مقاومت آمریکا در برابر اخراج از عراق با تحرکات در مناطق سنی‌نشین
مقامات آمریکایی اقدامات دیپلماتیک خود در عراق را دنبال می‌کنند و از رئیس‌جمهور تا وزارت خارجه و مقامات نظامی این کشور تلاش دارند تا مانع از تحقق آنچه خواست دولت، پارلمان و مردم عراق است، شوند.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، چندی پیش پارلمان عراق با حضور بیش از 170 نماینده مجلس نشستی فوق‌العاده برگزار کرد که در آن موضوع اخراج نیروهای نظامی خارجی از این کشور مورد بررسی قرار گرفت.
با تصویب این طرح در مجلس، دولت موظف شد که درخواست کمک خود از ائتلاف بین‌المللی مبارزه با داعش را فسخ و برای جلوگیری از استفاده آنها از حریم هوایی، زمینی و دریایی اقدام کند، از طریق وزیر خارجه فوراً از آمریکا به‌دلیل تجاوزات و نقض خطرناک امنیت و حاکمیت عراق به سازمان ملل و شورای امنیت شکایت کند و در نهایت تحقیقات را در بالاترین سطوح برای شناخت ابهامات حمله هوایی آمریکا و مطلع کردن مجلس نمایندگان از نتایج آن طی هفت روز از تاریخ این قانون انجام دهد.
این اتفاق مهم واکنش‌های متفاوتی را در عراق و همچنین بین مقامات آمریکایی به‌همراه داشت.
مقامات آمریکایی از برخورد محتاطانه تا تهدید به تحریم‌های سخت را در پیش گرفتند و اقدامات خود را در دو حوزه آشکار و پنهان دنبال کرده و می‌کنند.
در بعد آشکار می‌توان گفت که اقدامات دیپلماتیک در حال انجام است و از رئیس جمهور تا وزارت خارجه و مقامات نظامی این کشور تلاش دارند مانع از تحقق آنچه خواست دولت، پارلمان و مردم عراق است بشوند و تا جای ممکن حجم و تعداد نیروهای خارج‌شونده از عراق را تقلیل دهند.
جرقه‌های یک توطئه آمریکایی همزمان با تأییدها و تکذیب‌ها
در بعد سیاست پنهان اما ماجرا تفاوت‌های زیادی دارد، در این بخش تحرکات آمریکایی بلافاصله قابل رؤیت نبوده و از نشانه‌های موجود می‌توان به آنچه در ذهن طرف آمریکایی می‌گذرد تا حدودی پی‌برد.
پس از مصوبه پارلمان، رویکرد آمریکا به مناطق سنی‌نشین و کردنشین جدی‌تر شده و علاوه بر بغداد با صلاح‌الدین، نینوا و الانبار روابط خود را دنبال می‌کند. در اربیل نیز توسعه روابط سیاسی و نظامی با سرعت بیشتری پی گرفته می‌شود.
همین امر باعث تحرکاتی در شمال عراق شده که یکی از بارزترین آنها نشست رهبران اهل‌سنت در ابوظبی بود، نشستی که با حضور افرادی مانند محمد الحلبوسی، رئیس پارلمان عراق و جمال الکربولی، رهبر «حزب الحل» و احمد الجبوری، استاندار صلاح‌الدین و سعد البزاز، نماینده سابق پارلمان عراق و برخی دیگر از شخصیت‌های صاحب نفوذ اهل‌سنت عراق برگزار شد، نشان می‌دهد که آمریکایی‌ها بار دیگر در تلاش جهت پیاده‌سازی سناریوی تجزیه طایفه‌ای عراق هستند.
اگرچه برخی مقامات اهل‌سنت این موضوع را تکذیب کرده برگزاری نشست را زیر سؤال بردند اما اظهارات دیوید شنکر، دستیار وزارت خارجه آمریکا در امور خاورمیانه نشان داد که این نشست‌ها در حال برگزاری است.
دیوید شنکر کمی بعد از سال نوی میلادی به اربیل پرواز کرد تا با مقامات ارشد کُرد گفتگو کند. او سپس به دبی رفت و با محمد الحلبوسی رئیس سنی پارلمان عراق دیدار کرد. حلبوسی پس از دیدار با شنکر، ملاقات‌هایی با مقامات اماراتی و رهبران برجسته سنی در روزهای 9 و 10 ژانویه داشته است.
البته نقش‌آفرینی مخرب امارات در عراق مسبوق به سابقه است به‌طوری که برخی شخصیت‌های سیاسی عراق همچون عزت الشابندر از نقش منفی امارات در دامن زدن به تنش‌های داخلی این کشور پرده برداشته بودند.
از سوی آمریکا نیز طرح ایجاد اقالیم سنی جدید نبوده و در گذشته در سطح نظریه دنبال شده است.
ایجاد اقلیم‌ها در عراق، طرحی جدید؟
سابقه طرح ایجاد اقلیم سنی‌نشین به سال 2007 میلادی بازمی‌گردد که در آن جو بایدن، نامزد کنونی دموکرات‌ها برای ریاست جمهوری آمریکا آن را پیشنهاد کرده بود اما در دوره مسئولیت خود در زمان اوباما به‌دلیل مسائلی از جمله حمله داعش و احتمال قدرت‌گیری این گروه تروریستی و به خطر افتادن موجودیت متحدان آمریکا در جنوب خلیج فارس به این طرح پرداخته نشد.
اما این پروژه با طرح اخراج نیروهای آمریکایی از عراق مجدداً کلید خورد.
در این راستا واثق الهاشمی کارشناس امور استراتژیک عراق اظهار می‌دارد: زمزمه‌ها و اشاره‌های گروه‌های سیاسی سنی درباره ایجاد یک اقلیم سنی با هدف اعمال فشار برای تجدیدنظر در مسئله حضور نظامیان آمریکایی در عراق است.
آن‌چنان که یکی از مقامات شیعه عراقی به میدل ایست آی گفته است تلاش برای اخراج آمریکا از عراق جان تازه‌ای به طرح ایجاد اقلیم سنی‌نشین بخشیده است. وحدت در عراق دیگر اولویت اصلی برای آمریکا نیست. اگر آمریکا در مورد حفظ حضور در عراق به بن‌بست برسد به‌شدت به‌دنبال اجرای این طرح خواهد بود.
منابع این نشریه گفته‌اند نمایندگان سنی بعد از عدم شرکتشان در جلسه پارلمان عراق برای تصمیم‌گیری در مورد اخراج نیروهای آمریکا از عراق، به اربیل و امان پایتخت اردن رفتند و با مقامات آمریکایی در مورد گزینه‌های موجود گفتگو کردند.
همچنین درباره محدوده طرح نیز ذکر شده که این طرح از استان الانبار آغاز می‌شود که بعداً استان‌های نینوا، صلاح‌الدین و بخش‌هایی از دجله هم به آن اضافه می‌شود. اقلیم مورد نظر ابتدا بر اساس مفاد قانون اساسی عراق ایجاد می‌شود چرا که ایجاد چنین اقلیم‌هایی را مجاز دانسته و اقلیم کردستان بر همین اساس تأسیس شد.
ایجاد اقلیم قانونی یا غیرقانونی؟
حق ایجاد اقلیم در مناطق مختلف عراق در قانون اساسی ذکر شده است.
بند دوم ماده 114 قانون اساسی، مناطق جدیدی را که براساس احکام آن تشکیل می‌شود به‌رسمیت می‌شناسد.
همچنین طبق ماده 116 قانون اساسی: هر استان یا بیشتر با درخواست برگزاری همه‌پرسی با یکی از دو شیوه حق تشکیل یک منطقه را دارند؛ 1 ــ درخواست یک‌سوم اعضای یکی از شوراهای استانی که خواستار تبدیل به منطقه است. 2 ــ درخواست یک‌دهم از نمایندگان هر استان که خواستار تبدیل به منطقه است.
بر این اساس می‌توان گفت که از نظر قانونی چنین چیزی خلاف قانون نیست اما باید گفت که در شرایط فعلی که عراق دچار بحران‌های متعدد از جمله مبارزه با تروریسم داعش، فرسودگی شدید زیرساخت‌ها و نیاز به ایجاد ثبات سیاسی و امنیتی برای رسیدگی به وضعیت اقتصادی کشور و همچنین توطئه خارجی برای تسلط بر برخی مناطق عراق شده است، نیاز به حفظ یکپارچگی و وحدت در این کشور بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود.
نویسنده: علی حیدری، کارشناس مسایل عراق
انتهای پیام/+
