به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، خوبی و احسان به دیگران از مرامهای پسندیده در تعاملات اجتماعی شناخته میشود. همچنین این خصلت در حوزه عمل اجتماعی و هنجارهای پسندیده قرار میگیرد و یکی از فضیلتهای اخلاقی نیز به شمار میرود. خداوند در قرآن نسبت به احسان به دیگران تأکید دارد و مردم را در انجام این امر مورد تشویق قرار داده است. کمک مالی به خویشان و بستگان یکی از مصادیق آن است؛ همچنین یتیمان و بیچارگان و همسایگان دور و نزدیک و نیز دوستان بسیار نزدیک و همنشین و در راهماندگان نیز از جمله کسانی هستند که میبایست بی هیچ چشم داشتی به آنان احسان کرد.
قرآن بیان می کند که احسان به دیگران در حقیقت احسان به خویشتن است چنانکه میفرماید: إِنْ أَحْسَنتُمْ أَحْسَنتُمْ لِأَنفُسِکُمْ (اسراء آیه7)؛ زیرا شخص با احسان و نیکوکاری، شخصیت خود را کامل میکند و موجب تعالی روح خویش میشود. اگر انجام اعمال پسندیده و نیک، انسان را از خسران رهایی میبخشد و مصداق انسان پیروز و فائز میشود به این معناست که انسان در یک فرآیندی خود را از نقص به کمال میرساند. در مقابل، هر فردی که از فطرت سالم برخوردار باشد، زبان به ستایش و تحسین اهل احسان و نیکوکاران میگشاید و یا به صورت عملی در صدد جبران خوبی بر میآید. از نگاه آموزههای دین و ارزشهای انسانی اگر کسی خدمتی به شما کرد، نباید آن را از یاد برد و این خدمت را باید روزی جبران کرد همچنان که امام رضا(ع) در روایتی فرمود: «کسى که شکرگزارى ولیّنعمت خود از خلق خدا نکند، شکرگزارى از خدا نکرده است؛ مَنْ لَمْ یَشْکُرِ الْمُنْعِمَ مِنَ الْمَخْلُوقِینَ لَمْ یَشْکُرِ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ.» (عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج2، ص24)
امیرالمؤمنین (ع) در دیگر روایت درباره روش پاسخ دادن به ستایشها و نیکىها فرمود: «چون تو را ستودند، بهتر از آنان ستایش کن، و چون به تو احسان کردند، بیشتر از آن ببخش. به هر حال پاداش بیشتر از آن آغاز کننده است؛ إِذَا حُیِّیتَ بِتَحِیَّةٍ فَحَیِّ بِأَحْسَنَ مِنْهَا، وَ إِذَا أُسْدِیَتْ إِلَیْکَ یَدٌ فَکَافِئْهَا بِمَا یُرْبِی عَلَیْهَا، وَ الْفَضْلُ مَعَ ذَلِکَ لِلْبَادِئِ».
این میتواند به این معنا باشد که سپاسگزار در حقیقت شخصیت خود را بروز و ظهور داده است؛ و تشکر از دیگری و احسان کننده، در حقیقت بیانگر ارزش و جایگاهی است که شخص برای خویش قائل است و با تشکر، این جایگاه و ارزش را به نمایش میگذارد و به دیگران نشان میدهد تا چه اندازه برای شخصیت خود ارزش قائل است. گاهی ممکن است افراد در آماج محبت دیگران قرار گیرند، اما به جای جبران خوبی، دچار عُجب و تکبر میشوند؛ به این معنا که خود را لایق این مهر و محبت میدانند؛ این چالش بیشتر در زمانی رخ مینماید که فرد به یک موقعیت اجتماعی مناسبی دست یافته باشد و یا از زیبایی ظاهری و یا یک خصلت درونی و ویژگی خاص برخوردار باشد غافل از اینکه مردم چنین تصوری ندارند مگر افراد چاپلوس.
انتهایپیام/