حقوق نوجوانان در رساله امام سجاد(ع)

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، محمدحسین فاضل، نویسنده،‌ در یادداشتی به‌مناسبت شهادت امام سجاد(ع)، به معرفی کتابی برگرفته از رساله حقوق ایشان پرداخته و نوشته است:

رساله حقوق امام سجاد(ع) عنوان روایتی از امام سجاد(ع) است که در سه کتاب تحف العقول، من لایحضره الفقیه و الخصال ذکر شده است. در این روایت زیبا انواع حقوقی که مراعات آن برای یک جامعه جهان‌شمول، انسانی و آرمانی کافی و لازم خواهد بود، وجود دارد.

منظور از حقوق در حقیقت بیان وظایفی است که در سه بُعد ارتباطی انسان با خداوند، خود و مردم بر عهده هر فرد گذاشته شده و موظف به رعایت آن است؛ به طوری که می‌توان گفت افراد یک جامعه این حق را دارند که این حقوق و وظایف را از همدیگر مطالبه کنند.

این حقوق شامل حق‌الله، شامل بُعد ارتباط انسان با خدای خویش، حق‌النفس با در نظر گرفتن ابعاد ارتباط انسان با خویشتن و حقوق اجتماعی که با نگاهی به ارتباطات اجتماعی انسان می‌شود.

حق الله دسته‌ای از حقوق است که خداوند بر عهده انسان گذاشته و از این نظر که عبد اوست، انتظار دارد که عبد آن را رعایت کند مثل روزه، نماز، صدقه و ...؛  حق النفس آن دسته از حقوقی است که اعضا و جوارح انسان از خودش مطالبه دارند مثل حق نفس چشم ، زبان، شکم  و ...؛  حقوق اجتماعی آن دسته از حقوقی است که در ارتباط فرد با مردم، فرد مسلمان باید رعایت کند مثل حق رهبر سیاسی، حق معلم، دانش‌آموز، همسر و ... که در این بخش 36 مورد ذکر شده که شمار آن از دو دسته اول،‌ بیشتر است. 

در مجموع در این روایت زیبا 47 حق ذکر شده که نشان از توجه اسلام به تمام جنبه­‌های زندگی انسان خصوصاً وجه اجتماعی انسان و با رویکردی معادشناسانه و البته ناظر به حکومت جهانی عدل مهدوی دارد. حقوقی که اگر تمام انسان‌ها ملزم به رعایت آن‌ها باشند، حکومت الهی به سرپرستی امام عصر(عج) رخ خواهد داد.

در مورد رساله حقوق امام سجاد(ع) کتاب­‌های زیادی در شرح و تفصیل این رساله نوشته شده است که هر کدام در جایگاه خود ارزشمند و مفیدند، اما در این فرصت کتابی را معرفی می‌کنیم که طیف وسیعی از مخاطبان را شامل می‌شود.

کتاب «بدان رَحِمَک الله» کتابی است روان و سلیس که با بیان تبلیغی تدوین شده است. مخاطب کتاب گسترده است؛ از نوجوان گرفته تا بزرگسال. تمام 47 حقی که در این رساله آمده با مقدمه‌ای کوتاه، حقوقی که در حدیث بیان شده شمرده می‌شود به همراه عکسی زیبا و رنگی که جذابیت خاصی به صفحه داده و آن را چشم‌نوازتر نیز کرده است. در کنار این مطالب، داستانی درج شده تا مطلب را خواندنی‌تر کند. زیرکی نویسنده در فراهم کردن روایات و داستان‌هایی که به شرح آن فراز از حدیث می‌پردازد، سبب شده که هم دایره مخاطبان وسیع‌تر و هم ماندگاری آن در ذهن خواننده ابدی شود. این کتاب برای معلمان پرورشی و همچنین مبلغان مساجد و پایگاه‌های بسیج منبع خواندنی و مفیدی است.

در همین کتاب در بخش حق انسان بر خویشتن می‌خوانیم:

«1. از تمام نیروهایی که خداوند در اختیار ما قرار داده است، برای قرار گرفتن در مسیر بندگی خداوند استفاده کنیم؛

2. حق اعضای بدن خود مانند زبان، گوش، چشم، دست، پا، شکم و عورت را ادا کنیم و حترام و حقوق آن‌ها را حفظ و از آن‌‌ها نگهداری کنیم؛ چرا که انسان برای عبادت و بندگی خداوند یکتا به این اعضا نیاز دارد؛

3. در ادای این حقوق از خداوند کمک بخواهیم؛ چرا که بدون کمک او هیچ کاری امکان پذیر نیست.

شخصی برای ابوذر غفاری نامه‌ای نوشت و از او تقاضا کرد تا حدیث و سخن زیبایی به او هدیه کند. ابوذر در پاسخ نامه او نوشت: «بدان که دانش دامنه وسیع و شاخه‌های بسیار دارد؛ ولی اگر می‌توانی به آن که دوستش داری، بدی مکن» او به ابوذر گفت: آیا تاکنون کسی را دیده‌ای که به آن کس که دوستش دارد، بدی کند؟ ابوذر جواب داد: «آری، تو خودت را از همه کس بیشتر دوست داری و چون نافرمانی خدا کنی، مستحق عذاب برای خود شده‌ای و در نتیجه، به خود بدی کرده‌ای».

کتاب «بدان رَحِمَک الله» به قلم علی شعیبی توسط نشر معارف در 107 صفحه و با قیمت 20 هزار تومان به چاپ رسیده و منتشر شده است. علاقه‌مندان می‌توانند این اثر را از مراکز پخش نشر معارف تهیه کنند.

انتهای پیام/