بیشتر کاریکاتوریست‌ها نمی‌توانند از راه کاریکاتور امرار معاش کنند
امیررضا ترکمان رحمانی کاریکاتوریست جوان کشور می‌گوید که کاریکاتور هنوز به عنوان یک شغل حرفه‌ای در جامعه به رسمیت شناخته نشده است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، امیررضا ترکمان رحمانی هنرمند جوان عرصه کارتون و کاریکاتور کشور است. وی فعالیت هنری جدی خود در رشته کاریکاتور را از سال 1382 آغاز کرده و تاکنون توانسته جوایز مختلفی را در مسابقات ملی و بین‌المللی رشته کارتون و کاریکاتور به خود اختصاص دهد؛ از جمله این جوایز می‌توان به: جایزه منتخب هیأت داوران چهاردهمین جشنواره بین المللی کارتون و کاریکاتور سوریه، جایزه ویژه دوازدهمین جشنواره بین‌المللی کارتون و تصویرسازی حفاظت از محیط زیست چین در سال 2017، جایزه منتخب هیأت داوران پنجمین دوسالانه طنز بین‌المللی کارتون PANELA پرتغال در سال 2016 و... اشاره کرد.
مشروح گفتگوی خبرنگار فرهنگیتسنیم با این کاریکاتوریست جوان را در ادامه می‌خوانید:
چه شد که به کارتون و کاریکاتور روی آوردید؟
من از نوجوانی نقاشی کار می‌کردم و اولین تجربه خلق کاریکاتورم در دوران راهنمایی رقم خورد؛ دیدن آثار کاریکاتور در مجله گل آقا باعث شد به کاریکاتور علاقه پیدا کنم.
به اعتقاد شما رسالت هنر کاریکاتور و هنرمند کاریکاتوریست چیست؟
فکر می‌کنم رشته‌هایی چون کاریکاتور و نقاشی را می‌توانیم به مثابه تصویر و زبانی مشترک بدانیم که برای همه مردم کره زمین قابل درک و فهم است؛ کاریکاتور هنری است که می‌تواند زمینه‌ساز ارتقای سطح فرهنگ و زندگی ما باشد. در بسیاری از مواقع خلق یک کاریکاتور از خلق صدها نوشته و مقاله تأثیرگذارتر است.به شخصه عمدتاً به سراغ موضوعاتی می‌روم که جنبه انتقادی داشته باشند و از قِبَل خلق آنها بتوانم پیام‌هایی را به شیوه طنز به مخاطبان منتقل کنم.
اولین کاریکاتور منتشر شده شما و آخرین جایزه‌ای که برای کاریکاتورهایتان دریافت کردید، چه زمانی بود؟
اولین کاریکاتورم حدوداً 15 سال پیش درکاتالوگ جشنواره کارتون کشتیرانی منتشر شد. آخرین جایزه‌ام نیز جایزه‌ای بود که از جشنواره کاریکاتور پیراسیکابای برزیل دریافت کردم.
تکنیکتان در خلق آثار کاریکاتور چیست؟
عمدتاً کاریکاتورهای مربوط به چهره‌ها را به صورت دستی طراحی می‌کنم و کارتون‌ها را نیز به شیوه دیجیتال خلق می‌کنم.
برای این کار، از چه ابزار و نرم‌افزارهایی استفاده می‌کنید؟
عموماً از مداد رنگی، آبرنگ و نرم‌افزار فتوشاپ استفاده می‌کنم.
فرایند شکل‌گیری ایده در کار شما عموماً چگونه اتفاق می‌افتد؟
بعضی ایده‌ها خود به خود در ذهنم شکل می‌گیرند و برخی نیز به واسطه ارتباط میان سوژه و محیط اطراف متولدمی‌شوند. فکر می‌کنم اگر در کنار مردم باشید، فرایند سوژه‌یابی و رسیدن به ایده با سهولت بیشتری رخ می‌دهد.
دریافت جوایز و تجربه حضور در جشنواره‌های مختلف داخلی و بین‌المللی چقدر در ارتقاء سطح کیفی کار شما مؤثر بوده است؟
بی‌شک شرکت در جشنواره‌های متعدد و انتشار کاریکاتورهایم در مطبوعات در ارتقای سطح کیفی آثارم تأثیرگذار بوده است. البته اکنون انتشار آثار در بستر شبکه‌های اجتماعی نیز عامل مهم و تاثیرگذار دیگری در راستای بهبود کیفیت آثار هنری است.
به اعتقاد شما فرم و محتوا در کارتون باید چه نسبتی با یکدیگر داشته باشند؟
اساساً فرم و محتوا با یکدیگر درآمیخته‌اند؛ با این وجود، فکر می‌کنم لازم است که فرم در خدمت محتوا باشد؛ چراکه در این صورت اثر هنری می‌تواند با سرعت بیشتر و بهتری با مخاطبان ارتباط برقرار کند.
سبک هنری کدام کاریکاتوریست ایرانی را بیشتر می‌پسندید؟
کاریکاتوریست‌های ایرانی همگی عالی‌اند اما اگر بخواهم یک هنرمند را انتخاب کنم، استاد کامبیز درم‌بخش را انتخاب می‌کنم.
از کاریکاتور درآمد هم دارید؟
درآمدزایی از طراحی کاریکاتور چهره‌ها خیر؛ چراکه اکثراً دوست دارم کاریکاتور چهره‌ها را به آنها هدیه بدهم؛ درآمدزایی‌ام از رشته نقاشی و گرافیک (طراحی لوگو) است.
به طور معمول چقدر برای خلق یک اثر زمان صرف می‌کنید؟
اجرای هر اثر معمولاً سه تا چهار ساعت طول می‌کشد. بیشتر وقتم را صرف ایده‌پردازی و سوژه‌یابی می‌کنم.
از نظر شما مهمترین مسئله امروز رشته کاریکاتور در کشور چیست؟
به اعتقاد من کاریکاتور در کشور ما هنوز به عنوان یک شغل به رسمیت شناخته نمی‌شود؛ کاریکاتوریست‌ها عموماً فاقد بیمه‌اند؛ در این راستا انجمن صنفی می‌تواند کمک حال هنرمندان باشد. درآمدزایی هنرمندان رشته کاریکاتور از قِبَل انتشار آثارشان در مطبوعات نیز سخت است؛ چراکه مطبوعات بودجه چندانی ندارند؛ بنابراین غالب کاریکاتوریست‌ها از تدریس و شرکت در جشنواره‌های هنری درآمدزایی و امرار معاش می‌کنند یا اینکه به شغل دوم و سوم روی می‌آورند. چالش دیگری که در رشته کاریکاتور وجود دارد این است که با وجود آنکه افتخارات کاریکاتوریست‌ها در عرصه هنرهای تجسمی بیش از هنرمندان رشته‌های هنری دیگر است، اما از این هنر در مقایسه با سایر رشته‌های هنری حمایت چندانی نمی‌شود.
به زعم شما مهمترین اولویت کنونی رشته کاریکاتور چیست؟
مایلم پیش از آنکه به اولویت نخست رشته کاریکاتور اشاره کنم، به اولویت اول جامعه‌مان بپردازم؛ بی‌شک اولویت نخست جامعه ما کمک به رشد و توسعه سطح فرهنگ است؛ در پرتو رشد فرهنگ می‌توانیم جامعه بهتری داشته باشیم. اما در رشته کاریکاتور، الویت اول این است؛ همانطور که ما در کارمان موضوعات مختلف را مورد نقد قرار داده و به چالش می‌کشیم، آثارمان نیز مورد نقد و ارزیابی قرار گیرد؛ در حال حاضر هیچ نقدی در مورد آثار ما و کلیه فعالیت‌های هنری که در رشته کاریکاتور رخ می‌دهد صورت نمی‌گیرد؛ گمان می‌کنم بررسی و ارزیابی آثار هنرمندان کارتونیست و کاریکاتوریست توسط منتقدان می‌تواند به شکلی شایان به ارتقای سطح کیفی آثار منجر شود. اولویت بعدی در این رشته هنری به انجمن صنفی بازمی‌گردد که برای فعالیت موثر خود به بودجه کافی نیاز دارد؛ کمبود بودجه باعث شده است که خانه کاریکاتور به حالت تعطیل درآید. امیدوارم در آینده نزدیک این مسائل حل و فصل شود.
---------------------------
گفتگو و تنظیم: محمد خاجی
---------------------------
انتهای پیام/
