یادداشت زهره الهیان|نظام سلامت و بایسته‌های مجلس آینده
"قبل از انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۶ بنا به اعلام بانک جهانی ۱۶ درصد مردم ایران زیر خط فقر بوده‌اند و شاخص امید به زندگی در سال ۱۳۵۷ پنجاه و پنج سال بوده است".
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم، زهره الهیان نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی در یادداشتی که در اختیار خبرگزاری تسنیم قرار داده، نسبت به اجرا نشدن طرح تحول سلامت انتقاد کرده است.
متن کامل یادداشت الهیان به شرح زیر است:
هوالحکیم
قبل از هر چیز در آستانه چهل‌ویکمین سال پیروزی انقلاب اسلامی برای ارائه برنامه مجلس آینده باید تحلیلی دقیق از وضعیت موجود نظام سلامت داشته باشیم و دستاوردهای نظام سلامت در چهل سال گذشته را مرور نماییم و نقدی بر وضع موجود هم داشته باشیم.
نتیجه مطالعات مراکز معتبر جهانی درمورد نظام سلامت ایران براساس شاخص‌های سلامت که در مجله "lancet "درسال 2018 منتشر گردیده است، مرگ و میرکودکان زیر 5 سال ایرانی 14 مرگ به ازاء هر هزار تولد است در حالی که این آمار در سال 1357 صد و هفتاد و چهار در هر هزار کودک بوده است. همچنین این مطالعه نشان می‌دهد میزان مرگ و میر استاندارد شده سنی همسو با روند جهانی در ایران بسیار کاهش یافته است.
بنا بر اعلام منابع معتبر بین‌الملل سرعت رشد علمی ایران 11 برابر متوسط سرعت رشد علم در جهان می‌باشد و جمهوری اسلامی ایران براساس داده‌های معتبر‌ترین پایگاه استنادی جهان IsI در 6 ماه نخست سال 2018 در زمره 15 کشور برتر دنیا از منظر تولید علم در جهان قرار گرفته دانش پزشکی در حوزه‌هایی چون سلول‌های بنیادی داروهای راهبردی و اعمال جراحی و پیوندها و ترمیم ضایعات نخاعی به پیشرفت‌های چشمگیری نائل آمده است.
قبل از انقلاب اسلامی در سال 1356 بنا به اعلام بانک جهانی 16 درصد مردم ایران زیر خط فقر بوده‌اند و شاخص امید به زندگی در سال 1357 پنجاه و پنج سال بوده است در حالی که در حال حاضر براساس آمار مراکز تحقیقات معتبر این شاخص برای زنان ایرانی به 17 سال و برای مردان به 13 سال رسیده است، مراکز بهداشتی قبل از انقلاب تنها 1500 واحد بوده است و تنها 51 درصد پوشش واکسیناسیون اطفال زیر پنج سال را داشته‌ایم که در حال حاضر این شاخص به صد درصد رسیده است.
پدران و مادران ، پزشکان بنگلادشی و هندی و پاکستانی را از یاد نبرده‌اند که به دلیل کمبود پزشکان ایرانی قبل از انقلاب مجبور به واردات پزشک بوده‌ایم در حالی که امروز ایران اسلامی مرکزیتی برای توریسم درمانجو گردیده است به نحوی که حتی از کشورهای اروپایی بیمارانی به جهت درمان و اعمال جراحی کشور ایران را انتخاب می‌کنند که این امر به دلیل کیفیت خدمات پزشکی است که به آنان داده می‌شود.
در توسعه نیروی انسانی گوی سبقت را از کشورهای قدرتمند جهان ربوده‌ایم، در این شرایط نخبگان حوزه سلامت می‌بایست با نگاه آینده‌نگرانه علاوه بر در نظر داشتن گذشته ارزشمند، نقدی نیز بر فضای موجود و وضعیت حال داشته باشند و به بیانی دیگر، تبیین دستاوردهای حوزه سلامت به معنای چشم بستن به مشکلات و چالش‌های فعلی این عرصه نیست، نگاه آینده‌نگرانه اقتضا می‌کند که با در نظر داشتن گذشته و نقد وضعیت حال و آینده مطلوب خود را ترسیم نماییم.
همانطور که رهبر معظم انقلاب با در نظر داشتن افق تمدن نوین اسلامی الگوی پایه اسلامی- ایرانی پیشرفت را برای 50 سال آینده کشور مد‌نظر قرار می‌دهند و با همین رویکرد آینده‌نگرانه باید برخی از چالش‌های اصلی حوزه سلامت را منصفانه مد‌نظر قرار داد و برای خروج از این چالش‌ها راهکار مناسب را مشفقانه به دولتمردان ارائه داد، حال باید در نظر داشت که اهداف طرح تحول سلامت که اجرای منطقی و الهی آن مورد تأکید مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) هم بوده است بعد از گذشت چندین سال از اجرا هنوز محقق نگردیده، اهدافی از جمله کاهش برداشت از جیب مردم و ارتقای عدالت در دسترسی به خدمات حتی با تزریق نقدینگی زیاد در این حوزه و عدم مدیریت درست، نتوانسته عقب‌ماندگی‌ها را جبران کند و منجر به تبعیض و شکاف درآمدی و ورشکستگی بیمه‌ها گردیده است و این امر ضرورت تغییر رویکرد طرح تحول سلامت و تطبیق آن با اسناد بالادستی به‌ویژه سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری در حوزه سلامت را گوشزد می‌نمایدکه با این رویکرد توجه مسئولین به‌ویژه کاندیداهای محترم مجلس که قصد شرکت درانتخابات پیش رو را دارند را به محورهای ذیل جلب می‌نماییم:
1- تأکید بر رویکرد سلامت‌محور به جای رویکرد درمان‌محور و توجه ویژه به اولویت دادن به پیشگیری و بهداشت و آموزش در جهت ارتقاع سطح سواد سلامت مردم در راستای خود مراقبتی و تلاش در جهت تغییر سبک زندگی مردم از طریق آموزش همگانی می‌توانداز الزامات تحول در نظام سلامت باشد. اینکه با برنامه‌ریزی جامع و سوق دادن منابع به سمت ارتقای سواد سلامت مردم آحاد مردم بدانند چگونه سبک زندگی خود را به سبک زندگی سالم تغییر دهند که اساساً بیمار نشوند به جای اینکه منابع هنگفت مالی که منابع پایداری هم نیستند به سمت ساخت بیمارستان‌های بزرگ و تجهیزات پزشکی گران‌قیمت برود و به جای مردمی ساختن سلامت و مردم محوری در سلامت شاهد تجاری‌سازی سلامت باشیم.
2-کم کردن شکاف درآمدی و تبعیض و بی‌عدالتی در میان کادر خدوم سلامت که این تبعیض عامل جدی بی‌انگیزگی کادر سلامت می‌باشد از دیگر الزامات تحول در نظام سلامت می‌باشد.
3- توجه ویژه به نظام ارجاع و پزشک خانواده از دیگر رویکردهایی می‌باشد که دولت باید شرایط و زیر‌ساخت تحقق آن را هر چه زودتر فراهم نماید.
4- توجه به طب سنتی که میراث منحصر به فرد تاریخ پزشکی ایران است که هنر و مزیت اختصاصی آن دستوراتی برای حفظ سلامتی و تغذیه سالم و تغییر سبک زندگی می‌باشد و نیز توجه به گیاهان دارویی با توجه به چندین هزار‌گونه گیاهی در ایران و اقلیم منحصر به فرد و تنوع آب و هوایی که شرایط را برای تولید و صادرات محصولات دارویی گیاهی به عنوان یک مزیت رقابتی برای کشور ایران فراهم می‌نماید، روند جهانی استقبال از درمان با داروهای گیاهی نیزمی‌تواند توجه به این مقوله را جدی‌تر نماید.
5-برنامه مجلس آینده برای شفاف‌سازی و اجرای طرح سلامت الکترونیک از دیگر راهبردهای کلیدی است که می‌تواند منجر به تحول در آینده نظام سلامت گردد.
6- توجه به طرح ژنریک و شفافیت در حوزه دارو از دیگر الزامات تحول در نظام دارویی ایران می‌باشد.
7-اصلاح الگوی غذایی مردم و سبد تغذیه سالم خانوار ایرانی و توجه جدی به غذای سالم و حلال از دیگر راهبردهای کلیدی درمجلس آینده می‌باشد.
8-ایجاد سلامت روحی و روانی با اولویت دادن به سلامت معنوی در جامعه و سوق دادن جامعه و گفتمان‌سازی در راستای آموزه‌های مبتنی بر سلامت معنوی اسلامی از دیگر راهکارهای پیشگیری از بیمارهای مختلف وسلامت کل‌نگر در آینده می‌باشد.
9- همچنین توجه به شایسته‌سالاری در انتصاب مسئولین حوزه سلامت، از مطالبات اساسی مردم از مسئولین حوزه سلامت و نمایندگان مجلس است.
10-توجه ویژه و برنامه‌ریزی مجلس یازدهم در جهت سوق دادن منابع اهدایی خیرین سلامت به سمت مقوله‌هایی چون پیشگیری، آموزش و بهداشت و پژوهش به جای اینکه منابع صرفاً در امر درمان هزینه گردد.
11-در نهایت نگاه الهی و وحیانی به سلامت و در نظر داشتن سلامت همه ابعاد و شؤن انسان و نه فقط سلامت جسم که در قرآن کریم از آن تعبیر به حیات طیبه و قلب سلیم گردیده است مستلزم تغییر رویکرد و توجه به مبانی دین مبین اسلام در راستای سلامت همه‌جانبه می‌باشد به بیان دیگر تغییر رویکرد و چارچوب نظام سلامت و تدوین دکترین ملی سلامت بر اساس مبانی اسلام و براساس الگوی پایه اسلامی ایرانی پیشرفت از الزامات قطعی تحول در نظام سلامت می‌باشد که تنها در این صورت است که نظام سلامت می‌تواند از چالش‌ها و ناکارآمدی‌های موجود رهایی یابد.
امید است که مجلس آینده با برطرف کردن چالش‌های نظام سلامت و نگاه آینده‌نگرانه به حوزه سلامت در راستای تحول در آغاز دهه پنجم انقلاب اسلامی تابلویی زیبا و هنرمندانه با چشم‌اندازی از عدالت در سلامت و ارتقای سلامت مردم عزیز ایران ترسیم نماید.
دکتر زهره الهیان
پزشک متخصص بیماری‌های داخلی و نماینده مردم تهران در مجلس هشتم
ومن‌الله‌التوفیق
انتهای پیام/
