زارعی: دولت عراق گوشت قربانی بین احزاب است/ استعفای دولت لبنان منجر به خلأ سیاسی در این کشور می‌شود

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم،‌ برنامه شنبه‌شب جهان‌آرا با حضور سعدالله زارعی کارشناس مسائل منطقه با موضع تحولات لبنان و عراق روی آنتن رفت.

زارعی در ابتدای برنامه با اشاره به تحولات اخیر لبنان گفت: در چند روز اخیر شاهد تجمعاتی در شهرهای لبنان بودیم که البته این تجمعات بیشتر در مراکز استان‌های لبنان وجود داشت. البته این موضوع شامل تمامی استان‌های لبنان هم می‌شود و همه طوایف لبنان در این تجمعات حضور داشتند.

وی افزود: بر اساس گزارشاتی که اطلاعات ارتش لبنان منتشر کرده است از شمال تا جنوب لبنان حدود سیصد هزار نفر در این تجمعات شرکت کردند که حدود 10 درصد جمعیت لبنان را شامل می‌شود.

زارعی با اشاره به ساختار جمعیتی تجمعات لبنان اظهار داشت: عدد جمعیتی شرکت‌کننده در این اجتماعات بین مسیحیان و شیعیان اختلافات چندانی نداشته و حتی در برخی موارد جمعیت شیعیان بیشتر هم بوده است، بنابراین موضوع در لبنان یک مسئله اجتماعی است. این مسائل به موضوعات اقتصادی که در لبنان وجود دارد برمی‌گردد و تا حدی هم متأثر از پیمان طائف است که در سال 1369 برای لبنان منعقد شده است. بر اساس این پیمان یک فرمولی در اداره لبنان تنظیم شد که اجرا شد و بر اساس آن طبقاتی را در لبنان ایجاد کردند که موجب شد تا طبقات ممتاز و متصل به دولت شکل بگیرد. اتحادیه عرب ساختاری را برای اداره لبنان چید که موجب پیدا شدن یک قشر کوچکی که بیشتر درآمدهای لبنان را در اختیار داشتند شد، لذا اتفاقاتی که در لبنان افتاده محصول ساختار اشتباه لبنان است و باید اولاً سراغ اصلاح ساختار در این کشور رفت لذا مسئله اصلاح ساختار دولت و تنظیم بودجه از خواسته‌های مردم بوده است.

کارشناس مسائل منطقه ادامه داد: سعد حریری بر اساس طرحی که در مشورت با رییس جمهور و طوایف لبنانی تنظیم کرد قرار شد به این خواسته‌ها پاسخ دهد. دیروز هم سید حسن نصرالله به این موضوع به‌عنوان یک دستاورد اشاره کرد. بر اساس بررسی‌های انجام‌شده سطح بدهی‌های لبنان 120 میلیارد دلار است اما سالانه حجم صادرات لبنان از 2 میلیارد دلار تجاوز نمی‌کند و دولت مجبور است هزینه 18 میلیارد دلاری خودش طی سال را با 16 میلیارد دلار کسری بودجه ببندد و این کسری بودجه از طریق استقراض به‌دست آمده است. در سال 2006 بدهی خارجی لبنان 40 میلیارد دلار بوده است که امروز به 120 میلیارد دلار رسیده است، این میزان بدهی هم از سود پولی است که لبنانی‌ها باید برای این بدهی می‌پرداختند. وضعیت لبنان امروز طوری است که نمی‌تواند بدهی و سود ناشی از آن را بدهد، خوب، این موضوع روی مردم فشار وارد کرده و ارزش پول ملی هم افت پیدا کرده و نگه داشتن دلار برای مردم یک مسئله شده است.

زارعی تصریح کرد: در این مسئله دولت با یک ناپختگی روی مسئله مخابرات دست گذاشت که یک مسئله عمومی در لبنان است. جامعه لبنان بیش از 40 درصد بیکاری دارد که بین تمام اقشار و طوایف به‌صورت یکسان نیست که این هم به‌خاطر ساختارهای غلط گذشته لبنان است.

امروز این بن‌بست اقتصادی در لبنان محصول یک ایراد ساختاری است و محصول سوء مدیریتی است که طی سال‌های اخیر به‌وجود آمده است. این موجب تشکیل تجمعاتی در لبنان شده که قابل پیش‌بینی هم بود و تا زمانی هم که این امر اصلاح نشود این تجمعات ادامه خواهد داشت.

وی درباره همزمانی این تجمعات در لبنان و عراق عنوان کرد: هر حادثه‌ای که در یک جایی اتفاق می‌افتد می‌تواند برای جای دیگر الهام‌بخش باشد. بر اساس یک نگاه طبیعی ماجرای لبنان برخاسته از وضعیت داخلی این کشور است که سید حسن نصرالله هم به آن اشاره کرد و تا زمانی که این مسئله حل نشود موضوع سوء استفاده سفارتخانه‌ها به‌جای خود باقی است.

در مسئله لبنان یک‌سری علامت‌های غیرطبیعی هم می‌بینیم. جریانی گفته است تعرفه‌های دولتی باید اصلاح شود و دولت هم گفته است "من قیمت‌ها را اصلاح کردم"، و در مورد فساد هم دولت وعده‌های بزرگی داده است و حداکثر کاری را که می‌توانسته بکند اعلام کرده که در نتیجه آن می‌بایست یک آرامشی در لبنان به‌وجود می‌آمده است اما طی دو روز گذشته تجمعات لبنان بیشتر شده و به‌سمت خشونت هم رفته است.

زارعی درباره نقش عوامل خارجی در تحولات لبنان گفت: سفارت آمریکا هم گفته که "مشکل ما بانک‌ها هستند"، و همزمان به بانک‌های لبنان حمله شده است، آیا بین این اعلام ‌و اقدام ارتباطی وجود ندارد؟ یا در موردی دیگر سفارت‌خانه عربستان مقدار زیادی غذا بین معترضان پخش کرده است و همچنین مردم را به خشونت تحریک کرده است در حالی که دولت سعد حریری معروف است که وابسته به سعودی است.

وی درباره حمایت حزب‌الله از عدم استعفای دولت در لبنان گفت: اگر دولت در لبنان استعفا دهد خلأ سیاسی به‌وجود می‌آید. در جامعه لبنان یک ساختار موزاییکی وجود دارد.

در پارلمان لبنان 50 درصد کرسی‌ها متعلق به مسیحیان است و 50 درصد بقیه مربوط به بقیه اقوام است در حالی که مسیحیان 30 درصد جمعیت لبنان را دارند. اهل‌سنت هم 28 کرسی پارلمان را دارند و شیعیان 27 کرسی در صورتی که جمعیت اهل‌سنت کمتر از شیعیان است. از دل این ساختار هیچ نخست وزیری خارج از طیف سنی نمی‌تواند نخست وزیر شود. اگر همین دولت با همین وضعیتی که دارد کنار برود حداقل یک سال طول می‌کشد تا دولت بعدی سر کار بیاید، ضمن اینکه باز هم جامعه لبنان باید یکپارچه همین حزب آقای حریری را انتخاب کند.

وی گفت: در این بین طیف‌های وابسته به سعودی که برجسته‌ترین آنها سمیر جعجع است و حزب‌هایی مانند جنبلاط هستند به‌همراه سعودی‌ها تمنای حمله آمریکا به ایران را داشتند کما اینکه صهیونیست‌ها هم خیلی برای این مسئله تلاش کردند اما آمریکایی‌ها متوجه شدند که جنگ با ایران برای آنها ممکن نیست، چه اینکه آنها از جنگ افغانستان هم خارج نشدند و تمنای صلح از طالبانی می‌کنند که روزی برای نابودی آنها به افغانستان حمله کردند.

زارعی خاطرنشان کرد: وقتی در یک شکل ضعیف‌تر نتوانستند از جنگ عبور کنند مواجهه با ایران مشکل‌تر هم خواهد بود، ضمن اینکه علی‌رغم آنکه آمریکایی‌ها می‌گفتند "همه گزینه‌های ما روی میز است"، اما همه متوجه شدند که هیچ گزینه‌ای روی میز و حتی زیر میز هم نیست بنابراین یک تغییراتی در نگاه‌ها ایجاد شد و این وضعیتی که ما مشاهده می‌کنیم محصول اقدامات دست‌هایی است که می‌خواستند پیروزی‌های جبهه مقاومت را تلخ کنند لذا یک صحنه‌آرایی کردند که به‌نظر من عمق آن‌چنانی هم ندارد.

زارعی تصریح کرد: اگر از منظر طبیعی به ماجرا نگاه کنیم این موضوع باید در یک زمان کوتاهی حل شود اما مشخص شده است که یک دست‌هایی پشت قضیه وجود دارد که افرادی را با اتوبوس به بیروت منتقل کردند. در سال 87 هم شاهد این موضوع بودیم که بعد از جنگ 33روزه اعتراضاتی شکل گرفت که 9 ماه هم به‌طول انجامید. من معتقدم این اعتراضات هم طول خواهد کشید اما نه به‌میزان قبلی و فقط در هفته‌های آینده شاهد ادامه اعتراضات خواهیم بود.

این کارشناس مسائل منطقه در ادامه با اشاره به اوضاع عراق گفت: در جامعه عراق شباهت‌هایی با لبنان مشاهده می‌کنیم. همان‌طور که در لبنان توافق طائف باعث به‌وجود آمدن یک دولت ناکارآمد شده است در عراق هم مانند همین مسئله را شاهد هستیم. در عراق هم یک‌ وضعیت موزاییکی را می‌بینیم که 60 درصد جمعیت این کشور را شیعیان تشکیل می‌دهند و 17 درصد کردها هستند و سنی‌های عرب عراق هم 18 درصد هستند و بقیه ترکمن‌ها هستند.

وی اضافه کرد: ساختار سیاسی که از سال 2005 به بعد در عراق مستقر شد زمینه را برای بروز مشکلات در عراق فراهم می‌کرد. البته در عراق گفته نشده بود که مسئولیت‌ها سهم چه طوایفی است اما تعیین تکلیف این مسئولیت‌ها بر اساس توافقات سیاسی، جای رأی اکثریت را گرفت. بر اساس همین توافقات پست ریاست جمهوری به کردها داده شد، نخست وزیری به شیعه داده شد و رییس مجلس هم به سنی‌ها داده شد، در داخل کابینه هم شاهد سهمیه‌بندی بودیم. داخل شیعه و سنی هم همین اختلافات وجود دارد که شاهد این اختلافات در انتخابات اخیر عراق که همزمان با انتخابات لبنان هم بود، بودیم. اتفاقاً در هر دو انتخابات، هم در عراق هم در لبنان شاهد بودیم که جریان مقاومت اکثریت آرا را به‌دست آورد.

زارعی تصریح کرد: دولت عراق در حقیقت گوشت قربانی بین احزاب است و نخست وزیر انتخابی عملاً قدرتی ندارد زیرا یک کابینه سهمیه‌بندی‌شده در اختیار دارد، هرچند در دوره جدید اصلاحاتی انجام شد اما اثرگذار نبود، لذا بر این اساس یک کابینه ناهمگون شکل می‌گیرد که هر گروهی می‌خواهد نفع خود را در آن ببیند، مثلاً در موضوع بودجه، 17 درصد بودجه باید سهم کردها باشد که الآن سهم آنها 20 درصد است و در روز هم 900 هزار بشکه نفت بدون دخالت وزارت نفت عراق صادر می‌کنند. بازتاب این موضوع در بخش شیعی این است که آنها دچار مشکل می‌شوند. بار زیادی از دولت روی دوش آنها است اما خدماتی که دولت به شیعه می‌دهد کمتر است.

وی ادامه داد: سهمیه‌بندی در کابینه عراق موجب شده تا هر گروهی سهم مالی بیشتری را به‌سمت خود جلب کند، مثلاً در موضوع استخدام گفته شده 7 میلیون نفر در عراق حقوق می‌گیرند و دولت زیر بار این قضیه زانو زده است. عراق روزانه 3.5 میلیون بشکه نفت صادر می‌کند که یک‌سوم آن را آمریکایی‌ها برای جبران هزینه‌های جنگ برمی‌دارند. اگر دولت عراق درگیر این خرده‌خرجی‌ها نبود خیلی راحت می‌توانست کشور عراق را اداره کند.

زارعی تأکید کرد: مسئولان عراق در جلسات سه‌جانبه یک کلمه‌ای را مطرح کردند که البته اجرا شدن آن در عراق سخت است. آنها گفتند "قانون باید اصلاح شود تا یک دولت مقتدر بتواند جامعه عراق را اداره کند."، اما اجرای این حرف خیلی دشوار است زیرا دولت باید از مجلس عراق رأی بگیرد اما مجلس عراق یک مجلس تجزیه‌شده است.

وی با اشاره به دخالت خارجی در حوادث عراق گفت: 10 استانی که در آنها تظاهرات می‌شود استان‌های شیعی هستند. رهبرانی که بیانیه دادند و پرچم مبارزه با فساد بلند کردند کسانی هستند که از دل همین ساختار بیرون آمدند و از این ساختار حمایت می‌کنند و در برابر اصلاح ساختاری عراق می‌ایستند. آن چیزی که سبب شکل‌گیری این اجتماعات شده ساختار معیوب و مشکلات اقتصادی عراق است. اما در اینجا هم ما شواهدی می‌بینیم که جریاناتی که در کمین نشسته بودند تا دستاورد مردم عراق را از بین ببرند فعال شده‌اند. جامعه عراق یک جامعه دموکراتیک است و دیگر ستمگری‌های دوران قبل در آن وجود ندارد و مردم عراق هیچ وقت در آزادی امروز نبودند. اینها همان چیزهایی است که برای دشمنان عراق قابل تحمل نیست.

زارعی تصریح کرد: در این تظاهرات می‌بینید که به مقرهای طیف‌های مختلف شیعه حمله می‌شود و به دفاتر عصائب و حشد الشعبی حمله شده و حدود 15 نفر از نیروهای عصائب کشته شدند. کسانی که در حال حمایت از این تجمعات هستند جریاناتی مانند عبادی و حکیم هستند اما چرا به دفاتر این جریانات و همچنین حشد حمله می‌شود، این علامت روشنی است از اینکه این یک موضوع داخلی نیست و جریاناتی می‌خواهند عراقی‌ها را به جان هم بیندازند و یک کشتاری از اینها بکنند تا دوباره عراقی‌ها به عقب برگردند. کشته شدن چند نفر از نیروهای عصائب به‌شکل فجیع و سوزاندن آنها چیز عادی نیست.

وی گفت: ما شاهد بودیم در دور اول این اعتراضات سفارت آمریکا بیانیه داد که این اعتراضات قانونی است، ‌حق شهروندان است و دولت هم باید به مطالبات گوش دهد، این یعنی جهت‌دهی این اعتراضات. و در جای دیگر هم معترضان را با پول سعودی به بغداد منتقل کردند تا بر آتش اعتراضات بدمند.

انتهای پیام/+