گزارش| تحصن مادران کُرد در ترکیه و فرجام پ.ک.ک

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم٬ اجتماع و تحصن اعتراض‌آمیز مادرانی که فرزندان آنها عضو شاخه نظامی پ.ک.ک شده‌اند٬ به یک خبر داغ در رسانه‌های ترکیه تبدیل شده است.

تا همین چند ماه پیش٬ تجمع‌ها و اعتراضات مادران شنبه٬ در ترکیه تبدیل به یک حرکت سیاسی مهم شده بود که همواره مورد توجه رسانه‌ها و محافل سیاسی ترکیه قرار می‌گرفت اما حالا٬ این مادران معترض دیاربکری هستند که سوژه خبر شده‌اند.

از مادران شنبه تا مادران دیاربکر

مادران شنبه در ادبیات سیاسی ترکیه٬ توصیفی است برای صدها مادر کُرد فرزندان آنها قربانی شده‌اند. در جریان اقدامات خودسرانه، نهاد مبارزه با ترور ژاندارمری ترکیه در سالیان 1992 تا 1999 میلادی٬ ده‌ها نفر از فعالان سیاسی و حتی شهروندان عادی کُرد را به قتل رساندند و اجساد بسیاری از آنان٬ هیچگاه پیدا نشد. این قتل‌ها در ترکیه به نام قتل‌های فاعل مجهول یا عامل ناشناس نامگذاری شده است.

گفته می‌شود که فردی به نام یشیل٬ با همدستی چند تن از افسران و ژنرال‌های ارتش و مسئولین سرویس اطلاعاتی میت و همچنین فرماندهان وقت ژاندارمری ترکیه٬ به شکلی پنهانی و خودسرانه به منظور مقابله با پ.ک.ک و جلوگیری از نفوذ اندیشه‌های اوجالان٬ مردم عادی را به قتل می‌رساند و فضای رعب و وحشت را حکمفرما می‌کرد.

یشیل بعدها فراری شد و هنوز هم کسی نمی‌داند کجاست. واحد مبارزه با ترور ژاندارمری که جنایات وحشتناکی با اسم اختصاری «ژیتم» انجام می‌داد٬ برای همیشه تعطیل شد، اما مادران شنبه به عنوان یک پدیده اعتراضی و اجتماعی از دل این رویداد سربرآوردند و تا همین چند ماه پیش هم٬ هر روز شنبه در استانبول و گاهی نیز در آنکارا و دیاربکر٬ تجمع می‌کردند.

اگر چه این جنایات در دوران اقتدار حزب عدالت و توسعه انجام نشده٬ اما مادران شنبه انتظار داشتند که دست کم خبری در مورد نشانی جسد فرزندانشان بیابند. اما به این درخواست‌ها هیچگاه پاسخ داده نشد و سلیمان سویلو وزیر کشور موردعلاقه اردوغان که خو و منش تندی دارد٬ دستور داد تا با ماشین‌های آب‌پاش با مادران شنبه برخورد کنند و از آن وقت تا حالا٬ این مادران٬ دیگر تجمع نمی‌کنند.

اما حالا ورق برگشته و برخی از تحلیل‌گران بر ین باورند که حزب عدالت وتوسعه با مهندسی معکوس همان واقعه٬ یک پروژه جدید را کلید زده و مادران کُرد را تشویق می‌کنند تا علیه پ.ک.ک اعتراض کنند و در برابر ساختمان مرکزی حزب دموکراتیک خلق‌ها به عنوان یکی از نهادهای اقماری پ.ک.ک٬ تجمع کنند.

افزایش شمار مادران معترض

 زمانی که اکرم امام اوغلو شهردار استانبول به منظور حمایت از شهرداران برکنار شده کُرد به دیاربکر سفر کرد٬ کسی فکرش را نمی‌کرد که حضور 48 ساعته یک مادر معترض در برابر ساختمان حزب دموکراتیک خلق‌ها٬ منجر به بازگرداندن فرزند او شود.

حالا شمار این مادران به 15 تن رسیده و ماشین تبلیغاتی عظیم حزب عدالت و توسعه٬ توانسته است از موضوع اعتراض و تحصن مادران کُرد در برابر ساختمان حزب دموکراتیک خلق‌ها٬ یک اهرم فشار سیاسی و اجتماعی قدرتمند بسازد و رفته رفته گفتمان ضرورت تعطیل کردن حزب مزبور را تقویت کند.

نحوه برخورد با مادران معترض

مرور و تماشای مصاحبه‌ها٬ عکس‌ها و فیلم‌های مادران معترض در دیاربکر نشان می‌دهد که اولاً آنها غالباً محجبه و از بافت سنتی هستند و دوم این که از اقشار کم‌درآمد جامعه هستند. چرا که در طول 4 دهه اخیر٬ معمولاً٬ پ.ک.ک اعضای شاخه نظامی خود را از نوجوانان و جوانان قشر کم‌درامد و روستایی تامین کرده است. چرا که اولاً اقناع این تیپ از جوان‌ها که معمولاً تحصیلات پایین دارند٬ راحت‌تر است و جذب آنها به سوی فضای هیجانی درگیری و سلاح٬ کار چندان سختی نیست.

دوم این که جا انداختن مفاهیم جنگ طبقاتی و تحمیل دیدگاه‌‌های سوسیالیستی و به ظاهر ضدسرمایه‌داری اوجالان و پ.ک.ک٬ نزد افرادی راحت‌تر است که طعم فقر٬ محرومیت و بی عدالتی را چشیده و از رفاه چندانی برخوردار نبوده‌اند.

این مادران با در دست داشتن عکس نوجوانان خود٬ به مسئولین حزب دموکراتیک خلق‌ها معترض شده و از آنها می‌خواهند فرزندانشان را به خانه بازگردانند. از آن سو٬ مقامات پلیس و وزارت کشور نیز به خانواده‌ها وعده می‌دهند که اگر فرزندانشان به خانه بازگردند٬ نه تنها با آنها برخورد تندی صورت نخواهد گرفت بلکه تلاش خواهد شد برای اشتغال و تحصیل فرزندانشان٬ مساعدت لازم صورت بگیرد.

برخی از هواداران پ.ک.ک و خانواده‌هایی که از دیرباز٬ سمپات سیاسی و اجتماعی پ.ک.ک هستند٬ از این مادران می‌خواهند «گول دولت را نخورند» و «ضمن بها دادن به هویت قومی خود از اعتراض در برابر ساختمان حزبی که به خود آنها تعلق دارد٬ خجالت بکشند و به خانه بازگردند.».

این جر و بحث‌ها٬ گاه به بگو مگو و تنش آشکار تبدیل می‌شود، ولی از دیگر سو٬ خانواده‌های دیگری نیز هستند که از این مادران حمایت می‌کنند و حالا مقامات پلیس تصمیم گرفته‌اند به منظور تامین امنیت مادران کُرد٬ چند پلیس زن نیز به محل تحصن بفرستند.

هدف دولت چیست؟

دولت و در راس آن وزارت کشور٬ با حمایت از تجمع اعتراض‌‌آمیز مادران کُرد٬ دو هدف مهم را دنبال می‌کند:

1.فراهم آوردن زمینه صفر کردن ورود نیروهای تازه نفس به شاخه نظامی پ.ک.ک و زمین‌گیر کردن کامل این گروه.

2.هموارسازی مسیر قانونی و آماده‌سازی افکار عمومی و رسانه‌های ترکیه برای تعطیل کردن حزب دموکراتیک خلق ها و توجیه برکنار کردن شهرداران وابسته به این حزب.

چه کسی فرزندان این خانواده‌ها را به کوه می‌فرستد؟

مسئولین حزب دموکراتیک خلق‌ها٬ غالباً با زبانی مودبانه و سرشار از حس همدردی به خانواده‌ها می‌گویند: «ما یک حزب سیاسی هستیم و در این ماجرا نقشی نداریم.»

اما واقعیت این است که همیشه چنین نیست. در برخی از استان‌های کردنشین ترکیه٬ سران و مسئولین حزب دموکراتیک خلق‌ها٬ هنوز هم مرز قانونی و سیاسی مشهودی بین حوزه فعالیت خود و پ.ک.ک ایجاد نکرده و اجازه می‌دهند که مدیران و کارمندان شاخه جوانان حزب٬ در کنار کارهای اداری و سازماندهی حزبی و سیاسی٬ با فرماندهان نظامی پ.ک.ک نیز در تماس باشند و برای آنها نیروی تازه‌نفس بفرستند.

این هم یکی از پاشنه‌آشیل‌ها و نقاط ضعفی است که این حزب را آزار می‌دهد.

حتی دیده شده که برخی از نمایندگان مجلس و شهرداران٬ در مراسم ختم و تشییع جنازه اعضای کشته شده پ.ک.ک شرکت کرده و برای حزب خود٬ دردسر به وجود آورده‌اند.

شواهد نشان می‌دهد که این مشکل٬ به زودی قابل حل نیست و شاید هیچگاه حل نشود. چرا که سران پ.ک.ک٬ نمایندگان و شهردارانی را دوست دارند که ضمن انجام فعالیت‌های قانونی و سیاسی خود٬ به زعم سران پ.ک.ک٬ به «آرمان‌های انقلابی» نیز پایبند باشند و معمولاً افرادی که به تمامی در چارچوب قانونی عمل کرده و دارای استقلال شخصیتی و سیاسی هستند٬ یا تضعیف می‌شوند یا در دوره‌های بعدی انتخابات٬ کنار گذاشته می‌شوند.

در هر صورت واقعیت آن است که اغلب نوجوانان و جوانانی که به طُرُق مختلف از طریق شاخه نظامی پ.ک.ک جذب می‌شوند٬ آموزش‌های رزمی کوتاه مدتی فرا می‌گیرند که نمی‌تواند از آنها٬ نیروی رزمی کارآمدی در درگیری‌های مختلف بسازد و انتظار و اندوه مادران و خانواده‌های قربانی٬ همچنان ادامه دارد.

انتهای پیام/