مصاحبه| استاد دانشگاه بغداد: سقف مطالبات مردم عراق بالا رفته و راه حل‌های معمول پاسخگو نیستند
دکتر عزیز شیال، استاد دانشگاه بغداد در تحلیل حوادث عراق در روزهای منتهی به استعفای عادل عبدالمهدی گفت که سقف مطالبات مردم به جای این که ساده‌تر شود٬ پیچیده‌تر شده و اکنون راه‌های معمولی برای حل این مشکلات پاسخگو نیست.
عادل عبدالمهدی نخست وزیر عراق روز جمعه (8 آذرماه) با صدور بیانیه‌ای رسمی اعلام کرد که درخواست استعفای خود را رسماً تقدیم پارلمان خواهد کرد. درباره استعفای عبدالمهدی و پیامدهای آن و این که چرا بعد از آرامش نسبی حاکم بر عراق و حرکت تدریجی گروه‌های سیاسی برای حل و فصل مسائل، یکباره همه چیز به هم ریخت و نتیجه آن شد که همه را در شوک فرو بُرد.
دکتر «عزیز جبر شیال» مدیر مرکز مطالعات سیاسی و استراتژیک دانشگاه «المستنصریه» بغداد در گفت‌وگویی با تسنیم به سوالاتی درباره تحولات اخیر پاسخ داده است.
تسنیم: در حالی که اعتراضات در عراق رو به آرامی می‌گذاشت و جریان‌های سیاسی در نشستی به میزبانی حکیم توافق کرده بودند که به دولت عادل عبدالمهدی یک فرصت 45 روزه برای پشبرد برنامه‌ها و اجرای اصلاحات مورد نظر داده شود، چرا یکباره همه چیز به هم ریخت و اعتراضات وارد مرحله جدیدی شد که بیانیه مرجعیت و در پی آن استعفای عادل عبدالمهدی را به همراه داشت؟
شیال: این سندی که در منزل آقای حکیم امضا شد٬ متاسفانه نه تنها نتوانست مشکل را حل کند بلکه آن را پیچیده‌تر کرد؛ چرا که اولا آنها قبل از امضای این سند گفتند که عبدالمهدی تحت فشار مشکلاتی است که 16 سال انباشته شده و بگذارید ما یک مهلت 45 روزه به او بدهیم و او عصای جادویی ندارد. بسیار خوب در خلال 45 روز عصای جادویی پیدا می‌کند؟
دوم این که اما انتخاب وی به عنوان نخست‌وزیر از روز اول اشتباه بود؛ چرا که این مرد توانایی اداره دولتی با این مشکلات را نداشت. بنابراین وی به جای این که احزاب را مدیریت کند٬ به ابزار دست آنها تبدیل شد و هرکاری را از وی می‌خواستند انجام می‌داده است. آنها هرگز خواسته‌های این ملت و جوانان را نخواهند فهمید؛ خواسته‌هایی که بسیار ساده و ابتدایی و آسان است و آنها امکانات مادی لازم برای برآورده کردن این مطالبات را دارند و اگر مدیریت صحیح صورت گیرد این مشکلات به سرعت حل خواهد شد.
تسنیم: به نظر شما استعفای عادل عبدالمهدی چه پیامدهایی خواهد داشت و آینده سیاسی عراق به چه سمتی پیش می‌رود؟
شیال: بنابراین اکنون همه راه‌ها بسته شده است؛ چرا که هر چیزی بدون دولت و احزاب سیاسی در موضع عدم اعتماد است. به نظر من به جای این که مشکلات حل شود، متاسفانه شدید‌تر شد و کشور به جایی رسید که نباید می‌رسید و سقف مطالبات مردم به جای این که ساده‌تر شود٬ پیچیده‌تر شده و اکنون راه‌های معمولی برای حل این مشکلات پاسخگو نیست.
تسنیم: راه حل شما برای نجات عراق از شرایط فعلی چیست؟ به بیان دیگر شما چه راه حلی را برای گذار از دوره کنونی پیشنهاد می‌کنید؟
شیال: در اینجا برای حل مشکلات٬ گام اول استعفای دولت٬ گام دوم انحلال پارلمان و گام سوم تشکیل یک دولت نجات ملی با قانون اساسی و ساختار جدید است که ممکن است این امر حدود 6 ماه طول بکشد و یا ممکن است راه‌حل‌هایی باشد که ما پیش بینی نمی‌کنیم. با این اوصاف کشور به سمت راه‌حل‌های بنیادی پیش خواهد رفت.
تسنیم: حوادث اخیر در دو استان ناصریه و نجف را چگونه ارزیابی می‌کنید چرا یک باره این دو استان به هم ریخت، آیا می‌توان گفت که عناصری خارج از معترضین، تظاهرات را به خشونت کشانده است؟
شیال: ناصریه یکی از مناطق خیزش مردمی عراق است و پس از آن به نجف می‌رسیم که این منطقه نیز اینگونه بوده و یعنی آیا عاقلانه است که آنها (معترضان) در این مناطق دست به چنین اقداماتی بزنند؟ بله در میان آنها عناصر نفوذی وجود دارد و من تاکید می‌کنم که در هر دولتی چنین اتفاقاتی می‌افتد؛ اما با ذهنیت و تدابیر مدیریتی. بنابراین اگر در خلال 10 روز یا دو هفته نتوانیم به این اوضاع رسیدگی کنیم٬ وارد یک مرحله مجهول و نامعلوم می‌شویم که این مشکل بسیار بزرگی است. همه مناطق اقتصادی، فکری، فرهنگی و مذهبی چه از احزاب سیاسی و چه دولتی همگی با وضعیت موجود مخالفند.
تسنیم: اینکه مطالبات به‌حق مردمی در این اعتراضات وجود دارد درست است٬ اما عده‌ای می‌گویند که طرف‌های خارجی از جریان این تظاهرات‌ها در تلاش برای رسیدن به خواسته‌های خودشان هستند و برنامه‌های خود را پیاده می‌کنند٬ تحلیل شما در این مورد چیست؟
شیال: مداخلات خارجی در همه جا وجود دارد٬ چه کسی این عنصر نفوذی را برای آتش زدن کنسولگری ایران در نجف مامور کرده است؟ نیروهای امنیتی و نه مردم! معترضان سلاحی در دست ندارند٬ اما نیروهای امنیتی که سلاح دارند چرا از تظاهرات‌کنندگان محافظت نمی‌کنند؟ این سیاستمداران خود را از صحنه دور کرده‌اند؛ چرا که نه قدرت محافظت از خود را دارند و نه محافظت از مهمانان عراق در سفارت‌خانه‌ها و کنسولگری‌ها و نمایندگان از سراسر جهان اسلام. آیا عاقلانه است که بگوییم همه آنها نفوذی هستند؟
به نظر من حفظ ذهنیت خائن بودن تظاهرات کنندگان٬ موضوع دیگری است که نیروهای امنیتی در برخوردهای افراطی اخیر خود با معترضان آن را به کار برده‌اند. آیا عاقلانه است که حدود 40 نفر در ناصریه در یک ساعت کشته شوند؟ این چه طرز برخورد با شهروندان(معترضین) است؟
تسنیم: در صورت پذیرش استعفای عادل عبدالمهدی، سازوکارهای قانونی برای انتخاب نخست وزیر جدید چیست؟
شیال: به نظر من در وضعیت کنونی٬ ممکن است که این کار از طریق بلوک و ائتلاف‌های سیاسی انجام شود که این امر به نتیجه نخواهد رسید.
انتهای پیام/
