تصویب شورای "توسعه سواحل مکران" در دولت؛ تأسیس سازمان از دستورکار خارج شد؟+فیلم

به گزارش خبرگزاری تسنیم از چابهار، هیئت دولت در جلسه عصر یکشنبه 30 تیرماه 98 به‌ریاست رییس جمهور با طرح تشکیل "شورای توسعه سواحل مکران" موافقت کرد، پایان کشمکشی سه‌ساله برای تشکیل سازمان توسعه سواحل مکران آن‌طور که مجلس در اردیبهشت‌ماه 95 مصوب کرده بود.

در مصوبه هیئت دولت هرچند به چندوچون و جزییات تشکیل این شورا اشاره نشده و یا حداقل رسانه‌ای نشده است؛ اما آمده "با هدف راهبردی توسعه سواحل مکران و به‌منظور بهره‌برداری کامل از استعدادهای سواحل جنوب شرقی کشور، بهره‌مندی جامعه محلی و استفاده از سرمایه‌ها و فرصت‌های بین‌المللی، تشکیل شورای توسعه سواحل مکران به‌تصویب می‌رسد".

سواحل مکران همان سواحل اقیانوسی ایران است، حدوداً چهارصد کیلومتر طول دارد و استان‌های هرمزگان و سیستان و بلوچستان را شامل می‌شود، غربی‌ترین نقطه‌اش جاسک در هرمزگان و شرقی‌ترینش بندر صیادی گواتر در سیستان و بلوچستان است.

تحلیل‌‌گران و اقتصاددانان متفق‌القولند مکران، آینده ایران است؛ اهمیتش با سیر تحولات سریع خلیج فارس در چنددهه اخیر از جنگ نفتکش‌ها تا بالا رفتن هزینه‌های حمل‌ونقل و آمدن کشتی‌های غول‌پیکری که خلیج جایشان نیست روزافزون شده است. نقل و انتقالات از خلیج فارس شروع شده و کشورهای منطقه به این نتیجه رسیدند که خلیج‌ دیگر عمرش را کرده و محدود، آسیب‌پذیر و گران شده است. گوادر پاکستان و صحار عمان به‌ترتیب با 62 میلیارد و 14 میلیارد دلار جذب سرمایه‌گذاری گفته‌اند می‌خواهند جایگزین ابربندری هم‌چون جبل‌علی امارات در دریای عمان باشند.

ایران همپا با اسباب‌کشی‌ها از خلیج فارس با عملیاتی کردن طرح راهبردی توسعه سواحل مکران همراه آن شده است؛ طرح توسعه سواحل مکران که از دو سند بالادستی برنامه ششم توسعه و سند ابلاغی توسعه سواحل مکران ابلاغی رهبر معظم انقلاب خط‌مشی می‌گیرد قرار است مکران را هاب اقتصاد ایران کند، ابرپروژه‌هایی همچون فولاد، پتروشیمی و ماشین‌سازی با ظرفیت بیش‌از 50 میلیون تن در سال برای آن پیش‌بینی شده است. بنادر آن به ابربنادر تبدیل می‌شوند و  قرار است  میزبان 2 میلیون جمعیت هم در مراکز اقتصادی خود شود؛ جاسک هم به‌جای خارک در پروژه استراتژیک وزارت نفت به هاب صادرات نفت ایران تبدیل خواهد شد. وزارت نفت گفته: فاز اول پایانه‌های نفتی جاسک را تا پایان سال آینده به‌بهره‌برداری می‌رساند.

عمیاتی شدن هاب شدن مکران را بنا به برنامه ششم و سند ابلاغی ستادی عالی با عضویت عمده دستگاه‌های اجرایی به‌ریاست معاون اول رئیس جمهور اجرایی می‌کند؛ دبیرخانه این ستاد در وزارت دفاع است، علی اکبر سلیمانی دبیر این ستاد گفته: چهل و هشت ابرپروژه در مکران درحال اجراست.

اهمیت استراتژیک سواحل مکران آن‌قدر بود که مجلس شورای اسلامی اردیبهشت ماه نود و پنج با اکثریت آرا به تشکیل سازمان توسعه سواحل مکران رأی داد. آن‌طور که در مصوبه مجلس آمده: سازمان توسعه سواحل مکران در حوزه‌های حاکمیتی هرمزگان و سیستان و بلوچستان، شهرستان‌های میناب، سیریک و جاسک، چابهار و کنارک تأسیس خواهد شد و علاوه بر نظارت بر پروژه‌ها و ابرپروژه‌های مکران، تمامی اختیارات دستگاه‌های اجرایی در این حوزه را برعهده خواهد گرفت.

تداخلات حاکمیتی و غیرحاکمیتی سازمان توسعه سواحل مکران با نهادهای عمدتاً دولتی موجب شد تشکیل این سازمان از دستور کار دولت خارج شود، بسیاری از دستگاه‌ها به‌خاطر تداخلاتی که این سازمان با وظایف حاکمیتی‌شان ایجاد می‌کند با تشکیل آن در دولت مخالفت کردند. پروین فرشچی معاون وقت سازمان حفاظت از محیط زیست 15 اردیبهشت ماه 97، به‌طور مشخص به مخالفت سازمان محیط زیست، بنادر و دریانوردی و حتی برنامه و بودجه با تأسیس این سازمان اشاره کرده بود.

احمدعلی موهبتی استاندار سیستان و بلوچستان هم پیشتر در گفت‌وگو با تسنیمبا مقایسه سازمان توسعه سواحل مکران و سازمان عمران سیستان گفته بود: تجربه ثابت کرده سازمان‌های موازی همچون توسعه سواحل مکران سرنوشت خوبی ندارند، سازمان عمران سیستان در حوزه شمال استان برای تسریع در توسعه و نظارت سیستان تأسیس شد اما به‌دلیل موازی‌کاری‌ و تداخلاتش منحل شد.

مصوبه دولت هرچند چندوچون تأسیس شورای توسعه سواحل مکران را مشخص نکرده اما به‌گواه کارشناسان احتمالاً شورای توسعه سواحل مکران بعد از سه سال کشمکش جایگزین سازمان توسعه سواحل مکران آن‌طور که مجلس مصوب کرده بود، خواهد بود.

سیدامیرحسین عظیمی

انتهای پیام/ت+