«غبارروبی» ضریح منور امام هشتم(ع) چگونه صورت می‌گیرد؟
گروه استانها ـ سرپرست معاونت اماکن متبرکه و امور زائران آستان قدس رضوی جزئیاتی از مراسم غبارروبی ضریح منور رضوی را تشریح کرد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهدمقدس، حرم حضرت ثامن الحجج(ع) با مساحتی بالغ بر یک میلیون متر مربع به عنوان یکی از بزرگترین کانون‌های فرهنگ اسلامی در جهان شناخته می‌شود که همه ساله پذیرای بیش حدود 30 میلیون زائر از سراسر دنیاست.
مکانی که تلاش آن بر این است تا علاوه بر ارائه خدمات رفاهی و تسهیلاتی، محیطی امن و آرام در شان زائر و مجاور این همام فراهم آورد. پس از گذشت 41 سال از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی، آنچه در این مدت در صحن و سرای این بارگاه منور رضوی انجام گرفته توسعه و بهبود خدمت‌رسانی در حوزه‌های مختلف رفاهی، تسهیلاتی و امنیتی و فضاهای عبادی و زیارتی بوده و بررسی کارنامه عملکرد معاونت اماکن متبرکه و امور زائران آستان قدس رضوی گواه این مطلب است.
آنچه در ادامه می‌خوانید گفت‌وگوی تسنیم خراسان رضوی با مصطفی فیضی؛ سرپرست معاونت اماکن متبرکه و امور زائران آستان قدس رضوی است که در آن به تشریح عملکرد یکساله مجموعه متبوع خود می‌پردازد.
تسنیم: بدون شک طرح «یا معین‌الضعفاء» یکی از برنامه‌های محوری مجموعه آستان قدس رضوی است که با اولویت سالمندان و بیماران انجام می‌گیرد. چند سال از اجرای این طرح می‌گذرد و شیوه اجرای آن به چه صورتی است؟
فیضی: بیش از 14 سال از اجرای این طرح می‌گذرد و در طول این مدت تغییر و تحولات زیادی در حجم و شکل اجرایی آن اتفاق افتاده و امروز ابعاد و وسعت زیادی یافته است. توجه این طرح معطوف به زائران آسیب پذیر جامعه است. افرادی که به دلایلی امکان حضور و تشرف به بارگاه منور رضوی را ندارند.
در قالب این طرح، زمینه تشرف میهمانان حضرت رضا(ع) که یا از همسایگان حضرت رضا(ع) و یا از شهرستان‌های همجوار مشهد مقدس هستند، توسط خدام بارگاه منور رضوی فراهم می‌شود. این زائران در محیطی معنوی پس از قرائت زیارت امام رضا(ع) و مدیحه‌سرایی مداحان اهل بیت عصمت و طهارت(ع) در میهمان‌سرای حضرت پذیرایی می‌شوند.
تسنیم: طی یک سال چقدر توانسته‌اید از طریق این طرح امکان زیارت بارگاه منور حضرت رضا(ع) را برای این زائران فراهم آورید؟
فیضی: در این مدت بیش از 9 هزار و 650 زائر در قالب طرح «معین الضعفاء» به بارگاه منور رضوی مشرف شدند و از برنامه‌های فرهنگی و مذهبی که برای آنان تدارک دیده شده بهره‌مند می‌شوند. زیارت پنجره فولاد صحن انقلاب، اهدای بسته‌های متبرک و سپس بازگشت به مقصد از دیگر برنامه‌های این طرح است.
تسنیم: در بسیاری از مواقع برای زائران پیش آمده که هزینه بازگشت به شهر و دیار خود را ندارند و به اصطلاح «ابن السبیل» نامیده می‌شوند. خدمتی در آستان قدس وجود دارد که به این زائران در راه مانده و نیازمند کمک کند؟
فیضی: بله و متولی آن اداره امداد و تسهیلات زائران است. این اداره خدمات متنوعی را برعهده دارد: تهیه لباس و کفش برای زائران نیازمند، معرفی زائران بیمار و مصدوم به مراکز درمانی و دارالشفاء، دعوت از هموطنانی که تاکنون به دلیل فقر مالی به مشهد مقدس مشرف نشده‌اند، اعزام زائران در راه مانده به موطن و پرداخت هزینه سفر آنان و ... از جمله این اقدامات است. همچنین در طول سال یک یا دو نوبت زمینه تشرف به حرم مطهر و زیارت حضرت رضا(ع) را برای بیماران آسایشگاه‌های سطح شهر مشهد فراهم می‌آورد.
تسنیم: حجم کمک‌هایی که به این زائران در طول سال ارائه می‌شود چقدر است؟
فیضی: ما از ابتدای سال جاری بیش از 6 هزار زائر در راه مانده را به وسیله اتوبوس و یا قطار به محل سکونتشان منتقل کرده‌ایم. از دیگر خدمات بخش امداد آستان قدس می‌توان به اهدای بیش از 6 هزار و 500 مورد کمک هزینه سفر و 255 مورد پرداخت هزینه سوخت به زائران واجد شرایط، اهدای خدمات درمانی به 280 بیمار نیازمند و اهدای بیش از یک هزار و 370 مورد البسه به نیازمندان اشاره کرد.
تسنیم: به غیر از این چه خدماتی برای تسهیل امر زیارت و تأمین رفاه زائران انجام می‌دهید؟
فیضی: اداره امداد و تسهیلات زائران یکی از اداره‌هایی است که خدمات آن مستقیما با زائران در ارتباط است. این اداره در سه بخش امانات نقدی و اشیای ارزشمند، امانت وسائل زائرین و بخش نگهداری اشیای پیدا شده به زائران خدمت‌رسانی می‌کند. در سالی که گذشت بیش از 210 هزار مورد امانت نقدی تحویل و استرداد شده، یک میلیون و 150 هزار مورد وسایل امانت گرفته شده و 49 هزار زائر پیدا شده و به همراهان آنها تحویل داده شده است.
تسنیم: بخش جابه‌جایی زائران چطور ...
فیضی: با توجه به افزایش دو برابری ناوگان حمل و نقل زائران در حرم مطهر، حجم و سرعت خدمت‌رسانی به زائران نیز افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته است.
حتما در داخل حرم مطهر تعدادی صندلی که اصطلاحا به نام صندلی‌های «خود خدمتی» معروف است را مشاهده کرده‌اید. این صندلی‌ها که با نشانه خاص از شهریور سال 98 در اختیار زائران و مجاوران قرار گرفته در 7 ورودی شیخ طوسی، شیخ طبرسی، شهید نواب صفوی، باب الرضا(ع)، باب الجواد(ع)، پارکینگ‌های 1 و 3 و در تمام صحن‌ها و ورودی‌های رواق‌های حرم مطهر مستقر شده‌اند.
علاوه بر این، در حال حاضر 90 دستگاه زائربر از مبادی ورودی تا نقطه تشرف حرم در مسیر‌های باب الرضا(ع) به باب السلام، باب الجواد(ع) به صحن جمهوری اسلامی، بست طبرسی به بست شیخ حرعاملی، بست طبرسی به بست طوسی و همچنین مسیر خیابان آیت الله طبسی تا ورودی غدیر آماده خدمت‌رسانی به زائران هستند. امسال بیش از 10 میلیون زائر از خدمات ویلچر به صورت امانی، خودخدمتی و گشت صندلی چرخدار استفاده کرده اند. همچنین بیش از 4 میلیون و 300 هزار زائر از خدمات خودروهای زائربر بهره مند شده‌اند.
این معاونت همواره درصدد است تا بهترین موقعیت را به لحاظ بصری و نظافت برای زائران این حریم قدسی فراهم آورد. گل‌آرایی، سیاهپوشی، روشنایی و صدها فعالیت دیگر با تلاش شبانه‌روزی بیش از 50 هزار خادم در بخش‌های مختلف به صورت 24 ساعته به زائران ارائه می‌شود.
این نکته را نباید فراموش کرد که حفظ پاکیزگی و تأمین رفاه زائران به صورت مستقیم با زائر در ارتباط است و به عنوان پیشانی و منظر کلیه خدمات آستان قدس رضوی شناخته می‌شود و توجه به آن برای این مجموعه بسیار حائز اهمیت است و می‌توان گفت تمامی خدام در این ایام آماده باش هستند تا بهترین خدمات را به زائران ارائه دهند.
تسنیم: نظم و آرامش و سهولت رفت و آمد زائران و راهنمایی آنها، به هماهنگی و برنامه‌ریزی دقیقی احتیاج دارد تا این جمعیت عظیم دچار سردرگمی و بی نظمی نشود. این وظیفه بر عهده کیست؟
فیضی: این وظیفه مهم در حوزه حریم حرم، به مدیریت امور انتظامات و تشریفات آستان قدس رضوی سپرده شده است. این مدیریت با بیش از 8 هزار نفر پرسنل با ترکیبی از نیروهای افتخاری در قالب بسیج خواهران و برادران و ارشاد خواهران و برادران و نیروهای استخدامی، به حفظ نظم و انضباط و آرامش در حوزه اماکن متبرکه و تنظیم کار اداره های زیر مجموعه می‌پردازد.
علاوه بر نظم و حفظ امنیت، همه ساله در ماه‌های محرم و صفر وظیفه صدور مجوز برای هیئات مذهبی را بر عهده دارد به‌طوری‌که در سال جاری 3 هزار و 530 مجوز برای ورود به حرم مطهر برای آنها صادر شده است. علاوه بر این تعویض پوش ضریح مطهر و پرچم گنبد مطهر و توزیع شیرینی، کیک و خرما در مناسبت‌ها بر عهده این مدیریت است.
با احداث رواق حضرت زهرا(س) ویژه بانوان اجرای تمام برنامه‌های فرهنگی، آموزشی و تبلیغی در این رواق توسط بانوان انجام می‌گیرد. به غیر از این انجام اموری همچون تطهیر، غبارروبی و تنظیف رواق‌های ویژه بانوان، خدمات کتب قرآن و ادعیه(کتب انوار)، جمع‌آوری مهرهای نماز و ... نیز توسط خواهران انجام می‌شود. همچنین روزانه بیش از 7 هزار و 790 مترمربع فضای زیارتی و عبادی رواق‌ها و کفشداری‌ها توسط 24 نیروی خواهر خدمات حرم مطهر که 6 هزار و 400 متر مربع فرش و حدود هزار و 300متر مربع نیز سنگ فرش تنظیف و غبارروبی می‌شود.
تسنیم: یکی از باشکوه‌ترین مراسم‌ها در حرم مطهر رضوی آیین غباروربی است. در این مراسم چه می‌گذرد و چند نوبت در سال برگزار می‌شود؟
فیضی: مراسم غبارروبی که با تشریفات خاصی انجام می‌شود چندین نوبت در سال و همزمان با اعیاد مذهبی یا میلاد مسعود یکی از معصومان(ع) توسط تولیت آستان قدس رضوی و همراهانشان صورت می‌گیرد. در این مراسم ابتدا خادمان، حریم رضوی را «قرق» کرده و کلیه درهای ورودی را می‌بندند. پس از آن، درب ضریح مطهر توسط تولیت آستان قدس رضوی گشوده و تمامی نذورات داخل ضریح جمع‌آوری می‌شود.
بعد از جمع‌آوری نذورات، درون مضجع شریف و ضریح مقدس با عطر و گلاب شست‌وشو داده شده و در پایان از طرف تولیت به هر یک از دعوت‌شدگان هدیه‌ای شامل مقداری غبار داخل ضریح و نبات متبرک اهدا می‌شود. در سالی که گذشت این آیین 10 نوبت برگزار شد؛ پرداخت ضریح مطهر 3 مرتبه و 15 نوبت نیز پوش ضریح مطهر و پرچم گنبد مطهر تعویض گردید.
انتهای پیام/281/ ت
