در این مورد هم نماینده و هم مدیران کل می‌توانند نقش داشته باشند. بیش از 70 درصد اعتبارات در حوزه راه ملی است. اعتبارات استانی صرف امور جاری می‌شود.

کسانی که انتقاد می‌کنند باید این هجمه را بردارند و به کمک اداره راه بیایند و با تخریب یک نفر و دو نفر مشکل برطرف نمی‌شود. باید قانون را قبول داشته باشیم.

جاده‌سازی زمان بر است. در خوش‌بینانه‌ترین حالت سالی 20 کیلومتر می‌توانیم به بهره‌برداری برسانیم. مگر اینکه اعتبار ویژه بدهند و همه با هم کمک کنند.

تسنیم: درباره مطالبات پیمانکاران نیز توضیح دهید.

باقری‌فرد: همه مطالبات داده نشده است. بیش از 40 میلیارد تومان در محور جهرم – لار و لار بندرعباس مطالبه دارند.

تسنیم: در شرایط فعلی چه اقداماتی برای برطرف کردن نقاط حادثه‌خیز این محورها انجام شده است؟

باقری‌فرد:در حال حاضر این محور نقطه حادثه خیز ندارد، تنها نقطه حادثه‌خیز گردنه نارنجی بود که بعد از 12 سال و تغییر 3 پیمانکار برطرف شد. تصادف را باید از ابعاد مختلف بررسی کرد از راننده تا کیفیت خودرو باید مدنظر قرار گیرد.

45 درصد ترددها در این محور ماشین سنگین است. جذابیت این محور نسبت به سایر محورها باعث شده که تردد زیاد صورت بگیرد به گونه‌ای که دیگر جاده فعلی جوابگو نیست. حتی حوزه جهرم هم زودتر به سرانجام برسد به نفع مردم است. حساسیت‌ها باید به سمت درست سوق پیدا کند.

گفت‌وگو از حلیمه زارع 

انتهای پیام/ح