گزارش| نقش متناقض ترکیه و کردها در حمله به بغدادی

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، سرانجام ابوبکر البغدادی رهبر گروه تروریستی تکفیری داعش٬ به عنوان یکی از مسببین هزاران جنایت در سوریه و عراق و به خطر انداختن امنیت منطقه٬ در یک عملیات مشکوک بنا به ادعای دونالد ترامپ٬ به دام افتاد و بر اساس اخباری که نهادهای نظامی و اطلاعاتی واشنگتن منتشر کرده‌اند٬ جلیقه انتحاری خود را منفجر کرده و کشته شده است.

اخبار اولیه از این قرار است که 8 فروند بالگرد نظامی آمریکایی از فرودگاه انجیرلیک در استان آدانا به هوا برخاسته و خود را به آسمان ادلب سوریه رسانده‌اند اما مجموع عملیات رصد٬ حمله٬ هلی‌بُرن و درگیری٬ بیش از دو ساعت طول کشیده است.

بغدادی٬ بیخ گوش ترکیه

انتخاب روستای باریشا از روستاهای استان ادلب سوریه در 7 کیلومتری مرز ترکیه به عنوان محل اختفای ابوبکر بغدادی٬ یک انتخاب جسورانه و هوشمندانه است. چرا که او در جایی خود را پنهان کرده که در ماه‌های اخیر٬ مداوماً محل بحث و چانه‌زنی بوده است.

یعنی درست در همان ماه‌هایی که روسیه و ایران به عنوان دو شریک ترکیه در مذاکرات آستانه٬ با لحنی دوستانه اما گله‌مندانه از اردوغان به خاطر عدم کنترل ادلب انتقاد می‌کردند٬ بغدادی با همسران و چند فرزندش در باریشا پنهان شده بود.

ترکیه در ماه‌های اخیر٬ در کنترل و بیرون راندن گروه تروریستی هیات تحریر الشام در ادلب٬ موفق نبوده و به جای آن که به تعهدات خود در غرب فرات و ادلب عمل کند٬ در سودای ورود به شرق فرات بود.

نکته مهم در این بحث٬ این است که به احتمال قوی٬ بغدادی به هیات تحریرالشام و گروه‌های افراطی دیگر نیز اعتماد نکرده و حاضر نشده محل اختفای خود را به اطلاع آنها برساند. سرویس اطلاعاتی میت ترکیه نیز با آن که در غرب فرات و در مناطق نزدیک به عفرین٬ جرابلس٬ عزاز و الباب٬ چندین نفر را دستگیر و به داخل ترکیه منتقل کرده٬ اما نتوانسته به بغدادی نزدیک شود.

یا ظن آن می‌رود که در این مورد٬ همکاری اطلاعاتی مخفیانه بین میت و سیا در جریان بوده است. چرا که اگر چنین نباشد٬ تلاش بغدادی برای انتقال همسران و فزندانش به داخل خاک ترکیه٬ قدرت اطلاعاتی ترکیه در ادلب را تا حد زیادی به چالش می‌کشد.

وقتی اردوغان خوشحال می‌شود

رجب طیب اردوغان٬ نخستین مقام رسمی از کشورهای منطقه بود که به عملیات حمله به بغدادی اهمیت ویژه‌ای داد. اردوغان این واقعه را در روند مبارزه با تروریسم به عنوان یک نقطه عطف تعریف کرد.

وزارت دفاع ترکیه اعلام کرده که در اثنای عملیات٬ بر اساس روح ائتلاف نظامی٬ بین آمریکا و ترکیه هماهنگی و همکاری جدی در جریان بوده است و دونالد ترامپ نیز از همکاری ترکیه تشکر کرد اما او در عین حال٬ از همکاری کردها نیز قدردانی کرد.

بنابراین باید گفت٬ در شرایطی که وزارت دفاع ترکیه و رئیس جمهور این کشور٬ از کشته شدن ابوبکر البغدادی و هماهنگی بین واشنگتن و آنکارا در این عملیات خشنود هستند اما همکاری همزمان آمریکا با کردهای سوری٬ محل تامل است.

تنها فرد غیرآمریکایی خبردار

روزنامه آمریکایی فارن پالیسی٬ در مورد یکی از ابعاد پنهان عملیات حمله به بغدادی٬ ادعای مهمی را مطرح کرده است.

لارا سیلیگمان در یادداشت تحلیلی خود به این موضوع اشاره کرده که نیروهای ویژه سیای آمریکا موسوم به نیروی دلتا٬ در این عملیات به شکل جدی از شاهین جیلو یا مظلوم کوبانی فرمانده نیروهای سوریه دموکراتیک«قسد» و همچنین از اقلیم کردستان عراق کمک گرفته‌اند و دو بالگرد آمریکایی نیز از اربیل به سوریه رفته‌اند.

فارن پالیسی در این مورد نوشته است:«ژنرال مظلوم کوبانی با واسطه مترجم خود در گفت‌وگوی تلفنی با فارن پالیسی گفته است: من تنها فرد خارجی غیرآمریکایی بودم که از این عملیات خبر داشتم. از 5 ماه پیش در همکاری با واشنگتن٬ فعالیت اطلاعاتی بسیار جدی را آغاز کردیم. به خاطر حملات ترکیه به شرق فرات٬ این عملیات٬ یک ماه به تاخیر افتاد. اگر نه قرار بود یک ماه قبل٬ انجام شود.»

در یادداشت خانم لارا سیلیگمان٬ همچنین به این موضوع اشاره شده که نیروهای نظامی و اطلاعاتی ترکیه در این عملیات٬ نقش کلیدی ایفا نکرده‌اند.

اشاره به هماهنگی اطلاعاتی بین کردهای سوری و آمریکا از این جهت اهمیت دارد که این مساله می‌تواند به معنی تداوم همکاری بین آنان باشد و احتمالاً٬ پیروزی در عملیات حمله به بغدادی٬ نقش شاهین جیلو را پررنگ‌تر می‌کند و ترکیه نیز مداوماً به این روند٬ اعتراض خواهد کرد.

از خلیفه عرب تا خلیفه ترکمن

دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا اعلام کرده که نهادهای اطلاعاتی این کشور٬ به خوبی می‌دانند که قرار است چه کسی جانشین ابوبکر البغدادی شود.

او نخواسته به نام این جانشین اسرارآمیز اشاره کند اما برخی از فعالان رسانه‌ای ترکیه معتقدند که یک ترکمن عراقی٬ مسند خلافت گروه تروریستی تکفیری داعش را در اختیار خواهد گرفت. فردی به نام عبدالله قارداش٬ که پیش‌تر استاد دانشگاه امام اعظم موصل بوده و در دوران حیات بغدادی نیز از او به عنوان ولیعهد نام برده می‌شد.

بغدادی و روابط آنکارا – واشنگتن

حمله به رهبر گروه تکفیری داعش در شرایطی صورت گرفت که بسیاری از رسانه‌های نزدیک به حزب عدالت و توسعه در صفحه نخست٬ بغدادی را دست‌پرورده خود آمریکایی‌ها دانستند.

اگر چه در ادبیات رسمی مقامات ترکیه٬ چنین چیزی بر زبان رانده نمی‌شود، اما واقعیت این است که حزب حاکم ترکیه در مورد تروریسم تکفیری چنین دیدگاهی دارد. در هر حال٬ اردوغان در شرایط فعلی و در آستانه سفر به آمریکا برای دیدار با دونالد ترامپ٬ قصد دارد از این واقعه بهره سیاسی بیشتری ببرد.

اردوغان نه تنها نقش هماهنگی‌های اطلاعاتی و نظامی ترکیه در این عملیات را برجسته کرده بلکه به دنبال آن است تا از این کارت استفاده کند و در مورد ضرورت اعاده و بازگرداندن فتح الله گولن٬ با ترامپ چانه‌زنی کند. این در حالی است که آمریکا در این مورد چراغ سبز نشان نداده و اوج گرفتن توجهات واشنگتن به شاهین جیلو یا مظلوم کوبانی هم به نقطه چالش جدیدی در روابط ترکیه و آمریکا تبدیل شده است.

انتهای پیام/