اصفهان| بهانه‌های تک فرزندی؛ از مشکل‌های اقتصادی تا روش زندگی نوین
زمزمه‌های بسیاری در خصوص کاهش جمعیت در جامعه ایرانی و شهرستان شهرضا در سال‌های اخیر شنیده شده و پیشروی جمعیت به سمت سالخوردگی به‌عنوان زنگ خطری جدی محسوب می‌شود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از شهرضا، وقتی یک زوج زندگی خود را آغاز می‌کنند، یکی از دغدغه‌های شیرین و دوست داشتنی آنها، فرزندآوری است، چرا که طعم زندگی آنها با وجود این وارثان شیرین‌تر می‌شود.
در گذشته‌ها بیشتر خانواده‌ها پر جمعیت بودند و تعداد فرزندان بدون توجه به دختر و پسر بودن آن نیز زیاد بود. رفته رفته جمعیت خانواده‌ها کوچک‌تر شد و تمایل به تعداد زیاد فرزندان کمتر، بیشتر افراد با اعتقاد به اینکه تعداد فرزندان کمتر و زندگی راحت‌تر، به داشتن 2 فرزند که بیشتر یک دختر و یک پسر باشد، اکتفا کردند. در سال‌های اخیر حتی تمایل به داشتن یک فرزند در جوامع بزرگ شهری ریشه دوانده و بسیاری از خانواده‌ها تنها یک فرزند دارند.
دلایل کاهش جمعیت را می‌توان سیاست‌های دولت در زمینه کنترل موالید، بالا رفتن سن ازدواج، تاثیر گرانی و اوضاع و احوال اقتصادی بعد از جنگ، توسعه شهرنشینی و افزایش نسبت دختران محصل، آمار بالای طلاق، مشکلات مربوط به مسکن و تحرک جغرافیایی، مشوق‌های اجتماعی و بین‌المللی و تحلیل‌ها و نگرانی‌های اجتماعی و اقتصادی از آینده عنوان کرد.
در سال‌های اخیر افزایش انتظارات فرزندان و والدین، وجود مشکلات مالی، فرهنگی و ناپایداری و بی‌اعتمادی به تداوم زندگی در برخی از زوجین، عاملی مضاعف برای کاهش فرزندآوری و یا تک فرزندی در کشور و به تبع در شهرستان شهرضا شده است.
با نگاهی به خانواده‌های شهرضا در دهه‌های گذشته به‌خوبی می‌توان دریافت که خانواده‌های پرجمعیت با داشتن چندین فرزند جای خود را با خانواده‌های تک‌فرزندی عوض کرده و ازدواج در سنین پایین به شکل بالا رفتن سن ازدواج درآمده است.
کاهش منفی 11 درصدی ولادت در شهرضا
رئیس اداره ثبت احوال شهرضا با اشاره به کاهش موالید در شهرضا به خبرنگار تسنیم گفت: در 9 ماهه سال 97 هزار و 701 ولادت در شهرضا به ثبت رسیده است، در حالی که در 9 ماهه سال 98 آمار ولادت با 200 نفر کاهش به هزار و 501 نفر ولادت رسیده که منفی 11.7 درصد کاهش داشته است.
علیرضا صدری افزود: کاهش جمعیت علاوه بر اینکه سبب کاهش نیروی انسانی و توانمندی‌های مختلف یک منطقه می‌شود، سبب سالخوردگی جمعیت می‌شود که تبعات منفی بسیاری به‌دنبال دارد.
وی با بیان اینکه در چند سال گذشته واقعه ولادت در شهرضا با کاهش روبه‌رو بوده است، بیان کرد: در 9 ماهه سال 98 در شهرضا 815 ازدواج به ثبت رسیده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل که 913 مورد بوده منفی 10.7 درصد کاهش داشته است.
رئیس اداره ثبت احوال شهرضا با بیان اینکه ولادت تحت تأثیر ازدواج است و با کاهش ازدواج، ولادت هم کاهش پیدا می‌کند، بیان کرد: سن ازدواج در آقایان به 32 و در بانوان به 28 سال رسیده و این سن تحت تأثیر شرایط مختلف افزایش پیدا کرده است، بالا رفتن سن ازدواج به دلیل افزایش بیکاری، ترس و دلهره از ازدواجی ناموفق، تحصیلات در آموزش عالی برای زنان و دستیابی به شغل و درآمدی مستقل در کاهش شکل‌گیری خانواده و در نتیجه کاهش فرزندآوری نقش داشته است.
وی با تأکید بر اینکه محدودیت فعالیت زنان و افزایش سطح توقعات کودک عاملی برای کاهش فرزندآوری در برخی از خانواده‌ها است، تصریح کرد: کم‌حوصلگی و عدم آشنایی با چگونگی تربیت صحیح کودک، در کاهش فرزندآوری تاثیرگذار است.
صدری با اشاره به اینکه رواج فرزندسالاری، تغییر نقش‌ها در وظایف همسری و تغییر در سبک زندگی از عوامل فرهنگی مؤثر در کاهش جمعیت است، خاطرنشان کرد: فشارهای اقتصادی به عنوان یکی دیگر از عوامل کاهش نرخ ولادت است، در سال‌های اخیر شاهد فشارهای اقتصادی بوده‌ایم، در چنین شرایطی خانواده‌ها به دنبال کاهش هزینه‌ها و مدیریت شرایط هستند و یکی از راه‌های مدیریت را کاهش فرزندآوری می‌دانند.
تغییر سبک زندگی از عوامل افزایش تک فرزندی است
یک مشاور خانواده با بیان اینکه در گذشته خانواده‌ها با داشتن چند فرزند، به دور از هرگونه نگرانی و زیر ذره بین بودن نگاه دیگران، روزگار می گذراندند، اظهار داشت: در دهه‌های گذشته فرزندان از سطح انتظار کم برخوردار بودند و با رسیدن به سن کار و فعالیت اقتصادی، وارد عرصه تولید و بازار کار می‌شدند اما در گذر زمان و با تغییر سبک زندگی این روند تغییر کرد، به گونه‌‌ای که اکنون فرزندآوری و تأمین هزینه‌های آن، به منزله یک بحران به شمار می‌رود.
علی رحمانی با بیان اینکه تغییر سبک زندگی، مشکلات اقتصادی، تحصیل و اشتغال بانوان از دیگر عوامل افزایش تک فرزندی است، افزود: در حال حاضر بسیاری از خانواده ها دلیل خودداری از فرزندآوری را مسائل اقتصادی می‌دانند، در حالی که این موضوع بیشتر در خانواده‌های مرفه دیده می‌شود.
وی با تأکید بر اینکه فرزندآوری سبب تحکیم بنیان‌های خانواده و تقویت ارتباط زوجین با یکدیگر می‌شود، خاطرنشان کرد: نهادهای فرهنگی باید نقش و تاثیر فرزند بر خانواده را بیش از پیش برای زوجین تبیین کنند.
دغدغه های بچه دار شدن
مهناز یکی از بانوان شهرضایی است که حدود 3 سال است که ازدواج کرده اما هنوز صاحب فرزند نشده است، او می‌گوید: شرایط اقتصادی سبب شده تا بچه‌دار شدن مان را به تأخیر بیندازیم، خانه ما اجاره‌ای و بسیار کوچک است، شوهرم هم شغل ثابتی ندارد.
وی افزود: هم خودم و هم شوهرم دوست داریم بچه داشته باشیم اما چون به آینده فرزندمان فکر می‌کنیم، مجبوریم فرزندی نداشته باشیم.
رضا براتی یکی دیگر از شهروندان با بیان اینکه خودم و همسرم کارمند هستیم و پنج سال است که ازدواج کرده‌ایم اما هنوز بچه‌دار نشده‌ایم، گفت: همسر من شاغل است، من موافق بچه‌دار شدن هستم اما شرایط کاری همسرم تاکنون اجازه بچه‌دار شدن به ما نداده است.
به گزارش تسنیم، در سال 1393 مقام معظم رهبری سیاست‌های کلی جمعیت را در 14 بند ابلاغ کردند، بندهایی درباره ارتقای پویایی، بالندگی و جوانی جمعیت، رفع موانع ازدواج، تسهیل و ترویج تشکیل خانواده، اختصاص تسهیلات مناسب برای مادران، تحکیم بنیان و پایداری خانواده از جمله تأکیدات مقام معظم رهبری بوده است که البته صاحب‌نظران معتقدند آن‌طور که باید این سیاست‌ها اجرایی نشده است.
به نظر می‌رسد آموزش مهارت‌های ده‌گانه زندگی مثل مهارت تصمیم‌گیری و حل مسأله، تفکر خلاق و انتقادی و مهارت ارتباط موثر با دیگران و مدیریت هیجان تأثیر بسیار زیادی در تشویق خانواده‌ها به ازدواج و فرزندآوری دارد. آموزش این مهارت‌ها از طریق مدارس با عنوان آموزش خانواده از طرف آموزش و پرورش و مدیران مدارس و نهادهای پرورشی می تواند انجام شود و از طریق فرهنگسراها و صدا و سیما نیز می‌تواند در تحکیم بنیان خانواده موثر باشد.
انتهای پیام/173/ ت
