گزارش| «آسمان افغانستان» گروگان رسمی آمریکا/ ناوگان هوایی افغانستان پس از ۱۸ سال کجاست؟
حریم هوایی افغانستان خارج از کنترل نیروهای افغان مدیریت می‌شود و طی ۱۸ سال تنها ۲۴ افسر در این بخش آموزش دیده‌اند، با وجود تبلیغات غربی‌ها اما وضعیت ناوگان هوایی این کشور نابسامان است زیرا آمریکا به‌دلایل مختلف برای انحصار این بخش تلاش می‌کند.
به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، با گذشت 18 سال از تجاوز نظامی نیروهای آمریکایی و هم‌پیمانانش به افغانستان، وعده‌های بسیاری توسط آمریکا به مقامات افغان برای تجهیز، آموزش و حمایت نیروهای نظامی و امنیتی این کشور به‌ویژه نیروی هوایی افغانستان داده شد.
آموزش و عملیات نیروهای امنیتی افغانستان که توسط آمریکا انجام می‌شود هنوز با مشکلات زیادی روبه‌رو است که عدم آموزش کامل خلبانان و عدم تحویل هواپیماها و بالگردهای نظامی از آن جمله هستند.
ترافیک و کنترل حریم هوایی افغانستان هنوز با مشکلات مختلفی از جمله کمبود اپراتور بومی کنترل پرواز و عدم دسترسی کامل به آسمان این کشور به‌دلیل کنترل نیروهای آمریکایی روبه‌رو است.
از سوی دیگر موقعیت تاکتیکی و عملیاتی حریم هوایی افغانستان در نبردها و کنترل ترافیک، موضوعی است که بارها مورد نقد و بررسی کارشناسان و دست‌اندرکاران این حوزه قرار گرفته و گفته می‌شود ناوگان‌هایی که توسط آمریکا و ناتو تجهیز شدند در بسیاری از عملیات‌های هوایی این کشور حضور ندارند.
در گزارش اخیر بازرس کل وزارت دفاع آمریکا به این نکته تصریح شده که نیروهای امنیتی و نظامی افغانستان در کنترل حریم هوایی کشورشان تأثیر خاصی ندارند.
همچنین این گزارش تأکید می‌کند که تنها 2.5 تا 7.5 درصد از عملیات‌های هوایی در افغانستان از بالگردهای «MD-530» نیروهای افغان و هواپیماهای آموزشی رزمی «A-29 سوپرتوکانو» درگیر در وضعیت کنترل و هماهنگی فضای تاکتیکی حریم هوایی افغانستان استفاده می‌شوند.
هواپیمای آموزشی رزمی A-29 سوپرتوکانو با موتور ملخی نسبت به هواپیماهای جت، می‌تواند ضمن فرود در زمین‌های خاکی در ارتفاع پایین
و با سرعت کم پرواز کند. حداکثر سرعت این هواپیما 600 کیلومتر است و در عملیات‌های شبانه در افغانستان استفاده می‌شود.
در این باره «اینترنشنال بیزینس تایمز» نیز در مطلبی با عنوان «احتمالاً جنگ هوایی آمریکا در افغانستان پایان‌ناپذیر است» می‌نویسد: از وظایف اصلی آمریکا در افغانستان این بود که نیروی هوایی این کشور را آموزش دهد تا برای کنترل حریم هوایی و هماهنگی حملات هوایی در برابر مخالفان مسلح به آمادگی برسند.
این مطلب می‌افزاید: به‌گفته مقامات آمریکایی، تاکنون 400 نفر از افسران افغانستانی برای کنترل حریم هوایی این کشور آموزش دیده‌اند، اما این تنها یک ادعای روی کاغذ است و در حقیقت امر فقط 24 نفر در این خصوص آموزش دیده و فعال هستند.
بیزینس تایمز ادامه می‌دهد: وظیفه اصلی آمریکا کمک و آماده‌سازی کنترل ترافیک هوایی ارتش افغانستان است و با نام "ATAC" شناخته می‌شود که از سال 2013 تاکنون ادامه دارد اما مشکلات در این زمینه افزایش یافته است.
در حال حاضر 15 فروند از هواپیماهای A-29 سوپرتوکانو در نیروی هوایی افغانستان به‌کارگیری می‌شوند و طی قراردادی قرار است تعداد 200 فروند دیگر که توسط «نورث‌استار» در فلوریدا ساخته می‌شود سال آینده به افغانستان تحویل شود.
وزارت دفاع آمریکا در 5 آوریل 2019 از امضای قرارداد آموزشی جدیدی برای آموزش خلبانان افغانستان خبر داد که براساس آن آموزش و تقویت نیروهای افغان برای پرواز با هواپیماهای A-29 توسط نیروهای آمریکایی در ایالت جورجیا صورت می‌گیرد.
هم‌اکنون مجموعاً 183 هواپیما و بالگرد نظامی، ناوگان هوایی افغانستان را تشکیل می‌دهند و از این تعداد 158 فروند عملیاتی است که بالگردهای جنگی MD-530 و هواپیماهای A-29 سوپرتوکانو در همین ناوگان به‌کارگیری می‌شوند.
بالگردهای جنگی MD-530 ساخت آمریکا به‌طور رسمی در 9 آوریل سال 2015 میلادی برای حضور در عملیات‌های نظامی به ناوگان هوایی افغانستان ملحق شدند.
انتظار می‌رفت با پیوستن بالگردهای «مک‌دانل داگلاس» MD-530 به نیروی هوایی افغانستان، توان رزمی این کشور در مقابله با تهدیدات افزایش یابد اما عدم تعهد نیروهای ناتو به قراردادهای آموزشی برای خلبانان افغان و افزایش درگیری‌ها در مناطق مختلف این کشور سبب کمرنگ شدن نقش حمایتی این نیروها شده است.
از سوی دیگر درباره بالگردهای جنگی MD-530 باید گفت که این مدل تا چندی پیش به‌عنوان یک بالگرد تحقیقاتی برای پروژه‌ها و برنامه‌های آب‌وهوایی استفاده می‌شد که براساس طرحی، با انجام تغییراتی در آن، به یک بالگرد جنگی تغییر کاربری یافت.
وزارت دفاع آمریکا در سال 2014 قراردادی به‌‌ارزش 44.2 میلیون دلار را با شرکت صنایع هوایی مک‌دانل داگلاس به امضا رسانید تا بسته تسلیحاتی را برای بالگردهای رده MD-530 طراحی و ارائه کند.
براساس این قرارداد، آمریکا متعهد شده بود تا 60 فروند بالگرد جنگی MD-530 را تا پایان سال 2018 میلادی تحویل دهد که تاکنون موفق به انجام آن نشده است.
به‌گفته کارشناسان نظامی این دست از بالگردها، برای عملیات در ارتفاع زیاد و یا آب‌وهوای بسیار گرم طراحی شده‌اند اما در اقلیم افغانستان کارایی کمتری دارد.
بالگردهای آمریکایی MD-530 برای پرواز در ارتفاع زیاد و آب‌وهوای گرم طراحی شده‌اند براساس طرحی که مقامات وزارت دفاع کابل و پنتاگون
بر سر آن به توافق رسیده‌اند، قرار بود تا بالگردهای نظامی آمریکایی جایگزین بالگردهای روسی در افغانستان شوند
با وجودی که آمریکا و نیروهای ناتو بعضی هواپیماها و بالگردهای جنگی و تدارکاتی را به ناوگان نیروهای هوایی افغانستان تحویل داده‌اند، اما هنوز کنار عدم کنترل به‌طور مستقل حریم هوایی این کشور، در بحث تعمیر و نگهداری نیز با ضعف‌های عمده‌ای مواجه هستند.
«جان سپکو» سربازرس ویژه آمریکا در امور بازسازی افغانستان (سیگار) در گزارش تازه این اداره نوشت که از آغاز سال مالی 2010 میلادی تاکنون 7.9 میلیارد دلار برای نیروی هوایی افغانستان اختصاص یافته است.
براساس این گزارش، از 7.9 میلیارد دلار این کمک‌ها نزدیک به 1.7 میلیارد دلار مربوط به سال مالی 2019 می‌شود. این میزان 328.4 میلیون دلار کمتر از مقداری است که سیگار در گزارش سه‌ماهه گذشته اعلام کرده بود.
گزارش می‌افزاید که این کاهش پس از تصمیم اخیر وزارت دفاع آمریکا برای کاهش بودجه نیروهای امنیتی افغان صورت گرفته و مانند سال‌های گذشته بخش بزرگی از این بودجه یعنی 842.1 میلیون دلار یا 51 درصد از این مبلغ صرف هزینه‌های نگهداری ناوگان‌های نیروی هوایی افغانستان می‌شود.
یک فروند بالگرد UH-60 بلک‌هاوک متعلق به نیروی هوایی ارتش افغانستان که توسط نیروهای ناتو درحال تعمیر است
بنا به حساسیت‌های آمریکا، نیروهای متخصص افغان در روند تعمیر بالگردهای پیشرفته نقشی ندارند
این بودجه بیشتر به شرکت‌های قراردادی پرداخت می‌شود که وظیفه تعمیر و نگهداری این ناوگان هوایی را دارد و براساس گزارش‌های سیگار 531.5 میلیون دلار یا 32 درصد از بودجه سال مالی 2019 میلادی برای هزینه‌های تجهیز و حمل‌ونقل صرف می‌شود.
براساس توافقنامه امنیتی میان افغانستان و آمریکا، مسئولیت تجهیز و آموزش و پشتیبانی نیروهای نظامی و هوایی افغانستان در چارچوب «مأموریت حمایت قاطع» به‌عهده نیروهای آمریکا و ناتو است.
کارشناسان نظامی براین‌باورند که نیروهای خارجی در برنامه آموزش و پشتیبانی نظامیان افغان ناموفق بوده‌اند که آموزش‌های کنترل حریم هوایی و ارائه تسلیحات و تجهیزات هوایی و هوانوردی از این قبیل هستند.
نکته دیگری که کارشناسان بر آن تصریح دارند در دسترس قرار نگرفتن هواپیماهای جت و بالگردهای پیشرفته جنگی به نظامیان افغانستان است که وجود آن می‌تواند توان رزمی نیروهای افغان را در برابر تهدیدات افزایش دهد، این در حالی است که نیروهای آمریکایی از پیشرفته‌ترین تسلیحات در زمین و هوای این کشور بهره می‌برند.
به‌عنوان مثال آمریکا در ماه می سال جاری میلادی جنگنده‌های F-35A را از پایگاه «الظفر» امارات متحده عربی به پرواز در آورد و در افغانستان به‌صورت عملیاتی به‌کارگیری کرد و مواضع طالبان را هدف قرار داد. این هواپیماهای نسل پنج و رادارگریز در این عملیات به 6 بمب GBU-49 هدایت‌شونده لیزری، 2 موشک AIM-9X حرارت‌یاب کوتاه‌برد هوابه‌هوا مجهز بودند. پیش از این نیز ارتش آمریکا در اواخر سال 2018 میلادی برای نخستین بار جنگنده F-35B را در افغانستان مورد آزمایش قرار داده بود.
هواپیمای جنگنده F-35A توسط آمریکا اولین عملیات نظامی خود را به‌بهانه حمله به مخالفان مسلح در افغانستان انجام داده است
همچنین در اکتبر سال جاری میلادی آمریکا طی اقدامی دیگر یک اسکادران از جنگنده‌های F-16 فالکن را در پایگاه هوایی نیروهای آمریکایی در بگرام مستقر کرد که به‌گفته آنها، جنگنده‌های F-16 فالکن برای پوشش عملیات‌های نظامی نیروهای ناتو وارد افغانستان شده‌اند و می‌توانند حملات به مخالفان مسلح را ادامه دهند.
جنگنده چندمنظوره F-16 فایتینگ فالکن نمونه‌ای دیگر از تجهیزاتی است که در اختیار نیروهای آمریکایی در افغانستان است اما
نیروی هوایی و نظامیان افغان از آن بی‌بهره هستند و امکان استفاده و حمایت توسط آن را ندارند
با آغاز هجدهمین سالروز آغاز حمله آمریکا به افغانستان نیروی هوایی آمریکا در اقدامی بی‌سابقه در 10 سال گذشته حملات هوایی خود را در این کشور شدت بخشید. براساس گزارش فرماندهی مرکزی نیروی هوایی آمریکا؛ هواپیماهای جنگنده و بی‌سرنشین آمریکایی تنها در ماه سپتامبر سال جاری میلادی 948 بمب و موشک را در افغانستان پرتاب کردند و این آمار در حالی است که سال گذشته میلادی نیز 7 هزار و 362 بمب و موشک در افغانستان توسط نیروی هوایی آمریکا پرتاب شد.
در ماه آوریل 2017 نیز آمریکا به‌بهانه هدف قرار دادن پایگاه اعضای وابسته به گروه تروریستی داعش در ولایت ننگرهار افغانستان بزرگترین بمب غیرهسته‌ای خود را موسوم به «مادر بمب‌ها» آزمایش کرد.
«بمب مادر» یا «مادر بمب‌ها» سلاحی هدایت‌شونده است که آمریکا برای اولین بار از آن در افغانستان استفاده کرد
این بمب با وزنی معادل 10 تن و مجهز به سیستم موقعیت‌یاب با هواپیمای MC-130 حمل و در ولایت ننگرهار پرتاب شد
به‌نظر می‌رسد حمایت از نیروهای آمریکایی در مقابل مخالفان مسلح دولت کابل بهانه‌ای برای آزمایش ماشین جنگی آمریکا در افغانستان است تا از این طریق ضمن ارتقای تجربه به‌کارگیری ادوات جنگی، تأثیر آن را در میدان عمل ببیند.
به‌گفته کارشناسان، افغانستان برای آمریکا به‌مثابه زمین خالی است که در هر زمان می‌تواند به‌بهانه حمایت از نیروهای افغان و ناتو عملکرد سلاح‌های خود را به‌روی انسان‌ها مورد آزمایش قرار دهد و هیچ نهاد یا گروهی هم آنها را مورد بازخواست قرار نخواهد داد.
در این رابطه دفتر نمایندگی سازمان ملل در افغانستان موسوم به «یوناما»، در نیمه نخست سال جاری میلادی شمار افرادی را که در عملیات‌های نیروهای آمریکایی و افغان کشته و زخمی شدند بیش از شمار تلفات بر اثر حملات مخالفان مسلح دولت افغانستان اعلام کرده است.
همچنین کنترل حریم هوایی افغانستان نیز موضوع مهمی است که آمریکا نمی‌خواهد آن را به‌راحتی از دست دهد، به همین خاطر به شگردهای مختلف مانع از حضور و آموزش‌های تکمیلی متخصصین و نیروهای افغان در این امر می‌شود.
یکی از نگرانی‌های عمده مقامات آمریکایی درباره حریم هوایی افغانستان، مافیای کنترل انحصاری تجارت و ترانزیت مواد مخدر و حفظ سود آن در این کشور است، به همین خاطر به‌دنبال تثبیت این موضوع هستند تا با مقاومت احتمالی نیروهای افغان مواجه نشوند.
از آغاز حضور نظامی نیروهای آمریکایی و ناتو به افغانستان تاکنون به‌بهانه‌های مبارزه با تروریسم و قاچاق مواد مخدر، آمارهای رسمی و غیررسمی حاکی از افزایش 100برابری کشت تریاک، تولید و قاچاق مواد مخدر در افغانستان پیش از تجاوز نظامی نسبت به سال 2001 است.
حضور نظامیان آمریکایی کنار تولیدکنندگان مواد مخدر در یک مزرعه کشت تریاک ــ ولایت هلمند در جنوب افغانستان
ولایت هلمند در جنوب افغانستان تولیدکننده 60 درصد کل مواد مخدر این کشور است، این موضوع از جایی بیشتر اهمیت می‌یابد که بزرگترین پایگاه نیروهای متجاوز آمریکا و انگلیس تا سال 2015 در این ولایت وجود داشت که شک و تردیدهای افکار عمومی و مجامع سیاسی را در مورد دست داشتن نظامیان آمریکایی در تولید و قاچاق مواد مخدر به واقعیت تبدیل کرد.
خروج منابع باارزش معدنی، حمل‌ونقل آثار باستانی و هلی‌برن تروریست‌های داعش به مناطق مختلف در افغانستان دیگر مواردی هستند که در صورت شکست انحصار کنترل و حریم هوایی افغانستان و افزایش توان نیروهای نظامی و هوایی این کشور، آمریکا باید پاسخگوی آن باشد.
مقامات افغان بارها از جابه‌جایی اعضای وابسته به گروه تروریستی داعش در افغانستان توسط هواپیماها و بالگردهای آمریکایی گلایه کرده‌اند.
«ظاهر قدیر» معاون اول سابق پارلمان افغانستان، در گذشته با ارائه اسنادی به مجلس این کشور به‌طور علنی از این اقدام نظامیان آمریکایی و ناتو پرده برداشت.
برخی فرماندهان نظامی و مقامات محلی افغان و همچنین گروه طالبان نیز پیش‌تر گفته بودند که در جریان درگیری با تروریست‌های داعش، بالگردهای آمریکایی در محل حاضر می‌شوند و افراد باقی‌مانده داعش را با خود می‌برند.
این امر گواهی می‌دهد که آمریکا و متحدانش به‌دنبال حفظ و گسترش ریشه‌های تروریسم در منطقه هستند و با انتقال و جابه‌جایی تروریست‌های داعش در افغانستان و دستاویز قرار دادن آنها، برای ادامه حضور در افغانستان تلاش می‌کند.
با در نظر گرفتن تمام شرایط، حفظ موقعیت تاکتیکی و عملیاتی حریم هوایی افغانستان توسط آمریکا به آن این اجازه را می‌دهد تا با مدیریت و چیدمان نبردها و کنترل ترافیک هوایی افغانستان زمینه عدم افشای اقدامات ضدبشری خود را فراهم کند و بر دو دهه جنایت‌های نظامیان غربی سرپوش بگذارد و همچنان بر غارت و چپاول این کشور ادامه دهد.
انتهای پیام/.+
