دولت یازدهم و فراموش‌شدگان فرهنگ/ماجرای کاهش ۱۰درصدی بودجه فرهنگ چیست؟

در ابتدای امسال، علی‌اصغر کاراندیش اقدام به تصویب قانون برداشت 10درصدی از گیشه کنسرت‌های موسیقی، با حمایت کمیسیون اقتصادی مجلس کرد. مسأله‌ای که با اعتراض هنرمندان همراه بود؛ اما قانون مشهور به 10درصد هم‌اکنون به مسیر خود ادامه می‌دهد. هر چند الیاس حضرتی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس پس از اعتراضات از بازنگری این قانون در سال 1399 سخن گفته است؛ اما هنوز روشن نیست با وجود نزدیک بودن انتخابات مجلس این قانون دولتی به کجا ختم می‌شود.

فارغ از اینکه تخصیص بودجه مصوب مجلس در حوزه فرهنگ در سال 1398 نسبت به سال گذشته با کاهش چشمگیری - از 82درصد به 70 درصد - روبه‌رو بوده است، ماجرا زمانی تلخ‌تر می‌شود که کاراندیش در جلسه مذکور اعلام کرده است «براساس چشم‌اندازی که موجود است و برنامه‌ریزی صورت گرفته و همچنین به دلیل مشکلات دولت در فروش نفت، تحریم اقتصادی و مسائلی دیگر بودجه و اعتبار بخش فرهنگ در سال آینده 10درصد کاهش اعتبار خواهد داشت.»

با توجه به اینکه وزارت ارشاد توانایی جذب کامل بودجه تخصیصی را ندارد و این مسأله در صدارت سیدعباس صالحی سیر منفی داشته است، به نظر می‌رسد تأثیر این 10درصد در بودجه سال آینده بیشتر هم باشد. به عبارتی شیب منفی بودجه تخصیصی در کاهش بودجه سال 1399 ضرب می‌شود.

البته کاهش توجه دولت به مقوله فرهنگ در دو سال گذشته بیشتر از کاهش بودجه بوده است. با وجود معافیت‌های مالیاتی در ادوار مختلف به تازگی سازمان مالیاتی کشور، در پیش‌نویس اصلاح لایحه مالیاتی اقدام به حذف بند ل ماده 139 قانون مالیات کرده است که در صورت تصویب در مجلس، منجر به حذف مشوق‌های فرهنگی و سرمایه‌گذاران بخش خصوصی در حوزه‌های فرهنگی می‌شود. با حذف این بند، از این پس هر فعالیت هنری و فرهنگی مشمول مالیات می‌شود که این رقم می‌تواند 25 تا 30 درصد درآمد  فرهنگی را شامل شود. به عبارتی در حالی که دولت از سرمایه‌گذاری در بخش فرهنگی شانه خالی می‌کند، از سوی دیگر تلاش می‌کند بدون در نظر گرفتن وضعیت فعالان فرهنگی از آنان تغذیه مالی کند.

این مسأله را نیز باید در نظر گرفت در سال جاری بخش فرهنگی با کاهش درآمد چشمگیری روبه‌رو بوده است. تنها در دو هفته گذشته گیشه تئاتر با کاهش 70 درصدی مواجه شده است و گزارش‌های از کاهش فروش 90درصدی بلیت سینما خبر می‌دهند.

بودجه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال 1398 برابر با 8,684,960 میلیون ریال  است که از این رقم 6,079,472 ریال تأمین خواهد شد. رقم بودجه مصوب برای سال 1397 برابر با 8,052,726 میلیون ریال بوده است که در طبق گفته کاراندیش، 6,603,235 میلیون ریال از آن تأمین شده است. با دقت می‌توان دریافت وزارت ارشاد در دریافت بودجه تخصیص با افت فاحشی روبه‌رو بوده است. طبق این ارقام در واقع در سال 1398 بودجه فرهنگی در وزارت ارشاد با افت 8درصدی روبه‌رو بوده است.

برای درک وخامت ماجرا کافی است بدانیم طبق خبر مرکز آمار کشور، از آبان 1397 تا آبان 1398، میانگین شاخص قیمت‌ها با 40درصد افزایش همراه بوده است. یعنی باید 40درصد را با 8درصد افت بودجه ضرب شود تا کاهش رقم بودجه در یک سال گذشته بیشتر درک شود.

با توجه به تصمیمات مالی دولت در حوزه فرهنگ و عدم‌شفافیت مالی در یک سال گذشته به نظر می‌رسد سال 1399 سال سختی برای اهالی فرهنگ و هنر باشد.

انتهای پیام/