مستندی از اسرار نظامی/ روایت مستندساز از پیچیدگی‌های "نبرد امواج"
موضوع مستند "نبرد امواج" به گونه‌ای است که مخاطبان مستند کمتر با آن مواجه شدند چون هیچ کشوری تمایلی به انتشار اطلاعات درباره امکانات علمی خود را ندارد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، وحید فرجی مستندسازی که مستندهایی چون "غزال ایرانی"، "خاطرات نارنجی" و "زندگی در خط نبرد" را در کارنامه خود دارد با مستند نبرد امواج (1396) در سیزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران- «سینماحقیقت»- حضور دارد. او در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری تسنیم، درباره ایده اولیه ساخت این مستند اظهار کرد: خانه مستند درصدد ساخت مستندی با موضوع صنایع دفاعی بود، یکی از حوزه‌های موفق صنایع دفاعی، (پدافند هوایی) است.
وی درباره پیشهادی از نوع کار روی رادار، تأکید کرد: پدافند هوایی شبکه گسترده‌ای از صنایع به هم پیوسته است که هر کدام شاخه مفصل و وسیعی دارد؛ اما در ذیل صنایع دفاعی به عنوان صنایع پدافند هوایی قرار دارد. پیشنهاد شد به طور خاص روی رادار کار کنیم چون در پدافند هوایی، رادار قلب سیستم است و در مرزهایی هوایی مانند چشم عمل می‌کند.
این مستندساز افزود: ما در قالب یک تیم در طی سفرهایی از مراکز مختص این صنعت بازدید میدانی کردیم؛ بعد تحقیقات کار را از سال 1395 شروع کردم که دو الی سه ماه طول کشید و با شیوه‌هایی چون میدانی،کتابخانه‌ای و مشورت و گفتگو باکارشناسان صورت گرفت.
فرجی به حساسیت‌های امنیتی اشاره کرد و گفت: بعد از تکمیل پژوهش‌ها به طرح فیلمنامه رسیدیم؛ هماهنگی‌ها را انجام دادیم و 9 ماه مجموعه تحقیق و تولیدمان طول کشید. البته به خاطر حساسیت‌های امنیتی موضوع، نیاز به مجوزها و هماهنگی‌هایی بود که همین زمان بر بود. علاوه بر این، ما تلاش داشتیم به تمام نهادهای فعال در حوزه دفاعی چون وزارت دفاع، سپاه و ارتش بپردازیم. همین هم زمان بیشتری از ما می‌گرفت.
وی یادآور شد: تدوین کار نیز 6 ماه طول کشید چون ما هم از لحاظ مباحث علمی و هم صنعتی کار را بازبینی کردیم، در عین حال مسائل امنیتی نیز باید مراعات می‌شد. در مجموع ساخت این مستند نزدیک به یک سال و نیم زمان برد. اما پخش آن به دلیل مسایل حفاظتی با تأخیر همراه شد؛ منتظر اجازه پخش این کار بودیم که سپاه، پهپاد آمریکایی را در آبهای خلیج فارس زد و این مستند از شبکه مستند پخش شد.
کارگردان مستند "نبرد امواج" با بیان اینکه در کارهای قبلی‌ام به مباحث نظامی به معنی آنچه در این کار است وارد نشده بودم، تأکید کرد: مستندهای من همچون "غزال ایرانی" یا "مسیر نو" در حوزه علمی و فناوری‌اند. در "نبرد امواج" نیز رادار بحثی علمی و فناورانه است که در حوزه صنعت نظامی و در شکل پیچیده و حفاظت شده‌ای قرار دارد.
وی خاطرنشان کرد: موضوع مستند "نبرد امواج" به گونه‌ای است که مخاطبان مستند کمتر با آن مواجه شدند چون هر کشوری به دلیل حفظ اسرار نظامی خود کمتر راضی به نمایش صنعت نظامی خود است و تمایلی به انتشار اطلاعات درباره امکانات علمی خود ندارد.
فرجی با تأکید بر اینکه ساخت هرگونه از مستند سختی خود را دارد؛ گفت: سختی‌های کار آشنایی با موضوع است که مرحله مهم و زمان بری است و دسترسی به امکانات در آن اهمیت دارد. سختی هر کاری هم مختص همان کار است و در کار دیگری شاید تکرار نشود. مسأله بعدی علاقه و امکان ساخت یک مستند است. اینکه فقط علاقه‌مندی کافی نیست و شرایط و دسترسی به ملزومات کار باید فراهم باشد. برای مثال در مستند "نبرد امواج"، اگر نهادهای متولی مجوزها را نمی دادند این کار پیش نمی‌رفت. در مستند اجتماعی شاید دسترسی‌ها آسانتر باشد ولی وقتی مستند به سازمانی می‌پردازد پیچیدگی‌ها و سازو کار خودش را داراست.
وی افزود: برای ساخت یک مستند موضوع آن قدر باید اهمیت داشته باشد تا خودم را راضی کنم که برایش وقت بگذارم؛ آخرین کارم مستند "مسیر نو" درباره انرژی‌های تجدیدپذیر یا پاک است که با همکاری خانه مستند انقلاب اسلامی ساختیم. این مجموعه مستند با رویکردی محیط زیستی و فناورانه به معرفی انرژی‌های تجدید پذیر و نیاز جامعه به آنها می‌پردازد و از شبکه مستند در حال پخش است.
سازنده "نبرد امواج" با اشاره به انتخاب این مستند در جشنواره فیلم و عکس های فناوری و صنعتی فردا به عنوان بهترین مجموعه مستند در مجموعه مستندهای تلویزیونی، اظهار کرد: من در سال 1395 با مستند "غزال ایرانی" در جشنواره حقیقت شرکت کردم که امکان خوبی برای دیده شدن این مستند فراهم شد.
وی در پایان گفت: جشنواره حقیقت، یکی از جدی‌ترین جشنواره‌های سینمای مستند است که رقابت‌های سخت و روند رو به رشدی دارد؛ در این جشنواره مستندهایی با موضوعات مختلف اکران می‌شود و اگر با همین رویه پیش رود اتفاقات خوبی می‌افتد؛ همچنین این جشنواره خیلی از مستندسازان را به لحاظ موضوع و ساختار به سینمای داستانی متمایل کرده است.
"نبر امواج" سه‌شنبه 19 آذر اولین نوبت اکران خود در جشنواره سینما حقیقت را پشت سر گذاشت و جمعه 22 آذر نیز در پردیس چارسو روی پرده خواهد رفت.
انتهای پیام/
