ماجرای حذف باراندازها در میدان میوه و تره‌بار اهواز / چرا نماینده ولی فقیه در خوزستان به موضوع ورود کرد؟
موضوع میدان میوه و تره بار اهواز از مباحث مطرح این روزها است تا جایی‌که نماینده ولی فقیه در خوزستان نیز به آن واکنش داد، سوالی که در ذهن ناظران مطرح می‌شود این است که آیا با حذف باراندازها از میدان مرکزی الغدیر اهواز شاهد کاهش نرخ میوه خواهیم بود؟
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اهواز، اصناف مختلف بنابر شرایط خود در مکان و فضاهای مرتبط با مردم و دیگر صنف‌ها مشغول فعالیت هستند که برخی از آن‌ها در سطح شهر پراکنده و برخی دیگر در بازارهای مختلف به‌صورت متمرکز فعال‌اند.
از نمونه این بازارهای متمرکز می‌توان به میدان میوه و تره‌بار مرکزی اهواز اشاره کرد که علاوه بر کاهش بار ترافیکی می‌توانند قدرت انتخاب خریداران را نیز افزایش داده و سبب ایجاد رقابت‌های سالم در بازار شوند. البته باید گفت که اعمال سلیقه در شیوه مدیریت این بازارها و خروج آن‌ها از ریل اصلی می‌تواند آسیب جدی به مردم وارد کند.
بااین‌وجود در هفته‌های گذشته میدان میوه و تره‌بار مرکزی اهواز دستخوش تغییرات جدی شد.
دوشنبه هفته گذشته خبری از سوی معاون دادستان اهواز مبنی بر حضور گسترده دلالان در میدان میوه و تره‌بار مرکزی اهواز و تصمیم‌گیری کمیته مبارزه با مفاسد اقتصادی برای مقابله با آن‌ها منتشر شد تا با شیوه‌ای تقریباً جدید و بی‌سابقه دست دلالان را از این میدان کوتاه کنند.
بیرانوند معاون دادستان عمومی و انقلاب اهواز اعلام کرده بود که روز پنجشنبه با بلوک‌های سیمانی (نیوجرسی) این میدان بسته می‌شود و بنا به مصوبه شورای تأمین شهرستان اهواز همه غرفه داران میدان میوه و تره‌بار غدیر باید به مکان جدید نقل‌مکان کنند.
سخنان معاون دادستان عمومی و انقلاب اهواز عجیب بود و صدای اعتراض یکی از اعضای شورای شهر اهواز را نیز درآورد.
محمدجعفر فلسفی در صحن شورا گفته بود که تعطیلی میدان میوه و تره‌بار اهواز نه‌تنها مشکلی را برطرف نمی‌کند بلکه بازار میوه و تره‌بار اهواز را با چالشی جدی مواجه خواهد کرد.
عضو شورای اسلامی شهر اهواز ادامه داد: تعطیلی این میدان خلاف منافع عمومی است و اگر معاون دادستان منظور دیگری داشته باید در این خصوص تکذیبیه صادر کند.
بیرانوند معاون دادستان عمومی و انقلاب اهواز سخنان خود را تکذیب نکرد و در روز پنجشنبه 28 آذرماه اجرائیات شهرداری اهواز به همراه مأموران نیروی انتظامی وارد میدان الغدیر اهواز شده و شروع به‌قرار دادن بلوک‌های سیمانی (نیوجرسی) روبه روی غرفه‌ها یا همان محل باراندازها کردند.
غرفه داران نیز به دلیل همکاری با ماموران یا شاید ترس از برخورد قضایی با خویشتن‌داری در مقابل این تصمیم کمیته مبارزه با مفاسد اقتصادی، فقط نظاره‌گر قرار گرفتن بلوک‌های سیمانی در ملک شخصی و قانونی خود بودند.
جالب اینجا است که دقیقاً یک روز بعد یعنی 29 آذرماه میدانی جدید در شهر شیبان افتتاح می‌شود. میدانی که متعلق به یک فرد است، این میدان 400 غرفه دارد در حالی که اهواز باوجود کلان‌شهر بودن و جمعیت یک‌میلیون و 400 هزارنفری میدانی به وسعت 120 غرفه دارد درحالی‌که شهر شیبان براساس سرشماری سال 95 فقط 39 هزار نفر جمعیت داشته و میدان 400 غرفه‌ای یقینا بیش از ظرفیت موردنیاز آن است.
مالک میدان شخصی به نام مهدی مرعشی است. مرعشی پیش‌ازاین در روز پنجشنبه هفتم تیرماه سال 97 حدود 250 نفر از غرفه داران و فروشندگان میدان میوه و تره‌بار اهواز را در هتل پارس به ضیافت شام دعوت کرده و از آن‌ها خواسته بود در میدان جدیدش سرمایه‌گذاری و غرفه خریداری کنند اما با استقبال اندکی روبه شد.
او بیکار ننشست و نهایتا توانست بیش از یکصد غرفه را به فروش برساند که به نظر می‌رسد اغلب خریداران به غرفه خود نگاه سرمایه‌گذاری دارند تا اینکه بخواهند به‌صورت مستقیم وارد عرصه رقابت در بازار میوه و تره‌بار شوند.
تخلفی که نادیده گرفته شد
مالک میدان از همان ابتدای تبلیغات شهری برای فروش غرفه‌های میدان جدید خود ترفندی زد که به گفته مدیرعامل سازمان میادین میوه و تره بار تخلفی آشکار است اما نه‌تنها شهرداری اهواز بلکه هیچ نهاد نظارتی دیگری جلوی آن تخلف را نگرفت.
اما تخلف چه بود؟ مرعشی در بیلبوردهای شهری که برای فروش غرفه‌های خود اجاره کرده بود در متن نوشته شده بر بنرها عنوان کامل میدان را ننوشت و آنچه بیلبوردها نمایش می‌دادند این بود «میدان میوه و تره‌بار مرکزی».
عدم درج نام کامل اقتصادی خود یک تخلف آشکار بود چراکه نام دقیق این میدان «میدان میوه و تره‌بار مرکزی شیبان» است. چند ماهی این تبلیغ در بیلبوردهای شهر به چشم می‌خورد اما نه خبری از سازمان زیباسازی شهرداری به‌عنوان متولی بیلبوردهای شهری بود و نه نهادهای صنفی و نظارتی. بااین‌وجود چشم‌پوشی از این خطا که البته همچنان نیز ادامه دارد خود جای تأمل است.
غرفه داران مخالف راه‌اندازی میدان جدید نیستند
اگر پای صحبت غرفه‌داران میدان میوه و تره‌بار مرکزی اهواز بنشینید متوجه می‌شوید که هیچ‌کدام از غرفه داران مخالف راه‌اندازی میدان جدید برای رقابت نیستند. آن‌ها نگران تعطیلی محل کسب و کار خود هستند.
این موضوع را می‌توان در اتفاقات سیل فروردین‌ماه جستجو کرد. سیلی که دوره بازگشت 50 ساله دارد. هنگامی‌که آب به سیل بندهای احداثی توسط غرفه‌داران رسید ناگهان دستور تخلیه میدان آمد. غرفه داران مجبور به جابجایی شده و در پارکینگ شرکت فولاد خوزستان مستقر شدند؛ اما توزیع میوه در اهواز با مشکل مواجه نشد. علاوه بر آن مدتی نیز از ورود غرفه داران به میدان نیز توسط نیروی انتظامی ممانعت به عمل آمد که دلایل آن هنوز مشخص نیست. مدتی نیز شبکه بهداشت و درمان برای آن‌ها دردسرهایی به وجود آورد که نزدیک بود منجر به تعطیلی کامل میدان شود.
بابک سپهری رئیس اتحادیه صنف بارفروشان دراین‌باره می‌گوید: هرکسی که می‌خواهد می‌تواند در میدان جدید غرفه بخرد و این مورد اصلاً در اختیار کسی نیست که اجازه بدهد یا نه؛ اما نکته قابل‌توجه تلاش برخی افراد برای محدود کردن میدان است.
وی افزود: اگر شهر اهواز ظرفیت بیشتری برای ایجاد غرفه بارفروشی دارد چرا مسئولان شهرداری اهواز فاز دوم و سوم میدان مرکزی شهر اهواز را تکمیل نمی‌کنند؟
سپهری ادامه داد: 18 سال است که به این میدان آمده‌ایم اما کمترین امکانات را در اختیار ما قراردادند. اکنون میدان جدید را ببینید که هرطور توانستند آن را تجهیز کردند. گسیل امکانات به نقطه‌ای خارج از شهر اهواز کمی غیرعادی است.
باراندازها ملک شخصی غرفه داران است
سازمان میادین میوه و تره‌بار شهرداری اهواز در سال 1380 به‌موجب بند 3 مشخصات فنی مندرج در صفحه 7 اسناد مزایده به‌صراحت اعلام کرده که متراژ هر غرفه حدوداً 200 مترمربع و بارانداز آن‌ها نیز حدود 200 مترمربع است.
در آن زمان اکثر غرفه‌ها به‌صورت تهاتری واگذارشده بود. با بررسی‌های صورت گرفته مشخص شد علاوه بر قیمتی که در آن زمان به‌عنوان نرخ پایه برای سرقفلی غرفه‌ها پرداخت‌شده، برای هر غرفه مبلغ 7 میلیون تومان جداگانه جهت استفاده از بارانداز مقابل غرفه توسط غرفه داران پرداخت‌شده است.
بااین‌وجود با این استدلال که میدان میوه و تره‌بار الغدیر مدت‌ها است در تصرف برخی دلالان و واسطه‌ها قرار دارد گفته می‌شود: دلالان در مقابل 120 غرفه میدان، باراندازهای غیرمجاز داشته و عملاً در گرانی میوه و تره‌بار اهواز نقش مستقیم داشته‌اند.
این در حالی است بابک ربیعی رئیس سازمان ساماندهی مشاغل شهری شهرداری اهواز نیز معتقد است 95 درصد باراندازها توسط دلالان اشغال‌شده بود.
مسئولان معتقدند که دلالان باوجود باراندازها به‌راحتی میوه را باقیمت پایین خریده و سپس گران‌تر به خرده‌فروش‌ها می‌فروختند؛ که همین امر سبب گرانی میوه در بازار اهواز می‌شد.
هزینه باراندازها چه می‌شود؟
با پیگیری که از رئیس سازمان ساماندهی مشاغل شهری شهرداری اهواز صورت گرفت متوجه شدیم که غرفه داران فعلاً راهی جز دنبال کردن حق ضایع‌شده خود توسط دستگاه قضایی ندارند.
ربیعی بابیان اینکه براساس اسناد و مدارک موجود غرفه داران، بارانداز مقابل غرفه را از شهرداری اهواز خریداری کردند، گفت: مشاهده اسناد غرفه داران ثابت می‌کند که آن‌ها در سال 80 هزینه بارانداز را به شهرداری اهواز پرداخت کرده‌اند و اکنون باید آن را از شهرداری پس بگیرند.
وی افزود: غرفه داران می‌توانند با مراجعه به دستگاه قضایی مطالبه خود از شهرداری اهواز را دریافت کنند.
غرفه داران اما می‌گویند اگر شهرداری می‌توانست این باراندازها را خریداری کند در ابتدا به‌جای گذاشتن بلوک سیمانی باراندازها را می‌خرید بعد آنجا را ساماندهی می‌کرد.
به گفته محبی یکی از غرفه داران میدان، اکنون قیمت هرکدام از باراندازها به حدود یک میلیارد تومان می‌رسد. آیا شهرداری اهواز با وضعیت نامناسب مالی خود می‌تواند 120 میلیارد تومان هزینه کرده و باراندازها را خریداری کند.
او می‌گوید اگر شهرداری همین امروز باراندازها را خریداری کند هیچ اعتراضی به کسی نداریم اما باراندازها ملک شخصی غرفه داران بوده که اکنون نمی‌توانند از آن استفاده کنند و تبدیل به خیابان شده است.
به‌جای باراندازها دلالان را حذف کنید
نکته‌ای که از میان سخنان مسئولان می‌توان برداشت کرد این است که پیش از این دلالان 95 درصد بازار میوه و تره‌بار را در دست داشته و سال‌ها میدان به همین منوال فعالیت می‌کرد.
اما سؤال اینجا است که با توجه به حضور فیزیکی دلالان در بازار میوه و تره‌بار آیا نمی‌شد به‌جای فراری دادن آن‌ها یا تصرف باراندازهای غرفه داران، میدان را رصد کرده و آن‌ها را دستگیر و مجازات کنند.
و یا اینکه دیگر میادین میوه و تره‌بار کشور چگونه با ورود دلالان به بازار مقابله می‌کنند که قیمت میوه در آنجا پایین‌تر است؟ آیا باراندازهای میادین کلان‌شهرهای اصفهان، شیران، تبریز و مشهد نیز با بلوک سیمانی محدودشده یا اینکه آن‌ها راهکار بهتری باری مبارزه با دلالان به کار گرفته‌اند.
متأسفانه باید گفت در هیچ‌کدام از کلان‌شهرهای کشور نمونه چنین حرکتی یافت نمی‌شود. بلکه آن‌ها به‌جای کاهش فضای کسب‌وکار غرفه داران به تقویت نظارت بر بازار و برخورد شدید با متخلفان روی آورده‌اند.
مردم امید دارند دستگاه قضایی که این روزها با ورود نیروهای تازه‌نفس و انقلابی فضای امیدوارانه‌ای ایجاد کرده است قاطعانه با مدیران ناکارآمد دولتی و غیر‌دولتی و نیز گران‌فروشان، محتکران و فرصت‌طلبان برخورد محکمی داشته باشد تا درس عبرتی برای سایر سود جویان باشد نه اینکه فضای کسب‌وکار افراد را کاهش دهد.
یک هفته گذشت؛ قیمت میوه در اهواز پایین آمد؟
معاون دادستان عمومی و انقلاب اهواز پس از قرارگیری بلوک‌های سیمانی در باراندازها به‌صراحت اعلام کرد که امیدواریم با حذف این دلالان و واسطه‌ها از گرانی میوه و تره‌بار در اهواز جلوگیری به عمل‌آوریم.
خبرنگار ما روز پنجشنبه 5 دی‌ماه درست پس از گذشت یک هفته از ساماندهی عجیب‌وغریب میدان میوه و تره‌بار مرکزی اهواز به چند بازار اهواز در مناطق کوی علوی، حصیرآباد و شریعتی (سی متری) رفت و با چند میوه‌فروش در این رابطه صحبت کرد.
موسوی فروشنده میوه در بازار کوی علوی می‌گوید: قیمت میوه و تره‌بار از ابتدای هفته هیچ تغییری نکرده و ثابت مانده است.
از او درباره کاهش قیمت‌ها می‌پرسم اما می‌گوید هیچ کاهشی نداشته. «سیب‌درختی از کیلویی 7 هزار تومان درجه‌یک دارم تا سه کیلو 10 هزار تومان». قیمت میوه بسته به کیفیتش تغییر می‌کند.
عادل عفراوی از کسبه بازار سی متری اهواز است. از او قیمت میوه‌ها را می‌پرسم و می‌گوید: «سیب، پرتقال و لیمو هرکدام کیلویی 4 هزار تومان».
او نیز می‌گوید: «از وقتی میدون "نصف شده" بارها خوابیدن و بار در بازار کم شده». همچنین میزان دریافت کرایه بار در میدان شیبان 2 برابر میدان الغدیر است به همین سبب فقط از الغدیر خرید می‌کنم. اگر نرخ کرایه بار از الغدیر تا سی متری 40 هزار تومان باشد از شیبان 80 هزار تومان می‌آورند.
عفراوی معتقد است در برخی مواقع انحصار در میدان میوه و تره‌بار الغدیر ایجاد می‌شد و مجبور بودیم به‌طور مثال لیمو را فقط از یک نفر بخریم؛ اما الآن همه غرفه‌ها میوه داشتند و بازار ثبات خوبی دارد.
کاظم حمیدی نیز از میوه‌فروشان حصیرآباد اهواز است. او درباره وضعیت این روزهای میدان الغدیر می‌گوید چند روزی است که از غرفه‌ها خرید می‌کنیم و دلال‌ها دیگر در میدان نبودند.
وی ادامه می‌دهد: دلال‌ها نیستند اما بار کم شده و همین موضوع باعث شده تا قیمت‌ها تغییر نکند.
او معتقد است در یک هفته گذشته میوه زیاد گران شد اما سبزیجات به فصل بوده و تغییرات آن‌ها غیرقابل پیش‌بینی است.
همان‌طور که از میوه‌فروشان پرسیده شد باوجود کنار رفتن دلالان اما همچنان قیمت میوه در اهواز ثابت مانده و فروشندگان کاهشی در قیمت میوه احساس نکردند.
واکنش صریح امام جمعه اهواز به اقدامات اخیر در میدان میوه و تره بار الغدیر؛ قرار نشد عده‌ای را بیکار کنید
نماینده ولی فقیه در خوزستان نیز با اشاره به مشکلات پیش آمده در میدان میوه و تره بار الغدیر اهواز گفت: قرار بود میدان‌های میوه و تره بار جدیدی در نقاط مختلف راه‌اندازی شود ولی این بدین معنا نیست که میدان قبلی را تعطیل کنیم و عده‌ای بیکار شوند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به مشکلات پیش آمده در میدان میوه و تره بار الغدیر اهواز بیان کرد: قرار بود میدان‌های میوه و تره بار جدیدی در نقاط مختلف راه‌اندازی شود ولی این بدین معنا نیست که میدان قبلی را تعطیل کنیم و عده‌ای بیکار شوند.
نماینده ولی فقیه در خوزستان تاکید کرد: این مسئله باید رسانه‌ای شود تا سوء‌استفاده‌ای از سوی برخی از افراد صورت نگیرد زیرا برای کنترل قیمت راه‌های مختلفی وجود دارد.
وی اضافه کرد: یکی از راه‌ها این است که تعزیرات قیمت دهد و با نظارتی که صورت می‌گیرد کسی جرات نکند قیمت از آن بالاتر بدهد نه اینکه من بیایم تعداد زیادی از افرادی که سالیان سال مشغول به کار بودند را در این شرایط بد اقتصادی بیکار کنم به بهانه اینکه قیمت کنترل شود.
رئیس شورای فرهنگ عمومی خوزستان خاطرنشان کرد: اگر قرار است میان جدیدی احداث شود این کار صورت گیرد و مانعی ندارد نه اینکه به خاطر این مسئله اقدامی صورت بگیرد که افرادی بیکار شوند.
وعده‌ها فراموش نشوند
حالا باید دید با حضور امید آفرین نماینده ولی فقیه در خوزستان و امام جمعه اهواز به این موضوع مسئولان عمل کننده چگونه به ندای ایشان لبیک گفته و فضا را به سمت آرامش مدیریت می‌کنند.
قرار بود با حذف باراندازها 2 هدف به‌صورت همزمان به دست آید. یکی حذف واسطه‌ها و دیگری کاهش قیمت میوه و تره‌بار در اهواز اما ظاهراً فقط واسطه‌ها حذف شدند و کاهشی اتفاق نیفتاد.
دلیل این رویداد و عدم موفقیت مسئولان در کاهش قیمت میوه را می‌توان در معادله بسیار ساده و ابتدایی عرضه و تقاضا جستجو کرد. هنگامی‌که شما یک بازار را محدود کردید درست است که می‌توانید راحت‌تر آن را کنترل کنید اما باید همزمان حواستان جهت پاسخگویی به متقاضیان باشد.
اکنون در میدان میوه و تره‌بار مرکزی اهواز باراندازها حذف شدند و به سبب کاهش ورود بار به میدان و وجود تقاضای خریداران، قیمت میوه و گرانی آن در اهواز همچنان به قوت خود باقی است.
از سوی دیگر این احتمال را نیز باید در نظر داشت که دلالان بیکار ننشسته و برای خود راهی جهت نفوذ دوباره به بازار پیدا می‌کنند و چه راهی بهتر از کرایه یک غرفه در میدانی که (میدان میوه و تره‌بار مرکزی شیبان) خریدار غرفه علاقه‌ای برای حضور مستقیم در بازار میوه ندارد، هیچ غرفه داری مجوز فعالیت از سوی نهاد صنفی شهرستان دریافت نکرده و از همه مهم‌تر بیخ گوش کلان‌شهر اهواز است.
گزارش از حسین اسکندری
انتهای پیام/344/ش
