گزارش| تغییر مسیر مهاجرت برای مهاجرین از تاجیکستان؛ قطر به جای روسیه
در سالهای اخیر، دولت تاجیکستان پیوسته در تلاش بوده است تا جریان مهاجرت را از روسیه به سمت کشورهای دیگر برگرداند، اما تاکنون نتوانسته پیشرفت چشمگیری داشته باشد.
به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، در اوایل ماه سپتامبر، در دوحه، خسرو صاحب زاد سفیر تاجیکستان در قطر، با وزیر توسعه اداری، کار و امور اجتماعی این کشور، یوسف بن محمد آل عثمان فخرو دیدار کرد.
وب سایت وزارت امور خارجه تاجیکستان، طرفین در مورد راهکارهای اجرای توافق بین دو دولت که در فوریه امسال به امضا رسیده بود، برای تنظیم کار بحث کردند. خاطر نشان می شود که طرفین در مورد ایجاد کارگروه مشترک بحث کرده، وظایف اصلی آن را برای اجرای سند امضا شده و لیستی از تخصصهای مورد تقاضا در بازار کار قطر مشخص کردند.
پیش از این، در فوریه سال جاری، سندی در سطح وزرای دو کشور به امضا رسید. در همان زمان، خاطرنشان شد که در سال 2022 که مسابقات جام جهانی در دوحه برگزار میشود، به منظور ایجاد زیرساختها و امکانات ورزشی، می توان نیروی کار را از تاجیکستان جذب کرد.
نماینده کار، مهاجرت و اشتغال مردم تاجیکستان، بهرام صمدوف، سپس در مصاحبهای خاطرنشان کرد: اعزام مهاجران حق آژانس اشتغال تحت وزارت کار تاجیکستان خواهد بود و نه شرکتهای خصوصی.
صمدوف اظهار داشت: "فرض بر این گذاشته شده است که توافقی بین کارمند و کارفرما منعقد میشود، با قانون کار قطر تنظیم شود. قطر لیستی از متخصصانی را که تقاضا برای آنها وجود دارد، در اختیار ما قرار میدهد، ما به نوبه خود آنها را آماده کرده و میفرستیم. "
در این توافقنامه آمده است که کارفرما متحمل هزینه سفر، بیمه، مسکن میشود و همچنین موافقت میکند که در صورت بروز حادثه شرایط کار خوب و غرامت را فراهم کند.
جایگزینی برای روسیه
همه میدانیم که جهت اصلی مهاجرت از تاجیکستان روسیه بوده است. همانطور که اشاره شد، یک سال پیش، وزیر کار، مهاجرت و اشتغال تاجیکستان سمنگل تغایزاده ذکر کرد، حدود 92٪ از مهاجران کارگری از تاجیکستان ترجیح میدهند در روسیه کار کنند. به گفته وی، مقام دوم قزاقستان است که سال گذشته حدود 6.8 هزار شهروند تاجیکستان در آنجا مشغول به کار بودند.
مهاجران تاجیکستان در روسیه اغلب توسط سازمانهای اجرای قانون و گروههای ناسیونالیستی مورد تبعیض قرار میگیرند که گاها در اخبار رسانههای مختلف گزارش آن به گوش میرسد.
از قزاقستان نیز که به نظر میرسد وضعیت مهاجرت مطلوب باشد، گاهی اوقات وضعیت آسیب پذیر مهاجران تاجیک گزارش میشود.
به طور کلی، وخیم تر شدن اوضاع اقتصادی روسیه و قزاقستان و در نتیجه سخت تر شدن شرایط برای مهاجرت نیروی کار، به تدریج به دلیلی برای جستجوی کشورهای جدید برای کسب درآمد تبدیل شده است.
یک دانشجوی اهل تاجیکستان که به مدت سه سال در دائگو کره جنوبی زندگی و کار کرده است و به خوبی به زبان کرهای آشنا است و در اوقات فراغت، با توزیع نامه پستی به طور نیمه وقت مشغول به تحصیل است، میگوید: "طبق قانون، ما حق داریم هفتهای 30 ساعت کار کنیم، اما اگر با مقامات توافق کنید، میتوانید بیشتر نیز کار کنید. دانشجویان تاجیکستانی بیشتر در اداره پست کار میکنند."
به گفته این دانشجو، دانشجویان تاجیکستانی و مهاجران معمولی در کره جنوبی، زیاد هستند. کارگران معمولاً با داشتن گذرنامه روسی به عنوان گردشگر (60 روز رژیم بدون ویزا بین فدراسیون روسیه و کره جنوبی) به آنجا میروند و سپس به صورت غیرقانونی در آنجا باقی میمانند ، این در حالی است که دانشجویان، پس از فارغ التحصیلی از دانشگاهها، یا کار پیدا میکنند و به طور رسمی کار میکنند، یا بطور غیر قانونی مشغول به کار میشوند.
وی گفت: "بسیاری از افراد که غیر قانونی کار میکنند، کارشان به دریا رفتن و صید خرچنگ است، که کار سختی است. هنگام اخراج این افراد بدون جریمه و محدودیتهای دیگر به راحتی بازگردانده میشوند. میانگین حقوق و دستمزد در این کشور 3000 دلار است، با وجود این برای افرادی که از طریق بنگاهها کار پیدا میکنند، مسکن و غذای رایگان داده میشود. با این حال، کار سخت است، و شما باید برای پولی که دریافت میکنید تمام وقت کار کنید، بنابراین بسیاری از کسانی که به اینجا میآیند ناامید میشوند".
دولت بدنبال شرکای جدید برای خود
در ماه جولای سال جاری، در دیدار معاون نخست وزیر تاجیکستان، عظیم ابراهیم با هیئت پارلمانی کره جنوبی، موضوع امضای توافقنامههای مهاجرت کارگری بین کشورها مطرح شد. آسیا پلاس با استناد به یک منبع در دولت تاجیکستان گزارش داد که نمایندگان مجلس قول دادهاند که با وجود کند شدن رشد اقتصاد آنها، استثنائی را برای تاجیکستان قائل شده و توافق مشابهی را امضا کنند.
در اکتبر سال 2017، سفیر تاجیکستان در کویت، زبیداله زبیدالهزاده با وزیر حفاظت اجتماعی، کار، توسعه و برنامهریزی کویت، هند الصبیح دیدار و گفتگو کرد. موضوع اصلی این نشست همچنین موضوع جذب مهاجران کارگر از تاجیکستان بود.
با همه این احوالات، تاجیکستان موفق شد توافقنامه مربوطه را فقط با قطر امضا کند.
با این حال با توجه به آنچه که در حال حاضر شاهد آن هستیم، دولت تاجیکستان در واقع هنوز به نتیجه قابل توجهی نرسیده است. تاجیکستان در حال حاضر 95٪ وابسته به روسیه بوده، و به نظر میرسد همچنان باقی خواهد ماند، تنها بخش کوچکی از شهروندان تاجیک قادر به رسیدن به دبی، ترکیه و برخی از کشورهای حوزه خلیج فارس هستند آن هم از طریق برخی شرکتهای وابسته، که اغلب هم مشکلات زیادی را برای آنها به وجود میآورند.
دلیل عدم موفقیت: عدم صلاحیت
به عقیده پروفسور رحمان اولماسوف، کارشناس مسائل مهاجرت از تاجیکستان، عدم پیشرفت در یافتن مسیرهای جدید برای مهاجران تاجیک، به دلیل عدم صلاحیت کافی و نداشتن مهارت زبانی است. وی ذکر کرد: "قطر ، عربستان سعودی و سایر کشورها به مهاجران ماهر احتیاج دارند، ما خودمان دچار کمبود چنین پرسنلی هستیم. در چهار حوزه ما دورههای آموزش تخصصی برگزار میکنیم، 63 مدرسه حرفه و فنی داریم، اما بازه فنی و مادی ما الزامات مدرن را برآورده نمیکند. "
این کارشناس به وزارت کار، مهاجرت و اشتغال پیشنهاد میکند تا بر نیازهای بازار روسیه تمرکز کرده و متخصصان تقاضا شده آن را با مشارکت شرکتهایی که به نیروی کار نیاز دارند، در تاجیکستان آموزش دهد. علاوه بر این، او اجاره بلند مدت زمین در روسیه را مناسب میداند. پروفسور اولماسوف میگوید: "23 هزار روستای خالی از سکنه در روسیه وجود دارد و ما نباید تنها به شهرها توجه کنیم، بلکه روی روستاها متمرکز شویم، که به ما این امکان را میدهد تا جمعیت را مشغول به کار کرده، محصولات و منابع مالی لازم را برای خود فراهم کنیم."
کارشناسان دانستن زبان روسی و رژیم بدون ویزا با روسیه را دلیل اصلی اولویت مهاجرت از تاجیکستان به روسیه عنوان میکنند.
تعداد دقیق مهاجران تاجیکستان در روسیه مشخص نیست. طرفین دادههای متناقضی را ارائه میدهند و از روشهای آماری متفاوتی استفاده میکنند. براساس دادههای رسمی طرف تاجیکستان، تا پایان سال 2018 ، 484 هزار شهروند راهی روسیه شدند. طرف روسی نیز بطور دورهای گزارش میدهد که حدود 1 میلیون و 200 هزار شهروند تاجیکستان در قلمرو آن زندگی و کار میکنند.
اخیرا مهاجرت به ایالات متحده نیز در حال تبدیل شدن به مقصد جدیدی برای شهروندان تاجیکستان شده است. هیچ اطلاعات رسمی برای توصیف این روند در دست نیست، اما به طور کلی این مقصد برای مهاجران کاری از سرار دنیا بسیار جذاب بوده است.
طبق آمار رسمی آژانس آمار ریاست جمهوری تاجیکستان، در آغاز جولای سال جاری، بیش از 77 هزار شهروند به عنوان بیکار در آژانس کار و اشتغال ثبت شدهاند. نرخ بیکاری واقعی همچنان بالاست، اما در آمار رسمی منعکس نمیشود.
انتهای پیام/