یادداشت| حریری در ایستگاه پایانی نخست وزیری لبنان

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم٬ روند تشکیل دولت در لبنان پس از استعفای سعد حریری نخست‌وزیر  دولت پیشبرد امور این کشور٬ مسیر پر پیچ و خمی را طی کرده است؛ از مانورهای حریری برای بازگشت به دولت گرفته تا شرط‌های عجیب‌ و غریب و خواسته‌های آمریکایی-سعودی او. در جریان همه اتفاقاتی که افتاد و بازی‌هایی که از حریری شاهد بودیم٬ به وضوح مشاهده کردیم که صحنه‌گردان این سناریوها و مانورها تنها یک هدف سنتی و قدیمی دارد که آن هم کنار زدن حزب‌الله از دولت و صحنه سیاسی لبنان است.

در هر صورت هدف اصلی این طرف‌ها از صحنه تحولات لبنان محقق نشد؛ اما نباید از اوضاع پیچیده و متشنجی که پس از تلاش‌ها و اقدامات طرف‌های مذکور برای رسیدن به اهدافشان٬ در این کشور به وجود آمد غافل شویم.

از بیش از یک ماه گذشته شاهد سناریوهای مختلف برای تشکیل دولت جدید لبنان بوده‌ایم که سرنقطه اصلی همه آنها به یک نفر باز می‌گردد: سعد حریری! او با مانورها و شروط اغلب غیرمنطقی خود٬ روند تشکیل کابینه را در این کشور به چالش کشید و رسیدن به یک نتیجه مطلوب را در این زمینه و در اسرع وقت٬ غیرممکن کرد. اگر این چنین نبود شاید اوضاع بحرانی لبنان حداقل از نظر سیاسی سامان یافته و به اینجا نمی‌کشید.

شرایط و گزینه‌هایی که حریری برای تشکیل دولت آینده لبنان مطرح کرد٬ نه حرفه‌ای بود و نه با توافق طائف که سالها پیش به منظور حل اختلافات و بحران‌های سیاسی این کشور شکل گرفته بود٬ هم‌خوانی داشت. به جز فراکسیون پارلمانی جریان المستقبل به ریاست‌ حریری و برخی طرف‌های هم‌پیمان آن٬ هیچ‌کس گزینه‌های حریری برای تشکیل دولت را نپذیرفت.

نکته اینجاست که اصل تظاهرات‌های  لبنان با هدف رسیدگی به بحران اقتصادی آغاز شده بود؛ اما همه چیز به گونه‌ای پیش رفت که شاید بتوان گفت بحران اقتصادی در میان بحران سیاسی این کشور گم شد! گویا اصلا فراموش شد که دولت لبنان باید عرصه رسیدگی به بحران اقتصادی و وضعیت معیشت مردم باشد؛ نه صحنه رقابت و تسویه‌حساب‌های سیاسی و البته مداخلات خارجی طرف‌های ذی‌نفع!

در چند هفته اخیر شاهد مقرر کردن تاریخ‌های مختلفی به منظور انجام رایزنی‌های پارلمانی ضروری برای انتخاب مامور تشکیل دولت بودیم که همه آنها چند ساعت قبل از آغاز رایزنی‌ها به تعویق می‌افتاد و طبق اطلاعات قرار است دوشنبه هفته جاری این اتفاق بیفتد که با توجه به شواهد بازهم نمی‌توان با قطعیت درباره آن صحبت کرد.

طی این مدت اخبار جالب و شوک برانگیز از محافل سیاسی لبنان کم نبوده است؛ اما درحال حاضر بارزترین خبری که از این محافل به گوش می‌رسد٬ تصمیم جریان آزاد ملی برای عدم مشارکت در کابینه حریری است. منظور از کابینه حریری٬ دولتی است که سعد حریری در جایگاه نخست وزیری آن باشد.

جریان آزاد ملی چند روز قبل خبری با مضمون بالا منتشر کرد و جبران باسیل رئیس این جریان روز پنجشنبه طی یک کنفرانس مطبوعاتی به طور رسمی و علنی آن را اعلام کرد. به دنبال آن نبیه بری رئیس پارلمان لبنان نیز اعلام کرد که در صورت عدم مشارکت جریان آزاد ملی در دولت آینده لبنان٬ جنبش امل نیز در آن حضور نخواهد یافت.

سید حسن نصرالله دبیر کل حزب‌الله نیز دیروز طی سخنرانی‌ تلویزیونی خود درباره تحولات اخیر لبنان و نقش پررنگ آمریکا و تلاش آن برای جهت‌دهی به اعتراضات مردمی لبنان اظهار داشت که یکی از گزینه‌هایی که برای تشکیل دولت جدید لبنان مطرح شد٬ کنار رفتن حزب‌الله و هم‌پیمانانش از آن بود تا یک تیم دیگر اقدام به تشکیل دولت کند که ما هرگز این گزینه را به نفع کشور نمی‌دانیم و البته گزینه‌های دیگری که مطرح شد، تشکیل دولت مشارکت ملی یا دولت فراگیری که بیشترین نمایندگی گروه‌ها را داشته باشد بود. سید نصرالله در سخنان خود ادامه داد که گزینه بعدی٬ پیشنهاد تعدادی از شخصیت‌ها برای تصدی جایگاه نخست‌وزیری بود که ما بر این اساس که سعد حریری آنها را مطرح کرده و با آنها موافق است٬ توافق خود را در خصوص انتخاب آنها اعلام کردیم؛ اما شد آنچه که نباید می‌شد و به تعویق افتادن زمان رایزنی‌های پارلمانی موجب شد تا گزینه سومی مطرح شود. دبیر کل حزب‌الله همچنین اضافه کرد که در حال حاضر گزینه سوم٬ انتخاب شخص سعد حریری برای نخست وزیری آینده لبنان است که بنا به برخی شروطی که وی مطرح کرد٬ باید به سراغ گزینه چهارم که یافتن نام های دیگر برای تصدی این جایگاه است برویم؛ اینکه فردی ریاست دولت را برعهده بگیرد که حریری وی را معرفی کرده یا با آن موافقت کند و همچنین اکثریت پارلمان با آن موافقت کنند.

هرچند که رئیس جریان آزاد ملی لبنان٬ جنبش امل و حزب‌الله را در موضع گیری و تصمیم برای مشارکت و یا عدم مشارکت در دولت جدید آزاد گذاشته؛ اما آنها تابع جریان آزادملی خواهند بود. حالا اگر این اتفاق بیفتد یعنی جنبش امل و حزب الله و جریان آزاد ملی هیچ نماینده‌ای برای مشارکت در دولت جدید لبنان نفرستند چه می‌شود؟

شاید در ظاهر به نظر برسد که با این کار حریری به هدف خود رسیده و به تنهایی و به نوعی با خیالی راحت اقدام به تشکیل کابینه مورد نظر خود یعنی یک دولت تکنوکرات در راستای خواسته‌های آمریکایی-سعودی-غربی می‌کند و پس از آن با اختیارات تام و طبق دستورات خارجی به اداره کشور می‌پردازد! اما واقعیت با ظاهر قضیه متفاوت است.

برای روشن‌تر شدن این مطلب نگاهی به نتایج انتخابات پارلمانی 2018 لبنان و تعداد کرسی‌های هریک از احزاب سیاسی این کشور می‌اندازیم:

فراکسیون جریان آزاد ملی با در اختیار داشتن 29 کرسی در صدر قرار گرفته است. پس از آن جریان المستقبل (وابسته به حریری) با 20 کرسی٬ جنبش امل با 16 کرسی٬ حزب نیروهای لبنانی با 14 نماینده٬ حزب‌الله با 13 کرسی و حزب سوسیالیست ترقی‌خواه با 9 نماینده به ترتیب در پارلمان این کشور حضور دارند. جریان المستقبل در انتخابات گذشته حدود یک سوم از کرسی‌های قبلی خود را از دست داده بود.

از آنجا که جریان آزاد ملی لبنان شامل بخش‌هایی از مسیحیان مارونی بوده و جنبش امل و حزب‌الله نیز هم‌پیمانان آن هستند٬ این حزب در مجموع 67 کرسی را در برابر المستقبل و هم‌پیمانانش دارد.

بنابراین عدم مشارکت جریان آزاد ملی در دولت آینده به معنای عدم مشارکت هم‌پیمانان آن و در نتیجه عدم رسیدن سعد حریری به جایگاه نخست‌وزیری لبنان برای بار چهارم است! علت امر آن است که اگر این فراکسیون‌ها به حریری رای اعتماد ندهند او نمی تواند نخست وزیر شود و پس از آن جریان‌های سیاسی با جدیت بیشتری روند انتخاب نخست وزیر را دنبال کرده و پیشنهادهای دیگری برای این منصب مطرح می‌کنند و در نتیجه لبنان می‌تواند در یک دوره کوتاه از این بحران سیاسی خارج شود.

انتهای پیام/